Systemy społeczne WSE-SO-SS

Celem przedmiotu jest:
a) zapoznanie studenta z genezę teorii systemów oraz z poszczególnymi teoriami systemów społecznych np. T. Parsons'a, N. Luhmanna, J. Habermas'a;
- zapoznanie studenta z siatką pojęciową w zakresie systemów społecznych,
- zapoznanie studenta z opisem edukacji w perspektywie systemowej;

b) nabycie przez studenta umiejętności czytania ze zrozumieniem tekstów socjologicznych z zakresu teorii systemów społecznych, porównywania poszczególnych teorii systemów społecznych,
- nabycie umiejętności konstruowania modeli systemowych służących analizie zjawisk społecznych, w tym systemu edukacji;

c) celem wykładu jest doskonalenie kompetencji studenta w zakresie prowadzenia dyskusji, rozumienia i wyjaśniania zagadnień systemów społecznych,
- doskonalenie kompetencji w zakresie zachowywania otwartości na postrzeganie świata w kategoriach systemów społecznych;

W cyklu 2021/22_Z:

Treści merytoryczne:
1. Systemy społeczne: najważniejsze pojęcia - rozróżnienie system a system społeczny, cechy systemów;
2. Edukacja – ujęcie systemowe: rola edukacji w społeczeństwie - edukacja a rozwój społeczny;
- szkoła jako system społeczny;
3. System społeczny wg T. Parsonsa - działanie społeczne, system działania społecznego (system behawioralny, system osobowościowy, system społeczny, system kultury), niezbędniki funkcjonalne (AGIL);
- klasa szkolna w ujęciu Parsonsa
4. Teoria systemu społecznego J. Habermasa - socjologiczna teoria działania: działanie komunikacyjne i jego racjonalność;
- cele edukacji w ujęciu J. Habermasa
5. System społeczny wg N. Luhmana - program naukowy N. Luhmana, problem kompleksowości i kontyngencji, system społeczny jako system autopojetyczny (granice systemu, system a środowisko systemu, rola komunikacji w systemie społ.), społeczeństwo jako najwyższy poziom analizy systemowej;
- socjalizacja i edukacja w teorii systemów autopojetycznych Niklasa Luhmanna
6. Edukacja w ujęciu:
- strukturalnego funkcjonalizmu;
- konfliktowym – podejście Marksowskie, P. Bourdieu, R. Collins;
- interpretacyjnym;
- edukacja i język w teorii B. Bernsteina;

W cyklu 2022/23_Z:

Treści merytoryczne:
1. Systemy społeczne: najważniejsze pojęcia - rozróżnienie system a system społeczny, cechy systemów;
2. Edukacja – ujęcie systemowe: rola edukacji w społeczeństwie - edukacja a rozwój społeczny;
- szkoła jako system społeczny;
3. System społeczny wg T. Parsonsa - działanie społeczne, system działania społecznego (system behawioralny, system osobowościowy, system społeczny, system kultury), niezbędniki funkcjonalne (AGIL);
4. Teoria systemu społecznego J. Habermasa - socjologiczna teoria działania: działanie komunikacyjne i jego racjonalność;
- cele edukacji w ujęciu J. Habermasa
5. System społeczny wg N. Luhmana - program naukowy N. Luhmana, problem kompleksowości i kontyngencji, system społeczny jako system autopojetyczny (granice systemu, system a środowisko systemu, rola komunikacji w systemie społ.), społeczeństwo jako najwyższy poziom analizy systemowej;
- socjalizacja i edukacja w teorii systemów autopojetycznych Niklasa Luhmanna
6. Edukacja w ujęciu:
- strukturalnego funkcjonalizmu;
- konfliktowym – podejście Marksowskie, P. Bourdieu, R. Collins;
- interpretacyjnym;
- edukacja i język w teorii B. Bernsteina;
7. Edukacja domowa jako przykład edukacji nieformalnej

Dyscyplina naukowa, do której odnoszą się efekty uczenia się

nauki socjologiczne

E-Learning

W cyklu 2020/21_Z:

E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy

W cyklu 2021/22_Z:

E-Learning (pełny kurs)

Grupa przedmiotów ogólnouczenianych

nie dotyczy

Opis nakładu pracy studenta w ECTS

W cyklu 2023/24_Z:

Udział w wykładzie - 30 godz. przygotowanie do egzaminu - 20 godz. samodzielna analiza materiałów źródłowych - 20 godz. Suma 70 godz. - 3 ECTS

W cyklu 2022/23_Z:

opis ECTS: - udział w wykładzie - 30 h; - przygotowanie do egzaminu - 20 h; - wykonanie zadań w elearningu- 10 h; - samodzielna analiza materiałów źródłowych - 10 h; - konsultacje i egzamin - 5 h; suma godzin: 75 h = 3 ECTS (w tym w kontakcie bezpośrednim z nauczycielem akademickim 30h = 1 ECTS)

Poziom przedmiotu

podstawowy

Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się

SO1_W03, SO1_W08, SO1_U01, SO1_U03 SO1_K02, SO1_K04

Typ przedmiotu

obowiązkowy

Wymagania wstępne

Znajomość podstawowych pojęć socjologicznych

Koordynatorzy przedmiotu

Kinga Lendzion

Efekty kształcenia

Efekty kształcenia:

wiedza - student wyjaśnia genezę teorii systemów i prezentuje poszczególne teorie systemów społecznych, zna siatkę pojęciową w zakresie systemów społecznych, charakteryzuje sferę edukacji w perspektywie systemowej;

umiejętności - student ze zrozumieniem czyta teksty socjologiczne z zakresu teorii systemów społecznych, porównuje poszczególne teorie systemów społecznych, poddaje analizie zjawiska społeczne z perspektywy systemowej, w tym sferę edukacji;

kompetencje - student potrafi prowadzić dyskusję w zakresie rozumienia i wyjaśniania zagadnień systemów społecznych, zachowuje otwartość na postrzeganie świata w kategoriach systemów społecznych;

Kryteria oceniania

Na ocenę bdb - student wyjaśnia genezę teorii systemów, prezentuje i porównuje poszczególne teorie systemów społecznych, zna siatkę pojęciową w zakresie systemów społecznych, charakteryzuje sferę edukacji w perspektywie systemowej;

na ocenę db - student wyjaśnia genezę teorii systemów i prezentuje wybrane teorie systemów społecznych, zna siatkę pojęciową w zakresie systemów społecznych, charakteryzuje sferę edukacji w perspektywie systemowej;

na ocenę dst - student prezentuje poszczególne teorie systemów społecznych, zna siatkę pojęciową w zakresie systemów społecznych, charakteryzuje sferę edukacji w perspektywie systemowej

Literatura

Literatura podstawowa:
Luhman N., Systemy społeczne. Zarys ogólnej teorii, Kraków 2007;
Parsons T., Szkice z teorii socjologicznej, Warszawa 1972;
Turner J. H., Struktura teorii socjologicznej, Warszawa 2005;
A. M. Kaniowski, A. Szahaj (red.), Wokół teorii krytycznej J. Habermasa, Warszawa 1987;
M. J. Szymański, Socjologia edukacji. Zarys problematyki, Kraków 2013;
J. Bielecka-Prus, Transmisja kultury w rodzinie i w szkole. Teoria Basila Bernsteina, Warszawa 2010;
Krzysztofa C. Matuszek, Systemy wojenne. Współczesne wojny w perspektywie teorii Niklasa Luhmanna, Kraków 2010
Kinga Lendzion, rozdz. Edukacja w społeczeństwie wielokulturowym, w: Dwa języki - dwa światy. Język francuski i malgaski w edukacji szkolnej na Madagaskarze, Warszawa 2019.

W cyklu 2022/23_Z:

Luhman N., Systemy społeczne. Zarys ogólnej teorii, Kraków 2007;
Parsons T., Szkice z teorii socjologicznej, Warszawa 1972;
Turner J. H., Struktura teorii socjologicznej, Warszawa 2005;
A. M. Kaniowski, A. Szahaj (red.), Wokół teorii krytycznej J. Habermasa, Warszawa 1987;
M. J. Szymański, Socjologia edukacji. Zarys problematyki, Kraków 2013;
J. Bielecka-Prus, Transmisja kultury w rodzinie i w szkole. Teoria Basila Bernsteina, Warszawa 2010;
Lektury uzupełniające:
P. Mikiewicz, Społeczne światy szkół średnich. Od trajektorii marginesu do trajektorii elit, Wrocław 2005;
R. Meighan, Socjologia edukacji, Toruń 1993;
M. Głażewski, Socjalizacja i edukacja w teorii systemów autopojetycznych Niklasa Luhmanna, „Forum Socjologiczne” 2(2011): 141-166;
A. Kot, Racjonlaność komunikacyjna w teorii krytycznej J. Habermasa i jej implikacje w sferze edukacji, „Przegląd Pedagogiczny” 2(2015): 69-81;

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu WSE-SO-SS w USOSweb