Socjologia religii WT-DTE-SDJ
Celem wykładu jest ukazanie religii jako zjawiska społecznego, jako szczególnego przedmiotu badań socjologii, w odróżnieniu od teologicznego czy religioznawczego ujęcia religii. Przedstawiony zostanie przegląd najważniejszych koncepcji religii klasyków socjologii oraz współczesne najważniejsze socjologiczne teorie religii. Dokonany zostanie przegląd najważniejszych pojęć i koncepcji socjologii religii (jak typy organizacji religijnych, sacrum i profanum). Przedstawione zostaną koncepcje sekularyzacji i desakralizacji religii w społeczeństwie (po)nowoczesnym. Religia zostanie pokazana również jako rzeczywistość empiryczna, będąca przedmiotem badań socjologicznych; przedstawione zostaną wyniki badań ilościowych i jakościowych nad polską religijnością zarówno tradycyjną,okresu transformacji społecznego-ustrojowej, jak i najnowszych czasów.
Poziom przedmiotu
Punkty ECTS
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Efekty kształcenia
EK nr 1 – Student ma podstawową wiedzę o głównych typach organizacji religijnych, przyswoił socjologiczne rozumienie religii jako instytucji społecznej, zna społeczne funkcje religii (DL_W13)
EK nr 2 - Student rozumie pojęcie religijności, zna socjologiczne wskaźniki tego zjawiska i metody jego badania (DL_W13)
Nakład pracy studenta (opis ECTS)
30 godz. - aktywne uczestnictwo w wykładach
5 godz. - konsultacje z prowadzącym
20 godz. - przygotowanie do egzaminu
5 godz. - czytanie lektur
60 godz. - razem
2 - ECTS
Kryteria oceniania
Metody dydaktyczne:
wykład z pokazem slajdów ilustrujących
Metody oceniania:
Do oceny zaliczającej (dst) konieczne jest uzyskanie 51% z testu.
Osoby, które będą chciały otrzymać ocenę wyższą niż zaliczająca (dst) powinny spełnić dwa warunki:
1. obecność na 90% zajęciach (nie wliczając nieobecności usprawiedliwionych) potwierdzona na sporządzanej przez studentów liście)
2. uzyskanie z testu oceny satysfakcjonującej zainteresowanego
albo
napisanie rozprawy według następujących wymogów:
- będzie złożona do dwóch tygodni od ogłoszenia wyników testu;
- będzie napisana na min. 10 tys. znaków ze spacjami;
- będzie zawierała trzy elementy: a) teoretyczne bądź prawne założenia, b) empiryczne uzasadnienie, c) własne konkluzje
- temat będzie obejmował jedną z następujących kwestii:
a) Znaczenie religii w polskiej rzeczywistości społecznej;
b) Religia w życiu polskiej młodzieży;
c) Oblicza polskiej sekularyzacji;
d) Specyfika polskiej religijności;
e) Przyszłość religii w Polsce.
EK nr 1
Na ocenę 2 - student nie potrafi zdefiniować głównych typów organizacji religijnych, nie potrafi podać definicji religii jako instytucji społecznej, nie umie wymienić najważniejszych społecznych funkcji religii
Na ocenę 3 - student rozróżnia i charakteryzuje na poziomie elementarnym główne typy organizacji religijnych, wymienia podstawowe cechy religii jako instytucji społecznej, wymienia najważniejsze społeczne funkcje religii
Na ocenę 4 - student rozróżnia i dobrze charakteryzuje główne typy organizacji religijnych, dobrze charakteryzuje religii jako instytucję społeczną, dobrze opisuje społeczne funkcje religii
Na ocenę 5 - student rozróżnia i dobrze charakteryzuje główne typy organizacji religijnych, dobrze charakteryzuje religii jako instytucję społeczną, wyczerpująco opisuje społeczne funkcje religii przyporządkowując je wybranym teoretykom socjologii religii
EK nr 2
Na ocenę 2 - Student nie rozróżnia pojęć "religia" i "religijność", nie zna socjologicznego sensu pojęcia religijności, nie zna metod jego badania
Na ocenę 3 - Student zna socjologiczny sens pojęcia religijność, potrafi wymienić wybrane jego wskaźniki, wymienia i opisuje najważniejsze cechy podstawowych metod badania religijności
Na ocenę 4 - Student zna socjologiczny sens pojęcia religijność, potrafi wymienić i dobrze opisać większość jego wskaźników, dobrze charakteryzuje ilościowe i jakościowe metody jego badania
Na ocenę 5 - Student doskonale objaśnia socjologiczny sens pojęcia religijność, wymienić i bardzo dobrze opisuje jego wskaźniki, bardzo dobrze charakteryzuje ilościowe i jakościowe metody jego badania, zna polskie szkoły badań nad religijnością
Literatura
Literatura podstawowa:
Adamski F., (red.), Socjologia religii, Kraków 2011.
I. Borowik (red.), Oblicza religii i religijności, Kraków 2008.
Piwowarski W. (red.), Socjologia religii: antologia tekstów, Kraków 1988.
Literatura uzupełniająca:
Barker E., Nowe ruchy religijne, Kraków 1997.
Berger P., Święty baldachim. Elementy socjologicznej teorii religii, Kraków 2002.
Borowik I, Doktor T., Pluralizm religijny i moralny w Polsce, Kraków 2001.
Borowik I. (red.) Religia a życie codzienne. Kraków, 1991.
Borowik I., Procesy instytucjonalizacji i prywatyzacji religii w powojennej Polsce, Kraków 1997.
Borowik I., Odbudowywanie pamięci: przemiany religijne w Środkowo-Wschodniej Europie po upadku komunizmu, Kraków 2000.
Casanova J., Religie publiczne w nowoczesnym świecie, Kraków 2005
Dobbelaere K, Sekularyzacja : trzy poziomy analizy, Kraków 2008.
Kehrer G., Wprowadzenie do socjologii religii, Kraków 1996.
Luckman T., Niewidzialna religia: problem religii we współczesnym społeczeństwie, Kraków 1996.
Luhmann N., Funkcja religii, Kraków 1998.
Mariański J., Religia i Kościół w społeczeństwie pluralistycznym : Polska lat dziewięćdziesiątych, Lublin 1993.
Mariański, J.Religijność społeczeństwa polskiego w perspektywie europejskiej: próba syntezy socjologicznej, Kraków 2004.
Mariański J., Religia i Kościół między tradycją i ponowoczesnością. Studium socjologiczne, Kraków 1997.
Pippa N., Sacrum i profanum: religia i polityka na świecie, Kraków 2006
Szlendak T., Supermarketyzacja: religia i obyczaje seksualne młodzieży w kulturze konsumpcyjnej, Wrocław 2004.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: