Sekty i nowe ruchy religijne w kulturze Zachodu WT-DTE-WO-SN
Tematyka zajęć
Blok: Pojęcie i społeczno-kulturowy wymiar sekt i nowych ruchów religijnych
1. Geneza i charakterystyka sekt i nowych ruchów religijnych
1.1. Kwestie terminologiczne i systematyka
1.2. Uwarunkowania powstawania i rozwoju sekt i nowych ruchów religijnych
1.3. Podział sekt i nowych ruchów religijnych oraz ich główne cechy
1.4. Przyczyny atrakcyjności
1.5. Przykłady oraz charakterystyka polskich sekt i nowych ruchów religijnych
2. Sekty i nowe ruchy religijne jako fenomen kulturowo-religijny
2.1. Formy patologii społecznej w sektach i nowych ruchach religijnych
2.2. Zjawisko konwersji
2.3. Społeczne reakcje na sekty i nowe ruchy religijne
3. Obraz sekt i nowych ruchów religijnych w mediach
3.1. Prasa
3.2. Radio
3.3. Telewizja
3.4. Internet
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Kod dostępu do przedmiotu na MS TEAMS: pbli15p
Wiedza
Student:
- ma wiedzę z zakresu nauk społecznych w stopniu zaawansowanym;
- ma fundamentalną wiedzę o instytucjach społecznych;
- ma wiedzę w stopniu zaawansowanym o człowieku jako podmiocie tworzącym więzi i struktury społeczne;
- ma wiedzę dotyczącą procesu komunikowania się osób i instytucji z otoczeniem wewnętrznym i zewnętrznym;
- ma wiedzę o związkach współczesnej kultury i polityki;
- wykazuje pogłębioną wiedzę o specyfice przedmiotowej i metodologicznej teologii, szczególnie w zakresie teologii biblijnej, systematycznej, praktycznej oraz dialogu międzyreligijnego;
- prezentuje pogłębioną wiedzę na temat religii monoteistycznych i ich instytucji religijnych i kulturalnych;
- wykazuje pogłębioną znajomość faktów z historii Kościoła powszechnego i w Polsce;
- prezentuje pogłębioną wiedzę na temat działalności misyjnej Kościoła i dialogu międzyreligijnego;
- omawia zasady działalności ewangelizacyjnej, pastoralnej, katechetycznej i charytatywnej Kościoła katolickiego;
- rozpoznaje współczesne zagrożenia życia duchowego i sytuacje kryzysowe i podaje propozycje przeciwdziałania im;
- wskazuje możliwości kształtowania życia osobistego, społecznego i zawodowego w świetle nauki Kościoła;
- omawia proces rozwoju religijno-duchowego, jego uwarunkowania i zagrożenia;
- podaje przykłady aktualnego odczytywania nauki Kościoła w różnych kontekstach zawodowych i społecznych;
- wskazuje uniwersalne zasady etyczne i uzasadnia ich obowiązywalność w zmieniających się warunkach;
- charakteryzuje procesy zmian zachodzące w kręgu kultur będących pod wpływem chrześcijaństwa w kształtowaniu się kultury Europy;
- omawia kulturotwórczą rolę Kościoła i teologii w aspekcie historycznym i społecznym;
- dowodzi orientacji we współczesnym życiu kulturalnym, ze
szczególnym uwzględnieniem kultury chrześcijańskiej i jej zagrożeń.
Umiejętności
Student:
- potrafi posługiwać się terminologią z zakresu nauk społecznych;
- potrafi analizować przyczyny i przebieg procesów społecznych i kulturowych;
- potrafi analizować i łączyć ze sobą różne fakty, problemy i procesy historyczne;
- posiada umiejętności prezentowania własnych poglądów i pomysłów, a także przekonywania do nich rozmówców;
- potrafi posługując się metodami naukowymi interpretować zjawiska społeczne;
- dobiera źródła i metody dla własnej działalności naukowej;
- posługuje się dostępnymi metodami i narzędziami interpretacji tekstów teologicznych;
- prawidłowo konstruuje i interpretuje przekazy komunikacyjne, posługując się różnymi formami komunikacji;
- wyraża złożone zagadnienia teologiczne w języku zrozumiałym dla odbiorcy;
- prawidłowo interpretuje i wyjaśnia zjawiska społeczne, od których zależna jest jego działalność naukowa lub zawodowa;
- dobiera argumenty i kontrargumenty w ramach dyskusji na tematy teologiczne i w dialogu światopoglądowym, międzyreligijnym i ekumenicznym;
Kompetencje społeczne
Student:
- zna zakres swojej wiedzy i poziom umiejętności, ma świadomość konieczności ciągłego rozwijania się;
- jest odpowiednio przygotowany do pracy w zespole, rozumie swoją
rolę w grupie zawodowej;
- jest otwarty na podejmowanie kontaktów społecznych i zawodowych;
- przestrzega zasad etyki zawodowej i norm współżycia społecznego;
- krytycznie odnosi się do zebranych źródeł teologicznych w ramach wypowiedzi i autorskich opracowań naukowych;
- potwierdza słuszność swych opinii, powołując się na oficjalne nauczanie Kościoła;
- wskazuje możliwości włączenia się w działania na rzecz zachowania
dziedzictwa chrześcijańskiego i kulturowego regionu, kraju i Europy;
- wskazuje możliwość zaangażowania inspirowanego Ewangelią w ramach różnych form działalności społecznej i zawodowej;
- dokonuje oceny własnych możliwości myślenia i działania w sposób
przedsiębiorczy, zgodnie z nauką Kościoła, w ramach działalności społecznej i zawodowej;
- wskazuje powinności wynikające z pełnienia określonych ról w ramach posłannictwa Kościoła;
- proponuje możliwości twórczego realizowania zadań w ramach posłannictwa Kościoła;
- przedstawia propozycję myślenia i działania w sposób przedsiębiorczy, zgodny z chrześcijańskim systemem wartości;
- krytycznie ocenia współczesne działania społeczne sprzeczne z chrześcijańskim systemem wartości.
Kryteria oceniania
Ocena końcowa obejmuje:
- aktywne uczestnictwo w zajęciach;
- pracę w grupie;
- rozmowę lub pracę pisemną śródsemestralną;
- zaliczenie w postaci krótkiej rozmowy.
Literatura
Barker E., Nowe ruchy religijne, wyd. 2, Kraków 2012.
Bartczak J., Fenomen sekt religijnych – rozważania na temat przyczyn atrakcyjności sekt religijnych, „Człowiek – Niepełnosprawność – Społeczeństwo” 2009 nr 2, s. 33-55.
Bartnicki M., Obraz sekt w dyskursie publicznym na podstawie analizy artykułów prasowych z lat 2000-2007, „Studia Medioznawcze” 2008 nr 1, s. 66-77.
Beźnic Sz., Sekty w opinii Polaków – badania Demoskopu, „Nomos” 2002 nr 39-40, s. 99-120.
Brożyniak R., Winiarczyk-Kossakowska M., Mniejszości wyznaniowe. Prawo wewnętrzne (statutowe), Warszawa 2014.
Bukowska-Pastwa A., Patologie związane z działalnością sekt religijnych, „Zeszyty Naukowe Collegium Civitas” 2011 nr 18, s. 121-152.
Chrzczonowicz P., Sekty destrukcyjne. Wybrane zagadnienia prawne, kryminologiczne i społeczne, Toruń 2013.
Chrzczonowicz P., Kamiński I. (red.), Sekty i nowe ruchy religijne – wolność czy zniewolenie? Zagadnienia interdyscyplinarne, Toruń 2012.
Doktór T., Nowe ruchy religijne i parareligijne w Polsce. Mały słownik, Warszawa 1999.
Gajewski M. (red.), Grupy kultowe. Uwarunkowania społeczne, Kraków 2012. Grzymała-Moszczyńska H., Społeczne reakcje na nowe ruchy religijne (nrr), „Nomos” 2002 nr 39-40, s. 55-66.
Hryciuk D., Sposoby prezentacji sekty na przykładzie wybranych filmów,„Biuletyn Edukacji Medialnej” 2009 nr 1, s. 32-40.
Ibek M., Obraz sekt w polskiej prasie katolickiej na podstawie wybranych tytułów z lat 1989-1994, „Nomos” 1996 nr 14, s. 59-103.
Kuncewicz D., Sekty – panorama definicji, „Społeczeństwo i Rodzina” 3(2006) nr 2, s. 111-119.
Libiszowska-Żółtkowska M., Konwertyci nowych ruchów religijnych, Lublin 2003.
Libiszowska-Żółtkowska M., Kościoły i związki wyznaniowe w Polsce. Mały słownik, Warszawa 2001.
Libiszowska-Żółtkowska M., Nowe ruchy religijne w zwierciadle socjologii, Lublin 2001.
Libiszowska-Żółtkowska M., Wokół definicji i kategoryzacji nowych ruchów religijnych, „Kultura i Społeczeństwo” 51(2007) nr 2, s. 199-217.
Moczuk E., Mikrut G., Sekty jako zjawisko społeczne, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Rzeszowskiego. Prawo” 2005 nr 3, s. 229-261.
Nowak W., Ropiak S. (red.), Sekty jako wyzwanie społeczne i religijne, Olsztyn 2005.
Romańczuk-Grącka M., Kryminologiczne aspekty sekt destrukcyjnych, Olsztyn 2008.
Stachowski Z. (red.), Sekty czy nowe ruchy religijne. Wybrane zagadnienia, Tyczyn 2005.
Szarszewski P., Antykultowy wizerunek nowych ruchów religijnych w perspektywie rzeczywistości medialnej, Poznań-Opole 2010.
Szuppe P., Nowe ruchy religijne z perspektywy teologiczno-duszpasterskiej Kościoła katolickiego, Lublin 2017.
Wojtkowiak M., Sekta jako środowisko realizacji potrzeb podmiotowych i społecznych, „Zeszyty Wszechnicy Świętokrzyskiej” 2004 nr 19, s. 153-162. Wołpiuk A., Przyczyny i motywy przynależności do sekt i nowych ruchów religijnych, Kraków 2006.
Zimniak-Hałajko M., Raj oswojony. Antropologia nowych ruchów religijnych, Gdańsk 2003.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: