Psychologia małżeństwa i rodziny WSR-NR-D-PSMR1
Treści merytoryczne:
Metody stosowane w psychologii małżeństwa i rodziny - genogram oraz mapa przestrzeni życiowej rodziny;
Znaczenie doświadczeń z okresu dzieciństwa w budowaniu relacji w małżeństwie i rodzinie. Wpływ rodziny pochodzenia na kształtowanie się relacji w małżeństwie.
Czynniki warunkujące wysoką jakość związku małżeńskiego.
Czynniki będące wyrazem funkcjonowania diady małżeńskiej.
Zaspokajanie potrzeb małżonków; wspólne realizowanie wartości; rozwiązywanie konfliktów w małżeństwie, przyczyny konfliktów na poszczególnych etapach trwania związku, integrujące i dezintegrujące rozwiązywanie konfliktów, zapobieganie konfliktom; sytuacje kryzysowe w małżeństwie, przyczyny i terapia. Czynniki zewnętrzne wpływające na powodzenie związku małżeńskiego.
Systemowa koncepcja rodziny. Homeostaza w rodzinie, komunikacja wewnątrzrodzinna, granice w systemie rodzinnym. Struktura rodziny w różnych systemach rodzinnych: rodzina prawidłowa, nadopiekuńcza, władzy, chaotyczna i uwikłana.
Więzi w rodzinie. Dynamika oddziaływań rodziny.
Przyczyny konfliktów na poszczególnych etapach rozwoju rodziny; sposoby ich rozwiązywania oraz przeciwdziałanie konfliktom i kryzysom w życiu rodzinnym.
Typologia systemów rodzinnych
Wpływ systemu rodzinnego na rozwój wzrastających w nim dzieci
Miłość i więź małżeńska
Komunikacja w małżeństwie
Konflikty w relacjach małżeńskich
Funkcje rodziny
Postawy rodzicielskie
Fazy rozwoju rodziny - ich zagrożenia i zadania rozwojowe
Genogram
Mapa przestrzeni życiowej rodziny
Metody oceny: egzamin pisemny. Obowiązuje materiał przedstawiony na wykładzie oraz lektury
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Efekty kształcenia
WIEDZA: student powinien nabyć wiedzę o podstawach funkcjonowania rodziny, jej historii i teraźniejszości, znać zasady systemowego funkcjonowania rodziny, a także zdobyć wiedzę o funkcjonowaniu rodzin prawidłowych, dysfunkcyjnych i dysfunkcjonalnych
UMIEJĘTNOŚCI: student powinien zdobyć umiejętności korzystania z nabytej wiedzy, potrzebnej do identyfikacji różnego rodzaju problemów rodzinnych
KOMPETENCJE/POSTAWY: student powinien mieć świadomość konieczności stałego uzupełniania wiedzy. Powinien się cechować postawą otwartości na różnego rodzaju problemy i uzyskać kompetencje wstępnego ich diagnozowania, powinien posiadać znajomość zasad procesu mediacji rodzinnych.
ECTS:
udział w wykładzie - 30
przygotowanie do wykładu i lektura tekstów - 60
konsultacje - 5
przygotowanie do egzaminu - 15
SUMA GODZIN 110
LICZBA ECTS - 4
Kryteria oceniania
- na ocenę 5 (bdb.): doskonale orientuje się w zagadnieniach dotyczących psychologii małżeństwa i rodziny, zna różne podejścia w zakresie psychologii rodziny i potrafi krytycznie je przeanalizować, potrafi przeanalizować zależności dotyczące uwarunkowań trwałości i wysokiej jakości związku małżeńskiego i rodziny. Potrafi krytycznie i samodzielnie interpretować podejścia naukowe, wyniki badań w tym zakresie.
- na ocenę 4 (db.): poprawnie ukazuje specyfikę psychologii małżeństwa i rodziny, zna różne podejścia w zakresie psychologii rodziny, potrafi wskazać istotne uwarunkowania trwałości i wysokiej jakości związku małżeńskiego i funkcjonowania rodziny, potrafi je omówić i wskazać na ich wagę i znaczenie. Potrafi przedstawić wyniki badań w tym zakresie.
- na ocenę 3 (dst.): potrafi wskazać istotne uwarunkowania trwałości i wysokiej jakości związku małżeńskiego i funkcjonowania rodziny oraz potrafi je omówić.
- na ocenę 2 (nast..): nie wie czym jest psychologia małżeństwa i rodziny, nie potrafi wskazać uwarunkowań wysokiej jakości związku małżeńskiego oraz trwałości i spójności rodziny..
Ocena na podstawie kolokwium końcowego.
Literatura
Lektura obowiązkowa:
de Barbaro, B. (1999). Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Braun–Gałkowska, M. (1991). Metody badania systemu rodzinnego. Lublin: Katedra Psychologii Wychowawczej KUL.
Janicka, I. Liberska, H. (2014). Psychologia rodziny. Warszawa: PWN.
Lew-Starowicz, Z., Skrzypulec, V. (2010) Podstawy seksuologii, Warszawa: PZWL.
McGoldrick, M., Gerson, R., Shellenberger, S. (2007). Genogramy, Poznań: Zysk i S-ka
Plopa, M. (2007). Psychologia rodziny. Teoria i badania. Warszawa: Impuls.
Plopa, M. (2008). Więzi w małżeństwie i rodzinie.
Metody badań. Warszawa: Impuls.
Ryś M. (1994). Konflikty w rodzinie. Niszczą czy budują? Warszawa: Centrum Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej.
Ryś M. (1999). Psychologia małżeństwa w zarysie. Warszawa: Centrum Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej.
Tryjarska, B. (red) (2010). Bliskość w rodzinie. Więzi w dzieciństwie a zaburzenia w dorosłości, Wydawnictwo Naukowe Scholar
Wojciszke B. (1993). Psychologia miłości. Intymność - Namiętność - Zaangażowanie. Gdańsk: GWP.
Literatura (propozycje):
Baniak, J. (1996). Rodzina a osobowość dziecka. Problemy Rodziny, 4, 19-23.
Bee, H. (2004). Psychologia rozwoju człowieka. Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo.
Braun-Gałkowska, M. (1980). Miłość aktywna. Psychiczne uwarunkowania powodzenia w małżeństwie. Warszawa: PAX.
Braun-Gałkowska, M. (1992). Psychologiczna analiza systemów rodzinnych osób zadowolonych i niezadowolonych z małżeństwa. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Braun-Gałkowska, M. (2004). The responsibility for love. W: L. Kirk (red.), The family, a community for happiness: XXI International Congress for the family (s. 45-59). Lublin: Wydawnictwo Archidiecezji Lubelskiej Gaudium.
Cierpiałkowska, L. (2005). Koncepcje interakcyjne i systemowe i ich znaczenie dla psychologii klinicznej (t. 1, s. 132-151). W: H. Sęk (red.), Społeczna psychologia kliniczna. Warszawa: PWN.
Drożdżowicz, L. (1999): Ogólna teoria systemów (s. 9-18). W: B. de Barbaro (red.): Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Dyczewski, L. (1999). The family in a transforming society. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Foremniak, I. (2004). Satysfakcja seksualna w małżeństwie: problematyka badań własnych. Małżeństwo i Rodzina, 2, 47-50.
Gałkowska, A. (2002). Zasięg oddziaływania jakości małżeństwa rodziców na dzieci w ich dorosłym życiu. Małżeństwo i Rodzina, 1, 38-42.
Gottman, J.M. (1994a). What predicts divorce? The relationship between marital processes and marital outcomes. Hillsdale, New York: Erlbaum.
Gottman, J.M. (1994b). Why marriages succed or fail. New York: Simon, Schuster.
Hantrais, L. (2004). Family policy matters: responding to family change in Europe. Bristol: The Policy Press.
Harwas-Napierała, B. (1993). Rola rodziny w przygotowaniu młodzieży do dorosłości. Problemy Rodziny, 3, 20-24.
Janicka, I., Niebrzydowski L. (1994). Psychologia małżeństwa. Łódź: UŁ.
Laskowski, J. (1987). Trwałość wspólnoty małżeńskiej: studium socjopsychologiczne. Warszawa: OdiSS.
Plopa, M. (2004). Psychologia rodziny: teoria i badania. Kraków: Oficyna wydawnicza „Impuls”.
Plopa, M. (2008). Więzi w małżeństwie i rodzinie. Kraków: Oficyna wydawnicza „Impuls”.
Rembowski, J. (1986). Rodzina w świetle psychologii. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Rostowski, J. (1987). Zarys psychologii małżeństwa. Warszawa: PWN.
Ryś, M. (1993a). Poziom zaspokojenia potrzeb w dzieciństwie a zaspokojenie potrzeb w małżeństwie. Problemy Rodziny, 1, 20-23.
Ryś, M. (1993b). Wpływ zaspokojenia potrzeb psychicznych na akceptowanie wartości rodzinnych. Problemy Rodziny, 3, 25-27.
Ryś, M. (1994). Jakość i Trwałość Małżeństwa. Propozycja Skali. Problemy Rodziny, 4, 19-24.
Ryś, M. (2001). Systemy rodzinne. Metody badań struktury rodziny pochodzenia i rodziny własnej. Warszawa: Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej.
Ryś, M. (2005).Zmodyfikowana Skala Jakości Związku Małżeńskiego. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych. Instytut Psychologii UKSW.
Ziemska, M. (1986). Postawy rodzicielskie i ich wpływ na osobowość dziecka. W: M. Ziemska (red.), Rodzina i dziecko (s. 155-196). Warszawa: PWN.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: