Komunikacja interpersonalna WNP-PE-I-KI
Celem przedmiotu jest wprowadzenie studentów w podstawy komunikacji interpersonalnej jako kluczowego obszaru w pracy pedagoga. Student zdobywa wiedzę o modelach i mechanizmach komunikacji, poznaje bariery zakłócające porozumiewanie się oraz techniki wspierające proces komunikacyjny. Ćwiczenia mają charakter praktyczny – rozwijają umiejętność precyzyjnego formułowania wypowiedzi, aktywnego słuchania, stosowania komunikatów „Ja” i elementów NVC, rozpoznawania barier oraz radzenia sobie w sytuacjach konfliktowych. Przedmiot kształtuje także postawę otwartości, dialogu i refleksyjności, wspierając rozwój kompetencji społecznych przyszłego pedagoga.
Przedmiot obejmuje 15 godzin ćwiczeń poświęconych podstawom komunikacji interpersonalnej. Zajęcia mają charakter aktywizujący – studenci pracują w parach i małych grupach, uczestniczą w dyskusjach, analizują przykłady oraz odgrywają scenki komunikacyjne. W ramach kursu omówione zostaną: modele komunikacji, bariery i zakłócenia, komunikacja werbalna i niewerbalna, aktywne słuchanie, komunikaty „Ja”, podstawy Porozumienia bez Przemocy (NVC) oraz elementy analizy transakcyjnej. Szczególny nacisk położony jest na rozwój praktycznych umiejętności komunikacyjnych i refleksji nad własnym stylem komunikacyjnym, niezbędnych w pracy z uczniami i innymi uczestnikami procesu wychowawczego.
Dyscyplina naukowa, do której odnoszą się efekty uczenia się
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Opis nakładu pracy studenta w ECTS
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
W zakresie wiedzy Student:
W01: zna podstawowe modele i mechanizmy komunikacji interpersonalnej;
W02: zna bariery i zakłócenia w procesie komunikacji oraz podstawowe techniki usprawniające komunikację interpersonalną (aktywne słuchanie, komunikaty „Ja”, parafraza, podstawy NVC,).
W zakresie umiejętności Student:
U01: potrafi precyzyjnie i spójnie formułować wypowiedzi dostosowane do odbiorcy.
U02: potrafi stosować podstawowe techniki komunikacji wspierające porozumiewanie się (np. parafrazowanie, odzwierciedlanie emocji, komunikat „Ja”, 4 kroki NVC).
U03: potrafi rozpoznawać i adekwatnie reagować na bariery komunikacyjne.
U03: potrafi zarządzać konfliktem i sytuacją trudną
W zakresie kompetencji społecznych Student:
K01: jest świadomy znaczenia komunikacji dla budowania dobrej atmosfery współpracy z uczniami i innymi uczestnikami procesu wychowawczego.
K02: jest otwarty na doskonalenie własnych umiejętności komunikacyjnych i autorefleksję nad swoim stylem porozumiewania się.
Kryteria oceniania
na ocenę końcową składają się:
40% obecność i aktywność na zajęciach (ćwiczenia, scenki, dyskusja)
20% zadania refleksyjne w Moodle (zal./niezal.)
40% test praktyczno-teoretyczny na koniec.
Dopuszczalna jest jedna nieobecność (usprawiedliwiona lub nie). każda dodatkowa nieobecność skutkuje obniżeniem oceny za obecność i aktywność o 0,5 oceny. Usprawiedliwiona nieobecność może być odrobiona poprzez przeczytanie wskazanego zagadnienia z literatury przedmiotu i wypowiedź ustną na jego temat podczas dyżuru osoby prowadzącej ćwiczenia.
Ocena 3,0 (dostateczna)
- Wiedza: student zna w podstawowym zakresie modele i mechanizmy komunikacji interpersonalnej oraz potrafi wymienić główne bariery komunikacyjne i przykłady technik usprawniających.
- Umiejętności: student potrafi w prosty sposób sformułować wypowiedź dostosowaną do odbiorcy oraz zastosować co najmniej jedną z poznanych technik komunikacyjnych. W ograniczonym stopniu potrafi wskazać bariery komunikacyjne i zaproponować reakcję.
- Kompetencje społeczne: student wykazuje świadomość znaczenia komunikacji dla współpracy, jest gotów uczestniczyć w zajęciach, ale jego autorefleksja nad własnym stylem komunikacyjnym jest powierzchowna.
Ocena 3,5 (dostateczna plus)
Student realizuje część efektów uczenia się na poziomie oceny 3,0 a część na poziomie oceny 4.0.
Ocena 4,0 (dobra)
-Wiedza: student zna i poprawnie charakteryzuje podstawowe modele komunikacji, bariery i techniki komunikacyjne, potrafi wskazać ich znaczenie w pracy pedagoga.
-Umiejętności: student potrafi precyzyjnie formułować wypowiedzi, stosuje podstawowe techniki komunikacyjne (parafraza, komunikat „Ja”, elementy NVC), adekwatnie reaguje na bariery i w podstawowym stopniu zarządza sytuacjami trudnymi.
- Kompetencje społeczne: student jest zaangażowany, rozumie znaczenie komunikacji dla relacji wychowawczych, potrafi wskazać obszary własnego rozwoju.
Ocena 4,5 (dobra plus)
Student realizuje część efektów uczenia się na poziomie oceny 4,0 a część na poziomie oceny 5.0.
Ocena 5,0 (bardzo dobra)
-Wiedza: student w pełni zna i rozumie modele oraz mechanizmy komunikacji interpersonalnej, potrafi szczegółowo scharakteryzować bariery i techniki usprawniające, odnosi wiedzę do praktyki pedagogicznej.
-Umiejętności: student precyzyjnie i elastycznie komunikuje się z różnymi odbiorcami, sprawnie stosuje poznane techniki komunikacyjne (w tym elementy NVC i AT), potrafi skutecznie zarządzać sytuacją konfliktową i trudną.
-Kompetencje społeczne: student aktywnie i świadomie uczestniczy w procesie grupowym, tworzy dobrą atmosferę współpracy, cechuje się wysokim poziomem autorefleksji i konsekwentnie rozwija własny styl komunikacyjny.
Literatura
Literatura podstawowa:
1. Fijewska-Król M. (2001), Stanowczo, łagodnie, bez lęku. Wydawnictwo Intra
2. McKay M., Davis M., Fanning P. (2001) Sztuka skutecznego porozumiewania się. GWP.
3. Rosenberg M. B. (2016), Porozumienie bez przemocy: o języku życia, Wydawnictwo Czarna owca.
4. Stewart J. (2002), Mosty zamiast murów.O komunikowaniu się między ludźmi. PWN.
5. Stelmach E., Dawid-Sawicka M. (2023), 13 wzorców dobrej komunikacji i relacji. Analiza transakcyjna w praktyce. Wolters Kluwer.
6. Wieczorek L. (2013), Nie mów przepraszam nie mów kocham. Warszawa: Czarna Owca.
Literatura uzupełniająca:
1. Fisher R., Ury W., Patton B. (2000), Dochodząc do TAK. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
2. Chełpa S., Witkowski T. (1999), Psychologia Konfliktów. Warszawa: Oficyna Wydawnicza UNUS.
3. Rosenberg M. B. (2022), To, co powiesz może zmienić świat. O języku pokoju w świecie konfliktów, Warszawa: Czarna Owca.
4. Wachtel P. L. (2012), Komunikacja terapeutyczna. Kraków: Wydawnictwo UJ.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: