OB.Archeologia Słowiańszczyzny WNHS-ZDK-ASo

Celem zajęć jest zapoznanie studentów z wczesnymi dziejami ludów słowiańskich w Europie. Przy pomocy przede wszystkim źródeł archeologicznych, ale również pisanych i językowych omówione zostaną zagadnienia procesów etnogenezy Słowian, ich rozprzestrzenianie się w Europie, pierwsze państwa słowiańskie, kultura materialna i duchowa. Zaprezentowane zostaną również rodzaj i charakter kontaktów z ludami koczowniczymi.

Celem zajęć jest zapoznanie studentów z wczesnymi dziejami ludów słowiańskich w Europie. Przy pomocy przede wszystkim źródeł archeologicznych, ale również pisanych i językowych omówione zostaną zagadnienia procesów etnogenezy Słowian, ich rozprzestrzenianie się w Europie, pierwsze państwa słowiańskie, kultura materialna i duchowa. Zaprezentowane zostaną również rodzaj i charakter kontaktów z ludami koczowniczymi.

Literatura:
Literatura podstawowa:
A. Buko, Archeologia Polski wczesnośredniowiecznej, Warszawa 2005.
W. Hensel, Słowiańszczyzna wczesnośredniowieczna, Warszawa 1987.
P. Kaczanowski i J.K. Kozłowski, Najdawniejsze dzieje ziem polskich (do VII w.). Wielka Historia Polski, t. 1, Kraków 1998.
R. Collins, Europa wczesnośredniowieczna 300-1000, Warszawa 1996.
M. Miśkiewicz, Europa wczesnego średniowiecza V-XIII wiek, Warszawa 2008
M. Parczewski, Początki kultury wczesnosłowiańskiej w Polsce, Wrocław 1988.

Literatura uzupełniająca
Historia i kultura wczesnego średniowiecza:
B. Zientara, Historia powszechna średniowiecza, Warszawa 1973.
D. Matthew, Europa średniowieczna, Warszawa 1996.
L. Leciejewicz, Nowa postać świata. Narodziny średniowiecznej cywilizacji europejskiej, Wrocław 2000.
Zarysy historii kultury i archeologii Europy wczesnośredniowiecznej:
M. Miśkiewicz, Wczesnośredniowieczni sąsiedzi Słowian, Warszawa 2005.
Zarys historii Słowian:
J. Skowronek, M. Tanty i T. Wasilewski, Słowianie południowi i zachodni VI-XX wiek, Warszawa 2005.
Teksty źródłowe do dziejów Słowiańszczyzny:
G. Labuda, Słowiańszczyzna starożytna i wczesnośredniowieczna. Antologia tekstów źródłowych, Poznań 1999.
U. Lewicka-Rajewska, Arabskie opisanie Słowian. Wrocław 2004.
Źródła lingwistyczne do najdawniejszych dziejów Słowian:
H. Popowska-Taborska, Wczesne dzieje Słowian w świetle ich języka, Wrocław 1991.
Przemiany w Europie w okresie wędrówek ludów:
M. Mączyńska, Wędrówki ludów, Warszawa 1996.
Ludy koczownicze:
W. Szymański, E. Dąbrowska, Awarzy, Węgrzy, Wrocław 1979.
L.A. Tyszkiewicz, Hunowie w Europie, Wrocław 2004.
Początki kultury wczesnosłowiańskiej:
K. Godłowski, Pierwotne siedziby Słowian, Kraków 2000.
M. Parczewski, Najstarsza faza kultury wczesnosłowiańskiej w Polsce, Kraków 1988.
M. Parczewski, Początki kultury wczesnosłowiańskiej w Polsce, Wrocław 1988.
Słowianie w Europie wcześniejszego średniowiecza, red. M. Miśkiewicz, Warszawa 1998.
Z. Kobyliński, Struktury osadnicze na ziemiach polskich u schyłku starożytności i w początkach wczesnego średniowiecza, Wrocław 1988.
Słowiańszczyzna wschodnia:
W. Szymański, Słowiańszczyzna wschodnia, Wrocław 1973.
Słowiańszczyzna zachodnia:
L. Leciejewicz, Słowianie Zachodni, Wrocław 1989.
J. Strzelczyk, Słowianie i Germanie w Niemczech środkowych we wczesnym średniowieczu, Poznań 1976.
Słowiańszczyzna Połabska między Niemcami a Polską, red. J. Strzelczyk, Poznań 1981.
M. Dulinicz, Kształtowanie się Słowiańszczyzny Północno-Zachodniej, Warszawa 2001.
Słowiańszczyzna południowa:
Z. Kurnatowska, Słowiańszczyzna południowa, Wrocław 1977.
Kształtowanie się narodów Europy Zachodniej:
B. Zientara, Świt narodów europejskich, Warszawa 1985.
Mitologia pogańskich Słowian:
A. Gieysztor, Mitologia Słowian, Warszawa
J. Strzelczyk, Mity, podania i wierzenia dawnych Słowian, Poznań 1998.
A. Szyjewski, Religia Słowian, Kraków 2003.
Obrządek pogrzebowy wczesnośredniowiecznych Słowian:
H. Zoll-Adamikowa, Wczesnośredniowieczne cmentarzyska ciałopalne Słowian na terenie Polski, t. 1 – źródła, t. 2 – analiza, Wrocław 1975-1979.

Literatura:
Literatura podstawowa:
A. Buko, Archeologia Polski wczesnośredniowiecznej, Warszawa 2005.
W. Hensel, Słowiańszczyzna wczesnośredniowieczna, Warszawa 1987.
P. Kaczanowski i J.K. Kozłowski, Najdawniejsze dzieje ziem polskich (do VII w.). Wielka Historia Polski, t. 1, Kraków 1998.
R. Collins, Europa wczesnośredniowieczna 300-1000, Warszawa 1996.
M. Miśkiewicz, Europa wczesnego średniowiecza V-XIII wiek, Warszawa 2008
M. Parczewski, Początki kultury wczesnosłowiańskiej w Polsce, Wrocław 1988.

Literatura uzupełniająca
Historia i kultura wczesnego średniowiecza:
B. Zientara, Historia powszechna średniowiecza, Warszawa 1973.
D. Matthew, Europa średniowieczna, Warszawa 1996.
L. Leciejewicz, Nowa postać świata. Narodziny średniowiecznej cywilizacji europejskiej, Wrocław 2000.
Zarysy historii kultury i archeologii Europy wczesnośredniowiecznej:
M. Miśkiewicz, Wczesnośredniowieczni sąsiedzi Słowian, Warszawa 2005.
Zarys historii Słowian:
J. Skowronek, M. Tanty i T. Wasilewski, Słowianie południowi i zachodni VI-XX wiek, Warszawa 2005.
Teksty źródłowe do dziejów Słowiańszczyzny:
G. Labuda, Słowiańszczyzna starożytna i wczesnośredniowieczna. Antologia tekstów źródłowych, Poznań 1999.
U. Lewicka-Rajewska, Arabskie opisanie Słowian. Wrocław 2004.
Źródła lingwistyczne do najdawniejszych dziejów Słowian:
H. Popowska-Taborska, Wczesne dzieje Słowian w świetle ich języka, Wrocław 1991.
Przemiany w Europie w okresie wędrówek ludów:
M. Mączyńska, Wędrówki ludów, Warszawa 1996.
Ludy koczownicze:
W. Szymański, E. Dąbrowska, Awarzy, Węgrzy, Wrocław 1979.
L.A. Tyszkiewicz, Hunowie w Europie, Wrocław 2004.
Początki kultury wczesnosłowiańskiej:
K. Godłowski, Pierwotne siedziby Słowian, Kraków 2000.
M. Parczewski, Najstarsza faza kultury wczesnosłowiańskiej w Polsce, Kraków 1988.
M. Parczewski, Początki kultury wczesnosłowiańskiej w Polsce, Wrocław 1988.
Słowianie w Europie wcześniejszego średniowiecza, red. M. Miśkiewicz, Warszawa 1998.
Z. Kobyliński, Struktury osadnicze na ziemiach polskich u schyłku starożytności i w początkach wczesnego średniowiecza, Wrocław 1988.
Słowiańszczyzna wschodnia:
W. Szymański, Słowiańszczyzna wschodnia, Wrocław 1973.
Słowiańszczyzna zachodnia:
L. Leciejewicz, Słowianie Zachodni, Wrocław 1989.
J. Strzelczyk, Słowianie i Germanie w Niemczech środkowych we wczesnym średniowieczu, Poznań 1976.
Słowiańszczyzna Połabska między Niemcami a Polską, red. J. Strzelczyk, Poznań 1981.
M. Dulinicz, Kształtowanie się Słowiańszczyzny Północno-Zachodniej, Warszawa 2001.
Słowiańszczyzna południowa:
Z. Kurnatowska, Słowiańszczyzna południowa, Wrocław 1977.
Kształtowanie się narodów Europy Zachodniej:
B. Zientara, Świt narodów europejskich, Warszawa 1985.
Mitologia pogańskich Słowian:
A. Gieysztor, Mitologia Słowian, Warszawa
J. Strzelczyk, Mity, podania i wierzenia dawnych Słowian, Poznań 1998.
A. Szyjewski, Religia Słowian, Kraków 2003.
Obrządek pogrzebowy wczesnośredniowiecznych Słowian:
H. Zoll-Adamikowa, Wczesnośredniowieczne cmentarzyska ciałopalne Słowian na terenie Polski, t. 1 – źródła, t. 2 – analiza, Wrocław 1975-1979.

Literatura podstawowa:
A. Buko, Świt państwa polskiego, Warszawa 2021
A. Buko, Archeologia Polski wczesnośredniowiecznej, Warszawa 2005.
P. Kaczanowski i J.K. Kozłowski, Najdawniejsze dzieje ziem polskich (do VII w.). Wielka Historia Polski, t. 1, Kraków 1998.
M. Miśkiewicz, Europa wczesnego średniowiecza V-XIII wiek, Warszawa 2008
M. Parczewski, Początki kultury wczesnosłowiańskiej w Polsce, Wrocław 1988.
P. Urbańczyk, Słowianie byli „produktem” przypadku historycznego?, „Archeologia Polski, t. 68, 2023, s. 285-311.

Literatura uzupełniająca
Historia i kultura wczesnego średniowiecza:
B. Zientara, Historia powszechna średniowiecza, Warszawa 1973.
R. Collins, Europa wczesnośredniowieczna 300-1000, Warszawa 1996.
W. Hensel, Słowiańszczyzna wczesnośredniowieczna, Warszawa 1987.
D. Matthew, Europa średniowieczna, Warszawa 1996.
L. Leciejewicz, Nowa postać świata. Narodziny średniowiecznej cywilizacji europejskiej, Wrocław 2000. Zarysy historii kultury i archeologii Europy wczesnośredniowiecznej:
M. Miśkiewicz, Wczesnośredniowieczni sąsiedzi Słowian, Warszawa 2005. Zarys historii Słowian:
J. Skowronek, M. Tanty i T. Wasilewski, Słowianie południowi i zachodni VI-XX wiek, Warszawa 2005. Teksty źródłowe do dziejów Słowiańszczyzny:
G. Labuda, Słowiańszczyzna starożytna i wczesnośredniowieczna. Antologia tekstów źródłowych, Poznań 1999.
U. Lewicka-Rajewska, Arabskie opisanie Słowian. Wrocław 2004. Źródła lingwistyczne do najdawniejszych dziejów Słowian:
H. Popowska-Taborska, Wczesne dzieje Słowian w świetle ich języka, Wrocław 1991. Przemiany w Europie w okresie wędrówek ludów:
M. Mączyńska, Wędrówki ludów, Warszawa 1996. Ludy koczownicze:
W. Szymański, E. Dąbrowska, Awarzy, Węgrzy, Wrocław 1979.
L.A. Tyszkiewicz, Hunowie w Europie, Wrocław 2004. Początki kultury wczesnosłowiańskiej:
K. Godłowski, Pierwotne siedziby Słowian, Kraków 2000.
M. Parczewski, Najstarsza faza kultury wczesnosłowiańskiej w Polsce, Kraków 1988.
M. Parczewski, Początki kultury wczesnosłowiańskiej w Polsce, Wrocław 1988.
Słowianie w Europie wcześniejszego średniowiecza, red. M. Miśkiewicz, Warszawa 1998.
Z. Kobyliński, Struktury osadnicze na ziemiach polskich u schyłku starożytności i w początkach wczesnego średniowiecza, Wrocław 1988. Słowiańszczyzna wschodnia:
W. Szymański, Słowiańszczyzna wschodnia, Wrocław 1973. Słowiańszczyzna zachodnia:
L. Leciejewicz, Słowianie Zachodni, Wrocław 1989.
J. Strzelczyk, Słowianie i Germanie w Niemczech środkowych we wczesnym średniowieczu, Poznań 1976. Słowiańszczyzna Połabska między Niemcami a Polską, red. J. Strzelczyk, Poznań 1981.
M. Dulinicz, Kształtowanie się Słowiańszczyzny Północno-Zachodniej, Warszawa 2001.
Poczatki obrządku szkieletowego
Słowiańszczyzna południowa:
Z. Kurnatowska, Słowiańszczyzna południowa, Wrocław 1977. Kształtowanie się narodów Europy Zachodniej:
B. Zientara, Świt narodów europejskich, Warszawa 1985. Mitologia wierzenia pogańskich Słowian:
A. Gieysztor, Mitologia Słowian, Warszawa
J. Strzelczyk, Mity, podania i wierzenia dawnych Słowian, Poznań 1998.
A. Szyjewski, Religia Słowian, Kraków 2003.
J. Wawrzeniuk, Magia ochronna Słowian we wczesnym średniowieczu na ziemiach polskich, Warszawa 2016
Obrządek pogrzebowy wczesnośredniowiecznych Słowian:
H. Zoll-Adamikowa, Wczesnośredniowieczne cmentarzyska ciałopalne Słowian na terenie Polski, t. 1 – źródła, t. 2 – analiza, Wrocław 1975-1979.
J. Wawrzeniuk, Magia ochronna Słowian we wczesnym średniowieczu na ziemiach polskich, Warszawa 2016

brak