Sztuka starożytna i wczesnochrześcijańska WNHS-HS-SSW
1. Ogólne wprowadzenie w tematykę wykładów. Pojęcie sztuki starożytnej, zasięg czasowy i terytorialny. Badania nad sztuką starożytną. Podstawowa literatura przedmiotu.
2. Sztuka Mezopotamii.. Rys historyczny od Sumerów do upadku Babilonu amoryckiego. Urbanistyka. Architektura sakralna i pałacowa. Rzeźba i relief. Rzemiosło artystyczne
3. Sztuka Egiptu. Tło historycze od czasów dynastii „0” do końca panowania Hyksosów. Powstanie i rozwój ośrodków miejskich (centra polityczne i kulturowe). Nekropola w Abydos. Powstanie i rozwój piramidy jako grobowca królewskiego (nekropola memficka). Świątynia grobowa Mentuhotepów II i III. Piramidy władców XII dynastii. Rzeźba i relief w omawianych okresach. Kanon w sztuce egipskiej.
5. Sztuka Egiptu w okresie Nowego Państwa. Tło historyczne. „Klasyczna” świątynia egipska. Rzeźba i relief okresu Nowego Państwa. Grobowce władców. Osiągnięcia inżynierskie.
Hetyci i ich sztuka.
6. Migracja „ludów morskich” i zmiana sytuacji politycznej, etnicznej i kulturowej na Bliskim Wschodzie.
7. Sztuka Mezopotamii: Kasyci, Asyryjczycy i Chaldowie. Tło historyczne.. Asyryjskie miasta i twierdze. Pałace królewskie Asyrii. Rzeźba asyryjska. Urbanistyka, architektura i sztuka Babilonu chaldejskiego.
8. Persowie. Pałace królewskie Achaimenidów. Grobowce: sarkofag Cyrusa Wielkiego i skalne grobowce Achaimenidów. Rzeźba perska za Achaimenidów.
9. Sztuka grecka. a) Periodyzacja sztuki greckiej. Źródła pisane w badaniach nad sztuką grecką. Mit grecki.
b) Narodziny greckiej architektury świątynnej – okres archaiczny. Rozwój świątyni greckiej w okr. archaicznym i dojrzałego archaizmu. Porządki architektoniczne*. Dekoracja architektoniczna*. (*tematy szerzej omawiane na ćwiczeniach).
c) Architektura okresu klasycznego. Rozwój przestrzenny Aten*. Zabudowa Akropolis ateńskiej*. Relief i dekoracja architektoniczna*. (*jak wyżej)
d) Rzeźba statuaryczna w okr. archaicznym i klasycznym.
f) Ceramika i style dekoracyjne w malarstwie ceramicznym w okr. archaicznym i klasycznym (temat poszerzony o zajęcia na Galerii Sztuki Starożytnej w Muzeum Narodowym w Warszawie w ramach ćwiczeń).
10. Hellenizm – wprowadzenie w problematykę.
11. Urbanistyka i architektura hellenistyczna.
12. Rzeźba hellenistyczna.
13. Sztuka Krety, Cyklad i Myken.
14. Etruskowie i ich sztuka.
15. Wprowadzenie do historii sztuki rzymskiej.
15a) Zarys historii starożytnego Rzymu.
16. Założenie i rozwój terytorialny miasta Rzym.
17. Rzymskie techniki budowlane.
18. Architektura rzymska: porządki, rodzaje budowli.
19. Urbanistyka rzymska.
20. Rzymska architektura sakralna.
21. Budowle rzymskie użyteczności publicznej.
22. Rzymski portret cesarski.
23. Rzeźba rzymska.
24. Sztuka starożytna w nowożytnej Europie.
25. Podstawowe zagadnienia z historii wczesnego chrześcijaństwa.
26. Problem pojęcia sztuki wczesnochrześcijańskiej.
27. Sztuka chrześcijańska w Rzymie II-IV w.
28 Początki i rozwój architektury chrześcijańskiej w czasach Konstantyna I.
|
W cyklu 2025/26_Z:
1. Ogólne wprowadzenie w tematykę wykładów. Pojęcie sztuki starożytnej, zasięg czasowy i terytorialny. Badania nad sztuką starożytną. Podstawowa literatura przedmiotu. 2. Sztuka Mezopotamii.. Rys historyczny od Sumerów do upadku Babilonu amoryckiego. Urbanistyka. Architektura sakralna i pałacowa. Rzeźba i relief. Rzemiosło artystyczne 3. Sztuka Egiptu. Tło historycze od czasów dynastii „0” do końca panowania Hyksosów. Powstanie i rozwój ośrodków miejskich (centra polityczne i kulturowe). Nekropola w Abydos. Powstanie i rozwój piramidy jako grobowca królewskiego (nekropola memficka). Świątynia grobowa Mentuhotepów II i III. Piramidy władców XII dynastii. Rzeźba i relief w omawianych okresach. Kanon w sztuce egipskiej. 5. Sztuka Egiptu w okresie Nowego Państwa. Tło historyczne. „Klasyczna” świątynia egipska. Rzeźba i relief okresu Nowego Państwa. Grobowce władców. Osiągnięcia inżynierskie. 6. Migracja „ludów morskich” i zmiana sytuacji politycznej, etnicznej i kulturowej na Bliskim Wschodzie. 7. Sztuka Mezopotamii: Kasyci, Asyryjczycy i Chaldowie. Tło historyczne.. Asyryjskie miasta i twierdze. Pałace królewskie Asyrii. Rzeźba asyryjska. Urbanistyka, architektura i sztuka Babilonu chaldejskiego. 8. Persowie. Pałace królewskie Achaimenidów. Grobowce: sarkofag Cyrusa Wielkiego i skalne grobowce Achaimenidów. Rzeźba perska za Achaimenidów. 9. Sztuka grecka. a) Periodyzacja sztuki greckiej. Źródła pisane w badaniach nad sztuką grecką. Mit grecki. b) Narodziny greckiej architektury świątynnej – okres archaiczny. Rozwój świątyni greckiej w okr. archaicznym i dojrzałego archaizmu. Porządki architektoniczne*. Dekoracja architektoniczna*. (*tematy szerzej omawiane na ćwiczeniach). c) Architektura okresu klasycznego. Rozwój przestrzenny Aten*. Zabudowa Akropolis ateńskiej*. Relief i dekoracja architektoniczna*. (*jak wyżej) d) Rzeźba statuaryczna w okr. archaicznym i klasycznym. f) Ceramika i style dekoracyjne w malarstwie ceramicznym w okr. archaicznym i klasycznym (temat poszerzony o zajęcia na Galerii Sztuki Starożytnej w Muzeum Narodowym w Warszawie w ramach ćwiczeń). |
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Opis nakładu pracy studenta w ECTS
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Student ma wiedzę z zakresu geografii fizycznej i historycznej Bliskiego Wschodu (wraz z Egiptem i Iranem), Grecji oraz Imperium Rzymskiego;
Student ma wiedzę o historii regionów wyżej wymienionych;
Student ma wiedzę w zakresie architektury i plastyki wyżej wymienionych regionów i kultur;
Student umie samodzielnie rozpoznać główne zabytki stuki starożytnej;
Student umie samodzielnie określić porządki architektoniczne i style artystyczne wyżej wymienionych obszarów i kultur.
Kryteria oceniania
Podstawą przystąpienia do egzaminu jest pozytywna ocena z ćwiczeń z e sztuki starożytnej i wczesnochrześcijańskiej.
Egzamin w formie otwartego testu pisemnego.
Oceny wg procentów poprawnych odpowiedzi:
100-95 = student ma wiedzę z zakresu geografii fizycznej i historycznej; rozpoznaję zabytki i ich cechy charakterystyczne, zna miejsce ich przechowywania (chodzi o zbiory muzealne); prawidłowo rozpoznaje porządki architektoniczne i style artystyczne = ocena bardzo dobra' (5,0);
94-89 = student rozpoznaję zabytki i ich cechy charakterystyczne, zna miejsce ich przechowywania (chodzi o zbiory muzealne); prawidłowo rozpoznaje porządki architektoniczne i style artystyczne = ocena dobra plus (4,5);
88-83 - Student rozpoznaję zabytki i ich cechy charakterystyczne; prawidłowo rozpoznaje porządki architektoniczne i style artystyczne - ocena dobra (4,0);
82-77 = student rozpoznaje zbytki, porządki artystyczne oraz style artystyczne = ocena dostateczna plus (3,5);
76-70 = student rozpoznaje zabytki, rozpoznaje porządki architektoniczne = ocena dostateczna (3,0).
Praktyki zawodowe
nie dotyczy
Literatura
Literatura:
(źródła w wybranych fragmentach)
Herodot z Halikarnasu, Dzieje, przekł. S. Hammer, Warszawa 2002.
Pauzaniasz, Wędrówka po Helladzie, przekł. J. Niemirska-Pliszczyńska, W świątyni i w micie (księgi I, II, III, VII), Wrocław 2005.
Pliniusz, Historia naturalna (wybór), tom I i II, przekł. I. i T. Zawadzcy, Wrocław 2004.
Witruwiusz, O architekturze ksiąg dziesięć, przekł. K. Kumaniecki, Warszawa 2004 (wyd. 2 w serii Biblioteka Antyczna).
Opracowania (podane są pozycje podstawowe, najłatwiej dostępne)
Bernhard M. L., Sztuka grecka, Warszawa 1982.
Gawlikowska K., , Sztuka Mezopotamii, Warszawa 1975.
Kaim B., , Sztuka starożytnego Iranu, Warszawa 1996.
Lipińska J., , Sztuka egipska, Warszawa 1982.
Lipińska J., , W cieniu piramid, Wrocław 2003.
Lipińska J., , W. Koziński, W., Cywilizacja miedzi i kamienia, Warszawa 1977.
Makowiecka E., , Sztuka grecka, Warszawa 2008.
Makowiecka E., Sztuka Rzymu od Augusta do Konstantyna Wielkiego, Warszawa 2010.
Nowicka M., Malarstwo antyczne, Wrocław 1985.
Nowogórski P., Zarys historii sztuki starożytnej Bliskiego Wschodu (od końca IV tysiąclecia p.n.e. do upadku imperium Achaimenidów - dostęp na platformie: https://www.academia.edu/43277560/Przemys%C5%82aw_Nowog%C3%B3rski_Zarys_historii_sztuki_staro%C5%BCytnej_Bliskiego_Wschodu_od_ko%C5%84ca_IV_tysi%C4%85clecia_p_n_e_do_upadku_imperium_Achaimenid%C3%B3w
Śliwa J., , Sztuka i archeologia starożytnego Wschodu, Warszawa-Kraków 1997.
Papuci-Władyka E., Sztuka starożytnej Grecji, Kraków – Warszawa 2001.
|
W cyklu 2025/26_Z:
(źródła w wybranych fragmentach) Herodot z Halikarnasu, Dzieje, przekł. S. Hammer, Warszawa 2002. Pauzaniasz, Wędrówka po Helladzie, przekł. J. Niemirska-Pliszczyńska, W świątyni i w micie (księgi I, II, III, VII), Wrocław 2005. Pliniusz, Historia naturalna (wybór), tom I i II, przekł. I. i T. Zawadzcy, Wrocław 2004. Witruwiusz, O architekturze ksiąg dziesięć, przekł. K. Kumaniecki, Warszawa 2004 (wyd. 2 w serii Biblioteka Antyczna). |
Uwagi
|
W cyklu 2025/26_Z:
brak |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: