Pomoc postpenitencjarna i readaptacja społeczna WNP-PE-PPRS-MGR
Zakres tematów:
1) Readaptacja społeczna – założenia ogólne
2) Uwarunkowania readaptacji społecznej nieletnich oraz skazanych
3) Geneza i rozwój pomocy postpenitencjarnej
4) Prawno – organizacyjne rozwiązania związane z udzielaniem pomocy postpenitencjarnej
5) Tryb udzielania pomocy osobom pozbawionym wolności, zwalnianym z zakładów karnych i aresztów śledczych oraz osobom im najbliższym
6) Pomoc postpenitencjarna w praktyce
7) Instytucje pozarządowe udzielające pomocy skazanym po zwolnieniu
8) Pomoc udzielana przez ośrodki pomocy społecznej
9) Charakterystyka wybranych programów społecznej readaptacji więźniów realizowanych w zakładach karnych
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Przedmiotowe efekty uczenia się:
Efekty kształcenia jakie nabędzie student po zaliczeniu przedmiotu w zakresie:
wiedzy:
Student zna definicje readaptacji społecznej. Charakteryzuje systemy penitencjarne oraz pomocy postpenitencjarnej w Polsce. Zna rodzaje narzędzi diagnostycznych, procedury ewaluacyjne, podstawy prawne działań resocjalizacyjnych dot. omawianej problematyki.
umiejętności:
Potrafi konstruować narzędzia diagnostyczne w zależności od określonej sytuacji społecznej oraz posługiwać się gotowymi narzędziami diagnostycznymi, pozwalającymi na zaprojektowanie i podejmowanie działań mających na celu rozwiązywanie konkretnych problemów adaptacyjnych w opiece postpenitencjarnej.
kompetencji społecznych:
Student w procesie diagnostycznym prezentuje postawę zaangażowania i kreatywności. Student wnikliwie i empatycznie diagnozuje problemy społeczne, analizuje przyczyny i przebieg konkretnych procesów i zjawisk społecznych w obszarze pracy penitencjarnej i postpenitencjarnej.
Kryteria oceniania
Metody dydaktyczne i sposoby weryfikacji efektów kształcenia (syntetycznie opisane stosowane metody dydaktyczne i sposoby weryfikacji założonych efektów kształcenia): wykład informacyjny (wprowadzenia), prezentacja multimedialna, wykład konwencjonalny połączony z prezentacją multimedialną. Dyskusja powiązana z wykładem, burza mózgów.
-udział w wykładzie: 30 godz.
- przygotowanie do zajęć (czytanie tekstów naukowych, przygotowanie prezentacji multimedialnej, obecność na zajęciach),
- ocenianie ciągłe, egzamin pisemny w formie testu obejmującego treści wykładów/przygotowanie pracy zaliczeniowej
Na ocenę 2 (ndst) Student nie opanował treści programowych przedmiotu i nie zrealizował zakładanych przedmiotowych efektów kształcenia. Nie rozumie podstawowych kategorii ani pojęć. Nie jest w stanie wyjaśnić istoty
i przyczyn podstawowych dla przedmiotu zjawisk i procesów. Nie potrafi wykorzystać ich do analizy omawianych zagadnień, nie podejmuje także dyskusji na temat ich miejsca i roli w kontekście specyfiki przedmiotu.
Na ocenę 3 (dst) Student opanował podstawowe treści programowe przedmiotu oraz zrealizował w niewielkim zakresie zakładane przedmiotowe efekty kształcenia. Poprawnie definiuje, przynajmniej na jeden z możliwych sposobów, podstawowe kategorie i pojęcia oraz potrafi je wykorzystać do analizy omawianych zjawisk i procesów. Potrafi podać różnicę między nimi, wyjaśnić przyczynę najważniejszych zjawisk. Wykazuje małe zainteresowanie problematyką analizowaną w ramach przedmiotu. Nie podejmuje dyskusji na omawiane tematy.
Na ocenę 3+ (dst+) Student opanował treści programowe przedmiotu oraz zrealizował zakładane przedmiotowe efekty kształcenia na poziomie poprawnym. Definiuje podstawowe kategorie i pojęcia oraz najważniejsze ujęcia teoretyczne. Umie dostrzec złożoność relacji między nimi, nie potrafi jednak wytłumaczyć ich pochodzenia. Potrafi poprawnie zastosować tę wiedzę do analizy omawianych zagadnień. Wykazuje rosnące zainteresowanie problematyką analizowaną w ramach przedmiotu, włącza się do dyskusji na ten temat.
Na ocenę 4 (db) Student opanował treści programowe przedmiotu oraz zrealizował zakładane przedmiotowe efekty kształcenia. Definiuje kategorie, pojęcia oraz ujęcia teoretyczne, umie dostrzec złożoność relacji między nimi, potrafi wytłumaczyć ich pochodzenie i różnice, zastosować tę wiedzę do analizy omawianych zagadnień. Wykazuje stałe zainteresowanie omawianą problematyką, inicjuje dyskusje w zakresie podejmowanej tematyki. Wykazuje zrozumienie dla innych niż własne poglądów, podejmuje dyskusje na ich temat.
Na ocenę 4+ (db+) Student opanował treści programowe przedmiotu oraz zrealizował zakładane przedmiotowe efekty kształcenia. Swobodnie definiuje i posługuje się kategoriami, pojęciami oraz ujęciami teoretycznymi. Potrafi dyskutować o złożoności relacji między nimi, odwołując się do ich pochodzenia i różnic, nie ma problemów z zastosowaniem tej wiedzy do analizy omawianych zagadnień. Dostrzega wielość poglądów na omawiane zagadnienia. Wykazuje duże zainteresowanie problematyką analizowaną w ramach przedmiotu oraz kierunku studiów. Jest świadomy konieczności poszerzania zdobytej wiedzy.
Na ocenę 5 (bdb) Student opanował treści programowe przedmiotu oraz zrealizował zakładane przedmiotowe efekty kształcenia. Swobodnie definiuje i posługuje się kategoriami, pojęciami oraz ujęciami teoretycznymi. Swobodnie wypowiada się w dyskusjach o złożoności relacji między nimi, odwołując się do ich pochodzenia i różnic, potrafi krytycznie oceniać podejmowane w dyskusji kwestie. W swych wypowiedziach formułuje własne opinie i sądy, potrafi je precyzyjnie określić. Wykazuje bardzo duże zainteresowanie problematyką analizowaną w ramach przedmiotu. Jest świadomy konieczności poszerzania zdobytej wiedzy, potrafi wskazać jej kierunki i specyfikę.
Literatura
Spis zalecanych lektur:
1. Ambrozik W., Readaptacja społeczna i reorganizacja środowisk lokalnych jako warunek skuteczności oddziaływań resocjalizacyjnych, [w:] Resocjalizacja, t. 2, red. B. Urban, J.M. Stanik, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.
2. Bulenda T., Musiadlowski R., System penitencjarny i postpenitencjarny w Polsce, Warszawa 2003;
3. Fidelus A., Determinanty readaptacji społecznej skazanych, Wydawnictwo UKSW, Warszawa 2012;
4. Fidelus A., Rola samoświadomości w modelu relacyjnej readaptacji społecznej skazanych, [w:] „Przegląd Więziennictwa Polskiego”, nr 100 z 2018, s. 131-145;
5. Klonowska I, Walancik M: Korzystanie z pomocy postpenitencjarnej przez odbywających karę pozbawienia wolności i ich rodziny. PRZEGLĄD POLICYJNY 2023; 152(4): 193-210;
6. Machel H., Wprowadzenie do pedagogiki penitencjarnej, Wydawnictwo UG, Gdańsk 1994.
7. Machel H., Więzienie jako instytucja karna i resocjalizacyjna, Wydawnictwo ARCHE, Gdańsk 2003.
8. Mazur E., Szanse i bariery readaptacji społecznej, [w:] Tożsamość grupowa dewiantów a ich reintegracja społeczna, cz. II, red. W. Ambrozik, A. Kieszkowska, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2012.
Akty prawne:
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny, (Dz. U. z 2022 r. poz. 1138 ze zm.);
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny wykonawczy, (Dz. U. z 2023 r., poz. .127 ze zm.);
Ustawa z dnia 9 kwietnia 2010 r. o Służbie Więziennej, (Dz. U. z.2023 poz. 1683 );
Ustawa o kuratorach sądowych Dz.U. 2001 Nr 98, poz. 1071 t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1095
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 31 sierpnia 2022 r. w sprawie pobytu nieletnich w zakładach poprawczych (Dz.U. z 2022, poz. 1891);
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 14 sierpnia 2003 r. w sprawie sposobów prowadzenia oddziaływań penitencjarnych w zakładach karnych i aresztach śledczych (Dz.U. 2003 nr 151 poz. 1469);
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 listopada 2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobów prowadzenia oddziaływań penitencjarnych w zakładach karnych i aresztach śledczych (Dz.U. 2022 poz. 2529);
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 23 grudnia 2022 r. w sprawie regulaminu organizacyjno-porządkowego wykonywania tymczasowego aresztowania (Dz.U. 2022, poz. 2848);
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 23 grudnia 2022 r. w sprawie regulaminu organizacyjno-porządkowego wykonywania kary pozbawienia wolności (Dz.U. 2022 poz. 2847);
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości w sprawie Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej -- Funduszu Sprawiedliwości Dz.U. z 2017 r. poz. 1760 t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1605
Zarządzenie nr 19/16 Dyrektora Generalnego Służby Więziennej z dnia 14 kwietnia 2016 r. w sprawie szczegółowych zasad prowadzenia i organizacji pracy penitencjarnej oraz zakresów czynności funkcjonariuszy i pracowników działów penitencjarnych i terapeutycznych oraz oddziałów penitencjarnych (nie publikowane).
Literatura uzupełniająca:
Program Pomocy Postpenitencjarnej udzielanej przez organizacje pozarządowe z Funduszu Sprawiedliwości na lata 2023-2025
1) Wierzbicki K., Problematyka aksjologiczno-wychowawcza w profilaktyce społecznej i resocjalizacji. Wprowadzenie do dyskusji, [w:] „The Prison Systems Review” nr 107, 2020, s. 135-142.
2) Wierzbicki K., Gałek D., Stańczuk M., Selected problematic issues concerning penitentiary practice [w:] „International Journal of New Economics and Social Sciences”, 2022, s. 9-25.
3) Wierzbicki K., Gałek D., The institution of conditional early release in Polishand the Hungarian penitentiary system – selected issues [w:] „The Prison Systems Review” nr 118, 2023, s. 267-292.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: