Metodologia badań jakościowych - wywiad biograficzny WSR-NR-1-MBJ
W ROKU AKADEMICKIM 2023/2024 I NASTĘPNYCH:
1. Specyfika badań jakościowych.
2. Etyka badań jakościowych.
3. Metoda biograficzna w badaniach społecznych.
4. Wywiad pogłębiony.
5. Wywiad biograficzny (w koncepcji Fritza Schütze)
6. Konstruowanie projektu badawczego - metodą biograficzną
7. Przygotowanie, prowadzenie wywiadu biograficznego, transkrypcja.
8. Ocena materiału empirycznego i próba analizy.
9. Autorecenzja działań i wyników badawczych.
10. Inne metody ilościowe: wywiad grupowy, obserwacja, studium przypadku, badania fokusowe, analiza danych zastanych, analiza dyskursu, monografia.
DO ROKU AKADEMICKIEGO 2022/2023:
Celem przedmiotu jest zdobycie przez studenta/tkę podstaw wiedzy i umiejętności z zakresu metodologii badań jakościowych w naukach społecznych w zakresie badań biograficznych. Zakłada się, że student/ka będzie znał/a zasady konstruowania projektu badawczego w zakresie nauk społecznych, posiadał umiejętności jego skonstruowania i przeprowadzenia oraz analizy uzyskanego materiału empirycznego.
Student/ka wykaże się również kompetencjami społecznymi w postaci uchwycenia i elementarnej diagnozy problemów małżeństwa i rodziny, poszukiwania sposobów ich zapobiegania i minimalizacji skutków oraz obecności w kulturze polskiej małżeństwa i rodziny, alternatywnych form życia rodzinnego, kobiecości, męskości, dzieciństwa i rodzicielstwa. Polem badań może być także wiedza na temat wychowania, socjalizacji, teologii małżeństwa i rodziny, jej interioryzacji w społeczeństwie polskim, nauczania Kościoła na temat moralności życia rodzinnego i seksualnego, powiązań pomiędzy religijnością z stylami życia rodzinnego, więzi międzypokoleniowej, więzi wewnątrz rodzinnej, socjalizacji i wychowania, modelami rodzicielstwa. Badania mogą być usytułowane również w polu zmian życia rodzinnego i małżeńskiego, różnych form życia rodzinnego i intymności, wielokulturowości, starzenia się społeczeństwa i przemian pozycji seniorów, instytucji wsparcia rodzin, polityki społecznej w Polsce i UE, pracy asystenta rodziny, coacha rodzinnego, terapeuty, pracownika ośrodka adopcyjnego, tutoringu rodziny.
Student/ka ma wiedzę na temat konstruowania projektu badawczego w którym wykorzystane zostaną takze inne metody jakościowe: wywiad pogłębiony i grupowy, obserwacja, studium przypadku, badania fokusowe, analiza danych zastanych, analiza dyskursu, monografia. Szczególny akcent przedmiotu położony jest na sztukę prowadzenia wywiadów, zadawania pytań, dopytywania, transkrypcję wywiadów, analizę wywiadów wraz z umiejętnościami weryfikacji danych oraz ich uogólniania.
Potrafi również zaprezentować stworzony przez siebie projekt badawczy, plany i przebieg badań z wykorzystaniem techniki wywiadu, problemy etyczne techniki wywiadu, sposób analizy danych oraz omówić je w sposób krytyczny. W trakcie zajęć kształtuje się w studentach umiejętność prowadzenia wywiadów biograficznych, jako podstawowej metody diagnozowania problemów rodzinnych w przyszłej pracy zawodowej.
W cyklu 2021/22_L:
Celem przedmiotu jest zdobycie przez studenta/tkę podstaw wiedzy i umiejętności z zakresu metodologii badań jakościowych w naukach społecznych. Zakłada się, że student/ka będzie znał/a zasady konstruowania projektu badawczego w zakresie nauk o rodzinie (pedagogika rodziny, socjologia rodziny), posiadał umiejętności jego skonstruowania i przeprowadzenia oraz analizy uzyskanego materiału empirycznego. |
W cyklu 2022/23_L:
Celem przedmiotu jest zdobycie przez studenta/tkę podstaw wiedzy i umiejętności z zakresu metodologii badań jakościowych w naukach społecznych. Zakłada się, że student/ka będzie znał/a zasady konstruowania projektu badawczego w zakresie nauk o rodzinie (pedagogika rodziny, socjologia rodziny), posiadał umiejętności jego skonstruowania i przeprowadzenia oraz analizy uzyskanego materiału empirycznego. |
Dyscyplina naukowa, do której odnoszą się efekty uczenia się
E-Learning
W cyklu 2021/22_L: E-Learning (pełny kurs) | W cyklu 2022/23_L: E-Learning (pełny kurs) | W cyklu 2023/24_L: E-Learning | W cyklu 2019/20_L: E-Learning z podziałem na grupy | W cyklu 2020/21_L: E-Learning (pełny kurs) |
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Opis nakładu pracy studenta w ECTS
W cyklu 2021/22_L: Suma 4 ECTS
1 ECTS - godziny kontaktowe
1 ECTS - lektura własna wskazanych tekstów
2 ECTS - przygotowanie, realizacja i opracowanie uzysanych danych metodą wywiadu biograficznego | W cyklu 2022/23_L: Suma 4 ECTS
1 ECTS - godziny kontaktowe
1 ECTS - lektura własna wskazanych tekstów
2 ECTS - przygotowanie, realizacja i opracowanie uzysanych danych metodą wywiadu biograficznego | W cyklu 2023/24_L: 30 godz. - godziny kontaktowe - udział w ćwiczeniach
5 godz. - konsultacje
30 godz. - lektura własna wskazanych tekstów
50 godz. - przygotowanie, realizacja i opracowanie uzysanych danych metodą wywiadu biograficznego
SUMA: 4 ECTS
|
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
W ROKU AKADEMICKIM 2023/2024 I NASTĘPNYCH:
E_01_W: Student/ka ma wiedzę na temat projektowania i prowadzenia badań jakościowych w zakresie wywiadu biograficznego; wie jak formułować cele badań, określać przedmiot badań, problemy badawcze, przeprowadzać w sposób zgodny z zasadmi i etyką badania biograficznego, analizować uzyskany materiał empiryczne, krytycznie analizować przeprowadzony proces badawczy.
E_02_U: Student/ka potrafi poprawnie i zgodnie z zasadami nauk społecznych zaprojektować i przeprowadzić badania jakościowe - techniką wywiadu biograficznego; potrafi sformułować cele badań, określać przedmiot badań, problemy badawcze, przeprowadzać wywiad biograficzny, przeanalizować uzyskane dane, krytycznie analizować proces badawczy.
E_03_K: Student/ka jest gotów/a do przestrzegania zasad etyki badawczej na wszystkich etapach badań, jest gotów/a do wspólpracy badawczej w ramach zespołu lub na drodze konsultacji i wzajemnej obiektywizacji .
DO ROKU AKADEMICKIEGO 2022/2023:
Wiedza:
W_11 - Student ma elementarną wiedzę o polityce społecznej, o różnych rodzajach struktur społecznych i instytucjach życia społecznego związanych ze służbą małżeństwu i rodzinie, w tym Kościoła katolickiego oraz prawnych i administracyjnych podstawach ich funkcjonowania;
W_14 - ma elementarną wiedzę o projektowaniu i prowadzeniu badań w naukach o rodzinie, a w szczególności formułowaniu problemów badawczych, metodach, technikach i narzędziach badawczych
Umiejętności:
U_03 – Student potrafi samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać swoje umiejętności, korzystając z różnych źródeł (w języku rodzimym i obcym) i nowoczesnych technologii (ICT);
U_04 - posiada elementarne umiejętności badawcze pozwalające na analizowanie przykładów badań oraz konstruowanie i prowadzenie prostych badań pedagogicznych, psychologicznych i socjologicznych; potrafi sformułować wnioski, opracować i zaprezentować wyniki (z wykorzystaniem ICT);
U_12 - posiada umiejętność wykorzystania form instytucjonalnej pomocy małżeństwu i rodzinie, identyfikowania placówek pomocy społecznej, rozumienia i stosowania prawa w zakresie opieki i pomocy rodzinie;
U_14 - potrafi dokonać obserwacji i interpretacji zjawisk społecznych; analizuje ich powiązania z różnymi obszarami działalności z zakresu nauk o rodzinie;
Kompetencje społeczne:
K_04 - ma świadomość odpowiedzialności za promocję i pomoc rodzinie jako podstawowej komórce społecznej, która przyczynia się do zachowania dziedzictwa kulturowego regionu, kraju, Europy.
Kryteria oceniania
W ROKU AKADEMICKIM 2023/2024 I NASTĘPNYCH:
Ocena końcowa określa stopień realizacji efektów przedmiotowych oceniany na podstawie pięciu poniżej wyszczególnionych zadań cząstkowych (p. 4-5).
WARUNKI UZYSKANIA ZALICZENIA:
1. Obecność na ćwiczeniach – dopuszczalne jedynie 1 nieobecność z przypadków losowych (czyli 90 min), pozostałe nieobecności musza być usprawiedliwione (L-4).
2. Braki w obecności na ćwiczeniach powodują konieczność zaliczenia zajęć na konsultacjach.
3 Aktywny udział w zajęciach.
4. Kolokwium z wiedzy (Teams, Moodle lub w postaci rozdanego na zajeciach testu papierowego).
5. Wykonanie zadań (Moodle) w zakresie:
- przygotowanie planu projektu badawczego,
- przygotowanie pytań do wywiadu (scenariusz wywiadu),
- ranskrypcja wywiadu,
- autorecenzja projektu i działań badawczych.
NA KOŃCOWĄ OCENĘ PRZEDMIOTU SKŁADAJĄ SIĘ:
A. Test z wiedzy - 33%
B. Wiedza i umiejętności, kompetencje - 66%
- konstrukcja planu projektu badawczego
- scenariusz wywiadu
- transkrypcja wywiadu,
- autorecenzja projektu i działań badawczych.
C. Aktywność, kultura współpracy - podniesienie / obniżenie oceny do 20%
DO ROKU AKADEMICKIEGO 2022/2023:
WIEDZA:
OCENA 2 (NDST) –Student/ka nie posiada elementarnej wiedzę na temat projektowania i prowadzenia badań w naukach o rodzinie, a w szczególności formułowaniu problemu badawczego, metodach jakościowych, technikach i narzędziach badawczych w nich stosowanych. Student/ka nie ma elementarnej wiedzy na temat rodziny i jej miejsca w życiu społecznym, struktur społecznych, instytucji życia rodzinnego, w tym Kościoła katolickiego oraz prawnych i administracyjnych podstawach ich funkcjonowania. Brak tej wiedzy uniemożliwia projektowanie i prowadzenie procesów badawczych.
OCENA 3 (DST) – Student/ka posiada elementarną wiedzę na temat projektowania i prowadzenia badań jakościowych w naukach o rodzinie, a w szczególności o formułowaniu problemu badawczego, metodach, technikach i narzędziach badawczych jakościowych; na niskim, ale zadowalającym poziomie wykazuje wiedzę na temat wywiadu pogłębionego i grupowego, obserwacji, studium przypadku, analizy danych zastanych, analizy dyskursu, monografii. Zna elementarne zasady etyczne badań jakościowych. Student/ka w części opanował elementarna wiedzę za temat życia rodzinnego, miejsca rodziny w życiu społecznym, jej funkcji, sposobów definiowania, problemów społecznych dotykających rodzinę, miejsca pośród struktur społecznych, wspólnotowych i instytucjonalnych wymiarów rodziny; ma elementarną wiedze o poglądach Kościoła katolickiego na rodzinę, o jej sytuacji prawnej i administracyjnych podstawach jej funkcjonowania. Wiedza ta jest warunkiem tworzenia projektów badawczych z nauk społecznych nad problemami życia rodzinnego.
OCENA 4 (DB) – Student/ka posiada odpowiednio dobrą wiedzę na temat projektowania i prowadzenia badań w naukach o rodzinie, a w szczególności formułowaniu problemu badawczego, metodach, technikach i narzędziach badawczych w metodach jakościowych; ogólnie poprawnie nazywa poszczególne elementy procesu badawczego nie mając większych problemów z ich szczegółowym opisem. Na dobrym poziomie wykazuje wiedzę na temat wywiadu pogłębionego i grupowego, obserwacji, studium przypadku, analizy danych zastanych, analizy dyskursu, monografii. Zna elementarne zasady etyczne badań jakościowych.
Student/ka w znacznej części opanował wiedzę za temat życia rodzinnego, miejsca rodziny w życiu społecznym, jej funkcji, sposobów definiowania, problemów społecznych dotykających rodzinę, miejsca pośród struktur społecznych, wspólnotowych i instytucjonalnych wymiarów rodziny; ma elementarną wiedze o poglądach Kościoła katolickiego na rodzinę, o jej sytuacji prawnej i administracyjnych podstawach jej funkcjonowania. Wiedza ta jest warunkiem tworzenia projektów badawczych z nauk społecznych nad problemami życia rodzinnego.
OCENA 5 (BDB) – Student/ka posiada bardzo wysoki poziom wiedzy na temat projektowania i prowadzenia badań w naukach o rodzinie, a w szczególności formułowaniu problemu badawczego, metodach, technikach i narzędziach badawczych w metodach jakościowych. Poprawnie nazywa poszczególne elementy procesu badawczego nie mając żadnych problemów z ich szczegółowym opisem. Na wysokim poziomie wykazuje wiedzę na temat wywiadu pogłębionego i grupowego, obserwacji, studium przypadku, analizy danych zastanych, analizy dyskursu, monografii. Zna elementarne zasady etyczne badań jakościowych.
Student/ka bardzo dobrze opanował wiedzę za temat życia rodzinnego, miejsca rodziny w życiu społecznym, jej funkcji, sposobów definiowania, problemów społecznych dotykających rodzinę, miejsca pośród struktur społecznych, wspólnotowych i instytucjonalnych wymiarów rodziny; ma dobrą wiedze o poglądach Kościoła katolickiego na rodzinę, o jej sytuacji prawnej i administracyjnych podstawach jej funkcjonowania. Wiedza ta pozwala swobodnie tworzyć projekty badawcze z nauk społecznych nad problemami życia rodzinnego.
UMIEJĘTNOŚCI:
OCENA 2 (NDST) – Student/ka nie potrafi samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać swoje umiejętności, korzystając z różnych źródeł (w języku rodzimym i obcym) i nowoczesnych technologii. Nie potrafi dokonywać obserwacji i interpretacji zjawisk społecznych oddziałujących na rodzinę, a w rezultacie nie potrafi skonstruować projektu badawczego. Student/ka nie posiada elementarnych umiejętności badawczych pozwalających na tworzenie własnych projektów badawczych, prowadzenie ich, nie potrafi przeprowadzić wywiadu pogłębionego i grupowego, obserwacji, studium przypadku, analizy danych zastanych, analizy dyskursu, monografii. Nie potrafi zastosować elementarnych zasad etycznych badań jakościowych.
OCENA 3 (DST) – Student/ka potrafi na poziomie elementarnym samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać swoje umiejętności, korzystając z ograniczonych źródeł (w języku rodzimym i obcym). Potrafi dokonywać prostych obserwacji i uproszczonych interpretacji zjawisk społecznych oddziałujących na rodzinę, a w rezultacie potrafi skonstruować nieskomplikowany projekt badawczy z zastosowaniem technik i narzędzi jakościowych. Student/ka posiada umiejętności badawcze na poziomie dostatecznym pozwalające na tworzenie własnych projektów badawczych, prowadzenie ich, potrafi przeprowadzić wywiad pogłębiony i grupowy, obserwację, studium przypadku, analizę danych zastanych, analizę dyskursu, monografię. Potrafi zastosować elementarne zasady etyczne w badaniach jakościowych. Student/ka posiada podstawowe umiejętności badawcze pozwalające na opracowanie zebranego materiału empirycznego, sformułowanie wniosków i w bardzo prostej formie zaprezentować wyniki.
OCENA 4 (DB) – Student/ka potrafi na dobrym elementarnym samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać swoje umiejętności, korzystając z ograniczonych źródeł (w języku rodzimym i obcym). Potrafi dokonywać obserwacji i interpretacji zjawisk społecznych oddziałujących na rodzinę, a w rezultacie potrafi skonstruować projekt badawczy z zastosowaniem technik i narzędzi jakościowych. Student/ka posiada umiejętności badawcze na poziomie dobrym pozwalające na tworzenie własnych projektów badawczych, prowadzenie ich, potrafi przeprowadzić wywiad pogłębiony i grupowy, obserwację, studium przypadku, analizę danych zastanych, analizę dyskursu, monografię. Potrafi zastosować elementarne zasady etyczne w badaniach jakościowych. Student/ka posiada dobre umiejętności badawcze pozwalające na opracowanie zebranego materiału empirycznego, sformułowanie wniosków i w zaprezentować wyniki.
OCENA 5 (BDB) – Student/ka potrafi na bardzo dobrym elementarnym samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać swoje umiejętności, korzystając z ograniczonych źródeł (w języku rodzimym i obcym). Potrafi dokonywać obserwacji i trafnych interpretacji zjawisk społecznych oddziałujących na rodzinę, a w rezultacie potrafi skonstruować projekt badawczy z zastosowaniem technik i narzędzi jakościowych. Student/ka posiada umiejętności badawcze na poziomie bardzo dobrym pozwalające na swobodne tworzenie własnych projektów badawczych, prowadzenie ich, potrafi przeprowadzić wywiad pogłębiony i grupowy, obserwację, studium przypadku, analizę danych zastanych, analizę dyskursu, monografię. Potrafi zastosować zasady etyczne w badaniach jakościowych. Student/ka posiada wysokie umiejętności badawcze pozwalające na opracowanie zebranego materiału empirycznego, sformułowanie wniosków i w zaprezentować wyniki.
WARUNKI PRZYSTĄPIENIA DO ZALICZENIA:
1. Obecność na ćwiczeniach – dopuszczalne jedynie 1 nieobecność z przypadków losowych (czyli 90 min), pozostałe nieobecności musza być usprawiedliwione (L-4).
2. Braki w obecności na ćwiczeniach powodują konieczność zaliczenia zajęć na konsultacjach.
3 Aktywny udział w zajęciach.
4. W sytuacji braku przygotowań studentów do zajęć, wykładowca może zastosować kolokwia wejściowe z materiału poleconego do przygotowania w ramach studium indywidulanego. Brak zaliczenia takiego kolokwium oznacza konieczność zaliczenia danego materiału na konsultacjach w postaci ustnej wypowiedzi.
5. Zaliczenie testu z wiedzy.
NA KOŃCOWĄ OCENĘ PRZEDMIOTU SKŁADAJĄ SIĘ:
Weryfikacja efektów uczenia:
1. Wiedza: (33,3%)
- Test/y z wiedzy (33,3 pkt).
2. Wiedza i umiejętności: (66,6%)
- konstrukcja planu projektu badawczego (16,6%),
- scenariusz wywiadu (16,6%),
- transkrypcja wywiadu (16,6%),
- raport końcowy (16,6%).
3. Aktywność może być nagrodzona extra do 20% całości oceny.
Ocena końcowa:
5.0 ≥ 90% pkt.
4,5 ≥ 80%
4,0 ≥ 70%
3,5 ≥ 60%
3,0 ≥ 50%
2,0 < 50%
W sytuacji demokratycznego wyboru innej metody badawczej niż powyższe, sposób oceny pozostaje analogiczny.
W sytuacji braku przygotowań studentów do zajęć lub po odbyciu zajęć niesynchronicznych w postaci zadaniowej, wykładowca może zastosować kolokwia wejściowe z materiału poleconego do przygotowania w ramach studium indywidulanego lub inne metody weryfikacji zrealizowanych zadań. Brak zaliczenia takiego kolokwium oznacza konieczność zaliczenia danego materiału na konsultacjach w postaci ustnej wypowiedzi; w innej sytuacji brak realizacji takiego zadania oznacza niemożność uzyskania zaliczenia na poziomie oceny pozytywnej.
Literatura
Literatura:
D. Maison, Jakościowe metody badań społecznych. Podejscie aplikacyjne, PWN, Warszawa 2022.
Metoda biograficzna w socjologii. Antologia tekstów, red. K. Kaźmierska, Nomos, Kraków 2012.
S. Kvale, Prowadzenie wywiadów, PWN, Warszawa 2012.
Literatura uzupełniająca:
U. Flick, Projektowanie badania jakościowego, PWN, Warszawa 2012.
Ch. Frankfort-Nachmias, D. Nachmis, Metody badawcze w naukach społecznych, Zysk i S-ka, Poznań 2001.
K. Konecki, Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana, PWN, Warszawa 2012.
E. Babbie, Badania społeczne w praktyce, PWN, Warszawa 2004.
E. Babbie, Podstawy badań społecznych, PWN, Warszawa 2004.
Pilch T., Bauman T., Zasady badań pedagogicznych. Strategie ilościowe i jakościowe, WA, Żak, Warszawa 2001.
J.W. Creswell, Projektowanie badań naukowych. Metody jakościowe, ilościowe i mieszkane, PWN, Kraków 2009.
Badania jakościowe. tom 2. Metody i narzedzia, red. D. Jemieniak, PWN, Warszwa 2012.
K. Charmaz, Teoria ugruntowana. Praktyczny przewodnik po analizie jakosciowej, PWN, Warszawa 2009.
Badania jakościowe. Tom 1. Podejścia i teorie, red. D. Jemieniak, PWN, Warszawa 2012.
Metody badań jakosciowych. Tom 1, red. N.K. Denzin, Y.S. Lincoln, PWN, Warszawa 2010.
Metody badań jakosciowych. Tom 2, red. N.K. Denzin, Y.S. Lincoln, PWN, Warszawa 2010.
J. Apanowicz, Metodologia ogólna, Bernardinum, Gdynia 2002.
A. Krajewska, Statystyka dla pedagogów: wybrane zagadnienia, Wydawnictwo UwB, Białystok 2001.
Nowe metody, nowe podejścia badawcze w naukach społecznych, red. P.B. Sztabiński, F. Sztabiński, Z. Sawiński, IFiS PAN, Warszawa 2004.
J. Bornat, Biographical methods, in: The Sage Handbook of Social Research Methods. Alasuutari, Pertti, eds. L. Bickman, J. Brannen, Sage, London 2008, pp. 344–356.
Sociological Research Methods. An Introduction, M. Bulmer (ed), Palgrave, London 1984. https://link.springer.com/book/10.1007/978-1-349-17619-9
W cyklu 2021/22_L:
Literatura: Literatura uzupełniajaca: |
W cyklu 2022/23_L:
Literatura: Literatura uzupełniajaca: |
Uwagi
W cyklu 2022/23_L:
Generalnie zajęcia odbywaja się stacjonarnie - w budynkach Uczelni. |
W cyklu 2023/24_L:
Zajęcia odbywaja się stacjonarnie - w budynkach Uczelni. Materiały są archiwizowane i przechowywane na Moodle. |
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: