Teologia ekumeniczna WT-FW-EK1
1. Ekumenizm z perspektywy historii. Krótka historia Ruchu Ekumenicznego i wyjaśnienie szczególnego znaczenia Soboru Watykańskiego II
2. Ekumenizm z perspektywy problemu oderwania chrześcijaństwa od judaizmu
3. Zadania ekumenizmu: Ekumenizm duchowy, Ekumenizm charytatywny, Ekumenizm doktrynalny
4. Ekumenizm doktrynalny: analiza rozwoju struktur dialogu i owoców dialogu Kościoła katolickiego
5. Różnorodność modeli teologicznych ekumenizmu w Kościele rzymsko-katolickim
6. Potrzeba nowej eklezjologii – pionierskie badania Yves’a Congara
7. Potrzeba modelu eklezjologii nawrócenia
8. Znaczenie ekumenizmu dla teologii i wyzwania ekumenizmu doktrynalnego dzisiaj
9. Znaczenie i wyzwania ekumenizmu doktrynalnego dzisiaj: Jaka definicja Kościoła, ministeriów, sakramentów i antropologii?
10. Dialog międzyreligijny. Katolicyzm wobec religii niechrześcijańskich. Pytanie otwarte o możliwość istnienia „teologii religii” i „ekumenizmu międzyreligijnego”?
E-Learning
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2023/24_Z: | W cyklu 2019/20_Z: | W cyklu 2021/22_Z: |
Efekty kształcenia
- Efekty kształcenia w zakresie wiedzy:
• Student zna główne zasady dialogu ekumenicznego i międzyreligijnego z perspektywy historii i wykładni Kościoła rzymskokatolickiego;
• Jest zorientowany w kwestiach różnic doktrynalnych pomiędzy głównymi konfesjami; Potrafi wymienić główne osiągnięcia doktrynalne w dialogu Kościoła rzymskokatolickiego z innymi Kościołami czy denominacjami chrześcijańskimi od połowy XX wieku; rozumie fundamentalne znaczenie owoców tego dialogu dla duszpasterstwa;
• Potrafi wyjaśnić koncepcję ekumenizmu w tzw. nowej eklezjologii Yves’a Congara;
• Posiada praktyczną wiedzę na temat wspólnego uznania Chrztu świętego przez większość denominacji chrześcijańskich w Polsce oraz warunki zawarcia małżeństwa mieszanego, stawiane przez Kościół rzymskokatolicki w Polsce;
• Zna historię dialogu międzyreligijnego, stanowisko katolicyzm wobec religii niechrześcijańskich oraz jej główne owoce: wielkie tematy jedności ludzkości i kwestię troski KRK o zachowanie tożsamości wiary.
Zob. ( TMA_W 08) (por. H2A_W04)
- Efekty kształcenia w zakresie umiejętności:
• Student umie wymienić najważniejsze historyczne przyczyny, które wpłynęły na różnice i podziały poszczególnych tradycji chrześcijańskich;
• Dostrzegając aktualne różnice pomiędzy różnymi denominacjami Kościołów czy wspólnot eklezjalnych, student potrafi wskazać i wyjaśnić trzy zadania współczesnego ekumenizmu: jedność w wymiarze duchowym, charytatywnym i doktrynalnym;
• Student posiada umiejętność krytycznej analizy tekstów Magisterium Kościoła rzymskokatolickiego na temat ekumenizmu i dialogu międzyreligijnego oraz tekstów wskazanych najważniejszych komisji ekumenicznych, np. dokument z Limy komisji „Wiara i Ustrój”;
• Student potrafi wyprowadzać praktyczne wnioski dla duszpasterstwa na podstawie zapisów zawartych w dokumentach ekumenicznych;
• Student potrafi samodzielnie analizować i poddawać krytyce kwestie doktrynalne na podstawie wiedzy teologicznej, równocześnie potrafiąc prowadzić dialog światopoglądowy, ekumeniczny i międzyreligijny, z zachowaniem zasady Soboru Watykańskiego II, aby strzec jedności w rzeczach koniecznych, uznaniu wolności wszystkich, dbając, aby we wszystkich była pielęgnowana miłość (por. DE 4).
Zob. (TMA_U01,TMA_U10) (por.: H2A_U01, H2A_U04, H2A_U03)
- Efekty kształcenia w zakresie kompetencji społecznych:
• Student potrafi formułować wnioski na temat ekumenizmu i dialogu z innymi religiami zgodnie z wytycznymi Soboru Watykańskiego II, podejmując „wszelkie wysiłki zmierzające do usunięcia słów, opinii i czynów, które w świetle sprawiedliwości i prawdy nie odpowiadałyby sytuacji odłączonych braci i z tej przyczyny utrudniałyby wzajemne stosunki z nimi” (zob. DE 4);
• Student umie używać określone w wykładzie argumenty teologiczne i historyczne oraz terminologię dotyczącą ekumenizmu, tworząc środowisko kultury opartej na dialogu;
• Student uzyskuje syntetyczną wiedzę dotyczącą znaczenia pluralizmu religijnego dla światowego dziedzictwa kulturowego i społecznego.
Zob.: (TMA_K02, TMA_K03). (por. H2A_K01, H2A_K02)
Kryteria oceniania
Metody dydaktyczne i sposoby weryfikacji efektów kształcenia (syntetycznie opisane stosowane metody dydaktyczne i sposoby weryfikacji założonych efektów kształcenia):
1. Obserwacja i rozmowa podczas zajęć
2. Aktywny udział w dyskusji
3. Metoda weryfikacji całościowej efektów kształcenia odnosić się do kolokwium ustnego z całości przekazanej wiedzy oraz z lektury wskazanych podstawowych dokumentów Kościoła oraz książek na temat ekumenizmu.
Kryteria oceniania (Określenie poziomu osiągnięcia - wg skali ocen - założonych dla przedmiotu efektów kształcenia; opis składowych oceny końcowej):
5,0 – znakomita wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne określone w efektach kształcenia tego modułu
4,5 – bardzo dobra wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne określone w efektach kształcenia tego modułu
4,0 – dobra wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne określone w efektach kształcenia tego modułu
3,5 – zadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne, ale ze znacznymi niedociągnięciami określone w efektach kształcenia tego modułu
3,0 – zadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne, ale z licznymi błędami określone w efektach kształcenia tego modułu
2,0 – niezadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne określone w efektach kształcenia tego modułu.
Literatura
Spis wybranych lektur
Literatura podstawowa:
1. [S.A.], Od konfliktu do komunii. Luterańsko-katolickie wspólne upamiętnienie Reformacji w 2017 roku. Raport luterańsko-rzymskokatolickiej Komisji dialogu ds. Jedności. Wspólna modlitwa, Wyd. Warto, Dzięgielów 2017, 149 s.
2. DEKRET O EKUMENIZMIE UNITATIS REDINTEGRATIO [w:] SOBÓR WATYKAŃSKI II. Konstytucje. Dekrety. Deklaracje, Pallotinum, Poznań 2002, s. 189-208.
3. Wspólna deklaracja w sprawie nauki o usprawiedliwieniu (1999), zob. https://ekumenia.pl/czytelnia/dokumenty-ekumeniczne/wspolna-deklaracja-w-sprawie-nauki-o-usprawiedliwieniu/
4. KONSTYTUCJA DOGMATYCZNA O KOŚCIELE LUMEN GENTIUM [w:] SOBÓR WATYKAŃSKI II. Konstytucje. Dekrety. Deklaracje, Pallotinum, Poznań 2002, s. 97-166.
5. DOKUMENT Z LIMY: Chrzest, Eucharystia, Posługiwanie duchowne. Dokument z Limy 1982. Tekst i komentarze. Wyd.II. popr., Lublin, Wydawnictwo KUL, Teologia w dialogu 13, 2012, 263s.
6. JAN PAWEŁ II, Ut unum sint, Pallotinum, Poznań 1995, 116s.
7. KASPER, W., Charakter teologicznie wiążący Dekretu Soboru Watykańskiego II o ekumenizmie. Zob. [w :] http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WR/rady_pontyfikalne /r_jednosci_chrz/wiazacy_unitatis_29042004.html
8. NAPIÓRKOWSKI A., Teologia jedności chrześcijan. Podręcznik ekumenizmu. Wydawnictwo Salwator, Kraków 2011, 244s.
9. PAPIESKA RADA DO SPRAW JEDNOŚCI CHRZEŚCIJAN, Dyrektorium w sprawie realizacji zasad i norm dotyczących ekumenizmu (25.05.1995). „Communio” (1994) nr 2., ss. 1-93.
10. TRANDY H. i Patalon M. (pod red.), W Drodze za Chrystusem, wyd. WAM, Kraków 2009, 264 s. Zob. opis i część dokumentu: https://opoka.org.pl/biblioteka/T/TE/wam_2009_w_drodze_00.html
11. VERCRUYSSE, J.E., Wprowadzenie do teologii ekumenicznej, seria: „Myśl teologiczna”, Wyd. WAM, Kraków 2001, 148s.
Literatura uzupełniająca:
12. „Ekumenizm” zob. hasło [w:] Encyklopedia katolicka, Wyd. KUL, t. IV, s. 854-867,
13. „Światowa Rada Kościołów” zob. hasło „Ekumeniczna Rada Kościołów” [w:] Encyklopedia katolicka Wyd. KUL, t. IV, s. 829-835.
14. CONGAR Y., Prawdziwa i fałszywa reforma w kościele, Znak, Kraków 2002, 456s.
15. CONGAR, Y.; PUYO, J., Życie dla prawdy. Rozmowy z ojcem Congarem, tł. A. Paygert, Pax, Warszawa 1982, 202 s. (zob. Congar Y., Jean Puyo interroge le pere Congar. „Une vie pour la vérité”, Centurion, Paris 1975, 240 s.)
16. HRYNIEWICZ W. (red.), Ku chrześcijaństwu jutra. Wprowadzenie do ekumenizmu, TNKUL, Lublin 1997, 826s.
17. HRYNIEWICZ, W., Kościół jest jeden. Ekumeniczne nadzieje nowego stulecia, Znak, Kraków 2004, 456s.
18. JASKÓŁA P., Podstawy ekumenizmu, Opole 2010, 145s.
19. KIJAS, Z.J., Odpowiedzi na 101 pytań o ekumenizmie, WAM, Kraków 2004, 368s.
20. KONECKI K. (red), Ekumenizm Teologia Kultura, Włocławek 2006, 636s.
21. Kościół i dialog. Materiały z Sympozjum zorganizowanego z okazji 40 rocznicy promulgacji Lumen gentium i Unitatis redintegratio, red. A. Czaja, L. Górka, V. Kmiecik, Lublin 2005, 188s.
22. NAPIERAŁA, S., "Ekumenizm" w: Pawlak Z. (red.), Katolicyzm A – Z, Księgarnia św. Wojciecha, Poznań 1989, s. 95-97.
23. PAWŁOWICZ, Z., Leksykon Kościołów, ruchów religijnych i sekt w Polsce, Biblioteka „Niedzieli”, Częstochowa 2008, 336s.
24. Ut unum. Dokumenty Kościoła katolickiego na temat ekumenizmu 1982-1998, red. S. C. Napiórkowski, K. Leśniewski, J. Leśniewska, Lublin 2000, 952s.
25. W DRODZE ZA CHRYSTUSEM. Kościoły chrześcijańskie w Polsce mówią o sobie. Praca zbiorowa pod redakcją Hanny Trandy i Mirosława Patalona, WAM, Kraków 2009, 264s. (Zob. https://opoka.org.pl/biblioteka/T/TE/wam_2009_w_drodze_00.html#1)
26. BUJAK, J., Jedność na nowo odkrywana. Dialog katolicko – prawosławny w latach 1958-2000, WT UAM, Poznań 2001, 84s.
27. BULGAKOV, S. N., Prawosławie: zarys nauki Kościoła prawosławnego, Orthdruk/Formica, Białystok/Warszawa 1992, 217s.
28. CLÉMENT, O., Rzym inaczej: prawosławny wobec papiestwa. 1999, Wydaw. Księży Marianów, Warszawa, 94s.
29. DVORNIK F., Bizancjum a prymat Rzymu, PAX, Warszawa 1985, 132 s.
30. EVDOKIMOV, P., Prawosławie, Pax, Warszawa 1964, 396s.
31. HRYNIEWICZ, W., Kościoły siostrzane: dialog katolicko - prawosławny 1980-1991, Wydawnictwo Księży Werbistów VERBINUM, Warszawa 1993, 336s.
32. KLINGER, J. (pod red.), O istocie prawosławia: wybór pism, Warszawa 1983, 548s.
33. LEŚNIEWSKA, J., LEŚNIEWSKI, K., Prawosławie. Światło wiary i zdrój doświadczenia, Prawosławna Diecezja Lubelsko – Chełmska, Lublin 1999, 619s.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: