Podstawy gerontologii WSE-PS-PG
Treści merytoryczne:
1. Starość w kulturze tradycyjnej i współczesnej – wizja starości w ujęciu historycznym
2. Gerontologia społeczna jako dyscyplina naukowa - miejsce gerontologii i garagogiki w systemie dyscyplin pedagogicznych; rodzaje badań poznawczych; podstawowe cele i treści kształcenia osób starszych
3. Starość jako wyzwanie - długość życia i tempo starzenia się w skali światowej; Kryzys starości; Starość a zadania rozwojowe człowieka; Problemy starzejącego się społeczeństwa;
4. Starzenie się i jego charakterystyka – starzenie się jako proces, zadania rozwojowe, stereotyp starości i człowieka starego
4. Społeczne teorie starzenia się – teoria aktywności, wycofania, modernizacji, kontynuacji
5. Jakość życia i satysfakcja życiowa w starości; sytuacja finansowa seniorów; sytuacja rodzinna seniorów; postawy wobec starzenia się społeczeństw
6. Biologiczne starzenie się człowieka - Wartości, jakie wnosi starość w życie człowieka; Naturalne biologiczne starzenie się
7. Społeczno – kulturowe uwarunkowania życia ludzi starych - Utrata autonomii społecznej człowieka starszego w Polsce; Starość w wymiarze kulturowym, rodzinnym; Potrzeby ludzi starych
8. Człowiek stary jako konsument - Gospodarstwo domowe osób starszych; Konsumpcja; Potrzeby społeczne; Rynki dóbr i usług dla ludzi starych; postawy konsumenckie
9. Aktywne starzenie się – idea, koncepcja, założenia, obszary, wsparcie strategii
10. Aktywność zawodowa osób starszych – Osoby starsze na rynku pracy; Działania na rzecz aktywności zawodowej osób starszych i przeciwdziałania dyskryminacji ze względu na wiek (ageizm)
10. Aktywność społeczna osób starszych – formy i znaczenie aktywności społecznej, dobre praktyki aktywizacji i aktywności seniorów,
12. Edukacja seniorów w Polsce i na świecie – historia edukacji, specyfika uczenia się osób starszych, idea UTW, media wobec starzenia się ludności
13. Seniorzy w przestrzeni miejskiej i wiejskiej – sytuacja osób starszych zróżnicowana miejscem zamieszkania, dostępność do dóbr i usług a potrzeby seniorów, grupy samopomocowe, wolontariat seniorów
14. Zagrożenia i troski w starości – dyskryminacja osób starszych, wykluczenie cyfrowe seniorów, niepokoje egzystencjonalne
15. Zaliczenie przedmiotu
W cyklu 2021/22_Z:
Podstawowym celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z problematyką starości i starzenia się. Kurs ma na celu prezentację podstawowej wiedzy z gerontologii społecznej w oparciu o aktualną literaturę przedmiotu. |
W cyklu 2022/23_Z:
Podstawowym celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z problematyką starości i starzenia się. Kurs ma na celu prezentację podstawowej wiedzy z gerontologii społecznej w oparciu o aktualną literaturę przedmiotu i aktualne badania |
E-Learning
W cyklu 2020/21_Z: E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy | W cyklu 2021/22_Z: E-Learning (pełny kurs) |
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Opis nakładu pracy studenta w ECTS
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza:
Ma wiedzę o człowieku jako podmiocie rozwijającym się wśród innych i przekształcającym rzeczywistość, zna i rozumie koncepcję zmiany i wzmocnienia w pracy socjalnej oraz zasady projektowania i generowania zmiany w położeniu jednostek, grup i środowisk.
Zna i rozumie koncepcję bio - socjo -kulturową rozwoju człowieka, posiada wiedzę o źródłach i naturze różnorodnych problemów człowieka (sytuacje trudne, kryzysowe, krytyczne)
Posiada wiedzę na temat środowisk, grup i więzi społecznych (rodzinnych, ekonomicznych, kulturalnych, politycznych, prawnych) istotnych dla pracy socjalnej w kontekście osób starszych.
Umiejętności:
Dostrzega, nazywa i interpretuje zjawiska społeczne; analizuje ich powiązania z różnymi obszarami działalności socjalnej.
Potrafi posługiwać się podstawowymi ujęciami teoretycznymi w celu analizowania ludzkich zachowań, diagnozowania i prognozowania sytuacji; potrafi analizować uwarunkowania kulturowe, polityczne, psychologiczne, prawne, gospodarcze sytuacji osób starszych, rodzin, społeczności.
Kompetencje:
Dokonuje samooceny własnych kompetencji i doskonali umiejętności
Opis ECTS:
Udział w konwersatorium - 30 godzin
Konsultacje - 15 godzin
Przygotowanie do zaliczenia - 45 godzin
Łącznie 90 godzin / 30 = 3
Kryteria oceniania
Obecność na zajęciach jest obowiązkowa (dopuszcza się dwie nieobecności)
Zaliczenie przedmiotu w formie pisemnej (test i pytania otwarte)
ocena bdb - 91% i więcej
ocena db - 76% - 90%
ocena dst - 60% - 75%
Literatura
Literatura obowiązkowa:
1. Szarota Z., Gerontologia społeczna i oświatowa. Zarys problematyki, Wyd. Naukowe Akademii Pedagogicznej, Kraków 2004;
2. Szarota Z., Starzenie się i starość w wymiarze instytucjonalnego wsparcia, Wydawnictwo Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków 2010
3. Szatur-Jaworska Barbara, Błędowski Piotr, Podstawy gerontologii społecznej, Warszawa 2006;
4. Worach-Kardas H., Starość w cyklu życia. Społeczne i zdrowotne oblicza późnej dorosłości. Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”. Katowice 2015
5. Wawrzyniak J. K., Chabior A., Fabiś A., Ludzka starość. Wybrane zagadnienia gerontologii społecznej, Wydawnictwo Impuls, Warszawa 2015
Literatura uzupełniająca:
1. Zrałek M. red., Przestrzenie starości, Oficyna Wydawnicza Humanitas, Sosnowiec 2012
2. Bugajska B., Timoszyk-Tomczak C., Podróż w czasie. Warsztat rozwoju osobistego osób starszych, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2014
3. Kowaleski J. T.,Szukalski P., Starzenie się ludności Polski. Między demografią a gerontologią społeczną, Łódź 2008;
4. Czerniawska O., Szkice z andragogiki i gerontologii, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej, Łódź 2007;
5. Leszczyńska-Rejchert A., Człowiek starszy i jego wspomaganie w stronę pedagogiki starości, Wyd. UWM, Olsztyn 2010
6. Czekanowski P., Społeczne aspekty starzenia się ludności w Polsce, Gdańsk 2012.
7. Makuch M., Maroń M., Osoby starsze w społeczeństwie społeczeństwo wobec osób starszych, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław 2011.
8. Ray M., Philips J., Praca socjalna ze starszymi ludźmi, Instytut Rozwoju Służb Społecznych, Warszawa 2014
9. A. Szczurek-Boruta, B. Chojnacka-Synaszko (red.), Człowiek w przestrzeni lokalnej – dobre praktyki wspierania rozwoju, aktywizacji i integracji społecznej osób starszych, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2014
10. Błachnio A., Starość non profit: wolontariat na Uniwersytetach Trzeciego Wieku w Polsce i na świecie, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2012
11. M. Kuchcińska (red.), Edukacja do i w starości, Kujawsko-Pomorska Szkoła Wyższa w Bydgoszczy, Bydgoszcz 2008
12. E. Bojanowska, M. Kawińska, Personalistyczna wizja starości, Wyd. PALLOTINNUM, Poznań 2020
13. M. Kawińska, Kobiety i mężczyźni wobec starości i starzenia się, w: Kobiece i męskie konteksty życia, red. O. Kotowska-Wójcik, K. Uklańska, Wydawnictwo RYS, Poznań 2020, s. 81 – 104.
14. M. Kawińska, Poradnictwo i wsparcie osób starszych wobec idei aktywnego starzenia się w: Poradnictwo w dyskursie interdyscyplinarnym, red. B. Szluz, A. Szluz, WUR, Rzeszów 2018, s. 85-100.
15. M. Kawińska, Aktywność edukacyjna seniorów a koncepcja aktywnego starzenia się, w Studia Socialia Cracoviensia, 1 (2018), nr 18, s. 42-56.
16. M. Kawińska, Rozwój srebrnej gospodarki w Polsce w warunkach starzejącego się społeczeństwa, w E. Bojanowska, M. Kawińska red., Praca socjalna wobec wyzwań współczesności, t. 3, Kontrast 2017, s. 195-209
17. M. Kawińska, Opieka nad osobami starszymi. Familizacja czy wsparcie instytucjonalne?, w Studia nad rodziną (38)/2016 s. 125-141
18. M. Kawińska, Partycypacja społeczna seniorów. Nowe oblicze starzejącej się populacji? w E. Bojanowska, M. Kawińska red., Praca socjalna wobec wyzwań współczesności, t. 2, Kontrast 2016, s. 215 - 229
19. M. Kawińska, Starzenie się społeczeństwa europejskiego – narzędzia pomiaru, w Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne, nr 14 (1), Wydawnictwo Naukowe UKSW 2016, s. 25-36.
20. M. Kawińska, Familizacja opieki nad starszymi. Konflikt pokoleń czy integracja międzypokoleniowa?, w E. Bojanowska, M. Kawińska red., Praca socjalna wobec wyzwań współczesności, t. 1, Kontrast 2015, s. 105 - 123
21. M. Kawińska,Aktywizacja zawodowa seniorów a potrzeby współczesnego społeczeństwa, w J. Krzyszkowski red., Praca socjalna w poszukiwaniu tożsamości, Wydawnictwo APS, Warszawa 2015, s. 367-379.
W cyklu 2021/22_Z:
Literatura obowiązkowa: |
Uwagi
W cyklu 2021/22_Z:
Obecność na zajęciach dla wszystkich zapisanych studentów jest obowiązkowa. |
W cyklu 2022/23_Z:
Obecność na zajęciach dla wszystkich zapisanych studentów jest obowiązkowa. |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: