Pedagogika porównawcza WNP-PS-POR
Tematyka wykładów:
1. Wprowadzenie do komparatystyki (rys historyczny rozwoju myśli pedagogicznej w tym komparatystyki pedagogicznej w Polsce i na świecie, cele badań porównawczych, podstawowe paradygmaty, pojęcia, konceptualizacje i nowa metodologia badań porównawczych)
2. Omówienie podstawowych cech strukturalnych i programowo-organizacyjnych szkolnictwa wszystkich szczebli z uwzględnieniem przemian światowych. Jak definiowany jest termin „system edukacyjny”, co różni szerokie i wąskie znaczenie tego terminu? W jakich etapach (fazach) dokonywały się przemiany systemów edukacyjnych? Jaką klasyfikację poziomów kształcenia zaproponowała UNESCO? Jakie trzy modele szkolnictwa obowiązkowego występują aktualnie w większości systemów edukacyjnych? Jakie trzy modele szkolnictwa obowiązkowego występują aktualnie w większości systemów edukacyjnych? Jakie można wyróżnić rodzaje struktur szkolnych? Ile trwa ustawowy czas trwania obowiązku szkolnego w krajach rozwiniętych i rozwijających się? W jakim wieku obowiązek ten się rozpoczyna? Jaki jest średni wiek zakończenia obowiązku szkolnego? Co może być podstawą zwolnienia z realizacji obowiązku szkolnego? Jakie dwa typy szkół są charakterystyczne dla szkolnictwa średniego? Jakie zasadnicze modele struktur szkolnictwa wyższego można wyróżnić, co je charakteryzuje?
3. Paradygmaty i reformy oświatowe w świecie współczesnym (szkoły alternatywne, multimedia w edukacji, szkoła ustawicznie doskonalona) Określenie i omówienie współczesnych problemów edukacyjnych w Polsce, przykłady rozwiązań systemowych na świecie.
4. Europejskie wizje „szkoły na miarę dziecka”: m.in. szkoły M. Montessori, C. Freineta, szkoły otwartych klas, metody projektów, szkoły twórcze, koncepcje kształcenia do mistrzostwa, edukacja domowa, innowacje edukacyjne)
5. Główne problemy oświatowe w krajach Unii Europejskiej i innych regionach świata (kompetencje przyszłości, rozwój technologiczny, problemy klimatyczne i zrównoważony rozwój, globalizacja, problem migracji i kształcenie imigrantów)
6. System oświatowy w Polsce a systemy europejskie – analiza porównawcza oraz omówienie reform oświatowych w kontekście toczących się aktualnie debat oraz przemian w edukacji
7. Reformy w systemie kształcenia wyższego w Europie– analiza przemian zachodzących od lat 70-tych w szkolnictwie wyższym w odniesieniu do kształtu szkolnictwa wyższego w Polsce (tradycja czy innowacyjność, akademickość czy uzawodowienie edukacji wyższej, dywersyfikacja dyplomów i instytucji szkolnictwa wyższego, jakość kształcenia i wzajemne uznawanie dyplomów, krytyczna refleksja nad Procesem Bolońskim i jego konsekwencjami dla systemów edukacyjnych w Europie, najnowsze debaty dotyczące szkolnictwa wyższego w Polsce na tle przemian światowych, współczesne modele szkolnictwa wyższego i ich krytyka)
8. System niemiecki (przykład różnych aspektów dywersyfikacji na wszystkich szczeblach szkolnictwa)
9. Systemy oświatowe Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii (przykłady elitaryzmu w oświacie)
10. Francuska wizja szkoły (problem świeckości, indywidualizmu i selekcyjności w oświacie)
11. System holenderski i systemy krajów skandynawskich (przykłady pluralizmu w oświacie)
12. Systemy skandynawskie (Dania i Szwecja)
13. System fiński.
14. Syntetyczne omówienie przemian w oświacie i szkolnictwie wyższym pozostałych regonów Europy w odniesieniu do innych regionów świata - szkolnictwo i krytyczna refleksja nad toczącymi się reformami – synteza przemian od progresywizmu, poprzez esencjalizm, perenializm aż po współczesne koncepcje reformy szkoły.
15. Kształcenie nauczycieli w krajach Unii Europejskiej i w Polsce (rozwiązania systemowe, proces kształcenia, wzajemne uznawanie kwalifikacji i kompetencji, najistotniejsze problemy szkoły współczesnej)
Dyscyplina naukowa, do której odnoszą się efekty uczenia się
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
PS_W1
PS_W9 PS_U2,
PS_U5
PS_U14 PS_K12,
PS_K13,
Kryteria oceniania
Godziny kontaktowe 1 ECTS
Czytanie wskazanej literatury 0,5 ECTS
Kolokwium śródsemestralne pisemne (quiz) 0,5 ECTS
Egzamin końcowy i przygotowanie do egzaminu 1 ECTS
Obecność na zajęciach obowiązkowa (dopuszczalne dwie nieobecności) 20%. Zaliczenie kolokwium pisemnego 20% egzamin końcowy pisemny 60%
Sposób obliczania oceny końcowej: średnia ważona:
90-100% - 5
85-89,99% - 4,5
75-84,99% - 4
70-74,99% - 3,5
50-69,99% - 3
Poniżej 50% - przedmiot nie może zostać zaliczony ocena 2
Praktyki zawodowe
nie dotyczy
Literatura
Nowakowska-Siuta R., Pedagogika porównawcza. W: Kwieciński Z., Śliwerski B., (red.), Pedagogika. Podręcznik akademicki, PWN, Warszawa 2019.
Nowakowska-Siuta R., Pedagogika porównawcza. Problemy, stan badań i perspektywy zmian, Impuls, Kraków 2014.
Nowakowska-Siuta R., O edukacji w Finlandii. Studium z pedagogiki porównawczej, Wydawnictwo Naukowe ChAT, 2023.
Nowakowska-Siuta R., Uniwersytet w systemie szkolnictwa wyższego Niemiec na europejskim tle porównawczym. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2005.
Průcha J., Pedagogika porównawcza, PWN, Warszawa 2004.
Dokumenty EURYDICE www.eurydice.org
Literatura uzupełniająca:
Bloom A., Umysł zamknięty. O tym jak amerykańskie szkolnictwo wyższe zawiodło demokrację i zubożyło dusze dzisiejszych studentów. Poznań 1997.
Gmerek Tomasz, Szkolnictwo wyższe w krajach skandynawskich (studium z pedagogiki porównawczej) - Poznań Wolumin, 2005.
Kupisiewicz Cz., Szkoła w XX wieku. Kierunki i próby przebudowy, PWN, Warszawa 2006.
Nowakowska-Siuta, Romantyczny i pragmatyczny. Idea uniwersytetu neohumanistycznego i jej społeczne rekonstrukcje, Wydawnictwo Naukowe ChAT, Warszawa 2019.
Nowakowska-Siuta, R. Comparative Education. Methodology Context. Impuls. Kraków 2024.
Melosik Z., Uniwersytet i społeczeństwo. Dyskursy wolności, wiedzy i władzy. Wyd. Wolumin, Poznań 2005.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: