Transmisje uroczystości religijnych - savoir-vivre dla dziennikarzy WT-DTE-WOTU
1. Dyrektorium Konferencji Episkopatu Polski w sprawie celebracji Mszy Świętej transmitowanej przez telewizję – geneza dokumentu.
2. Teologiczny wymiar celebracji. Kryteria uczestnictwa we Mszy Świętej.
3. Cele transmisji Mszy Świętej (pastoralny, ewangelizacyjno-misyjny, edukacyjno-formacyjny, eklezjotwórczy).
4. Osoby zaangażowane w celebracji i w transmisji.
5. Liturgia słowa w przekazie telewizyjnym.
6. Specyfika przepowiadania radiowego i telewizyjnego.
7. Liturgia eucharystyczna w przekazie telewizyjnym.
8. Transmediacja Eucharystii jako sakramentu.
9. Radiowa i telewizyjna realizacja transmisji.
10. Muzyka transmitowanej liturgii.
11. Transmisje Mszy Świętych i nabożeństw w live streamingu w Internecie.
12. Omówienie różnych rodzajów transmisji uroczystości religijnych na wybranych przykładach.
13. Zasady obowiązujące dziennikarzy uczestniczących w transmisjach uroczystości religijnych.
14. Transmisje radiowe i telewizyjne w nauczaniu soborowym i posoborowym.
15. Msza fonogeniczna. Pierwsza polska radiowa transmisja mszy świętej.
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
EK 1 – ogólna wiedza z zakresu obrzędów Mszy Świętej i elementarna znajomość symboliki liturgicznej, ogólna wiedza na temat rodzajów transmisji uroczystości religijnych oraz znajomość treści Dyrektorium Konferencji Episkopatu Polski w sprawie celebracji Mszy Świętej transmitowanej przez telewizję
EK 2 – student potrafi krytycznie ocenić transmisję różnych uroczystości religijnych zarówno te dokonywane przez telewizję, jak i w live streamingu w świetle wytycznych Dyrektorium Konferencji Episkopatu Polski, umie zaaplikować wskazania Dyrektorium w celu przygotowania wzorcowej transmisji i wie jak poruszać się w przestrzeni sakralnej, aby nie utrudniać członkom zgromadzenia liturgicznego uczestnictwa w celebracji
EK 3 – student umie w praktycznie sposób wykorzystać zdobytą wiedzę, aby ukazać innym, jak powinna należy realizować transmisje uroczystości religijnych aby zsynchronizować reżyserię liturgiczną z reżyserią telewizyjną, czyli zachować sacrum liturgii i w profesjonalny sposób od strony technicznej przygotować i przeprowadzić transmisję; student dostrzega potrzebę osobistego rozwoju w dziedzinie nauk o mediach i w zakresie teologii
Nakład pracy studenta:
Udział w wykładzie – 30 godzin
Czas na przygotowanie prezentacji wybranej transmisji uroczystości religijnej i jej krytycznej oceny świetle wytycznych Dyrektorium – 10 godzin
Przygotowania do kolokwium, samodzielna lektura – 20 godzin
Suma godzin: 60
Liczba ECTS: 60 godzin/30 godzin = 2 ECTS
Kryteria oceniania
W pierwszym terminie: możliwość przygotowania wybranej transmisji uroczystości religijnej i jej omówienie na podstawie kryteriów zawartych w Dyrektorium Konferencji Episkopatu Polski. Student w czasie wykładu prezentuje wybraną transmisję, omawia na ile spełnia ona wymogi Dyrektorium, a na ile nie realizuje zawartych w nich wytycznych; a także ustosunkowuje się do uwag innych studentów oglądających przygotowaną przez niego prezentację.
W drugim terminie (dla wszystkich pozostałych): forma pisemna – kolokwium; studenci na podstawie wyświetlonych fragmentów transmisji uroczystości religijnych odpowiadają na pytania postawione przez wykładowcę odnośnie czy dana transmisja spełnia czy też nie wytyczne zawarte w Dyrektorium oraz co należałoby zmienić jeśli chodzi o sposób celebracji liturgii bądź techniczną stronę realizacji transmisji, aby liturgia w niej przedstawiona była w sposób wzorcowy, a operatorzy kamer i technicy swoją obecnością i posługiwaniem się sprzętem do transmisji nie utrudniali zgromadzonym uczestnictwa w liturgii.
Na ocenę końcową składa się kolokwium, obecność na wykładach i czynny w nich udział poprzez włączanie się w dyskusje.
Kryteria oceniania:
EK nr 1 określany jako ogólna wiedza z zakresu obrzędów Mszy Świętej oraz symboliki liturgicznej w kontekście zasad obowiązujących przy transmisji uroczystości religijnych przez telewizję oraz w live streamingu
Na ocenę:
Ndst (2): nie zna obrzędów Mszy Świętej, zasad poruszania się w przestrzeni sakralnej, nie zna wytycznych Dyrektorium Konferencji Episkopatu Polski odnośnie transmisji Mszy Świętej przez telewizję
Dst (3): zna obrzędy Mszy Świętej w stopniu podstawowym i wytyczne Dyrektorium Konferencji Episkopatu Polski odnośnie transmisji Mszy Świętej przez telewizję
Db (4): zna obrzędy Mszy Świętej oraz innych sakramentów w stopniu podstawowym, poprawnie definiuje czym jest celebracja liturgiczna, w czym wyraża się duszpasterski wymiar transmisji Mszy Świętej oraz innych uroczystości religijnych o dużym znaczeniu zarówno dla życia lokalnej wspólnoty eklezjalnej, jak i lokalnej społeczności.
Bdb (5): bardzo dobrze zna obrzędy Mszy Świętej oraz przebieg celebracji innych sakramentów, w tym bardziej skomplikowanych uroczystości religijnych, jak na przykład liturgia święceń biskupich, zna symbolikę liturgiczną oraz zasady poruszania się w przestrzeni sakralnej oraz filmowana i fotografowania w obiektach sakralnych, zna wytyczne Konferencji Episkopatu Polski w sprawie celebracji Mszy Świętej przez telewizję.
EK nr 2 określany jako umiejętności z zakresu transmisji uroczystości religijnych
Na ocenę:
Ndst (2): nie umie odróżnić różnych rodzajów transmisji, nie umie ukazać duszpasterskiego celu transmisji uroczystości religijnych, nie umie wskazać zasadniczej różnicy pomiędzy rzeczywistą celebracją a jej obrazem transmitowanym za pośrednictwem telewizji lub Internetu; nie umie zastosować wytycznych zawartych w Dyrektorium Konferencji Episkopatu Polski do oceny wybranych transmisji.
Dst (3): umie określić rodzaj transmisji, ukazać jej duszpasterski cel i teologiczny wymiar, umie wskazać różnicę pomiędzy uczestnictwem w liturgii żywego Kościoła a oglądaniem jej transmisji za pośrednictwem środków społecznego przekazu
Db (4): umie określić rodzaj transmisji na wybranych przykładach, ukazać ich cel duszpasterski, ewangelizacyjny, umie poruszać się w przestrzeni sakralnej, umie przygotować prostą transmisję uroczystości religijnej za pośrednictwem dostępnych środków, np. telefonu komórkowego
Bdb (5): umie prowadzić dyskusję na temat różnych rodzajów transmisji uroczystości religijnych i umie je krytycznie oceniać pod kątem aplikacji wskazań zawartych w Dyrektorium Konferencji Episkopatu Polski, umie przygotować transmisję w live streamingu od strony technicznej.
EK nr 3 określany jako wykorzystanie wytycznych Dyrektorium Konferencji Episkopatu Polski w celu przygotowania transmisji różnych uroczystości religijnych
Na ocenę:
Ndst (2): nie potrafi wykorzystać wytycznych Dyrektorium w celu przygotowania transmisji uroczystości religijnej;
Dst (3): umie w zakresie podstawowym zaaplikować wskazania Dyrektorium w celu przygotowania transmisji Mszy Świętej
Db (4): umie wykorzystać wskazania Dyrektorium w celu przygotowania transmisji uroczystości religijnej zarówno troszcząc się o wzorcowy charakter pod względem piękna celebracji, jak i o techniczną stronę tak, aby obecność operatorów kamer nie zakłócała uczestnictwa w liturgii
Bdb (5): umie wykorzystać wskazania Dyrektorium w celu przygotowania wzorcowych transmisji uroczystości religijnych i potrafi wyjaśnić innym w jaki sposób można przygotować wzorcową transmisję; umie pełnić rolę komentatora i pokazać innym, w jaki sposób powinno przygotowywać się komentarze podczas transmisji uroczystości religijnych.
Literatura
Literatura podstawowa:
Dyrektorium Konferencji Episkopatu Polski w sprawie celebracji Mszy Świętej transmitowanej przez telewizję, w: Akta Konferencji Episkopatu Polski 29 (2017), s. 48 – 55.
Bartocha W., Liturgia „zmediatyzowana” w świetle Dyrektorium Konferencji Episkopatu Polski w sprawie celebracji Mszy Świętej transmitowanej przez telewizję, Łódzkie Studia Teologiczne 28 (2019) nr 4, s. 55 – 69.
Draguła A., Eucharystia zmediatyzowana. Teologiczno-pastoralna interpretacja Mszy Świętej w radiu i w telewizji, Zielona Góra: Wydawnictwo Diecezji Zielonogórsko-Gorzowskiej 2009.
Łuka D., Telewizyjna transmisja Mszy św. – przygotowanie, przebieg, propozycje pastoralne, Liturgia Sacra 9 (2003) nr 1, s. 61 – 76.
Makuła M., Transmisje Mszy Świętych w live streamingu w Internecie. Analiza możliwości, postulaty i propozycje, Seminare 40 (2019) nr 1, s. 37 – 49.
Msza Święta w telewizji?, red. W. Przyczyna, Kraków: Wydawnictwo M 2006.
Liturgia uzupełniająca:
Baczyński A., Telewizja w służbie ewangelizacji, Kraków: Wydawnictwo Poligrafia Salezjańska 1998.
Cescon B., La liturgia nel postmoderno, Città del Vaticano: Libreria Editrice Vaticana 2012.
Cescon B., Liturgia grande sistema di comunicazione. Il potere comunicativo della liturgia nella modernità, Roma CLV 2017.
Fantuzzi V., Liturgia papale, radio e televisione, La Civiltà Cattolica 3 (2003), s. 155 – 166.
Morandi F., Evangelizzazione televisiva come comunicazione del corpo trasfigurato. Per una teologia della televisione di Olivier Clément, Roma: Pontificia Università Gregoriana 2006.
Sasińska-Klas T., Mediatyzacja a medializacja sfery publicznej, Zeszysty Prasoznawcze 2014, nr 2 (218), s. 162 – 175.
Schulz W., Reconstructing Mediatization as an Analytical Concept, European Journal of Communication 2014, nr 2 (218), s. 87 – 101.
Szczepaniak M., Msza fonogeniczna. Pierwsza polska radiowa transmisja mszy świętej i towarzyszące jej okoliczności, Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza 2013.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: