Psychologia rozwoju człowieka w okresie dzieciństwa z elementami psychologii klinicznej WNP-P-WWRD-PRCZ
Opis:
• Definicja i cele psychologii rozwoju człowieka - podstawowe teorie rozwoju: psychoanalityczna, behawioralna, poznawcza, humanistyczna, ekologiczna, czynniki wpływające na rozwój: biologiczne, psychologiczne, społeczne.
• Etapy rozwoju człowieka – okres prenatalny i niemowlęcy, wczesne dzieciństwo, średnie dzieciństwo, okres szkolny i adolescencja.
• Rozwój emocjonalny i społeczny - rozwój przywiązania i jego znaczenie dla funkcjonowania dziecka – teorie więzi/stylów przywiązania.
• Rola rodziny i środowiska w kształtowaniu rozwoju emocjonalnego.
• Rozwój prawidłowy a rozwój zakłócony - czynniki warunkujące rozwój dziecka oraz programy wczesnej stymulacji (czynniki rozwoju i środowisko wychowawcze małego dziecka), w tym system przywiązaniowy w cyklu życia oraz w kontekście trudności w uczeniu się.
• Zaburzenia rozwojowe - opóźnienie rozwoju: etiologia, typy, rodzaje.
• Rozpoznanie kliniczne a zaburzeniu funkcjonowania małego dziecka – sygnały ostrzegawcze.
• Wieloprofilowość oddziaływań stymulacyjnych w procesie wspomagania rozwoju, analiza sfer rozwoju: rozwój percepcyjno-motoryczny, poznawczy, w zakresie komunikacji i emocjonalno-społeczny małego dziecka
Dyscyplina naukowa, do której odnoszą się efekty uczenia się
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
• Zna psychologię rozwoju, w tym psychologię prenatalną, psychologię kliniczną i psychopatologię małego dziecka.
• Zna czynniki warunkujące rozwój dziecka (biologiczne, psychologiczne, społeczne) oraz potrafi identyfikować oznaki prawidłowego i nieprawidłowego rozwoju.
• Rozumie, jak czynniki środowiskowe i wychowawcze wpływają na rozwój małego dziecka oraz zna podstawowe metody wczesnej interwencji.
• Rozumie przyczyny opóźnień rozwojowych, ich rodzaje (np. opóźnienie psychoruchowe, zaburzenia ze spektrum autyzmu itp.) oraz potrafi je klasyfikować.
• Umie rozpoznawać wczesne sygnały zaburzeń rozwojowych i trudności w funkcjonowaniu małego dziecka.
• Potrafi analizować rozwój dziecka w różnych sferach: percepcyjno-motorycznej, poznawczej, komunikacyjnej oraz emocjonalno-społecznej.
• Zna podstawowe założenia teorii przywiązania (Bowlby, Ainsworth) oraz rozumie różne style przywiązania (bezpieczny, lękowo-ambiwalentny, lękowo-unikający, zdezorganizowany), umie dostosować metody pracy do stylu przywiązania dziecka, rozumiejąc, jak wpływa on na funkcjonowanie emocjonalne i społeczne; znać metody wspierania budowania bezpiecznej więzi u dzieci z zaburzeniami więzi oraz potrafić udzielać wskazówek rodzicom, nauczycielom i opiekunom.
• Zna podstawowe założenia rodzicielstwa bliskości oraz jego wpływ na rozwój emocjonalny i społeczny dziecka, zna teorię dotyczącą wspierania rodziców w budowaniu relacji z dzieckiem, umieć doradzać rodzicom, jak budować bliskie i bezpieczne relacje z dzieckiem, uwzględniając jego indywidualne potrzeby.
Umiejętności praktyczne:
Diagnoza i planowanie interwencji: Student powinien umieć przeprowadzić wstępną diagnozę rozwoju dziecka, zidentyfikować obszary wymagające wsparcia oraz zaplanować odpowiednie oddziaływania terapeutyczne.
Współpraca z rodzicami i opiekunami: Student powinien potrafić współpracować z rodzicami i opiekunami, udzielając im wsparcia i wskazówek w zakresie stymulacji rozwoju dziecka.
Praca w zespole interdyscyplinarnym: Student powinien rozumieć znaczenie współpracy specjalistów z różnych dziedzin (psychologów, pedagogów, logopedów, fizjoterapeutów) w procesie wspomagania rozwoju dziecka.
Kompetencje miękkie:
Empatia i wrażliwość na potrzeby dziecka: Student powinien wykazywać się empatią i zrozumieniem dla potrzeb dzieci z trudnościami rozwojowymi.
Komunikacja z dziećmi i rodzicami: Student powinien posiadać umiejętności skutecznej komunikacji, zarówno z dziećmi, jak i ich rodzicami, w sposób dostosowany do ich możliwości i potrzeb.
Kryteria oceniania
Obecność na zajęciach (dopuszczalna 1 nieobecność obejmująca 1 blok zajęć)
Egzamin końcowy
Literatura
Literatura obowiązkowa:
• Bee, H. (2006). Psychologia rozwoju człowieka. Zysk i S-ka, Poznań.
• Birch, A. (2012). Psychologia rozwojowa w zarysie. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Vasta, R., Haith. M.M., Miller, S.A. (2004). Psychologia Dziecka. Wydawnictwa Szkolne I Pedagogiczne, Warszawa.
Literatura uzupełniająca:
1. Bowlby, J. (2007). Przywiązanie. Wydawnictwo Naukowe PWN.
2. Kołakowski, A., Pisula, A. (2011). Sposób na trudne dziecko. Przyjazna terapia behawioralna. GWP.
3. Vasta, R., Haith, M.M., Miller, S.A. (2004). Psychologia dziecka. Wydawnictwo WSIP.
4. Kendall, P.C. (2018). Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji. GWP.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: