Dylematy zawodu dziennikarza w aspekcie prawnym WT-DKS-DMDD
W czasie zajęć omówione zostaną podstawowe dylematy i wyzwania prawne, z którymi w trakcie wykonywania zawodu muszą mierzyć się dziennikarze. W trakcie omawiana poszczególnych spraw, przedstawiona zostanie podstawowa wiedza z zakresu organizacji i funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości w Polsce, co też ułatwić ma dziennikarzom w przyszłości zajmowanie się sprawozdawczością sądową, a także podstawowe regulacje prawne, z którymi w przyszłości mogą mierzyć się dziennikarze, w tym wchodzić z nimi w konflikt. W tym kontekście w szczególności podjęte zostaną następujące zagadnienia:
1. Dziennikarstwo śledcze (m.in. obowiązek zawiadomienia o przestępstwie – czy istnieje po stronie dziennikarzy? czy dziennikarz dopuszcza się przestępstwa nie zawiadamiają organów ścigania o możliwości popełnienia przestępstwa?)
2. Prowokacja dziennikarska - gdzie leży granica? Co grozi dziennikarzowi za prowokację dziennikarską? Czy istnieją podstawy do wyłączenia prawnej odpowiedzialności dziennikarzy za prowokację dziennikarską?
3. Tajemnica dziennikarska - istota i zakres, w tym co powinien zrobić dziennikarz w przypadku zwolnienia go przez sąd z tajemnicy dziennikarskiej?
4. Dostęp do informacji/ akt postepowania (sprawy), w tym czy dziennikarzom można ujawniać informacje zawarte w aktach sprawy?
5. Wprowadzenie i umiejętność posługiwania się poprawną terminologią prawniczą, w tym podstawowe pojęcia wykorzystywane przez dziennikarzy w prasie (np. różnica między zeznaniem a przesłuchaniem; odszkodowaniem i zadośćuczynieniem etc.).
6. Podstawowe kwestie dotyczące organizacji sądownictwa w Polsce.
7. Dziennikarz na sali sądowej – co zrobić, aby móc utrwalać przebieg rozprawy? Jak się zachować na sali sądowej? Jakie prawa ma sąd?
8. Ujawniania danych osobowych i wizerunku oskarżonego i innych uczestników postępowania - kiedy i w jakich okolicznościach można?
9. Wypowiadanie opinii co do rozstrzygnięć sądowych przed wydaniem wyroku w I instancji (tzw. przedsądy).
10. Przestępstwo naruszenia miru domowego w praktyce dziennikarskiej, w tym możliwość prowadzenia śledztwa dziennikarskiego w pomieszczeniach prywatnych.
11. Wybrane przepisy prawa karnego, z którymi w swojej praktyce mogę mieć styczność dziennikarze (np. ujawnienie tajemnic prawnie chronionych, naruszenie miru domowego, fałszywe zeznania, fałszowanie dokumentów etc.).
Jak zostanie to ukazane w trakcie wykładu, codzienność pracy dziennikarskiej obfituje w sytuacje, w których dochodzi do konfliktu dóbr chronionych prawem (np. wolność słowa i ochrona dóbr osobistych; tajemnica dziennikarska/ prowokacja dziennikarska i dobro wymiaru sprawiedliwości etc.). W takich sytuacjach pojawia się oczywiście pytania - co zrobić i jak się zachować? Co grozi za naruszenie przepisów prawa w takich sytuacjach "stykowych"? Jakie jest w tym zakresie orzecznictwo sądów polskich oraz ETPCz?
|
W cyklu 2021/22_L:
W czasie zajęć omówione zostaną podstawowe dylematy i wyzwania prawne, z którymi w trakcie wykonywania zawodu muszą mierzyć się dziennikarze. Przedstawiona zostanie także podstawowa wiedza z zakresu organizacji i funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości w Polsce, co też ułatwić ma dziennikarzom w przyszłości zajmowanie się sprawozdawczością sądową. W szczególności podjęte zostaną następujące zagadnienia: |
W cyklu 2022/23_Z:
W czasie zajęć omówione zostaną podstawowe dylematy i wyzwania prawne, z którymi w trakcie wykonywania zawodu muszą mierzyć się dziennikarze. Przedstawiona zostanie także podstawowa wiedza z zakresu organizacji i funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości w Polsce, co też ułatwić ma dziennikarzom w przyszłości zajmowanie się sprawozdawczością sądową. W szczególności podjęte zostaną następujące zagadnienia: Jak zostanie to ukazane w trakcie wykładu, codzienność pracy dziennikarskiej obfituje w sytuacje, w których dochodzi do konfliktu dóbr chronionych prawem (np. wolność słowa i ochrona dóbr osobistych; tajemnica dziennikarska/ prowokacja dziennikarska i dobro wymiaru sprawiedliwości etc.). W takich sytuacjach pojawia się oczywiście pytania - co zrobić i jak się zachować? Co grozi za naruszenie przepisów prawa w takich sytuacjach "stykowych"? |
W cyklu 2023/24_Z:
W czasie zajęć omówione zostaną podstawowe dylematy i wyzwania prawne, z którymi w trakcie wykonywania zawodu muszą mierzyć się dziennikarze. Przedstawiona zostanie także podstawowa wiedza z zakresu organizacji i funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości w Polsce, co też ułatwić ma dziennikarzom w przyszłości zajmowanie się sprawozdawczością sądową. W szczególności podjęte zostaną następujące zagadnienia: Jak zostanie to ukazane w trakcie wykładu, codzienność pracy dziennikarskiej obfituje w sytuacje, w których dochodzi do konfliktu dóbr chronionych prawem (np. wolność słowa i ochrona dóbr osobistych; tajemnica dziennikarska/ prowokacja dziennikarska i dobro wymiaru sprawiedliwości etc.). W takich sytuacjach pojawia się oczywiście pytania - co zrobić i jak się zachować? Co grozi za naruszenie przepisów prawa w takich sytuacjach "stykowych"? |
Dyscyplina naukowa, do której odnoszą się efekty uczenia się
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
WIEDZA:
1) DL_W03 - ma elementarną wiedzę o normach i regulacjach prawnych (w tym dotyczących prawa prasowego) oraz zasadach i branżowych kodeksach etycznych, normach ogólnych oraz zasadach i przepisach dotyczących struktur państwowych, społecznych, a szczególnie instytucji medialnych i rządzących nimi prawidłowościach oraz o ich źródłach, naturze, zmianach i sposobach działania;
2) DL_W09 - zna podstawy i funkcjonowanie polskiego systemu medialnego w przeszłości i obecnie, rozróżnia najważniejsze podmioty na polskim rynku medialnym;
3) DL_W12 - zna podstawy prawne, zasady funkcjonowania i struktury, kształtujące system społeczny, ustrój państwowy i polityczny współczesnej Polski;
UMIEJĘTNOŚCI:
1) DL_U02 - potrafi określić i wykorzystać rozmaite źródła informacji dziennikarskich, swobodnie posługuje się nimi w pracy dziennikarza i
publicysty we wszystkich rodzajach mediów;
2) DL_U13 - rozróżnia podstawowe systemy prawne, obszary prawa, przyporządkowuje właściwie zagadnienia do różnych obszarów prawa;
3) DL_U15 - umie rozpoznać, a następnie przeprowadzić krytyczną analizę i interpretację różnych rodzajów wytworów kultury w celu określenia ich znaczeń, oddziaływania społecznego i miejsca w procesie historyczno‐kulturowym;
KOMPETENCJE SPOŁECZNE:
1) DL_K01 - stosuje się w pracy do poznanych i przyswojonych norm prawnych i zasad etyki ogólnej i zawodowej;
2) DL_K05 - ma przekonanie o wadze zachowania się w sposób profesjonalny, refleksji na tematy etyczne i przestrzegania zasad etyki zawodowej;
3) DL_K06 - dostrzega i formułuje problemy moralne i dylematy etyczne związane z własną i cudzą pracą, poszukuje optymalnych rozwiązań, postępuje zgodnie z zasadami etyki ogólnej i zawodowej.
Kryteria oceniania
1. Wykład – 50% aktywność na zajęciach;
2. Egzamin/ praca pisemna – 50%
Egzamin: 3 pytania otwarte – 5 pkt każde, 10 testowych (jednokrotnego wyboru) – 1 pkt za każde pytanie;
Ocena końcowa = 1 + 2 (j.w.).
Literatura
1. J. Sieńczyło-Chlabicz (red.) – Prawo mediów
2. J. Sobczak – Prawo prasowe. Komentarz;
3. M. Brzozowska-Pasieka, M. Olszyński, J. Pasieka – Prawo prasowe. Komentarz;
4. M. Zaremba – Prawo prasowe. Komentarz;
5. A. Chajewska, A. Cichońska, I. Matusiak, K. Orlik – Prawo prasowe. Postępowania sądowe w sprawach prasowych;
6. E. Ferenc-Szydełko – Prawo prasowe. Komentarz.
7. E. Kowalewska-Borys, Prawnokarne aspekty śledztwa dziennikarskiego;
8. USTAWA – PRAWO PRASOWE
9. USTAWA O PRAWIE AUTORSKIM I PRAWACH POKREWNYCH
|
W cyklu 2021/22_L:
1. J. Sieńczyło-Chlabicz (red.) – Prawo mediów |
W cyklu 2022/23_Z:
1. J. Sieńczyło-Chlabicz (red.) – Prawo mediów 2. J. Sobczak – Prawo prasowe. Komentarz; 3. M. Brzozowska-Pasieka, M. Olszyński, J. Pasieka – Prawo prasowe. Komentarz; 4. M. Zaremba – Prawo prasowe. Komentarz; 5. A. Chajewska, A. Cichońska, I. Matusiak, K. Orlik – Prawo prasowe. Postępowania sądowe w sprawach prasowych; 6. E. Ferenc-Szydełko – Prawo prasowe. Komentarz. 7. USTAWA – PRAWO PRASOWE 8. USTAWA O PRAWIE AUTORSKIM I PRAWACH POKREWNYCH |
W cyklu 2023/24_Z:
1. J. Sieńczyło-Chlabicz (red.) – Prawo mediów 2. J. Sobczak – Prawo prasowe. Komentarz; 3. M. Brzozowska-Pasieka, M. Olszyński, J. Pasieka – Prawo prasowe. Komentarz; 4. M. Zaremba – Prawo prasowe. Komentarz; 5. A. Chajewska, A. Cichońska, I. Matusiak, K. Orlik – Prawo prasowe. Postępowania sądowe w sprawach prasowych; 6. E. Ferenc-Szydełko – Prawo prasowe. Komentarz. 7. USTAWA – PRAWO PRASOWE 8. USTAWA O PRAWIE AUTORSKIM I PRAWACH POKREWNYCH |
W cyklu 2024/25_Z:
1. J. Sieńczyło-Chlabicz (red.) – Prawo mediów |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: