Śmierć i umieranie w perspektywie społeczno-kulturowej WSR-NRN-1-SIU3

nauki o rodzinie

nie dotyczy

OPIS ECTS: Aktywność studenta Ilość godzin udział w wykładzie 18 udział w ćwiczeniach przygotowanie do wykładu 5 samodzielna lektura i analiza materiałów 20 konsultacje 7 czas na napisanie referatu/eseju/pracy 25 przygotowanie do egzaminu/kolokwium SUMA GODZIN 75 LICZBA ECTS: 75 godz. = 3 ECTS 1 ECTS – udział w wykładach, aktywność: udział w dyskusjach i konsultacjach, 1 ECTS – samodzielna lektura materiałów, przygotowanie do wykładu 1 ECTS – przygotowanie pracy pisemnej/eseju

podstawowy

NRL_W02, NRL_W05, NRL_U04, NRL_U05, NRL_K02

obowiązkowy

brak wymagań wstępnych

Wiedza
NRL_W02 - zna i rozumie w stopniu zaawansowanym znaczenie pojęć z zakresu nauk o rodzinie oraz dyscyplin pokrewnych z zakresie małżeństwa i życia rodzinnego, szczególnie rodzicielstwa i wychowania oraz form wsparcia rodziny - P6S_WG P6S_WT

NRL_W05 - zna i rozumie w stopniu zaawansowanym specyfikę funkcjonowania środowiska wychowawczego współczesnej rodziny w kontekście najważniejszych zmian społecznych oraz ich znaczenie dla procesów wychowawczych, rodzicielskich, opieki i wsparcia, z uwzględnieniem znaczenia indywidualizacji, innowacyjności, sekularyzacji, wielokulturowości, społecznych wymiarów pamięci i bezpieczeństwa (demograficznego, kulturowego i zdrowotnego) - P6S_WG

Umiejętności

NRL_U04 - potrafi w stopniu zaawansowanym diagnozować oraz interpretować problemy osobiste bliskich związków, małżonków i członków rodziny (szczególnie w zakresie interakcji, rodzicielstwa, ochrony zdrowia, uzależnień, prokreacji i przechodzenia poszczególnych etapów życia); potrafi w stopniu zaawansowanym wskazać rozwiązania prawne i instytucie wsparcia w sytuacjach kryzysu i zagrożeń, prawidłowo prognozować ich dynamikę i skutki zastosowanych celowościowych rozwiązań, a także dokonać oceny etycznej i ewaluacji podjętych działań - P6S_UW P6S_UI

NRL_U05 - potrafi w stopniu zaawansowanym nazywać i interpretować zjawiska społeczne (kulturowe, polityczne, prawne, ekonomiczne, zdrowotne) i identyfikować ich związek z problematyką życia małżeńskiego, rodzinnego i rodzicielstwa - P6S_UW

Kompetencje

NRL_K02 - jest w stopniu zaawansowanym gotów do krytycznej oceny posiadanej wiedzy, poszukiwania, pogłębiania i aktualizowania własnej wiedzy z zakresu nauk o rodzinie, zasięgania opinii ekspertów w przypadku konieczności rozszerzonego poznania rzeczywistości życia rodzinnego koniecznego dla rozwiazywania problemów rodzinnych - P6S_KK

Metody i kryteria oceniania:
Praca pisemna/esej/ referat - 60%
Udział w wykładach – 20%
Udział w dyskusjach, konsultacjach, przygotowanie do wykładów – 20%

Punktacja i odpowiadająca jej ocena końcowa:
91 – 100 % - (5)
81 -90 % - (4,5)
71 -80 % - (4)
66 – 70 % - (3,5)
60 – 65 % - (3)
Wiedza:

- na ocenę 3 (dst.): wie czym jest i jakie wyzwania przed rodziną powoduje umieranie i śmierć jej członków, ale nie wie w czym przejawia się wkład chrześcijaństwa do kultury śmierci i umierania.

- na ocenę 4 (db.): poprawnie ukazuje czym jest i jakie wyzwania przed rodziną powoduje umieranie i śmierć jej członków, dobrze wie w czym przejawia się wkład chrześcijaństwa do kultury śmierci i umierania.

- na ocenę 5 (bdb.): doskonale orientuje się nie tylko czym jest i jakie wyzwania przed rodziną powoduje umieranie i śmierć jej członków i obszernie potrafi wskazać w czym przejawia się wkład chrześcijaństwa do kultury śmierci i umierania.

Umiejętności:

na ocenę 3 (dst.): student słabo interpretuje teksty z zakresu kultury śmierci i umierania, słucha ze zrozumieniem ustnej prezentacji, ale nie do końca potrafi ocenić ich wartość poznawczą.

- na ocenę 4 (db.): student poprawnie czyta i interpretuje teksty z zakresu kultury śmierci i umierania, słucha ze zrozumieniem ustnej prezentacji idei i argumentów, potrafi ocenić ich wartość poznawczą.

- na ocenę 5 (bdb.): student doskonale czyta i interpretuje teksty z zakresu kultury śmierci i umierania, zna argumenty filozoficzne i teologiczne, potrafi ocenić ich wartość poznawczą. Umie bardzo dobrze uzasadnić racjonalność prezentowanych w piśmie lub słowie argumentacji.

Kompetencje:

- na ocenę dostateczną (3-dst) student słabo zdaje sobie sprawę ze znaczenia projektu badań własnych dla opracowania rekomendacji na rzecz optymalizacji funkcjonowania środowiska rodzinnego.

- na ocenę dobrą (4-db) student wystarczająco zdaje sobie sprawę ze znaczenia projektu badań własnych dla opracowania rekomendacji na rzecz optymalizacji funkcjonowania środowiska rodzinnego.

- na ocenę bardzo dobrą (5-bdb) student doskonale zdaje sobie sprawę ze znaczenia projektu badań własnych dla opracowania rekomendacji na rzecz optymalizacji funkcjonowania środowiska rodzinnego.

efekty w obszarze wiedzy są osiągane takimi metodami jak: wykład konwersatoryjny, wykład problemowy, prezentacja, indywidualna lektura tekstów, a weryfikowane przez ustne kolokwium lub pisemnym sprawdzianem.

Efekty w obszarze umiejętności są osiągane takimi jak samodzielna lektura tekstów z zakresu kultury śmierci i umierania, wykład konwersatoryjny prezentacja, a weryfikowane przez ustne kolokwium lub pisemnym sprawdzianem.

Efekty w obszarze kompetencji społecznych są osiągane za pomocą dyskusji o aktualnych i historycznych problemach kultury chrześcijańskie i postawy wobec osób umierających, a weryfikacją jest kolokwium.

Literatura podstawowa:
Sobór Watykański II, Dokumenty Soborowe, Konstytucje, Dekrety, Deklaracje, Poznań 1968.
Encyklika Evangelium vitae Ojca Świętego Jana Pawła II do biskupów, do kapłanów i diakonów, do zakonników i zakonnic, do katolików świeckich oraz do wszystkich ludzi dobrej woli o wartości i nienaruszalności życia ludzkiego. Kraków 1995.
Godność i prawa osoby ludzkiej. Międzynarodowa Komisja Teologiczna, 16 X 1984, w: Compagnoni F.: Prawa człowieka: geneza, historia i zaangażowanie chrześcijańskie. Kraków 2000, s. 298–322; Od praw człowieka do praw narodów. Przemówienie Ojca świętego do Zgromadzenia Ogólnego ONZ. L’Osservatore Romano, wyd. pol. 1995; 11-12, s. 4–9.
Jan Paweł II, Orędzie na III Światowy Dzień Chorego 1995 r., „L’Osservatore Romano”, wyd. pol. 1995, nr 1.
Jan Paweł II, Umrzeć w Chrystusie, „L’Osservatore Romano”, wyd. pol. 10(1989), nr 10–11.
Jan Paweł II, Człowiek wobec tajemnicy śmierci, „L’Osservatore Romano”, wyd. pol. 13(1992), nr 7.
Jan Paweł II, List apostolski Salvifici doloris o chrześcijańskim sensie ludzkiego cierpienia, w: Wybór Listów Ojca świętego Jana Pawła II, t. I, Kraków 1997, s. 39-79.

Literatura uzupełniająca
Ariès, Ph., Człowiek i śmierć, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1992.
Ariès, Ph., Śmierć odwrócona, w: S. Cichowicz, J. M. Godzimirski (wyb.), Antropologia śmierci: myśl francuska, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1993, s. 227-281.
Bańka A. R., Tomasza z Akwinu koncepcja człowieka a problem śmierci w świetle współczesnej eschatologii, [w:] Filozofia a śmierć, red. M. Wójtowicz, W. Kania, ISBN 978-83- 925287-7-7, Katowice 2007, s. 85–99.
Biesaga T., Kontrowersje wokół nowej definicji śmierci, ,,Medycyna Praktyczna” 2006, nr 2, s. 20–23.
Biesaga T., Wobec zgody domniemanej i zawłaszczania zwłok do transplantacji, ,,Medycyna praktyczna” 2006, nr 1, s.20–24.
Binnebesel, J., Tanatopedagogika w doświadczeniu wielowymiarowości człowieka i śmierci, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2013.
Biskup M., Eutanazja dramatem człowieka, w: Życie – dar nienaruszalny. Wokół encykliki „Evangelium Vitae”, red. A. Młotek, T. Reroń, Warszawa 1995, s. 91–96.
Cohen, J., A. P. Mannarino, E. Deblinger, Terapia traumy i traumatycznej żałoby u dzieci i młodzieży. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2012.
Dziedzic J., Spór o eutanazję, Kraków 2005.
Gardocka M., Problem zgody domniemanej w polskiej transplantologii, ,,Warszawskie Studia Teologiczne", 2013, XXVI/1, s. 247-260.
Grzybowski, P. P., Praktyczne cele i aspekty kształcenia tanatologicznego pedagogów i nauczycieli. W: J. Binnebesel, A. Janowicz, P. Krakowiak (red.), Jak rozmawiać z uczniami o końcu życia i wolontariacie hospicyjnym, Gdańsk: Via Medica, 2009, s. 7-19.
Góralczyk P., Etyczne uzasadnienie regulacji formalnej zgody, w: Etyczne aspekty transplantacji narządów, red. A. Marcol, Opole 1996, s. 113–121.
Góralski R., Prawne i społeczne aspekty eutanazji, Kraków 2007.
Guzowski A., Krajewska-Kułak E. Bejda G. (red.), Kultura śmierci, kultura umierania, Białystok 2016.
Guzewicz W., Mikucki A., Strękowski S. (red.), Chrześcijańskie świadectwo wczoraj i dziś, Ełk 2013.
Kaczmarek T., Marcinkowski J.T., Internet- a problematyka śmierci. w: W drodze do brzegu życia, Krajewska-Kułak E., Nyklewicz W., Lewko J., Łukaszuk C. (red). ABIS, Białystok, 2008, tom II, s. 221-228.
Kazberuk G., Śmierć w filmie fabularnym, w: W drodze do brzegu życia, Krajewska-Kułak E., Łukaszuk C., Jankowiak B.(red.), ABIS, Białystok, 2008, tom IV, s. 47-66.
Kosmala J., Kowal K., Reakcje rodziny jako element warunkujący zabiegi transplantacyjne w opiniach środowiska medycznego, w: Dar życia i jego społeczny kontekst. Zabiegi transplantologiczne w świadomości społecznej, red. B. Pawlica, M. S. Szczepański, Tychy 2003, s. 40–55.
Machinek M., Śmierć w dyspozycji człowieka. Teologia moralna wobec problemów etycznych u kresu życia ludzkiego. Olsztyn 2001.
Malczewski J., Eutanazja: gdy etyka zderza się z prawem – stan prawny na 1 września 2012 r., Warszawa 2012.
Mrzygłód P., Filozoficzno-egzystencjalna anatomia choroby, cierpienia i śmierci, „Wrocławski Przegląd Teologiczny”, 2(2016), s. 69-97.
Mrzygłód P., Etyczno-moralne postawy wobec cierpienia, nieuleczalnej choroby i śmierci człowieka – w świetle ustaleń antropologii filozoficznej, „Studia Teologiczne. Białystok – Drohiczyn – Łomża”, nr 34, (2016), s. 61-92.
Pietrzykowski T., Spór o eutanazję: etyczne problemy prawa, Katowice 2007.
Szeroczyńska M., Eutanazja i wspomagane samobójstwo na świecie: studium prawno porównawcze, Kraków 2004.
Sikora A., Transplantacja narządów w świetle nauki Kościoła i wypowiedzi Jana Pawła II, ,,Kardiochirurgia i Torakochirurgia Polska” 2004, nr 4, s. 119-126.
Strękowski S., Człowiek wobec śmierci w wybranych pismach św. Grzegorza z Nyssy, „Studia Ełckie” 24(2022), s. 171-190.
Vovelle, M., Śmierć w cywilizacji Zachodu: od roku 1300 po współczesność. Gdańsk: Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, 2004.
Ziębińska-Witek A.: Turystyka śmierci jako zjawisko kulturowe, „Acta Humana”, 4(2013), nr1, s. 23-35.

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

• Strona przedmiotu WSR-NRN-1-SIU3 w USOSweb