Neuropsychologiczne aspekty funkcjonowania ucznia ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się WNP-PS-NEU
Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z neuropsychologicznymi mechanizmami specyficznych trudności w uczeniu się oraz ukazanie, jak rozwój i funkcjonowanie ośrodkowego układu nerwowego przekłada się na praktykę edukacyjną. Student uczy się rozumieć obraz kliniczny i psychologiczny dziecka z trudnościami, dostrzegać czynniki ryzyka i ochronne, a także wskazywać strategie wspierania ucznia w środowisku szkolnym.
Po ukończeniu przedmiotu student: zna podstawy neuropsychologii i neurobiologii uczenia się, rozumie rozwój neuropsychologiczny dziecka (odruchy pierwotne, zmysły, neuroplastyczność) i jego znaczenie dla funkcjonowania szkolnego oraz potrafi wyjaśnić neuropsychologiczne mechanizmy czytania, pisania, liczenia oraz procesów językowych, poznawczych i wykonawczych. Ponadto zna obraz kliniczny i psychologiczny dziecka ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się i odróżnia go od funkcjonowania dziecka neurotypowego i potrafi wskazać psychologiczno-pedagogiczne konsekwencje specyficznych trudności i strategie wspierania ucznia. Dostrzega znaczenie rezyliencji i czynników ochronnych w procesie edukacji. Dzięki temu jest przygotowany do współpracy interdyscyplinarnej z innymi specjalistami (psychologiem, logopedą, nauczycielem) w celu wspierania uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się i potrafi krytycznie analizować różne ujęcia trudności w uczeniu się, w tym spojrzenie na dysleksję zarówno jako zaburzenie, jak i możliwą specjalizację poznawczą.
Dyscyplina naukowa, do której odnoszą się efekty uczenia się
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
W zakresie wiedzy student:
W01 - zna podstawy neuropsychologii oraz potrafi wyjaśnić, jak funkcjonowanie ośrodkowego układu nerwowego wpływa na procesy uczenia się.
W02 - Rozumie rozwój neuropsychologiczny dziecka (odruchy pierwotne, rozwój zmysłów, neuroplastyczność) i jego znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania w środowisku szkolnym.
W03 - Zna neuropsychologiczne mechanizmy specyficznych trudności w uczeniu się (czytanie, pisanie, liczenie, funkcje językowe, funkcje wykonawcze, NLD, ADHD).
W04 - Rozumie rolę neurotransmiterów i sieci neuronalnych w procesach poznawczych i w etiopatogenezie trudności w uczeniu się.
W05 - Zna obraz kliniczny i psychologiczny uczniów ze specyficznymi trudnościami oraz potrafi wskazać różnice między funkcjonowaniem dziecka neurotypowego a dziecka ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się.
W06 - Zna psychologiczno-pedagogiczne aspekty wspierania uczniów z trudnościami – strategie korekcyjno-kompensacyjne, znaczenie rezyliencji i czynników ochronnych.
W zakresie umiejętności student:
U01- Potrafi powiązać wiedzę neuropsychologiczną z praktyką pedagogiczną, analizując przykłady funkcjonowania ucznia z trudnościami w uczeniu się.
U02 - Umie interpretować symptomy trudności szkolnych w odniesieniu do ich możliwych neuropsychologicznych uwarunkowań.
W zakresie kompetencji student:
K01 - Dostrzega znaczenie różnorodności poznawczej i jest gotów do postrzegania ucznia ze specyficznymi trudnościami nie tylko w perspektywie deficytu, ale także mocnych stron i potencjału rozwojowego.
Kryteria oceniania
Na ocenę 2,0 (niedostateczny) Student:
- nie opanował podstawowych treści z zakresu neuropsychologicznych aspektów funkcjonowania ucznia,
- nie zna podstawowych mechanizmów neuropsychologicznych specyficznych trudności w uczeniu się,
- nie potrafi odnieść wiedzy do praktyki pedagogicznej.
Na ocenę 3,0 (dostateczny) Student osiągnął wszystkie zakładane efekty uczenia się, ale na poziomie podstawowym:
- zna i rozumie podstawowe pojęcia, mechanizmy i uwarunkowania neuropsychologiczne specyficznych trudności w uczeniu się,
- potrafi poprawnie opisać rozwój neuropsychologiczny dziecka i obraz kliniczny ucznia ze SLD,
- umie wskazać przykładowe strategie wsparcia,
- posługuje się wiedzą głównie w oparciu o podane źródła i wskazówki prowadzącego.
Na ocenę 4,0 (dobry) Student osiągnął wszystkie efekty uczenia się i realizuje je w sposób pogłębiony:
- swobodnie operuje wiedzą neuropsychologiczną,
- potrafi samodzielnie analizować przykłady funkcjonowania ucznia i powiązać je z mechanizmami neuropsychologicznymi,
- umie zaproponować adekwatne strategie wsparcia w praktyce pedagogicznej,
- wykorzystuje różne źródła wiedzy i integruje informacje.
Na ocenę 5,0 (bardzo dobry) Student osiągnął wszystkie efekty uczenia się i realizuje je w sposób zaawansowany i krytyczny:
- biegle łączy wiedzę biologiczną, psychologiczną i pedagogiczną,
- potrafi krytycznie oceniać różne koncepcje i hipotezy badawcze,
- umie samodzielnie interpretować symptomy ucznia w szerszym kontekście rozwojowym i społecznym,
- aktywnie uczestniczy w dyskusjach, formułuje oryginalne i uzasadnione argumenty,
- dostrzega mocne strony ucznia i proponuje rozwiązania innowacyjne, oparte na wiedzy neuropsychologicznej.- zna podstawowe pojęcia i mechanizmy neuropsychologiczne związane z uczeniem się i specyficznymi trudnościami,
Podstawą zaliczenia jest wynik testu końcowego.
Zasada bonusu za debatę:
Aktywny i merytoryczny udział w debacie podsumowującej może podnieść wynik o 10% maksymalnej liczby punktów. Bonus nie działa, jeśli test nie został zaliczony (poniżej 60%).
Oceny:
2,0 (niedostateczny) → poniżej 60%
3,0 (dostateczny) → 60–67%
3, 5 (dostateczny plus) → 68-74%
4,0 (dobry) → 75–81%
4,5 (dobry plus) → 82–89%
5,0 (bardzo dobry) → 90–100%
Ostateczna ocena jest przyznawana po doliczeniu punktów z debaty, zgodnie z powyższymi widełkami procentowymi.
Efekty uczenia się weryfikowane poprzez test sprawdzający na koniec zajęć oraz debatę podsumowującą
Podstawą zaliczenia jest wynik testu końcowego.
Zasada bonusu za debatę:
Aktywny i merytoryczny udział w debacie podsumowującej może podnieść wynik o 10% maksymalnej liczby punktów. Bonus nie działa, jeśli test nie został zaliczony (poniżej 60%).
Oceny:
2,0 (niedostateczny) → poniżej 60%
3,0 (dostateczny) → 60–67%
3, 5 (dostateczny plus) → 68-74%
4,0 (dobry) → 75–81%
4,5 (dobry plus) → 82–89%
5,0 (bardzo dobry) → 90–100%
Ostateczna ocena jest przyznawana po doliczeniu punktów z debaty, zgodnie z powyższymi widełkami procentowymi.
Literatura
Literatura podstawowa:
Borkowska, A. R., & Domańska, Ł. (Red.). (2019). Psychologia kliniczna dziecka: Wybrane zagadnienia. Wydawnictwo Naukowe PWN
Krasowicz-Kupis, G. (2019). Nowa psychologia dysleksji. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Taylor, H., & Vestergaard, M. D. (2022). Developmental dyslexia: Disorder or specialization in exploration? Frontiers in Psychology, 13, 889245. https://www.frontiersin.org/journals/psychology/articles/10.3389/fpsyg.2022.889245/full
Materiały podawane studentom w trakcie zajęć
Literatura uzupełniająca:
Blythe, S. G. (2011). Jak osiągać sukcesy w nauce? Uwaga, równowaga i koordynacja. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Blythe, S. G. (2018). Odruchy, uczenie się i zachowanie: Okno do umysłu dziecka. Nieinwazyjne podejście do rozwiązywania problemów związanych z uczeniem się i zachowaniem. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Pąchalska, M., Kaczmarek, B., Kropotov J. (2018) Neuropsychologia kliniczna. Od teorii do praktyki. Warszawa: PWN
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: