Globalne procesy społeczne WS-SO-GPS

Treści merytoryczne:
Koncepcja pierwszego i drugiego przejścia demograficznego:
Właściwości faz przejścia demograficznego. Koncepcja drugiego przejścia demograficznego – doświadczenia europejskie. Teoria zachowań prokreacyjnych Easterlin’a. Zaawansowanie przejścia demograficznego w różnych regionach świata i próby wyjaśnienia uwarunkowań tego procesu. Dyskusja na temat teorii przejścia demograficznego.

Teoria ludności Alfreda Sauvy:
Teza generalna o malejącej produktywność krańcowej społeczeństwa w danych warunkach ekologicznych i przy określonych umiejętnościach gospodarowania. Ludność optymalna i maksymalna. Algorytm płacy minimalnej.

Teoria dzietności Gary S. Becker’a:
Teza o interakcjach zachodzących w gospodarstwie domowym między liczbą dzieci a ich składnikiem jakościowym. Sekularne tendencje rozrodczości i uwarunkowania decyzji prokreacyjnych. Inwestowanie w kapitał ludzki.

Podstawy rozwoju społecznego:
Sfera egzystencjalna i edukacja (HDI). Przesłanki rozwoju gospodarczego (TAI). Tendencje w świecie współczesnym.

Wykluczenie cyfrowe:
Geneza zjawiska. Konsekwencje nierównosci cyfrowych: osłabienie konkurencyjności regionów, spowolnienie rozwoju społeczno-gospodarczego. Grupy społeczne narażone na wykluczenie cyfrowe. Kompetencje informacyjne i informatyczne - badania międzynarodowe. Polska na drodze do społeczeństwa informacyjnego

Problem ubóstwa:
Pomiar ubóstwa w raportach UNDP. Skala ubóstwa w państwach biednych. Próby przeciwdziałania - rekomendacje ONZ.

Trwania życia ludzkiego:
Trwanie życia w rozwoju historycznym. Czynniki umieralności niemowląt. Umieralność mężczyzn i kobiet. Przyczyny zgonów: transformacja epidemiologiczna i zdrowotna. Zagrożenie HIV/AIDS. Oczekiwane życie w zdrowiu (WHO). Granice życia ludzkiego.

Niepełnosprawność ludności i jej skutki społeczne:
Definiowanie niepełnosprawności. Rodzaje niepełnosprawności. Zjawisko niepełnosprawności w ujęciu socjologicznym, psychologicznym i medycznym. Modele wyjaśniania niepełnosprawności: dobroczynny, medyczny, społeczny, biopsychospołeczny oraz oparty na prawach człowieka. Bariery aktywizacji osób z niepełnosprawnością. Zagrożenie ubóstwem.

Międzypokoleniowa redystrybucja dochodów:
Demograficzne starzenie się społeczeństw. Model międzypokoleniowej redystrybucji dochodów. Proporcje wynagrodzeń i świadczeń z ubezpieczeń społecznych. Zasada solidarności w systemach emerytalnych. Konieczny konsensus społeczny.

Prawa rodziny i dziecka:
Geneza i zakres praw rodziny i dziecka. Konwencja o prawach dziecka. Rodzina zastępcza. Problem umieralności matek i dzieci. Nierówności edukacyjne.

Rodzicielstwo a praca:
Koncepcja korzyści komparatywnych w badaniach postaw i zachowań demograficznych. Zachowania matrymonialne i prokreacyjne – aktywność zawodowa matek – poziom dobrobytu.

Koszty utrzymania dziecka:
Podstawy metodologiczne estymacji. Rodzinne gospodarstwo domowe. Budżet gospodarstwa domowego. Skale ekwiwalentności OECD. Struktura wydatków gospodarstw domowych. Oszacowanie kosztów utrzymania dziecka. Ubóstwo rodzin z dziećmi.

Polityka społeczna wobec rodziny:
Geneza, funkcje, zasady. Podmioty i instrumenty. Wydatki publiczne: zdrowie, edukacja, świadczenia rodzinne.

Model polityki rodzinnej:
Projekcje polityki społecznej wobec rodziny. Polityka rodzinna w opinii społecznej. Elementy modelu polityki rodzinnej.