Metodyka pracy resocjalizacyjnej WNP-PEZ-MPRW

E-Learning (pełny kurs)

nie dotyczy

podstawowy

symbole efektów uczenia się dla kierunku pedagogika, studia I stopnia: NP1_W16, NP1_W27, NP1_U08, NP1_U18, NP1_K09

obowiązkowy

Zakres tematów: 1. Istota metodyki pracy opiekuńczo – wychowawczej. 2. Współczesne tendencje i kierunki w metodyce pracy resocjalizacyjnej. 3. Zasady i podstawowe zadania wychowania resocjalizującego. 4. Analiza i dobór właściwych form zajęć w procesie resocjalizacji jednostek nieprzystosowanych społecznie funkcjonujących w różnych środowiskach (otwartym, zamkniętym). 5. Funkcja nagrody i kary w resocjalizacji jednostki niedostosowanej społecznie. 6. Znaczenie autorytetu i osobistego przykładu pedagoga w procesie resocjalizacji. 7. Pedagog resocjalizacyjny, kompetencje wychowawcze, autorytet wychowawcy. 8. Diagnoza jako punkt wyjścia w oddziaływaniach resocjalizujących. 9. Indywidualny program oddziaływania resocjalizującego. 10. Metody wychowania resocjalizującego.

Efekty kształcenia jakie nabędzie student po zaliczeniu przedmiotu w zakresie:

wiedzy:
Posiada uporządkowaną wiedzę na temat teorii i praktyki wychowania resocjalizującego.
Ma uporządkowana wiedzę dotyczącą różnych środowisk wychowawczych, ich specyfiki
i procesów w nich zachodzących, definiuje pojęcia związane z metodyką resocjalizacji, wymienia metody pracy resocjalizacyjnej i opisuje je, zna metody wpływu osobistego.

umiejętności:
Potrafi sprawnie posługiwać się wybranymi ujęciami teoretycznymi w celu analizowania
i planowania oddziaływań praktycznych. Posiada umiejętności prezentowania własnych pomysłów, sugestii z perspektywy określonych ujęć teoretycznych oraz poglądów różnych autorów. Potrafi właściwie dobierać i stosować metody oraz środki oddziaływań resocjalizacyjnych z uwzględnieniem ich skuteczności w praktyce pedagogicznej.

kompetencji społecznych:
Ma świadomość swojej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego rozwoju osobistego i zawodowego. Docenia znaczenie nauk pedagogicznych dla rozwoju jednostki i prawidłowych więzi w środowiskach społecznych oraz rozumie potrzebę systematycznego budowania warsztatu pracy pedagoga resocjalizacyjnego. Odznacza się rozwagą i zaangażowaniem w projektowaniu, planowaniu i realizowaniu oddziaływań resocjalizacyjnych. Zachowuje otwartość na społeczne uwarunkowania procesów resocjalizacji i stosowania właściwych metod i oddziaływań w jej przebiegu.

Metody dydaktyczne i sposoby weryfikacji efektów kształcenia (syntetycznie opisane stosowane metody dydaktyczne i sposoby weryfikacji założonych efektów kształcenia): wykład informacyjny (wprowadzenia), prezentacja multimedialna, wykład konwencjonalny połączony z prezentacją multimedialną. Dyskusja powiązana z wykładem, burza mózgów.

Kryteria oceniania (Określenie poziomu osiągniecia - wg skali ocen - założonych dla przedmiotu efektów kształcenia; opis składowych oceny końcowej): aktywność na zajęciach, przygotowanie do zajęć, przygotowanie prezentacji multimedialnej, scenariusz zajęć w oparciu o wskazane metody i techniki, praca zaliczeniowa/ test egzaminacyjny.

Na ocenę
2 (ndst) Student nie opanował treści programowych przedmiotu i nie zrealizował zakładanych przedmiotowych efektów kształcenia. Nie rozumie podstawowych kategorii ani pojęć. Nie jest w stanie wyjaśnić istoty
i przyczyn podstawowych dla przedmiotu zjawisk i procesów. Nie potrafi wykorzystać ich do analizy omawianych zagadnień, nie podejmuje także dyskusji na temat ich miejsca i roli w kontekście specyfiki przedmiotu.
Na ocenę 3 (dst) Student opanował podstawowe treści programowe przedmiotu oraz zrealizował w niewielkim zakresie zakładane przedmiotowe efekty kształcenia. Poprawnie definiuje, przynajmniej na jeden z możliwych sposobów, podstawowe kategorie i pojęcia oraz potrafi je wykorzystać do analizy omawianych zjawisk
i procesów. Potrafi podać różnicę między nimi, wyjaśnić przyczynę najważniejszych zjawisk. Wykazuje małe zainteresowanie problematyką analizowaną w ramach przedmiotu. Nie podejmuje dyskusji na omawiane tematy.
Na ocenę
3+ (dst+) Student opanował treści programowe przedmiotu oraz zrealizował zakładane przedmiotowe efekty kształcenia na poziomie poprawnym. Definiuje podstawowe kategorie i pojęcia oraz najważniejsze ujęcia teoretyczne. Umie dostrzec złożoność relacji między nimi, nie potrafi jednak wytłumaczyć ich pochodzenia. Potrafi poprawnie zastosować tę wiedzę do analizy omawianych zagadnień. Wykazuje rosnące zainteresowanie problematyką analizowaną w ramach przedmiotu, włącza się do dyskusji na ten temat.
Na ocenę 4 (db) Student opanował treści programowe przedmiotu oraz zrealizował zakładane przedmiotowe efekty kształcenia. Definiuje kategorie, pojęcia oraz ujęcia teoretyczne, umie dostrzec złożoność relacji między nimi, potrafi wytłumaczyć ich pochodzenie i różnice, zastosować tę wiedzę do analizy omawianych zagadnień. Wykazuje stałe zainteresowanie omawianą problematyką, inicjuje dyskusje w zakresie podejmowanej tematyki. Wykazuje zrozumienie dla innych niż własne poglądów, podejmuje dyskusje na ich temat.
Na ocenę
4+ (db+) Student opanował treści programowe przedmiotu oraz zrealizował zakładane przedmiotowe efekty kształcenia. Swobodnie definiuje i posługuje się kategoriami, pojęciami oraz ujęciami teoretycznymi. Potrafi dyskutować o złożoności relacji między nimi, odwołując się do ich pochodzenia i różnic, nie ma problemów
z zastosowaniem tej wiedzy do analizy omawianych zagadnień. Dostrzega wielość poglądów na omawiane zagadnienia. Wykazuje duże zainteresowanie problematyką analizowaną w ramach przedmiotu oraz kierunku studiów. Jest świadomy konieczności poszerzania zdobytej wiedzy.
Na ocenę
5 (bdb) Student opanował treści programowe przedmiotu oraz zrealizował zakładane przedmiotowe efekty kształcenia. Swobodnie definiuje i posługuje się kategoriami, pojęciami oraz ujęciami teoretycznymi. Swobodnie wypowiada się w dyskusjach o złożoności relacji między nimi, odwołując się do ich pochodzenia
i różnic, potrafi krytycznie oceniać podejmowane w dyskusji kwestie. W swych wypowiedziach formułuje własne opinie i sądy, potrafi je precyzyjnie określić. Wykazuje bardzo duże zainteresowanie problematyką analizowaną w ramach przedmiotu. Jest świadomy konieczności poszerzania zdobytej wiedzy, potrafi wskazać jej kierunki i specyfikę.

Spis zalecanych lektur:

1) Cichoń W., Aksjologiczne podstawy teorii wychowania, Wydawnictwo UJ, Kraków 1980;
2) Ciosek M., Psychologia sądowa i penitencjarna, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2000;
3) Czapów Cz. Jedlewski St., Pedagogika resocjalizacyjna, Wydawnictwo PWN, Warszawa 1971;
4) Czapów Cz., Wychowanie resocjalizujące: elementy metodyki i diagnostyki, Wydawnictwo PWN, Warszawa 1978;
5) Fidelus A., Determinanty readaptacji społecznej skazanych, Wydawnictwo UKSW, Warszawa 2012;
6) Fidelus A., Rola samoświadomości w modelu relacyjnej readaptacji społecznej skazanych, [w:] „Przegląd Więziennictwa Polskiego”, nr 100 z 2018, s. 131-145;
7) Górski S., Metodyka resocjalizacji, Wydawnictwo Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, Warszawa 1985;
8) Konopczyński M., Teoretyczne podstawy metodyki oddziaływań resocjalizacyjnych, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2006;
9) Konopczyński M., Metody Twórczej Resocjalizacji, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2007;
10) Lipkowski O., Resocjalizacja, Wydawnictwo WSiP, Warszawa 1980;
11) Machel H., Sens i bezsens resocjalizacji penitencjarnej - casus polski (Studium penitencjarno-pedagogiczne), Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2008;
12) Machel H., Więzienie jako instytucja karna i izolacyjna, Wydawnictwo Arche, Gdańsk 2003;
13) Marczak M., Resocjalizacyjne programy penitencjarne realizowane przez Służbę Więzienną w Polsce, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2009;
14) Pospiszyl K., Resocjalizacja. Teoretyczne podstawy oraz przykłady programów oddziaływań, ŻAK Wydawnictwo Akademickie, Warszawa 2012;
15) Pytka L., Pedagogika resocjalizacyjna. Wybrane zagadnienia teoretyczne diagnostyczne
i metodyczne, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa 2005;
16) Stępniak P., Resocjalizacja nieurojona. O zawłaszczaniu przestrzeni penitencjarnej, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2017;
17) Urban B., Stanik J. (red.), Resocjalizacja: teoria i praktyka pedagogiczna, t. 1, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2007.

Akty prawne:
1) Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny, (Dz. U. z 2022 r. poz. 1138, 1726, 1855, 2339, 2600)
2) Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny wykonawczy, (Dz.U.2023 poz. 127)
3) Ustawa z dnia 9 kwietnia 2010 r. o Służbie Więziennej, (Dz.U.2022 poz. 2470)
4) Ustawa z dnia 9 czerwca 2022 r. o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich (Dz.U.20221 poz. 700)
5) Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o kuratorach sądowych (Dz.U. 2020 poz. 167)
6) Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 14 sierpnia 2003 r. w sprawie sposobów prowadzenia oddziaływań penitencjarnych w zakładach karnych i aresztach śledczych (Dz.U. 2003 nr 151 poz. 1469)
7) Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 listopada 2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobów prowadzenia oddziaływań penitencjarnych w zakładach karnych i aresztach śledczych (Dz.U.2022 poz. 2529)
8) Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 23 grudnia 2022 r. w sprawie regulaminu organizacyjno-porządkowego wykonywania tymczasowego aresztowania (Dz.U.2022 poz. 2848)
9) Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 23 grudnia 2022 r. w sprawie regulaminu organizacyjno-porządkowego wykonywania kary pozbawienia wolności Dz.U.2022 poz. 2847)
10) Zarządzenie nr 19/16 Dyrektora Generalnego Służby Więziennej z dnia 14 kwietnia 2016 r. w sprawie szczegółowych zasad prowadzenia i organizacji pracy penitencjarnej oraz zakresów czynności funkcjonariuszy i pracowników działów penitencjarnych
i terapeutycznych oraz oddziałów penitencjarnych (nie publikowane).

Literatura uzupełniająca:
1) Wach T., Resocjalizacja nieletnich sprawców gwałtownych czynów zabronionych, Wydawnictwo KUL, Lublin 2009.
2) Wierzbicki K, Podstawy prawne udziału społeczeństwa w resocjalizacji skazanych zagrożonych wykluczeniem społecznym [w:] A. Grzędzińska, K. Majdzińska, A. Sulowska, (red.), Ubóstwo i wykluczenie. Wymiar ekonomiczny, społeczny i polityczny, Wydawca: Szkoła Główna Handlowa - Bramasole Public Relations & Publishing House, Warszawa 2010.
3) Wierzbicki K., Działania Służby Więziennej w zakresie przeciwdziałania pro-kryminalnym postawom wśród dzieci i młodzieży [w:] J. Jęczeń, B. Leonek-Kuleta, (red.), Granice streetworkingu, Wydawnictwo POLIHYMNIA, Sandomierz-Lublin-Eichstätt Ingolstadt 2013.
4) Wierzbicki K., Znaczenie uwarunkowań pracy personelu penitencjarnego w kontekście oceny nad efektywnością procesu resocjalizacji [w:] R. Szpyra, K. Jędrzejak (red.), Technologia w ochronie penitencjarnej. Współpraca: człowiek-technika, Wydawnictwo Difin, COSSW, Warszawa - Kalisz 2017.

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

• Strona przedmiotu WNP-PEZ-MPRW w USOSweb