Antropologia kulturowa WNP-PE-AK-MGR

Celem zajęć jest wyjaśnienie ważnych zjawisk współczesnej kultury narzędziami klasycznej filozofii (Platon, Arystoteles, Tomasz z Akwinu, Jacek Woroniecki, Polska Szkoła Filozofii Klasycznej).
Treści merytoryczne: dwojakiego typu:
1)metaprzedmiotowe: czym są filozoficzna oraz socjologiczna refleksja nad kulturą?; różne nauki o kulturze; historia badań nad kulturą (od tematów antropologicznych po autonomiczne dyscypliny).
2) przedmiotowe: opis i interpretacja faktu kultury, dziedziny kultury (nauka, sztuka, religia, moralność); współczesne zjawiska kulturowe: multikulturalizm, globalizm, indywidualizm, relatywizm, pragmatyzm.

W cyklu 2024/25_L:

Cele przedmiotu: wyjaśnienie ważnych zjawisk współczesnej kultury narzędziami klasycznej filozofii (Platon, Arystoteles, Tomasz z Akwinu, Jacek Woroniecki, Polska Szkoła Filozofii Klasycznej).
Treści merytoryczne: dwojakiego typu:
1)metaprzedmiotowe: czym są filozoficzna oraz socjologiczna refleksja nad kulturą?; różne nauki o kulturze; historia badań nad kulturą (od tematów antropologicznych po autonomiczne dyscypliny).
2) przedmiotowe: opis i interpretacja faktu kultury, dziedziny kultury (nauka, sztuka, religia, moralność); współczesne zjawiska kulturowe: multikulturalizm, globalizm, indywidualizm, relatywizm, pragmatyzm.

Grupa przedmiotów ogólnouczenianych

nie dotyczy

Opis nakładu pracy studenta w ECTS

AKTYWNOŚĆ STUDENTA i nakład pracy w godz. __________________________________________ Godziny wykładowe......................................... 30 Przygotowanie się do zajęć i lektury............... 30 Przygotowanie projektu zaliczeniowego............... 30 __________________________________________ Sumaryczna liczba punktów ECTS 3

Poziom przedmiotu

podstawowy

Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się

NP2_W02; NP2_W07; NP2_W16; NP2_W19; NP2_U08

Typ przedmiotu

obowiązkowy

Wymagania wstępne

Podstawowe wiadomości z zakresu filozofii, w tym etyki; socjologii, psychologii i pedagogiki przewidziane w programie studiów.

Koordynatorzy przedmiotu

Maria Boużyk

Efekty kształcenia

(W)Student powinien nazywać i objaśniać językiem filozofii zjawiska współczesnej kultury np. indywidualizm, laicyzacja, przemiany wartościowań. Posiada filozoficzne (teoretyczne) rozumienie człowieka jako twórcy i podmiotu kultury.
(U)Student umie formułować w języku filozofii problemy dotyczące obserwowanych zjawisk społeczno-kulturowych.
(K)Student jest otwarty na wprowadzanie w swoją praktykę zawodową teoretycznych problemów filozoficznych, dzięki temu zdobywa też większą świadomość kultury i budujących ją relacji.

Kryteria oceniania

– na ocenę 2 - nie zna definicji podstawowych pojęć z zakresu antropologii filozoficznej i etyki; - nie potrafi wskazać koncepcji antropologicznych, nie docenia wiedzy humanistycznej w projektowaniu działań wychowawczych.
– na ocenę 3 – Student poprawnie prezentuje wiedzę z zakresu podstawowych pojęć filozoficznych (etyka, antropologia) aczkolwiek nie ma umiejętności analizy związków pomiędzy zjawiskami kulturowymi wyłonionymi w opisie filozoficznym. Dostrzega elementarne różnice występujące między różnymi językami opisu rzeczywistości, tj. językami: nauki, sztuki, religii. - nieprecyzyjnie określa, jakie istnieją antropologie, jakie jest ich uwarunkowanie społeczne i jaki to ma wpływ na działalność pedagogiczną.
– na ocenę 4 -Student nie tylko poprawnie prezentuje wiedzę z zakresu podstawowych pojęć filozoficznych (etyka, antropologia) i ma umiejętność analizy związków pomiędzy zjawiskami kulturowymi wyłonionymi w opisie filozoficznym oraz dostrzegania różnic w opisie rzeczywistości dokonywanych w językach nauki, sztuki i religii, ale potrafi dokonywać podstawowych porównań interpretacji faktu kultury formułowanych w różnych naukach (np. filozoficznej z pedagogiczną). potrafi precyzyjnie określić różne typy antropologii, ich odmienność i wynikające z nich konsekwencje wychowawcze.
– na ocenę 5 – Student nie tylko porównuje różne naukowe (filozoficzne, pedagogiczne, psychologiczne, socjologiczne, kulturoznawcze) interpretacje faktu kultury oraz różne języki opisu rzeczywistości (naukowego, sztuki i religii), ale potrafi wyciągać wnioski, z przeprowadzonych porównań i odnosić je do współczesnej kultury oraz praktyki wychowawczej. ma uporządkowaną wiedzę na temat rozwoju człowieka, odpowiedzialności za wychowanie; w sposób pogłębiony wykazuje relacje między koncepcją antropologiczną a praktyką wychowawczą; w oparciu o teoretyczną wizję człowieka kompleksowo projektuje pracę wychowawczą.

Literatura

M. A. Krąpiec, S. Kamiński, Z. Zdybicka [i inni], Wprowadzenie do filozofii, Lublin 1996;S. Kamiński, Jak filozofować?, Lublin 1989;Tenże, Światopogląd, religia, teologia, Lublin 1998;M. Kurdziałek, Średniowiecze w poszukiwaniu równowagi między arystotelizmem a platonizmem, Lublin !996;M. J. Adler, Dziesięć błędów filozoficznych,Warszawa b.r; M.A. Krąpiec, J. Sochoń, Porzucić świat absurdów, Lublin 2002;S. Swieżawski, Istnienie i tajemnica, Lublin 1993;tenże, Święty Tomasz na nowo odczytany, Lublin;tenże, Dzieje europejskiej filozofii klasycznej, Warszawa – Wrocław 2000;E. Gilson, Bóg i filozofia, Warszawa 1961;tenże, Chrystianizm a filozofia, Warszawa 1958;S. Swieżawski, Wstępy do q. 75- 89 Sth 1, w: Św. Tomasz z Akwinu,Traktat o człowieku, Summa teologii 1, 75 - 89, przeł. i oprac. S. Swieżawski, Warszawa 1998;R. Darowski, Filozofia człowieka. Zarys problematyki. Antologia tekstów, Kraków 2002; W. Chudy, Drugie śniadanie u Sokratesa, Warszawa 2004;K. Wojtyła, Rozważania o istocie człowieka, Kraków 1999;Jan Paweł II, Encyklika Fides et ratio, Rzym 14.09.1998; M. A. Krapiec, U podstaw rozumienia kultury,RW KUL, Lublin 1991, ss. 265; tenże, Filozofia w teologii. Czytając Encyklikę Fides et ratio, Lublin 1999; tenże, O Filozofii, Lublin 2008;A. Maryniarczyk; Dla-czego tomizm? Lublin 2001;J. Ratzinger, Wiara, prawda, tolerancja, Kielce 2005;Z.J. Zdybicka, Jan Paweł II – filozof i mistyk, Lublin 2009;taż, Bóg czy sacrum, Lublin 2007;

W cyklu 2024/25_L:

Podręcznik: M. A. Krapiec, U podstaw rozumienia kultury,1991.
oraz krótkie fragmenty następujących tekstów:
1. Deklaracja Paryska: Europa w jaką wierzymy, 2017.
2. Ch. Delsol, Kamienie węgielne. Na czym nam zależy?, 2018,
3. Ch. Derber, Zaistnieć w społeczeństwie. O potrzebie zwracania na siebie uwagi, 2002.
4. E. Fromm, Zdrowe społeczeństwo, 2012.
5. B.Gogawa, Świat według Hollywood. Jak mądrze oglądać filmy, 2022.
6. C. Honoré, Pod presją. Dajmy dzieciom święty spokój!, 2011.
7. Jan Paweł II, https://www.ekai.pl/dokumenty/homilia-w-czasie-mszy-sw-odprawionej-dla-rodzin/
8. R. Knapiński, Biblia pauperum – rzecz o dialogu słowa i obrazu, „NAUKA” 4/2004, s. 133-164.
9. D. Korten, Świat po kapitalizmie. Alternatywy dla globalizacji, 2002.
10. M. A. Krąpiec, Człowiek–Kultura–Uniwersytet, 1982.
11. N. Postman, Zabawić się na śmierć, 2006.
12. R. Rorh, Od mężczyzny dzikiego do mężczyzny mądrego, 2009.
13. S. Swieżawski, Istnienie i tajemnica, 1993.
14. A. Świderkówna, Biblijna pochwała starości, „Znak” 6(2000)94-100.
15. J. Woroniecki, Szkoła narodowa a nauczanie języka ojczystego, w: W szkole wychowania. Teksty wybrane, 2008, 87-108.
16. K. Zanussi, Uczyń ze swego życia arcydzieło, 2018.
17. F. Znaniecki, Nauki o kulturze, 1971.

Uwagi

W cyklu 2024/25_L:

Obowiązkowe zajęcia muzealne pt. „Biblia pauperum”: 2025-03-14 (UWAGA: piątek), Muzeum Narodowe (godzina 10:00-11:30).
Zajęcia muzealne:. Lekcja muzealna będzie stanowić integralną część zajęć z antropologii kulturowej poświęconej kulturze obrazu i słowa w ich roli komunikowania wartości. W erze kultury cyfrowej, wszechobecnych memów i fake newsów, wizyta w Galerii Sztuki Średniowiecznej Muzeum Narodowego w Warszawie powinna skłonić studentów do refleksji nad współczesnymi sposobami kreowania, obiegu i odbioru informacji. Dziś zapominamy, że wiedza jest fundamentem oglądu rzeczywistości (widzę tyle, ile wiem). Sztuka średniowieczna tworzona w kluczu Biblii pauperum wymaga od odbiorcy umiejętnego patrzenia, by odczytać ilustrowane w niej wartości. Biblia pauperum, będąca konspektem wykładu wiary i wzornikiem sztuki w średniowieczu, harmonijnie integrowała obraz i słowo. a jednocześnie słowo jako wyraz naszego poznania wyjaśnia obraz (tyle widzę, ile wiem). Wizyta w muzeum ma przybliżyć studentom kulturowe znaczenie koegzystencji słowa i obrazu, istotne dla przygotowania projektów zaliczeniowych pt. „Kultura – wspólnotą wartości”. Po Galerii Sztuki Średniowiecznej będzie oprowadzać grupę mgr Magda Kucza-Kuczyńska, historyk sztuki.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu WNP-PE-AK-MGR w USOSweb