Socjologia rodziny WSR-NR-D-SOR1

NRL_W06,
Student/Studentka - ma podstawową wiedzę na temat małżeństwa i rodziny w kontekście innych nauk społecznych i humanistycznych a w szczególności na uwarunkowania pedagogiczne i psychologiczne;
NRL_W12,
- zna podstawowe teorie dotyczące wychowania, ma podstawową wiedzę o różnych środowiskach wychowawczych, ich specyfice i procesach w nich zachodzących;
NRL_W11,
- ma elementarną wiedzę o polityce społecznej, o różnych rodzajach struktur społecznych i instytucjach życia społecznego związanych ze służbą małżeństwu i rodzinie, w tym Kościoła katolickiego oraz prawnych i administracyjnych podstawach ich funkcjonowania;
NRL_U12,
- posiada umiejętność wykorzystania form instytucjonalnej pomocy małżeństwu i rodzinie, identyfikowania placówek pomocy społecznej, rozumienia i stosowania prawa w zakresie opieki i pomocy rodzinie;
NRL_U14,
- potrafi dokonać obserwacji i interpretacji zjawisk społecznych; analizuje ich powiązania z różnymi obszarami działalności z zakresu nauk o rodzinie;
NRL_K04
- ma świadomość odpowiedzialności za promocję i pomoc rodzinie jako podstawowej komórce społecznej, która przyczynia się do zachowania dziedzictwa kulturowego regionu, kraju, Europy.
WIEDZA
- Student/Studentka właściwie charakteryzuje rodzinę, życia rodzinne, alternatywne formy życia rodzinnego; nazywa problemy życia rodzinnego wskazując na ich podstawowe przyczyny. Posiada wiedzę z zakresy przeobrażeń oraz przemian w rodzinie
- opisuje funkcje, strukturę, cele, zadania i kierunki socjologii rodziny. Posiada podstawową wiedzę o metodach badawczych, kierunkach i zachowaniach kulturowych w badaniach życia rodzinnego.
UMIEJĘTNOŚCI
- posługuje się podstawowymi ujściami teoretycznymi w celu analizy rodziny określając jej problemy i trudności
- student potrafi zastosować badani potrzebne do deskrypcji rodziny, nabył umiejętności ukazania właściwego obrazu rodziny we współczesnym świecie
KOMPETENCJE SPOŁECZNE
- student potrafi wskazać wagę życia rodzinnego dla socjalizacji jednostek i życia społecznego

ETCS 3
wykład: 30 godz.
lektura literatury przedmiotu 20 godz.
przygotowanie do egzaminu 30 godz.
SUMA: 80 godz. = 3 ECTS

KRYTERIA OCENIANIA

WIEDZA (EK 1-2)
OCENA 2 (NDST) – student nie opanował podstawowych wiadomości z socjologii rodziny: terminy, definicje, podstawowe kategorie i funcje. Nie potrafi opisać podstawowych funkcji w rodzinie, wymienić przynajmniej podstawowych nurtów i teorii, Nie potrafi przedstawić przedstawicieli socjologii rodziny. Nie potrafi określić ani przedstawić w ujęciu teoretyczno-badawczym alternatywnych form i problemów życia małżeńsko-rodzinnego, odnieść się do demograficznej struktury rodziny oraz jej wewnetrznych procesów.
OCENA 3 (DST) – student w części (powyzej 50 %) opanował teorie z zakresu historii i podstawowych pojęć. Potrafi wymienić i opisać w części zagadnienia dotycząc deskrypcji rodziny w jej problemach i trudnościach. Potrafi zdefiniować i wskazać na alternatywne formy życia małżeńskiego. Tylko w części opanował metody badania rodziny (Z. Tyszka). W części opisuje podstawowe funkcje i uwarunkowania współczesnej rodziny.
OCENA 4 (DB) – student w znacznej części opanował teorie z zakresu definiowania i podstawowych pojęć socjologii rodziny. Potrafi wymienić i opisać w dużej części zagadnienia dotycząc deskrypcji rodziny w jej problemach i trudnościach. Potrafi zdefiniować i wskazać na alternatywne formy życia małżeńskiego. Opanował metody badania rodziny (wg Z. Tyszka). Potrafi opisać podstawowe funkcje i uwarunkowania współczesnej rodziny oraz jej strukturę.
OCENA 5 (BDB) - student bardzo dobrze opanował teorie z zakresu historii i podstawowych pojęć socjologii rodziny. Potrafi wymienić i opisać w dużej części zagadnienia dotycząc deskrypcji rodziny w jej problemach i trudnościach. Potrafi zdefiniować i wskazać na alternatywne formy życia małżeńskiego. Opanował metody badania rodziny. Potrafi opisać podstawowe funkcje i uwarunkowania współczesnej rodziny oraz jej strukturę.

UMIEJĘTNOŚCI (EK 3-4)
OCENA 2 (NDST) – student nie potrafi zastosować zdobytej wiedzy oraz posługiwać się podstawowymi pojęciami, w odniesieniu do podstawowych zagadnień socjologii rodziny. Nie potrafi zastosować teoretycznych jej podstaw w przestrzeni społecznej. Nie potrafi zastosować teorii do rozwiązywania problemów małżeńsko-rodzinnych. Nie rozumie miejsaca rodziny w rzeczywistości społecznej.
OCENA 3 (DST) -student w ograniczonym stopniu potrafi zastosować zdobytą wiedzę w odniesieniu do podstawowych pojęć i zagadnień socjologii rodziny. Potrafi w minimalnym stopniu zastosować teoretyczne podstawy socjologii rodziny w przestrzeni społecznej. Potrafi po części obserwować rzeczywistość i tworzyć obraz ludzkiego bytowania rodziny w społeczeństwie
OCENA 4 (DB) – student właściwie posługuje się podstawową wiedzę w zakresie pojęciowania oraz naukowego spojrzenia na socjologię rodziny. Potrafi właściwe zaimplementować teoretyczne podstawy socjologii rodziny w przestrzeni społecznej. Potrafi w zadawalającym stopniu zastosować teorie do rozwiązywania problemów małżeńsko-rodzinnych. Potrafi w właściwym stopniu obserwować rzeczywistość i wskazac miejsce rodziny w życiu społecznym (różne podejscia teoretyczne).
OCENA 5 (BDB) – student bardzo dobrze posługuje się podstawową wiedzą w zakresie pojęciowania oraz naukowego spojrzenia na socjologię rodziny. Właściwe ujmuje i stosuje teoretyczne podstawy socjologii rodziny w przestrzeni społecznej. Potrafi zastosować teorie do rozwiązywania problemów małżeńsko-rodzinnych. Potrafi w zaawansowanym stopniu obserwować rzeczywistość i tworzyć obraz typów życia rodzinnego w społeczeństwie. Umie i potrafi bardzo dobrze wybrać oraz zastosować właściwe narzędzie badawcze do weryfikacji problemów rodziny i małżeństwa.

KOMPETENCJE SPOŁECZNE (EK 5)
OCENA 2 (NDST) – student nie potrafi zastosować wiedzy i wykorzystać jej w warunkach opisu rodziny. Nie potrafi zastosować uzyskanych informacji w dyskusji z innymi studentami oraz w społeczeństwie oraz nie wykazuje kompetencji w zakresie zorganizowania i przeprowadzenia badań, przy użyciu właściwej metody. Nie widzi również potrzeby wykorzystania wiedzy do analizy rodziny w zakresie dyskusji.
OCENA 3 (DST) – student w ograniczonym stopniu potrafi zastosować wiedzę oraz wykorzystać ją w warunkach opisu rodziny w społeczeństwie. W ograniczonym stopniu potrafi zastosować uzyskane informacje w dyskusji z innymi studentami oraz wykazuje minimalne kompetencje w zakresie zorganizowania i przeprowadzenia badań, przy użyciu właściwej metody. Potrafi w ograniczonym stopniu wykorzystać zjawiska socjologiczne do analizy rodziny we współczesnej rzeczywistości.
OCENA 4 (DB) – student potrafi zastosować wiedzę oraz wykorzystać ją w warunkach opisu rodziny. W pewnym stopniu potrafi zastosować uzyskane informacje w dyskusji z innymi studentami oraz w społeczeństwie. Wykazuje kompetencje w zakresie potencjalnego zorganizowania i przeprowadzenia badań, przy użyciu właściwej metody. Potrafi w pewnym stopniu wykorzystać zjawiska socjologiczne do analizy rodziny w zakresie dyskusji. Angażuje się w przebieg zajęć i żywo interesuje się problemami małżeńsko-rodzinnymi.
OCENA 5 (BDB) – student w pełni uznaje i potrafi zastosować wiedzę oraz wykorzystać ją w warunkach opisu rodziny. W bardzo dobrym stopniu potrafi zastosować uzyskane informacje w dyskusji z innymi studentami oraz w społeczeństwie. Wykazuje kompetencje w zakresie potencjalnego zorganizowania i przeprowadzenia badań, przy użyciu właściwej metody oraz dokonać ich weryfikacji według zmiennych: jakościowych i ilościowych. Potrafi właściwie wykorzystać zjawiska socjologiczne do analizy rodziny w zakresie dyskusji. Angażuje się w przebieg zajęć i żywo interesuje się problemami małżeńsko-rodzinnymi. Jest aktywny, formuje wypowiedzi konstruktywne i posiada właściwy aparat krytyczny.

Na ocenę końcową składają się
1. Wynik egzaminu końcowego, ustnego lub pisemnego - wybór jest efektem demokratycznego wyboru studentów i prowadzącego wykłady.

Ocena końcowa:
5.0 ≥ 90% pkt.
4,5 ≥ 80%
4,0 ≥ 70%
3,5 ≥ 60%
3,0 ≥ 50%
2,0 < 50%
Aktywność w trakcie zajęć może być nagrodzona extra do 20% całości oceny.

1/2. Sposoby definiowania rodziny i życia rodzinnego
- T. Szlendak, Socjologia rodziny. Ewolucja, historia, zróznicowanie, PWN, Warszawa 2010.
- F. Adamski, Rodzina. Wymiar społeczno-kulturowy, Petrus, Kraków 2021.
- Obrazy życia rodzinnego i intymności. Książka dedykowana Profesor Annie Kwak, red. M. Bieńko, M. Rosochacka-Gmitrzak, E. Wideł, Wydawnictwo UW, Warszawa 2020.
- D. Tułowiecki, Rodzina jako wartość we współczesnym społeczeństwie polskim, w: Zadania rodziny chrześcijańskiej w świecie współczesnym, red. Z. Struzik, IP JPII, Warszawa 2012, s. 177-213.

3. Instytucjonalny i grupowy wymiar rodziny
- F. Adamski, Rodzina. Wymiar społeczno-kulturowy, Petrus, Kraków 2021.
- B.M. Kałdon, Rodzina jako instytucja społeczna w ujęciu interdyscyplinarnym, „Forum Pedagogiczne UKSW” 2011, nr 1, s. 229-241.
- D. Tułowiecki, Bez Boga, Kościoła i zasad? Studium socjologiczne nad religijnością młodzieży, Petrus, Kraków 2012, s. 261-269.

4. Funkcje rodziny
-T. Szlendak, Socjologia rodziny. Ewolucja, historia, zróznicowanie, PWN, Warszawa 2010.
- F. Adamski, Rodzina. Wymiar społeczno-kulturowy, Petrus, Kraków 2021.
- A. Kotlarska-Michalska, Sposoby pojmowanie istoty funkcji rodziny, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1990, z. 2, s, 243-256.

5. Polska socjologia życia rodzinnego
- Z. Tyszka, Socjologia rodziny w Polsce, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1990, z. 3-4, s. 233-248.
- A. Kwak, Współczesna rodzina – czy tylko problem struktury zewnętrznej? , w: Rodzina wobec wyzwań współczesności. Wybrane problemy, red. I. Taranowicz, S. Grotowska, Wrocław 2015, s. 11-27.
- Obrazy życia rodzinnego i intymności. Książka dedykowana Profesor Annie Kwak, red. M. Bieńko, M. Rosochacka-Gmitrzak, E. Wideł, Wydawnictwo UW, Warszawa 2020.

6. Metodologia badań nad rodziną Z. Tyszki
- Z.Tyszka, Z metodologii badań socjologicznych nad rodziną, Poznań 1991.
- Z. Tyszka, Socjologia rodziny a pedagogika rodziny. Przedmiot badań – możliwości współdziałania badawczego, „Roczniki Socjologii Rodziny”
1998, t. 10, s. 77-90.
- A.Żurek, Koncepcja rodziny i sposoby jej badania w ujęciu profesora Zbigniewa Tyszki, „Roczniki Socjologii Rodziny” 2005, t. 16, s. 251-260.
- S. Wierzchosławski, Badania nad rodziną w poznańskim środowisku naukowym, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1985, z. 3, s. 237-262.

7. Teorie w socjologii rodziny
- F. Adamski, Rodzina. Wymiar społeczno-kulturowy, Petrus, Kraków 2021.
- T. Szlendak, Socjologia rodziny. Ewolucja, historia, zróznicowanie, PWN, Warszawa 2010.

8. Rodzina - cykle życia i źródło przynależności
- F. Adamski, Rodzina. Wymiar społeczno-kulturowy, Petrus, Kraków 2021.
- T. Szlendak, Socjologia rodziny. Ewolucja, historia, zróznicowanie, PWN, Warszawa 2010.
- E. Kiliszek, Rodzina wobec zagrozeń. Rodzina wobec szans, Socjopsychopedagogika rodziny. Studium rodziny pełnej, Warszawa 2019,
- E. Budzyńska, Międzypokoleniowe więzi w rodzinie. Studium socjologiczne rodzin polskich i słowackich, Wydawnictwo UŚ, Katowice 2018.

9. Przemiany życia rodzinnego
- T. Szlendak, Socjologia rodziny. Ewolucja, historia, zróznicowanie, PWN, Warszawa 2010.
- F. Adamski, Rodzina. Wymiar społeczno-kulturowy, Petrus, Kraków 2021.
- Małzeństwo, rodzina, rodzicielstwo, Przemiany we współczesnej polsce, red. D. Gizicka, Wydawnictwo KUL, Lublin 2016.
- Wielość spojrzeń na małżeństwo i rodzinę, red. A. Kwak, M. Bieńko, Warszawa 2012.

10/11. Alternatywne formy życia rodzinnego
- A. Kwak, Rodzina w dobie przemian. Małzeństwo i kohabitacja, Warszawa 2005.
- K. Slany, Alternatywne formy życia małżeńsko-rodzinnego w ponowoczesnym świecie, Kraków 2002.
- Współczesne rodziny polskie - ich stan i kierunek przemia, red. Z. Tyszka, Poznań 2001.
- A. Jawor, Intymnośc cenzurowana. Panika moralna wokół rodziny na przykładzie rodzin nieheteronormatywnych w Polsce, Scholar, Warszawa 2018.

12. Rozwody i samotne rodzicielstwo
- P. Rydzewski, Rozwód w perspektywie teorii wymiany społecznej, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1990, z. 2., s. 257-266.
- M. Wolska-Długosz, Samotne rodzicielstwo – blaski i cienie. Próba syntezy, „Scientific Bulletin of Chełm. Section of Pedagogy” 2016, nr 2, s. 57-66.

13. Społeczne postrzeganie rodziny i życia rodzinnego
- M.H. Herudzińska, Rodzina w świadomości społecznej. Co (kto) tak naprawdę stanowi rodzinę? Społeczne (re)konstruowanie definicji rodziny, „Wychowanie w Rodzinie” 2012, nr 6, s. 15-41.
- M. Bożewicz, Preferowane i realizowane modele życia rodzinnego. Raport z badań CBOS nr 46, Warszawa 2019.
- R. Boguszewski, Rodzina – jej znaczenie i rozumienie. Raport z badań CBOS nr 22, Warszawa 2019.
M. Feliksiak, Więzi rodzinne. Raport z badań CBOS nr 61, Warszawa 2019.

14. Społeczne postrzeganie alternatywnych form życia rodzinnego
- A. Jawor, Intymnośc cenzurowana. Panika moralna wokół rodziny na przykładzie rodzin nieheteronormatywnych w Polsce, Scholar, Warszawa 2018.
- J. Mizielińska, M. Abramowicz, A. Stasińska, Rodziny z wyboru w Polsce. Życie rodzinne osób nieheteroseksualnych, PWN, Warszawa 2014, s. 148-155.
- R. Boguszewski, Alternatywne modele życia rodzinnego w ocenie społecznej. Raport z badań CBOS nr 42, Warszawa 2019.

Książki uzupełniające:
Zagrożenia współczesnej rodziny. Teoria i eksploracja w ujęciu interdyscyplinarnym, Warszawa 2019.
E. Sowa-Behtane, Rodziny wielokulturowe, Kraków 2016.
A. Giza-Poleszczuk, Rodzina a system społeczny, Reprodukcja i kooperacja w perspektywie interdyscyplinarnej, Warszawa 2005.
D. Morley, Przestrzeń domu. Media, mobilnośc i tożsamość, Warszawa 2011.
Miłość, wierność i uczciwość na rozstajach współczesności. Kształty rodziny współczesnej, red. W. Muszyński, E. Sikora, Toruń 2008.
A. Jawor, Intymnośc cenzurowana. Panika moralna wokół rodziny na przykładzie rodzin nieheteronormatywnych w Polsce, Warszawa 2018.
T. Szlendak, Leniwe maskotki rekiny na smyczy. W co kultura konsumpcyjna przemieniła mężczyzn i kobiety, Warszawa 2005.
Nowe wzorce formowania i rozwoju rodziny w Polsce. Przyczyny oraz wpływy na zadowolenie z życia, red. A. Matysiak, Warszawa 2014.
D. Tułowiecki, Bez Boga, Kościoła i zasad? Studium socjologiczne nad religijnoscią młodzieży, Kraków 2012, s. 261-277.
D. Tułowiecki, Atmosfera religijna współczesnej rodziny, w: Między kryzysem w rodzinie a kryzysem rodziny, red. J. Kupny, M. Łuczak, Katowice, 2011, s. 27-47.
I. Zielińska, Panika moralna. Homoseksualność w dyskursach medialnych, Kraków 2015.
A. Stasińska, Socjologia pary. Praktyki intymne w związkach nieheteroseksualnych, Kraków 2018.
F. Schmidt, Para, mieszkanie, małżeństwo, Warszawa - Toruń 2015.
J. Mizielińska, Odmienne czy zwyczajne? Rodziny z wyboru w Polsce, Warszawa 2017.
M. Bieńkowska, Transseksualizm w Polsce. Wymiar indywidualny i społeczny przekraczania binarnego systemu płci, Białystok 2012.

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

• Strona przedmiotu WSR-NR-D-SOR1 w USOSweb