Metodyka pracy rewalidacyjnej z niewidomymi i słabo widzącymi WNP-PEZ-MPRSWC
Treści merytoryczne: Tyflopedagogika – definicja, status naukowy, związek z innymi naukami, ujęcie historyczne. Współczesne formy i tendencje w tyflopedagogice. Rehabilitacja osób niewidomych i słabo widzących w Polsce i za granicą. Wyjaśnienie podstawowych pojęć związanych z tą dyscypliną naukową. Definicje, klasyfikacje, przyczyny utraty i uszkodzenia wzroku. Budowa oka. Schorzenia, uszkodzenia i choroby wzroku – funkcjonalne następstwa. Patologia układu wzrokowego. Rozwój i zaburzenia w rozwoju widzenia; Dostosowanie metod, form, środków do potrzeb edukacyjnych dzieci niewidomych i słabo widzących w ramach kształcenia specjalnego i integracyjnego, na poziomie przedszkolnym i szkolnym. Orientacja przestrzenna – istota usprawniania, rozwijanie podstawowych umiejętności orientowania się w przestrzeni, poznanie technik i rozwijanie umiejętności poruszania się z przewodnikiem. Założenia rehabilitacji wzroku osób słabo widzących – zasady i techniki wspomagania percepcji wzrokowej, z wykorzystaniem zjawiska kompensacji zmysłowej. Pomoce rehabilitacyjne dla osób niewidomych i słabo widzących. Nauka czynności życia codziennego we wspomaganiu osób z uszkodzeniem lub utratą wzroku.
Metody oceny: egzamin ustny; aktywny udział na zajęciach
Poziom przedmiotu
Punkty ECTS
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Efekty kształcenia
Wiedza:
EK 1 - ma elementarną i uporządkowaną wiedzę dotyczącą teorii, terminologii i metodyki tyflopedagogiki.
EK 2 - posiada wiedzę na temat podstawowych koncepcji rehabilitacji, edukacji, terapii osób ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w zakresie wzroku i rozumie różnorodne uwarunkowania tych procesów.
EK 3 - ma podstawową, uporządkowaną wiedzę na temat specyfiki wspierania edukacji specjalnej dzieci i młodzieży niewidomej słabo widzącej w przedszkolu i szkole ogólnodostępnej, integracyjnej i specjalnej.
EK 4 - posiada wiedzę psychologiczną i pedagogiczną na temat metodyki wykonywania zadań – norm, procedur i dobrych praktyk związanych z edukacją, stosowanych na rzecz ucznia z dysfunkcją wzroku.
EK 5 - ma uporządkowaną, szczegółową wiedzę
o prawidłowościach psychofizycznego i społecznego funkcjonowania ucznia niewidomego i słabo widzącego w warunkach działalności edukacyjno-terapeutycznej.
EK 6 - ma podstawową, uporządkowaną wiedzę o formalno-prawnych aspektach systemu wspierania edukacji osób ze specjalnymi potrzebami w zakresie wzroku.
Umiejętności:
EK 7 - potrafi posługiwać się wiedzą teoretyczną z zakresu pedagogiki, psychologii oraz dydaktyki i metodyki
tyflopedagogiki w celu diagnozowania, analizowania
i prognozowania sytuacji tyflopedagogicznych oraz dobierania strategii realizowania działań praktycznych w obrębie edukacji uczniów niepełnosprawnych wzrokowo.
EK 8 - potrafi samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać swoje profesjonalne umiejętności związane z działalnością
w zakresie edukacji, korzystając z różnych źródeł (w języku polskim i obcym) i nowoczesnych technologii (ICT).
EK 9 - potrafi ocenić przydatność typowych metod, procedur
i dobrych praktyk do realizacji zadań związanych z różnymi działaniami inkluzyjnymi w obszarze rehabilitacji, edukacji, wychowania, opieki, terapii, wsparcia uczniów niewidomych i słabo widzących.
EK 10 - potrafi kierować procesami rehabilitacji, kształcenia
i wychowania uczniów z dysfunkcją wzroku; dobierać
i wykorzystywać dostępne materiały, środki i metody pracy tyflopedagogicznej w celu zaprojektowania i efektywnego realizowania zajęć edukacyjnych, rehabilitacyjnych, terapeutycznych, stosownie do wymogów metodyki tyflopedagogiki.
EK 11 - potrafi pracować z uczniami z dysfunkcją wzroku; posiada umiejętność pracy z grupą, indywidualizować zadania i dostosowywać metody i treści do potrzeb i możliwości uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w zakresie wzroku oraz zmian zachodzących w świecie i w nauce.
EK 12 - posiada umiejętność prowadzenia dokumentacji pracy terapeutycznej i edukacyjnej niezbędnej do wspierania rozwoju uczniów niewidomych i słabo widzących; w tym samodzielnego konstruowania programów edukacyjno-terapeutycznych dostosowanych do indywidualnych potrzeb i możliwości ucznia
z dysfunkcją wzroku.
EK 13 - potrafi posługiwać się zasadami i normami etycznymi
w podejmowanej działalności tyflopedagogicznej; dostrzega i analizuje dylematy etyczne; potrafi przewidywać konsekwencje działań rehabilitacyjnych, edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych, kulturalnych, pomocowych na rzecz uczniów niepełnosprawnych wzrokowo.
Kompetencje:
EK 14 - rozumie specjalne potrzeby edukacyjne uczniów z dysfunkcją wzroku, wykazuje wrażliwość na specyfikę ich rozwoju fizycznego, psychicznego i społecznego.
EK 15 - jest przekonany o sensie, wartości i potrzebie podejmowania działań rehabilitacyjnych, edukacyjnych, terapeutycznych na rzecz uczniów z dysfunkcją wzroku; jest gotowy do podejmowania wyzwań zawodowych; wykazuje aktywność, podejmuje trud
i odznacza się wytrwałością w realizacji indywidualnych i zespołowych profesjonalnych działań zawodowych w obrębie edukacji uczniów niepełnosprawnych wzrokowo.
EK 16 - jest przygotowany do aktywnego uczestnictwa
w grupach, organizacjach i instytucjach podejmujących działania w obszarze tyflopedagogiki, z ukierunkowaniem na edukację; jest zdolny do konstruktywnego komunikowania się z osobami będącymi i niebędącymi specjalistami w dziedzinie tyflopedagogiki.
EK 17 - odpowiedzialnie przygotowuje się do swojej pracy, projektuje i wykonuje działania edukacyjne i terapeutyczne zorientowane na uczniów z dysfunkcją wzroku.
EK 18 - ma świadomość znaczenia profesjonalizmu w swojej pracy zawodowej; ma przekonanie o potrzebie refleksji nad etyką w teorii i praktyce tyflopedagogiki i przestrzegania zasad etyki zawodowej.
ECTS [1 ECTS = 25 (30) godz.]:
udział w ćwiczeniach: 15 godz.
przygotowanie do ćwiczeń: 25 godz.
konsultacje: 5 godz.
czytanie wskazanej literatury: 15 godz.
czas na napisanie referatu/eseju/pracy: 15 godz.
przygotowanie do kolokwium i egzaminu: 15 godz.
suma godzin: 90 godzin [90/30(25)=3]
liczba ECTS: 3
Literatura
Sękowska Z.: Tyflopedagogika. Warszawa 1981;
Walthers R.: Tyflopedagogika. Gdańsk 2007;
Grodecka E.: Historia niewidomych polskich w zarysie. Warszawa 1996;
Dycht M.: Koncepcja tyflopedagogiki w ujęciu Zofii Sękowskiej. Warszawa 2005;
Ossowski R.: Pedagogika niewidomych i niedowidzących. W: Pedagogika specjalna. Dykcik W. (red.), Poznań 2001;
Rehabilitacja oraz edukacja dzieci z dysfunkcjami narządu wzroku. Pilecki J., Kozłowski M. (red.), Kraków 1999;
Kuczyńska-Kwapisz J., Kwapisz J.: Rehabilitacja osób niewidomych i słabowidzących. Warszawa 1996;
Wczesne wspomaganie rozwoju dzieci z uszkodzonym wzrokiem z dodatkowymi niepełnosprawnościami. Poradnik dla nauczycieli. Walczak G. (red.), Warszawa 2005;
Poradnik dydaktyczny dla nauczycieli realizujących podstawę programową w zakresie szkoły podstawowej i gimnazjum z uczniami niewidomymi i słabo widzącymi. Warszawa 2001;
Orientacja przestrzenna w usamodzielnianiu osób niewidomych. Kuczyńska-Kwapisz J. (red.), Warszawa 2001.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: