Islamologia WS-SO-I
Treści merytoryczne:
W masowej wyobraźni renesans przeżywają archaiczne, euroatlantyckie lęki związane z islamem, identyfikowanym jednoznacznie z nurtem fundamentalistycznym. Europocentryczne stereotypy znajdując podbudowę teoretyczną w hipotezie „zderzenia cywilizacji”, sformułowanej przez Samuela P. Huntingtona, Jonathana Foxa i Benjamina Barbera, dokonują dychotomicznego podziału świata na zracjonalizowany i stechnicyzowany Zachód oraz znajdujący się w regresie ekonomicznym, politycznym i kulturowym Wschód (Zob. Huntington, 1994; tenże, 2000; Barber, 2005; Fox, 2002; tenże, 2001). W tym ostatnim mają dodatkowo dominować wątki irracjonalno-religijne. Polaryzacja rzeczywistości kulturowej jest nieobca muzułmańskim intelektualistom reprezentującym postawę antyzachodnią, którzy w mechanizmach westernizacji świata upatrują źródeł pauperyzacji duchowej i materialnej własnych społeczeństw. Opcja ta wydaje się znajdować uzasadnienie w tradycji koranicznej, według której zbiorowości nie uznające supremacji islamu i prawa islamskiego tworzą przedmuzułmańską społeczność dżahilijji, czyli niewiedzy.Pejoratyzacja okcydentalizmu i procesów westernizacji, jednoznacznie identyfikowanych z demokracją, prowadzi w konsekwencji do społecznego legitymizowania fundamentalizmu. Antymodernistyczna siła islamu jest zatem rezultatem stabilności oraz funkcjonalności sankcjonowanego religijnie prawa, przy przekonaniu jednostek i decydentów o roli wspólnego uniwersum symboli i wartości religijnych dla podtrzymywania autonomii kulturowej. Fundamentalizm islamski jest przypadkiem poszukiwania radykalnych i klarownych dystynkcji stanowiących linię demarkacyjną między europocentryzmem a islamocentryzmem. Procesy globalizacji, negując heterogeniczność kulturową, wzmagają tendencje do wzajemnego traktowania się w kategoriach potencjalnych zagrożeń i rodzą potrzebę klarownego zdefiniowania własnej tożsamości religijnej oraz etnicznej. Ubocznym skutkiem tych procesów jest aktywizacja radykalnych ruchów protestu. W Europie przykładem tego może być serbski etnofundamentalizm lub niemieckie organizacje nacjonalistyczne, w Stanach Zjednoczonych grupy militarystyczne i niektóre nowe ruchy religijne, a w krajach arabskich fundamentalizm islamski.
Metody oceny:
Na ocenę końcową składały się będą dwa elementy:
1. Rezultat z pisemnego testu końcowego max. 30 punktów (obejmującego materiał z literatury listy A)
2. Lub przygotowanie eseju na temat zaproponowany przez prowadzącego zajęcia (lista tematów zostanie udostępniona w systemie e-learning na 5 spotkaniu) max. 30 punktów
3. Punkty frekwencja 100% + 5 pkt
RAZEM = 35 punktów/ocena dst od 19 punktów
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Literatura
Barber B. R., Dżihad kontra McŚwiat, Warszawa 2005.
Bielawski J., Ibn Chaldun, Warszawa 2000.
Bielawski J., Islam, religia państwa i prawa, Warszawa 1973.
Bielawski J., Islam, Warszawa 1980.
Corbin H., Historia filozofii muzułmańskiej, Warszawa 2005.
Danecki J. (oprac.), Siedem kasyd staroarabskich. Mu’allaki, Warszawa 1981.
Danecki J., Arabowie, Warszawa 2001.
Dziekan M., Dzieje kultury arabskiej. Warszawa 2008.
Grodź S., Islam, w: H. Zimoń (red.), Religia w świecie współczesnym, Lublin 2001.
Hourani A., Historia Arabów, Gdańsk 1995.
Huntington S. P., Zderzenie cywilizacji i nowy kształt ładu światowego, Warszawa 2000.
Kościelniak K., Chrześcijaństwo w spotkaniu z religiami świata, Kraków 2002.
Levis B., Arabowie w historii, Warszawa 1995.
Łukomski P., Polityka jako religia i świątynia władzy, w: Kaczmarek B. (red.), Metafory polityki, Warszawa 2001.
Mez A., Renesans islamu, Warszawa 1980.
Mrozek-Dumanowska A. (red.), Islam a demokracja, Warszawa 1999.
Paolucci G.; Eid C., Islam-sto pytań. Odpowiada Samir Khalil Samir, Warszawa 2004.
Robinson F., Historia świata islamu, Warszawa 2001.
Sabet A., The Islamic Paradigm of Nations: Toward a Neoclassical Approach, “Religion, State and Society” 2003, no. 2, p. 179-202.
Sakowicz E.(red.), Islam w dokumentach Kościoła i nauczaniu Jana Pawła II (1965-1996), Warszawa 1997.
Sakowicz E., Rozmowy o islamie i dialogu, Lublin 2007.
Shakir A. M., Ofiara przestępstwa we współczesnych systemach prawnokarnych ze szczególnym uwzględnieniem jurysprudencji Islamu, Toruń 1995.
Sourdel J. i D., Cywilizacja islamu, Warszawa 1980.
Tibi B., Fundamentalizm religijny, Warszawa 1997.
Tokarczyk R., Współczesne kultury prawne, Zakamycze 2000.
Tworuschka M. i U., Islam. Mały słownik, Warszawa 1995.
Zarzecki M., Islam w Polsce, „Nurt SVD. Kwartalnik misjologiczno-religioznawczy” 1999 nr 4, s. 11-18.
Zarzecki M., Koncepcja religii politycznej w europejskiej myśli filozoficzno-socjologicznej, w: L. Rożek (red.), Język religii. Konstrukcje i dekonstrukcje, Częstochowa 2006, s. 359-373.
Zarzecki M., Prawo szariatu, w: E. Sakowicz (red.), Czy islam jest religią terrorystów?, Kraków 2002, s. 97-107.
Zarzecki M., Prawo szari’a oraz system nauki prawa usul al. Fikh w analizie kulturowo-historycznej, w: W. Wysocki (red.), Patriae commodis serviens…, Warszawa 2008, s. 511-524.
Zarzecki M., Wartości ogólnoludzkie w dialogu Kościoła z islamem według dokumentów Jana Pawła II, „Nurt SVD. Kwartanik misjologiczno-religioznawczy” 1999 nr 4, s. 101-110.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: