Teologia dogmatyczna:Mariologia, Eklezjologia WT-FW-TD1
Zakres tematów:
1. Kościół Misterium naszej wiary. Eklezjologia oparta na wierze objawionej.
2. Kościół rzeczywistością nadprzyrodzoną i społeczną wpisaną w historię. Różne modele Kościoła i definicja Kościoła wg Soboru Watykańskiego II.
3. Panorama rozwoju traktatu eklezjologii. Krótka analiza rozwoju refleksji o Kościele, od Średniowiecza do I poł. XX wieku, do początków tzw. „odnowionej eklezjologii”.
4. „Aggiornamento” - idea odnowy Kościoła, głównie duszpasterskiej, Soboru Watykańskiego II (1962-1965). Krótka Analiza historii powstania Konstytucji dogmatycznej o Kościele Lumen Gentium.
5. Kościół jako Lud Boży, jakby Sakramentem. Analiza rozdziału II Konstytucji dogmatycznej o Kościele Lumen Gentium.
6. Władza w Kościele. Prymat Papieża, a kolegialność episkopalna. Analiza rozdziału III Konstytucji dogmatycznej o Kościele Lumen Gentium.
7. Kościół powszechny, a Kościół partykularny.
8. Instytucja a charyzmat w Kościele.
9. „Kościół jakby Sakramentem”
10. Różnorodność posług, ministeria święceń i współodpowiedzialność wszystkich wiernych w misji Kościoła.
11. Eschatologiczny wymiar Kościoła. Maryja w chwale Figurą pewnej nadziei Kościoła. Analiza dyskusji Soboru Watykańskiego II wokół redakcji VIII rozdziału Konstytucji dogmatycznej o Kościele.
12. Maryja w wierze chrześcijańskiej.
13. Pierwotna świętość i Wniebowzięcie. Analiza dogmatów o Niepokalanym Poczęciu oraz o Wniebowzięciu NMP ogłoszonych w XIX i XX w.
14. Kult i liturgia świąt maryjnych. Krótka panorama historii.
15. Maryja w rozwoju dialogu ekumenicznego.
E-Learning
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2022/23_L: | W cyklu 2020/21_L: | W cyklu 2024/25_L: |
Efekty kształcenia
KOD DOSTEPU DO PRZEDMIOTU NA MS TEAMS:
r1sz7lh
Nazwa wykładu na MS TEAMSIE:
2020/21_L | WT-FW-TD1 | WYK
- Efekty kształcenia w zakresie wiedzy:
Posiada rozszerzoną wiedzę z historii Soboru Watykańskiego II.
Zna soborową wizję Kościoła, a także barwną historię debaty soborowej wokół rozwoju owej wizji.
Posiada podstawową wiedzę o charakterze ekumenicznym ostatniego Soboru.
Zna sens podstawowych pojęć łacińskich, używanych w języku opisującym strukturę prac soborowych czy terminologie schematów treści soborowej dyskusji.
Na przykładzie historii debaty soborowej poznaje złożoność mechanizmów funkcjonowania Kościoła, szczególnie w dziele jego odnowy.
Zna podstawy historii rozwoju dogmatów maryjnych na przestrzeni wieków.
Potrafi usystematyzować różne aspekty mariologii.
Potrafi uzasadnić rolę chrystologii w mariologii, w aspekcie właściwego rozwoju traktatu oraz rozwoju dialogu ekumenicznego.
Posiada podstawową wiedzę o pneumatologicznej roli Maryi w zrozumieniu Kościoła.
- Efekty kształcenia w zakresie umiejętności:
Student potrafi analizować szczegółowo tekst Konstytucji Dogmatycznej o Kościele, szczególnie jej rozdziału II, III i VIII.
Student umie używać określone w wykładzie argumenty teologiczne i historyczne oraz terminologię przedstawiającą rozumienie Tajemnicy Kościoła i roli Maryi w historii Zbawienia, w wymiarze dialogu ekumenicznego.
- Efekty kształcenia w zakresie kompetencji społecznych:
Jest świadomy pozytywnego wpływu historii, teologii i antropologii Soboru Watykańskiego II na europejską kulturę, jej szczególną wartość dbałości o wolności wyznania i dążenia do jedności wśród różnorodności.
Kryteria oceniania
Metoda weryfikacji całościowej efektów kształcenia odnosić się do egzaminu ustnego z całości przekazanej wiedzy wg wskazanych 10 tez oraz lektury całej konstytucji dogmatycznej o Kościele Lumen Gentium.
TEZY NA EGZAMIN z EKLEZJOLOGII I MARIOLOGII:
1. Istota nauki II Soboru Watykańskiego o Kościele (aggiornamento, Kościół ludem Bożym, kolegialność episkopalna);
2. Kościół powszechny i Kościoły partykularne (lokalne);
3. Instytucja i charyzmat w Kościele;
4. „Apostolskość” i „Katolickość” Kościoła ;
5. Władza i natura prymatu Papieża, Biskupa Rzymu oraz nieomylne nauczanie Papieża, Biskupa Rzymu oraz całego Kościoła w nauczaniu Soboru Watykańskiego II;
6. Formy kolegialność episkopalnej dzisiaj. Przedstaw i omów synody po Soborze Watykańskim II;
7. Rozmaitość stanów i posług w kościele. Różnorodność posług, ministeria święceń i współodpowiedzialność wszystkich wiernych w misji Kościoła;
8. Boże Macierzyństwo Maryi i Kwestia trwałości dziewictwa Maryi w teologii;
9. Immaculata conceptio – dogmat o Niepokalanym Poczęciu NMP (8 grudnia 1854r.) oraz Assomption – dogmat o Wniebowzięciu NMP (1 listopada 1950r.);
10. Tytuł „Maryja Wszechpośredniczką łask”, a Jedyne kapłaństwo Jezusa Chrystusa. Analiza problematyki tytułu w kontekście tekstu VIII Rozdz. Konstytucji dogmatycznej o Kościele Lumen Gentium.
Kryteria oceniania (Określenie poziomu osiągnięcia - wg skali ocen - założonych dla przedmiotu efektów kształcenia; opis składowych oceny końcowej):
5,0 – znakomita wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne określone w efektach kształcenia tego modułu
4,5 – bardzo dobra wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne określone w efektach kształcenia tego modułu
4,0 – dobra wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne określone w efektach kształcenia tego modułu
3,5 – zadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne, ale ze znacznymi niedociągnięciami określone w efektach kształcenia tego modułu
3,0 – zadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne, ale z licznymi błędami określone w efektach kształcenia tego modułu
2,0 – niezadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne określone w efektach kształcenia tego modułu
Literatura
Literatura podstawowa (Spis wybranych lektur):
Instrukcja o niektórych kwestiach dotyczących współpracy wiernych świeckich w ministerialnej posłudze kapłanów, 1997, zob. http://bit.ly/2m8y3L5 oraz http://bit.ly/2f0o0Br Konsult. 13.09.2019.
ADAMIAK E., Traktat o Maryi, [w:] Dogmatyka. T. 2, Biblioteka „Więzi”, Warszawa 2006, s. 15-287.
ALBERIGO G, Krótka historia II Soboru Watykańskiego, Wyd. PAX, Warszawa 2005, 254s.
CONGAR Y., Kościół jaki kocham, Cerf/Kairos/Wyd M/Znak, Kraków 1997, 118s.
CZAJA A., Traktat o Kościele, [w:] Dogmatyka. T. 2, Biblioteka „Więzi”, Warszawa 2006, s. 289-543.
JAN PAWEŁ II, Redemptoris Mater, 1987r., [w:] Encykliki Ojca Świętego Jana Pawła II, t.I., Wyd. św. St. BM Arch. Krakowskiej/Wyd. M, Kraków 1996, ss. 257-317. Zob. http://bit.ly/2ky0vpz, dostęp 13.09.2019.
Kongregacja Nauki Wiary, List Iuvenescit Ecclesia do Biskupów Kościoła katolickiego na temat relacji między darami hierarchicznymi a charyzmatycznymi dla życia i misji Kościoła, „Wiadomości Archidiecezjalne Warszawskie” 106 (2016) 1, ss. 18-46 (zob. http://bit.ly/2P8STnM).
KONSTYTUCJA DOGMATYCZNA O KOŚCIELE Lumen Gentium, [w:] Sobór Watykański II. Konstytucje, dekrety, deklaracje, Pallottinum, Poznań 2002, ss. 97-166.
KRÓLIKOWSKI J. (Red.), Od wiary do teologii. Dokumenty Międzynarodowej Komisji Teologicznej 1969-1996, Wydawnictwo Księży Sercanów, Kraków 2000, 472s.
LAURENTIN R., Matka Pana. Krótki traktat teologii maryjnej. Wydanie integralne, coll. „theotokos” t. 1, Warszawa 1989, 379s.
LUBAC H. de, Katolicyzm. Społeczne aspekty dogmatu, Wyd, W drodze, Poznań 2011, 372 s.
MICHALCZAK K., Świeccy a kapłaństwo. Wokół poszukiwań teologicznych Yves Congara, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza. Wydział Teologiczny, Poznań 2001, 360s.
NAPIERAŁA St., Pojęcie Kościoła partykularnego w dokumentach Soboru Watykańskiego II, Księgarnia św. Wojciecha / PWT w Poznaniu, coll. „studia i materiały”, Poznań 1985, 98s.
RATZINGER J., BALTHASAR H. U. VON, GRABER R., Dlaczego właśnie Ona ? Soborowa teologia maryjna, Wyd. Księży Marianów, Warszawa 1991, 116 s.
RATZINGER J., Duszpasterskie implikacje nauki o kolegialności biskupów, „Concilium” (1965) nr 1-10., ss. 52-68.
SCHATZ K., Sobory Powszechne. Punkty Zwrotne w historii Kosciola, Wyd. WAM, Kraków 2002, 359 s.
SCHEFFCZYK L., Maryja Matka i Towarzyszka Chrystusa. Podręcznik mariologii, Wyd. M., Kraków 2004, 406s.
Literatura uzupełniająca:
BORRAS A., Les ministères laïcs. Fondements théologiques et figures canoniques, [w]: Les Laïcs en responsabilité pastorale? Accueillir des nouveaux ministères, Cerf, Paris 1998, s. 95-120.
BOUYER L., Kościół Boży, PAX, Warszawa 1977, 588s.
CONGAR Y., Jalons pour une théologie du laïcat, Cerf, Paris 1953, coll. « UnSa », 685 s.
CONGAR Y., Prawdziwa i fałszywa reforma w kościele, Znak, Kraków 2002, 456 s.
CONGAR Y., Wierzę w Ducha Świętego. "Panem jest Duch i daje życie" (2 Kor 3,17), Wyd. Księży Marianów, Warszawa 1995, T. II, 287 s.
CONGAR Y., Wierzę w Ducha Świętego. Objawienie i doświadczenie Ducha, Wyd. Księży Marianów, Warszawa 1997, T. I, 256 s.
CONGAR Y., Wierzę w Ducha Świętego. Rzeka życia płynie na Wschodzie i na Zachodzie (Ap 22,1), Wyd. Księży Marianów, Warszawa 1996, T. III, 335 s.
CONGAR Y., Życie dla prawdy. Jean Puyo rozmawia z ojcem Y. Congarem, Pax, Warszawa 1975, 203 s.
CZAJA A., Szczerze o Kościele. Rozmawia Tomasz Ponikło, Wyd. WAM, Kraków 2014, 307 s.
JĘDRASZEWSKI M., Znak Niezawodnej Nadziei, Pallotinum, Poznań 1994, 108 s.
KASPRZAK A. A., Kościół a nowoczesność. Rozeznanie pastoralne przemian społeczno-kulturowych we Francji po Soborze Watykańskim II, Wydawnictwo WAM, Kraków 2018, 488 s.
KOCHANIEWICZ B., Objawienia maryjne jako locus theologicus?, [w]: „Salvatoris Mater” 11(2009) nr 1, s. 43-nn.
KUDASIEWICZ J., Matka Odkupiciela, Wyd. „Jedność", Kielce 1991, 298 s.
LAKELAND P., The Liberation of the Laity. In Search of an Accountable Church, Continuum, New York/London 2004, 311 s.
LAURENTIN R., Marie dans la foi chrétienne. Situation et avenir [w]: Initiation à la pratique de la théologie (pub. sous la dir. de B. Lauret, Fr. Refoulé), t.III: Dogmatique 2. Cerf, Paris 1993, s. 467-512.
LAURENTIN R., Court Traité sur la Vierge Marie, Guibert, Paris 2009, 238 s.
LEGRAND H. (dir.), Lauret B. (dir.), Refoulé Fr. (dir.), Initiation à la pratique de la théologie, Cerf, Paris 1993, 792 s.
LUBAC H. de, Katolicyzm. Społeczne aspekty dogmatu, Wydawnictwo W drodze, Poznań 2011, 372 s.
MAJEWSKI J., Spór o rozumienie Kościoła. Eklezjologiczne uwarunkowania i perspektywy wielkich debat teologicznych na przełomie XX i XXI wieku, Biblioteka „Więzi”, Warszawa 2009, 364s.
MICHALCZYK K., Świeccy a kapłaństwo. Wokół poszukiwań teologicznych Yves Congara, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza Wydział Teologiczny, Poznań 2001, 360 s.
MICHALIK J., „Wiek XXI woła o misyjność katolickiego laikatu! – refleksje nie tylko dla członków Akcji Katolickiej", [s.d.] Zob. http://bit.ly/2xMaZ6d Konsult. 20.08.2015.
NAPIÓRKOWSKI A., Reforma i rozwój Kościoła. Duch Boży i instytucja, Wyd. WAM, Kraków 2012, 305 s.
NAPIÓRKOWSKI A., Spór o Matkę. Mariologia jako problem ekumeniczny, Wyd. KUL, Lublin 2011 (wydanie II) 272 s.
NAPIÓRKOWSKI S. C., „O Maryi nigdy dość, ale poprawnie” [w]: Dzieci Soboru zadają pytania. Rozmowy o Soborze Watykańskim II, Więź, Warszawa 1996, s. 91-112.
NAPIÓRKOWSKI S. C., Matka Boża w świetle teologii protestanckiej, [w]: Ku człowiekowi i Bogu w Chrystusie, t. I, KUL, Lublin 1972, s. 37-54.
ONCLIN W., Kolegialność biskupów i jej struktura, „Concilium” 1965 nr 1-10, s. 624-631.
PAPROCKI H., Dogmat Niepokalanego Poczęcia : prawosławny punkt widzenia, „Elpis" 2002 4/6 s. 253-259. Zob. http://bit.ly/2g5W6rD
PIERONEK T., Kłopotliwa kolegialność. Z prac nad statutem Konferencji Episkopatu Polski, [w]: Sędzia i Pasterz. Księga pamiątkowa w 50-lecie pracy ks. Remigiusza Sobańskiego w Sądzie Metropolitalnym w Katowicach (1957-2007), pod red. s. M. Honorata Typańska, Księgarnia św. Jacka, Katowice, 2007.
RATZINGER J.; BALTHASAR H. U. von; GRABER R., Dlaczego właśnie Ona? Soborowa teologia maryjna, Wyd. Księży Marianów, Warszawa 1991, 116 s.
RATZINGER J., Kościół - znak wśród narodów. Pisma eklezjologiczne i ekumeniczne. Joseph Ratzinger Opera Omnia T. VIII/2., Wyd. KUL, Lublin 2013, 1410 s.
RATZINGER J., Kościół - znak wśród narodów. Pisma eklezjologiczne i ekumeniczne. Joseph Ratzinger Opera Omnia T. VIII/1, Wyd. KUL, Lublin 2013, 637 s.
RIGAL J., Ecclésiologie de la communion. Son évolution historique et ses fondements, Cerf, Paris 2000, série CFi, 392 s.
RUSECKI M., Kryteria „objawień maryjnych” [w]: (Red.) K. Pek, Objawienia maryjne. Drogi interpretacji, Warszawa 1994.
RZECZEWSKA J., Les charismes dans l’Eglise et leur institutionnalisation canonique [thèse du doctorat sous la dir. de G. Ghirlanda], Pontificia Università Gregoriana, Rome 2016, 516 s.
SESBOÜÉ B., Władza w Kościele. Autorytet, prawda i wolność, Wyd. „M”, Kraków 2003.
SOBANSKI R., Implications canoniques de l'emploi de la notion de 'collégialité' dans le contexte théologique des déclarations officielles de l'Eglise, „Concilium" 1990 n° 230, s. 57-68.
SOBANSKI R., La théologie et le statut juridique des conférences épiscopales au concile Vatican II. [w]: Les Conférences épiscopales. Théologie, statut canonique, avenir. Actes du Colloque international de Salamanque (3-8 janvier 1988), Cerf, 1988 Paris, CFi n° 149, s. 99-145.
SUENENS L.-J.: Logiczne konsekwencje Soboru. Wywiad z kardynałem Suenensem, „Tygodnik Powszechny” nr 22 (1.VI.1969) s.1, 3-4.
WĄSEK D., Nowa Wizja zarządzania Kościołem, Wyd. WAM, Kraków 2014, 159 s.
KSIĄŻKI Z MARIOLOGII Z SERII „THEOTOKOS” (Wydawnictwo Księży Marianów):
Laurentin R., Matka Pana. Krótki traktat teologii maryjnej. Wydanie integralne, Wydawnictwo Księży Marianów, Warszawa 1989, coll. „theotokos” t. 1.
Thurian M., Maryja, Matka Pana figura Kościoła, Wydawnictwo Księży Marianów, Warszawa 1990, coll. „theotokos” t. 2.
Beinert W. (red.), Cześć Maryi dzisiaj. Propozycje pastoralne, Wydawnictwo Księży Marianów, Warszawa 1992, coll. „theotokos” t. 3.
Cantalamessa R., Maryja zwierciadłem dla Kościoła, Wydawnictwo Księży Marianów, Warszawa 1994, coll. „theotokos” t. 5.
Pek K. (red.), Objawienia maryjne. Drogi interpretacji, Wydawnictwo Księży Marianów, Warszawa 1994 coll. „theotokos” t. 6.
Kniazeff A., Matka Boże w Kościele prawosławnym, Wydawnictwo Księży Marianów, Warszawa 1996, coll. „theotokos”, t. 7, 190s.
Potterie I., Maryja w tajemnicy przymierza, Wydawnictwo Księży Marianów, Warszawa 2000, coll. „theotokos”, t.10, 282s.
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: