Społeczno-kulturowy kontekst Nowego Testamentu - wykład monograficzny z zakresu teologii/biblistyki WT-CTR-WMSK
Wykład monograficzny ma na celu zapoznanie studenta w podstawowym zakresie z wybranymi zagadnieniami zjawisk i cech charakterystycznych dla kultury basenu Morza Śródziemnego funkcjonującej na przełomie er (I w. przed Chr./I w. po Chr.), a w szczególności kontekstu społecznego, przy wykorzystaniu wiedzy z zakresu socjologii, antropologii kulturowej. Pozwala to absolwentowi zajęć nabyć podstawową wiedzę oraz umiejętności wyjaśniania kodu kulturowego, który często dla współczesnego czytelnika NT stanowi barierę w rozumieniu tekstów biblijnych. Wykład obejmuje charakterystykę i wyjaśnienia głównych instytucji społecznych i religijnych, kluczowych wartości kulturowych decydujących o funkcjonowaniu społecznym, najważniejszych mechanizmów kształtujących relacje społeczne.
Dyscyplina naukowa, do której odnoszą się efekty uczenia się
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Opis nakładu pracy studenta w ECTS
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
TMA_W04 Absolwent ma podstawową wiedzę w zakresie społecznego i kulturowego podłoża tekstów Nowego Testamentu oraz znajomość zasad wykorzystania narzędzi z nauk społecznych w egzegezie NT i ich znaczenie.
TMA_U03 Umie merytorycznie dyskutować na temat społecznego i kulturowego tła NT oraz na temat jego znaczenia w interpretacji tekstów przez współczesnego odbiorcę.
Kryteria oceniania
Student do zaliczenia zobowiązany jest do:
- aktywnego uczestnictwa w zajęciach – 1 ECTS.
- przygotowania do ustnego egzaminu końcowego poprzez lekturę wskazanych tekstów oraz materiałów dydaktycznych.
Kryteria oceny
Bardzo dobry
Absolwent zajęć biegle posługuje się fachową terminologią i potrafi jej używać w różnych kontekstach dyskursu oraz umiejętnie wyjaśniać jej znaczenie; posiada bardzo dobrą znajomość najważniejszych zjawisk społeczno-kulturowych cywilizacji śródziemnomorskiej okresu przełomu er; wykazuje się umiejętnością syntetycznego prezentowania wiedzy z zakresu badań nad społecznym i kulturowym tłem NT (prawidłowo klasyfikuje, charakteryzuje i ocenia poszczególne instytucje, zasady relacji społecznych, reguły życia społecznego); zna i rozumie wagę stosowania wiedzy z zakresu socjologii, antropologii kulturowej i socjoretoryki do analizy tekstu Nowego Testamentu dla właściwej jego interpretacji.
Dobry
Absolwent zajęć potrafi używać fachowej terminologii i wyjaśniać jej zasadnicze znaczenie; posiada dobrą znajomość najważniejszych zjawisk społeczno-kulturowych cywilizacji śródziemnomorskiej okresu przełomu er; umie syntetycznie przedstawić wiedzę z zakresu badań nad społecznym i kulturowym tłem NT (charakteryzuje poszczególne instytucje, zasady relacji społecznych, reguły życia społecznego); rozumie wagę stosowania wiedzy z zakresu socjologii, antropologii kulturowej i socjoretoryki do analizy tekstu Nowego Testamentu dla właściwej jego interpretacji.
Dostateczny
Absolwent zna podstawową fachową terminologię z zakresu społeczno-kulturowego kontekstu NT; ma podstawową znajomość najważniejszych zjawisk społeczno-kulturowych cywilizacji śródziemnomorskiej okresu przełomu er (umie wymienić i scharakteryzować w podstawowym zakresie poszczególne instytucje, zasady relacji społecznych, reguły życia społecznego); wie o potrzebie stosowania wiedzy z zakresu socjologii, antropologii kulturowej i socjoretoryki do analizy tekstu Nowego Testamentu dla właściwej jego interpretacji.
Praktyki zawodowe
nie dotyczy
Literatura
Tekst źródłowy – Nowy Testament w przekładzie na język polski oraz tekst oryginalny.
Materiały dydaktyczne z zajęć.
Theisen G., Czasy Jezusa. Tło społeczne pierwotnego chrześcijaństwa, WAM: Kraków 2004.
Dąbrowski E., Nowy Testament na tle epoki, Poznań: Księgarnia św. Wojciecha 1965.
Winniczuk L., Ludzie, zwyczaje i obyczaje starożytnej Grecji i Rzymu, Warszawa: PWN 1983 (lub kolejne edycje)
Stabryła S., Zarys kultury starożytnej Grecji i Rzymu, Warszawa: PWN 2007.
Alfody G., Historia społeczna starożytnego Rzymu, Poznań 2003, 133- 2008.
Ferguson E., Backgrounds of Early Christianity, WB Eerdmans 1987 (lub następne edycje).
Literatura uzupełniająca:
Burge G. M, Green G. L, The New Testament in Antiquity, 2nd ed., A Survey of the New Testament within Its Cultural Context, Zondervan 2020.
Kręcidło J., Honor i wstyd w interpretacji Ewangelii. Szkice z egzegezy antropologicznokulturowej, Verbinum, Warszawa 2013.
Vernon Robbins, Explore the Texture of Texts. A Guide to Socio-Rhetorical Interpretation, Harrisburg: Bloomsbury Academic 1996.
Kowalski M., Retoryka i socjoretoryka w lekturze tekstów Nowego Testamentu, The Biblical Annals 6/4 (2016) 611-654.
Neufeld D., DeMaris R., Understanding the Social World of the New Testament, Routledge: London-New York 2010.
Malina B., The New Testament World. Insights from Cultural Anthropology, 3rd ed., John Knox Press 2001.
Malina B., Christian Origins and Cultural Anthropology. Practical Models for Biblical Interpretation, Eugene 2010 (lub wcześniejsze edycje).
Pilch John J., Social Scientific Models for Interpreting the Bible, Brill 2001.
De Silva D., Honor, Patronage, Kinship and Purity. Unlocking New Testament Culture, Downers Grove 2000.
Stambauh J.E., Balch D.L, The New Testament in Its Social Environment, Philadelphia 1986.
Neyrey J.H., Stewart E.C., The Social World of the New Testament. Insights and Models, Peabody 2008.
Theisen G., Czasy Jezusa. Tło społeczne pierwotnego chrześcijaństwa, WAM: Kraków 2004.
Leach E., Anthropological Approaches to the Study of the Bible during the Twentieth Century, in: Humanizing America’s Iconic Book: SBL Centennial Addresses 1980, Chico, 73-94.
Craffert P.F., Towards an Interdisciplinary Definition of the Social-Scientific Interpretation of the New Testament, Neotestamentica 25/1 (1991) 123-144.
Edwards O.C., Sociology as a Tool for Interpreting the New Testament, Anglican Theological Review 65: 431-448.
Trebilco P., Self-Designations and Group Identity in the New Testament, Cambridge University Press 2012.
Muszytowska D., Etos chrześcijańskiej wspólnoty. Socjoretoryka Listu Jakuba, Warszawa 2018.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: