Historia myśli socjologicznej i społecznej WS-SOZ-HMSiS(w.)
Treści merytoryczne: 1. Historia socjologii i jej początki, społeczny horyzont polis (Platon, Arystoteles, stoicy).
2. Społeczeństwo jako wspólnota wartości oraz nowe horyzonty myśli społecznej ery Odrodzenia i społeczne ramy renesansowej myśli społecznej (św. Tomasz z Akwinu, Machiavelli, Bodin, renesansowe utopie, Montaigne).
3. Prawo naturalne a społeczeństwa ludzkie (XVII wiek) oraz nowożytna doktryna prawnonaturalna wobec tradycji. Hobbes a Locke, Vico.
4. Filozofia społeczna Oświecenia (Montesquieu, Rousseau, Voltaire, Turgot i Condorcet, Smith, Bentham. Herder).
5. „Porewolocyjne” ideologie jako teorie społeczne. (Konserwatyzm, pluralistyczna koncepcja społeczeństwa, więź społeczna, liberalizm, utopijny socjalizm i komunizm, socjalizm utopijny, industrializm a militaryzm, nacjonalizm).
6. Historiografia jako badanie „stanu społecznego".
7. Filozofia jako teoria społeczeństwa.
8. Materializm historyczny Marksa i Engelsa. Reakcja socjologii akademickiej na marksizm: M. Weber, G. Simmel, V. Pareto.
10. Socjologia E. Durkheima.
9. Pozytywizm i początki socjologii. Socjologiczny pozytywizm - A. Comte.
10. Socjologia historyczna A. de Tocqueville'a. Logika nauk społecznych Milla. Fizyka społeczna Queteleta.
11. Pozytywizm a dalszy rozwój socjologii.
12. Socjologia ewolucjonistyczna i pojęcie ewolucjonizmu w naukach społecznych.
13. Psychologizm i psychosocjologia. Socjologizm, socjologia jako podstawowa nauka społeczna.
14 . Socjologiczne implikacje psychoanalizy Z. Freuda.
14. Monizm. Gumplowiczowska koncepcja rasy, socjologia konfliktu i „walki ras".
15. Socjologia humanistyczna - program socjologii humanistycznej W. Dilthey'a. Antynaturalizm W. Windelbanda i H. Rickerta.
16. Socjologiczny ewolucjonizm. F. Tónniesa „wspólnota" i „społeczeństwo". G. Simmela koncepcja „socjologii formalnej".
16. Historyzm i formalizm.
17. Niemieckie projekty socjologii humanistycznej.
18. Socjologia rozumiejąca M. Webera. Wątki „weberowskie" we współczesnej socjologii.
19. Koncepcje socjologiczne F. Znanieckiego.
20. Socjologia amerykańska i jej intelektualne podłoże.
21. Interakcjonizm symboliczny G. H. Meada.
22. Szkoła Chicagowska i jej socjologia empiryczna.
23. Polska socjologia z przełomu XIX i XX wieku.
24. Współczesna myśl socjologiczna.
Metody oceny: Przedstawienie prezentacji i egzamin ustny.
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Efekty kształcenia
Wiedza:
1. Identyfikuje najwcześniejsze osiągnięcia myśli społecznej i myśli socjologicznej.
2. Rozpoznaje główne ujęcia teoretyczne wczesnej myśli socjologicznej (podstawowe pojęcia, kategorie, metafory, modele) i ich przedstawicieli.
3. Orientuje się, jaki był kontekst historyczny rozwoju określonych ujęć teoretycznych i ich zaniku.
Umiejętności:
1. Posługuje się perspektywą socjologiczną dla oglądu faktów społecznych i ich interpretacji.
2. Odwołuje się do osiągnięć różnych nurtów wczesnej myśli socjologicznej przy postrzeganiu i wyjaśnianiu faktów społecznych.
3. Analizuje prawidłowo dane zjawiska i procesy społeczne w ramach określonego socjologicznego ujęcia teoretycznego.
Kompetencje:
1. Jest zdolny do wykorzystania swej wiedzy i umiejętności socjologicznych w ramach różnych ujęć teoretycznych.
2. Jest zdolny do stosowania wiedzy i umiejętności socjologicznych w ramach różnych ujęć teoretycznych w swej karierze zawodowej, zwłaszcza podczas studiów socjologicznych i w życiu osobistym.
3. Zachowuje otwartość na odmienne od własnego punkty widzenia.
Opis ECTS:
Uczestnictwo w wykładach - 30 g.
Konsultacje - 10 g.
Przygotowanie do egzaminu - 20 g.
Suma godz. - 60
Liczba ECTS - 60 g./30 g. = 2
Literatura
1. J. Szacki: Historia myśli socjologicznej, Warszawa 2004.
2. J.Turner, „Struktura teorii socjologicznych”, Warszawa 2006.
3. „Elementy teorii socjologicznych”, red. W. Derczyński, A Jasińska – Kania, J. Szacki, Warszawa 1975 (fragmenty).
4. „Socjologia. Lektury”, red. P. Sztompka, M. Kucia, Kraków 2005 (fragmenty).
5. R. Dahrendorf, „Nowoczesny konflikt społeczny”, Warszawa 1995.
6. R. K. Merton, „Teorie socjologiczne średniego zasięgu”, w: „Teoria socjologiczna i struktura społeczna”, Warszawa 1982.
7. „Współczesne teorie wymiany społecznej”, red. J. Szmatka, M Kempny , Warszawa 1992.
8. A. Giddens, „Socjologia”, Warszawa 2004.
9. P. Sztompka, „Socjologia”, Kraków 2002 (fragmenty).
10. A. Jasińska – Kania, L. M. Nijakowski, J. Szacki: Współczesne teorie socjologiczne, t. 1 – 2, Warszawa 2006.
11. „Współczesne teorie socjologiczne”, wybór i oprac. A. Jasińska-Kania i inni, Warszawa 2006 (fragmenty)
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: