Książka w kulturze umysłowej Polski do końca XVIII w. WNHS-HI2-KKUP
W ramach wykładu omówione zostaną najpierw podstawowe zagadnienia z zakresu nauki o książce jako dyscyplinie naukowej, która bada książkę m. in. w całym jej procesie historycznym, poprzez ukazanie ewolucji wszelkich środków używanych do utrwalania (zapisywania) oraz przekazywania treści. Konsekwencją zróżnicowania typizacji książki jest jej ukazanie od czasów najdawniejszych, co pozwala prześledzić jej różne formy od starożytności, przez średniowiecze aż po czasy nowożytne (starożytny Egipt, Mezopotamia, Chiny, Grecja, Bizancjum, Rzym). Zarówno książka rękopiśmienna jak i później książka drukowana miała na celu zaspokojenie określonych potrzeb intelektualnych, duchowych i pragmatycznych. Z czasem równolegle „towarzyszyć jej będzie” historia bibliotek, które od starożytności w różnych rejonach świata poprzez całe europejskie i polskie średniowiecze oraz czasy nowożytne nierozerwalnie łączą się z dziejami książki.
Przedmiotem omówienia będą również podstawowe materiały pisarskie, elementy zdobnictwa i oprawy ksiąg rękopiśmiennych, pierwsze biblioteki średniowieczne i ich zawartość, książka drukowana (ksylograficzna, inkunabuły) i ich wpływ na rozwój myśli ludzkiej. Ważnym zagadnieniem w ramach szeroko pojętej nauki o książce jest bibliotekoznawstwo, czyli jeden z działów nauki o książce, poświęcony dziejom bibliotek, ich organizacji, typologii bibliotek i związane z tym rozróżnieniem, odmiennie realizowane funkcje społeczne i naukowe. Bibliotekoznawstwo obejmuje cały zespół zagadnień teoretycznych, związanych z gromadzeniem materiałów bibliotecznych, ich oprawą, konserwacją, udostępnianiem oraz czytelnictwem. Jego początki sięgają czasów nowożytnych i działalności Gabriela Naude (1600-1653), francuskiego bibliotekarza i bibliografa, inicjatora otwarcia bibliotek dla szeroko pojętego czytelnika, co wyraził w wydanym przez siebie w 1627 r. dziele Advis pour dresser une bibliothec...., w którym wygłosił, iż biblioteka otwarta być musi dla wszystkich..., dla każdego człowieka, który chciałby z niej skorzystać.
Dyscyplina naukowa, do której odnoszą się efekty uczenia się
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Opis nakładu pracy studenta w ECTS
W cyklu 2025/26_L: Uzasadnienie punktów ECTS w każdym semestrze:
(2 ECTS w sem. zimowym i 2 ECTS w sem. letnim):
1. Udział w zajęciach 30 godz.
2. Przygotowanie do zajęć oraz dyskusji odbywającej się na każdych zajęciach 15 godz.
3. Przygotowanie do egzaminu końcowego po każdym semestrze 30 godz.
Konsultacje na temat zagadnień poruszanych na zajęciach odbywają się na dyżurze (raz w tygodniu jedna godzina). | W cyklu 2025/26_Z: Uzasadnienie punktów ECTS w każdym semestrze:
(2 ECTS w sem. zimowym i 2 ECTS w sem. letnim):
1. Udział w zajęciach 30 godz.
2. Przygotowanie do zajęć oraz dyskusji odbywającej się na każdych zajęciach 15 godz.
3. Przygotowanie do egzaminu końcowego po każdym semestrze 30 godz. |
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
W1: student ma wiedzę z zakresu piśmiennictwa, sztuki drukarskiej Polski z uwzględnieniem piśmiennictwa europejskiego, a także zna zachodzące zjawiska kulturowe łącząc je ze zmianami politycznymi (dynastycznymi), wykształceniem oraz zachodzącymi zmianami społecznymi
W2: student ma wiedzę na temat najważniejszych elementów związanych z kulturą książki rękopiśmiennej i drukowanej, a także ma wiedzę dotyczącą kształtowania się na przestrzeni wieków bibliotek monarszych, kościelnych (zakonnych), mieszczańskich itp.
W3: student ma wiedzę i posługuje się faktami historycznymi i biograficznymi za zakresu historii książki rękopiśmiennej i drukowanej
W4: student ma wiedzę i potrafi interpretować i analizować źródła dotyczące dziejów książki np. inwentarze, legaty testamentowe, dokumenty zakupu
W5: student potrafi wskazać rolę jaką odegrała książka i biblioteki w rozwoju nauki w Polsce i Europie
W6: student potrafi wskazać i prawidłowo identyfikuje wpływ osiągnięć cywilizacyjnych, a także wydarzeń i przemian społecznych na rolę i znaczenie książki oraz bibliotek na przestrzeni dziejów
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: