Profilaktyka społeczna z metodyką WNP-PE-PSM-MGR

Celem przedmiotu jest zapoznanie się ze sposobami zapobiegania pojawieniu się w przestrzeni prywatnej i publicznej (rodziny, szkoły, podwórka) zjawisk niepożądanych społecznie. Mogą to być bardziej znane dewiacje i patologie społeczne, ale i zupełnie nowe zjawiska o charakterze wczesnoobjawowym. Przedmiot wykładu to również analiza wskaźników wybranych zachowań ryzykownych dzieci i młodzieży, ich możliwych konsekwencji społecznych oraz poznanie sposobów uświadamiania społeczeństwa o grożących mu patologiach. Dobór treści spotkań wynika z przyjęcia „współczesnego modelu zajęć profilaktycznych”, w którym akcentuje się rolę kompetencji psychospołecznych uczniów, (np. wsparcie rówieśnicze) jako kluczowych w radzeniu sobie ze stanami zagrażającymi patologiami. Studenci zapoznani zostają z typologią działań profilaktycznych (pobudzanie aktywności pożądanych i hamowanie niepożądanych) oraz poznają poziomy działania profilaktycznego, ze szczególnym uwzględnieniem dwóch pierwszych poziomów oddziaływania, zwanych kolejno: 1) uniwersalnym oraz 2) selektywnym. Poznają również rodzaje programów profilaktycznych (informacyjnego, afektywnej edukacji, kompetencji społecznej, wczesnej interwencji, alternatywnego) oraz sposoby ich redagowania.

W cyklu 2024/25_L:

Grupa przedmiotów ogólnouczenianych

nie dotyczy

Opis nakładu pracy studenta w ECTS

1. Praca podczas zajęć = 25% 2. Praca własna - czytanie literatury 25% 3. Przygotowanie pracy zaliczeniowej 50%

Poziom przedmiotu

podstawowy

Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się

NP2_W04 Absolwent zna i rozumie normy, procedury postępowania, zasady pracy i dobre praktyki stosowane w działalności pedagogicznej, a także teorię dotyczącą zjawisk, zagadnień, problemów w szczególności w pogłębionym zakresie w obszarze opieki oraz resocjalizacji NP2_W12 Absolwent zna i rozumie założenia wsparcia, pomocy psychologiczno-pedagogicznej wobec osób, które doświadczają różnych trudności w rozwoju i funkcjonowaniu społecznym oraz posiadają zróżnicowane potrzeby edukacyjne, opiekuńcze i wychowawcze wymagające dostosowania organizacji procesu kształcenia i wychowania oraz alternatywnych form edukacji a także działań o charakterze wspierającym, kompensacyjnym, profilaktycznym czy ratowniczym NP2_W16 Absolwent zna i rozumie potrzebę dbania o zdrowie i środowisko, prowadzenia działań adaptacyjnych, edukacyjnych, profilaktycznych, wspierających, odpowiadających na potrzeby zmieniających się warunków życia i edukacji NP2_U01 Absolwent potrafi wykorzystywać i integrować wiedzę teoretyczną z zakresu pedagogiki oraz powiązanych z nią dyscyplin w celu analizy złożonych problemów edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych, obserwować sytuacje i zdarzenia pedagogiczne, procesy rozwojowe dzieci i młodzieży, zachowania społeczne, analizować je oraz proponować rozwiązania problemów i wsparcie zachowując dyrektywy metodyczne NP2_U11 Absolwent potrafi projektować i realizować programy wychowawczo-profilaktyczne skierowane do uczniów, ich rodziców lub opiekunów i nauczycieli; podejmować działania profilaktyczne, wspierające i wspomagające dostosowane do zdiagnozowanych potrzeb jednostek i grup oraz zróżnicowanych potrzeb edukacyjnych uczniów NP2_U13 Absolwent potrafi promować zdrowy styl życia, wskazywać zaburzenia i nieprawidłowości w funkcjonowaniu organizmu oraz udzielić pierwszej pomocy

Typ przedmiotu

obowiązkowy

Wymagania wstępne

Brak

Koordynatorzy przedmiotu

Michał Paluch

Efekty kształcenia

NP2_W04: Student omawia dobre praktyki stosowane w działalności profilaktycznej, odnosi się do ich założeń teoretycznych oraz wskazuje na źródła zjawisk i problemów społecznych możliwych do wystąpienia w niedalekiej przyszłości.

NP2_W12 i NP2_W16: Student wykazuje się podstawową wiedzą z zakresu udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej o charakterze wspierającym, kompensacyjnym, profilaktycznym i ratowniczym wobec osób obciążonych niepożądanymi zjawiskami społecznymi. Omawia również alternatywny i autorski pomysł na udzielenie wsparcia osobom doświadczającym wybranej przez siebie dysfunkcjonalności.

NP2_U01 i NP2_U11: Student przyjmuje postawę refleksyjnego praktyka wobec dostrzeżonych przez siebie problemów społecznych. Projektuje własne programy wychowawczo-profilaktyczne skierowane do wszystkich podmiotów procesu kształcenia (uczniów – nauczycieli – rodziców) z zachowaniem tradycyjnych jak i alternatywnych metod współpracy.

NP2_U13 Student wykazuje się wiedzą teoretyczną i praktyczną z zakresu zdrowego stylu życia i bycia, a w razie konieczności udzielić może pierwszej pomocy przedmedycznej.

Kryteria oceniania

Pierwszym kryterium oceny jest aktywność własna studenta podczas konwersatoryjnego wykładu, oparta na dialogu z wykładowcą. Drugim kryterium jest złożenie końcowej pracy zaliczeniowej w postaci autorskiego programu wychowawczo-profilaktycznego, z wykorzystaniem wiedzy pozyskanej również z polecanej literatury. Ostatnim kryterium jest frekwencja na wykładach, uwzględniająca możliwość dwóch nieusprawiedliwionych nieobecności. Niespełnienie któregokolwiek z ww. kryterium stanowi brak podstawy do zaliczenia przedmiotu.

Literatura

1) K. Borzucka-Sitkiewicz, K. Kowalczewska-Grabowska (2013), Profilaktyka społeczna: aspekty teoretyczno-metodyczne. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. Wolny dostęp: https://core.ac.uk/download/pdf/197752355.pdf
2) Z. B. Gaś, W. Poleszach (2017), Opracowujemy i ewaluujemy program wychowawczo-profilaktyczny szkoły. Warszawa: Ośrodek Rozwoju Edukacji. Wolny dostęp:
http://www.bc.ore.edu.pl/Content/900/Poleszak_Opracowujemy...program_wych_profilak_2017_B.+Gas.pdf
3) P. Stawiarska (2019), Kierunki współczesnej promocji zdrowia i prewencji zaburzeń. Profilaktyka XXI wieku zagrożenia i wyzwania teoria i praktyka, Warszawa: Dyfin
4) M. Paluch (2013), Autorski Podręcznik Metodyczny Dydaktyka Adekwatna - edukacja nieformalna TCW Wersja 1.0, Cieszyn: Transgraniczne Centrum Wolontariatu. Wolny dostęp:
https://www.cieszyn.pl/source/Projekty%20Unijne/13.Pdrecznik%20metodyczny%20TCW%20v2%20-%20wersja%20polska13..pdf

5) Cz. Kustra, M Fopka-Kowalczyk (2013), Profilaktyka społeczna i resocjalizacja w środowisku otwartym. Stare i nowe wyzwania dla społeczności lokalnych. Toruń: Wydawnictwo Edukacyjne.

6) J. Szymańska (2000), Programy profilaktyczne. Podstawy profesjonalnej psychoprofilaktyki. Warszawa: Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej MEN

W cyklu 2024/25_L:

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu WNP-PE-PSM-MGR w USOSweb