Bezpieczeństwo obrotu dyplomatycznego WSE-BW-BOD
Głównym celem wykładu jest zaznajomienie uczestników z podstawową wiedzą nt. bezpieczeństwa obrotu dyplomatycznego zarówno w zakresie regulowanym powszechnymi normami prawa dyplomatycznego i konsularnego, jak pewnych norm zwyczajowych generowanych przez ewolucje społeczna i techniczna.
W ramach zajęć realizowane jest poszerzenie i utrwalenie wiedzy studentów nt. regulacji i norm bezpieczeństwa rządzących zachowaniem dyplomatów w trakcie wykonywania ich misji za granicą, w tym szczególnie:
- w warunkach występowania działań godzących w bezpieczeństwo i prestiż przedstawicieli dyplomatycznych;
- w czasie udzielania pomocy i ochrony obywatelom swojego kraju na terenie państwa przyjmującego;
- przy wspieraniu działalności ekonomicznej firm i osób fizycznych, obywateli państwa wysyłającego;
- w czasie podejmowania aktywności poszukiwawczych i ratunkowych;
- podczas wypełniania standardowych i specyficznych obowiązków przedstawiciela państwa wysyłającego.
Przekazanie wiedzy o podstawowych prawach i obowiązkach dyplomatów oraz nieustannych zmianach warunków ich działania w czasach bezprecedensowej dynamiki rozwoju coraz bardziej złożonych stosunków międzypaństwowych, samorządowych i międzyludzkich.
Dla lepszego przyswojenia wiedzy i orientacji w zakresie tematyki konwersatorium każdy ze studentów musi przygotować i przedstawić dynamiczną prezentację przypadku studyjnego wybraną z niżej wymienionej listy tematycznej, określającej także merytoryczny profil zajęć:
A. Lista przypadków dyplomatycznych
1. Dyplomata akredytowany w państwie przyjmującym steruje dronem latającym nad Min. Obrony kraju przyjmującego.
2. Dyplomata średniej rangi dokonał zakupów za 1 354 tys. PLN i wystąpił do władz RP o zwrot należnego mu podatku VAT.
3. Dyplomata jest ożeniony z obywatelką kraju przyjmującego posiadającą dzieci będące obywatelami kraju trzeciego, jaki jest ich status dyplomatyczny? (dwie osoby).
4. Dyplomata wywiózł w bagażniku swojego prywatnego samochodu przez granicę kraju przyjmującego obywatela swojego państwa do trzeciego kraju.
5. Dyplomata w ciągu ostatniego roku spowodował na terenie kraju przyjmującego 13 kolizji drogowych (straty tylko materialne).
6. Ambasador przed złożeniem listów akredytacyjnych głowie państwa (przyjmującego) wygłosił płomienne przemówienie na odbywającym się w stolicy kraju, w którym realizuje swoją misję, zjeździe partii rządzącej w tym państwie.
7. Ambasador małego afrykańskiego państwa zgłosił władzom kraju przyjmującego zamiar rozszerzenia personelu swojej placówki o 27 dyplomatów.
8. Ambasador zażądał od swoich dyplomatów umieszczenia flagi i godła ich kraju na każdym wózku dziecięcym , którymi dyplomaci przewożą swoje dzieci, oraz mieszkaniu, które zajmują (dwie osoby).
9. Ambasador wyraził zgodę na codzienne goszczenie w jego sekretariacie kawą i ciasteczkami policjantów kraju przyjmującego, ochraniających ambasadę, którą on kieruje.
10. Ambasador wspólnie ze swoimi dyplomatami założył w kraju przyjmującym spółkę prawa handlowego prowadząca sieć sklepów z alkoholem.
B. Lista przypadków konsularnych:
1 Pracownik konsularny wyznania mojżeszowego udał się do miejscowego szpitala (położonego w stolicy ortodoksyjnie muzułmańskiego państwa) celem uzyskania oświadczenia o przebiegu wypadku samochodowego od rannego kierowcy. Pracownika konsularnego nie wpuszczono do szpitala i nie mógł wykonać czynności konsularnych. Kto ma rację?
2. Kierownik urzędu konsularnego otrzymał pismo o zwiększeniu dla jego placówki miejscowego podatku z tytułu pobieranych przez placówkę opłat za dokonywane czynności konsularne. W przypadku nieopłacenia podatku zagrożono mu aresztowaniem i karnymi odsetkami.
3. MSZ kraju przyjmującego zarzucił konsulatowi działającemu w stolicy tego kraju wydawanie Kart Polaka dla obywateli na terytorium okręgu konsularnego argumentując, że jest to niezgodne z Konwencją Wiedeńską o stosunkach konsularnych. Dodatkowo konsulatowi zarzucono, że prowadzący sprawy Karty Polaka urzędnik konsularny nie uzyskał zgody władz kraju przyjmującego na wykonywanie takiej pracy. K. Skarżyński. 4.12.2025
4. Urzędnik konsularny zmuszony przez żonę do nieoczekiwanego, atrakcyjnego dwutygodniowego wyjazdu turystycznego na Antarktydę poprosił swojego kolegę z innej placówki dyplomatycznej (państwo trzecie) o pełnienie za niego dyżuru konsularnego w dni wolne od pracy i przesyłanie stosownych informacji do MSZ. Wszystkie trzy kraje są członkami UE. A. Bolek 4.12.2025
5. W związku z wybuchem wojny między państwem wysyłającym i przyjmującym wszyscy urzędnicy konsularni państwa wysyłającego zostali aresztowani. Archiwum placówki i dokumentacja sekretariatu Konsulatu zostały przewiezione do papierni, a kosztami transportu obciążono żonę aresztowanego kierownika placówki pod rygorem deportacji z kraju. M. Kunicki 11.12.2025
6. W związku z powodzią władze kraju przyjmującego ustanowiły w pomieszczeniach konsulatu kraju wysyłającego punkt noclegowy i jadłodajnię zabraniając jednak stołowania się w niej kurierowi konsularnemu placówki konsularnej, mimo, iż ten jest obywatelem kraju przyjmującego Oba kraje są członkami NATO. M. Zawistowska 11.12.2025
7. Konsul Generalny zawarł porozumienie z wojewodami na terenie swojego okręgu konsularnego o utworzeniu w ciągu dwóch lat sieci dziesięciu konsulatów honorowych reprezentowanego przez niego państwa. N. Gosk 11.12.2025
8. Mieszkaniec Kaledonii zgłosił się do polskiego konsulatu w Korei Północnej z prośbą o udzielenie mu pomocy w powrocie do domu. G. Mróz. 18.12.2025
C. Lista przypadków z zakresu funkcjonowania placówek:
1. Łączność z krajem wysyłającym. M. Piotrowska 18.12.2025
2. Kurierzy dyplomatyczni. (dwie osoby).K. Kaczyński, M. Ratajski 18.12.2025
3. Czas pobytu na placówce. O. Svystun. 15.01.2026
4. Nabór pracowników do służby dyplomatyczno-konsularnej. M. Król 15.01.2026
5. Broń na placówce. Kacper Kuraś. 15. 01.2026
6. Likwidacja placówki w wyniku konfliktu zbrojnego. P. Pelczar. `22.01.2026
7. Samochód na placówce (swoboda poruszania się). L. Modzelewska 22.01.2026
8. Prowadzenie przez attache wojskowego korespondencji z władzami kraju przyjmującego i wysyłającego. J. Janik 22.01.2026
9. Rezydenci służb specjalnych w Ambasadzie. Xavier Dziubak 29.01.2026
Dyscyplina naukowa, do której odnoszą się efekty uczenia się
E-Learning
W cyklu 2021/22_Z: E-Learning | W cyklu 2024/25_Z: E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy | W cyklu 2020/21_Z: E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy | W cyklu 2025/26_Z: E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy | W cyklu 2022/23_Z: E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy |
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Uczestnicy konwersatorium uzyskują rozszerzoną wiedzę nt. prawa i zwyczaju dyplomatycznego oraz konsularnego. Uzyskują jednocześnie zdolność przeprowadzenia pogłębionej kwerendy źródłowej, formułowania i prezentowania argumentów, sporządzania i prezentowania własnych ocen, krytycznego podejścia do informacji medialnych, wyciągania wniosków i zdolności syntetycznej oceny w zakresie problematyki związanej z dyplomacja.
Wiedza:
BW1_W04. Ma wiedzę o strukturach i instytucjach społecznych (kulturowych,
politycznych, prawnych, ekonomicznych) i funkcjonowaniu w ich ramach służby dyplomatycznej.
BW1_W06. Posiada wiedzę na temat uwarunkowań oraz zasad współpracy
międzynarodowej, procesów integracji i dezintegracji. Funkcjonowania misji dyplomatycznych i jej pracowników w coraz bardziej złożonych stosunkach dyplomatycznych.
Umiejętności:
BW1_U02. Potrafi wykorzystać podstawową wiedzę teoretyczną z obszaru nauk społecznych, przede wszystkim z nauk o polityce i administracji, a także
dyscyplin powiązanych, w tym głównie nauk o bezpieczeństwie oraz
pozyskiwać dane do analizowania zjawisk związanych z bezpieczeństwem w
wymiarze personalnym, lokalnym, państwowym, regionalnym i globalnym.
BW1_U04. Potrafi definiować i rozpoznawać zagrożenia oraz oceniać sytuacje w kontekście zagrożeń.
Kompetencje społeczne:
BW1_K01. Ma świadomość poziomu swojej wiedzy oraz umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się i rozwoju zawodowego.
Ma przekonanie o konieczności postępowania w sposób profesjonalny oraz zgodnego z etyką zawodową.
Kryteria oceniania
Na zaliczenie przedmiotu składają się następujące elementy:
1. Każdy ze studentów musi przygotować i przedstawić jedną prezentację z zaprezentowanych w opisie przedmiotu (patrz wyżej) tematów. Treść i sposób przestawienia podlega ocenie indywidualnej.
Prezentacja: każdy student przygotuje min.20 minutową prezentację na podstawie podanych tematów. Prezentacja będzie oceniana według trzech kryteriów: wiedza merytoryczna, odpowiedzi na pytania dot. prezentacji i i sposób prowadzenia.
Ocena za prezentację w połączeniu z oceną aktywności w trakcie konwersatorium stanowi podstawę do wystawienia oceny końcowej.
2. Aktywność merytoryczna na zajęciach, przy omawianiu i dyskusji nt. ewaluacji przestawianych tematów.
3. Frekwencja na zajęciach. Dopuszczalne są trzy nieusprawiedliwione nieobecności w semestrze.
4. Znajomość podanych dokumentów źródłowych oraz jednej pozycji książkowej ze spisu "Literatura".
Literatura
Źródła (lektura obowiązkowa):
Konwencja Wiedeńska o stosunkach dyplomatycznych.
Konwencja Wiedeńska o stosunkach konsularnych.
Ustawa z dnia 25 czerwca 2015 r. - Prawo Konsularne RP (stan na dzień 30.09.2025).
Ustawa o służbie zagranicznej RP ze stycznia 2021r. (stan po poprawkach na dzień 30.09.2025 r.)
Lektura uzupełniająca:
Miękka siła i dyplomacja publiczna. Beata Ociepka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2013, s. 232.
Sztuka dyplomacji i negocjacji w świecie wielokulturowym, Krzysztof Karsznicki, Warszawa : Difin, 2013, s. 205.
Prawo dyplomatyczne i konsularne, Julian Sutor, każde wydanie powyżej 12 wydania, LexisNexis lub inne wydawnictwo, s. ca 600.
Kissinger Henry, Dyplomacja, [tłumaczenie Stanisław Głąbiński, Grzegorz Woźniak, Iwona Zych], Philip Wilson, Warszawa 2003, s. 983.
Kissinger Henry, Kryzys. Anatomia dwóch kryzysów: wojna Jom Kippur (1973) i wycofanie się USA z Wietnamu (1975), Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 2005, s.436.
Kissinger Henry, Porządek światowy, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2016, s. 390.
Nowak Jerzy M., Dyplomata - na salonach i w politycznej kuchni, Warszawa 2014, Bellona, s. 413.
Orłowski Tomasz, Protokół Dyplomatyczny, Warszawa 2005 (i późniejsze wydania), Akademia Dyplomatyczna MSZ, s. 355.
Skóra Wojciech, Polskie prawo konsularne w okresie zmian, (red.) Burka Wojciech, Czubik Paweł, Warszawa 2015, Ministerstwo Spraw Zagranicznych, s. 215.
Sadecki Jerzy, Ambasador, Warszawa 2013, Agora, s. 258.
Służba konsularna drugiej Rzeczypospolitej, organizacja, kadry i działalność, Toruń 2006 , Wydawnictwo Adam Marszałek, s. 916
Wywiad a dyplomacja II Rzeczypospolitej, Andrzej Pepłoński. Toruń 2005: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2005, s. 448.
Arabia incognita. Raport polskiego Ambasadora, Krzysztof Płomiński, Wydawnictwo "Grupa M-D-M", Warszawa 2019, s. 328.
Kuźniar Roman, Europa w porządku międzynarodowym, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa 2016, s. 273.
Pierzchalska Maria, Dyplomacja od podstaw w opowieściach ekspertów, Toruń 2016, Wydawnictwo Adam Marszałek, s. 205.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: