Prowadzony w cyklach: 2021/22_Z, 2021/22_L, 2022/23_Z, 2022/23_L, 2023/24_Z, 2023/24_L, 2024/25_Z, 2024/25_L

Kod Erasmus: 08.3

Kod ISCED: 0222

Punkty ECTS: 2

Język: polski

Organizowany przez: Wydział Nauk Historycznych UKSW

Związany z programami studiów:

Historia - studia I stopnia stacjonarne

Historia średniowieczna powszechna WNHS-HI-HŚP-w

Wykład z historii powszechnej średniowiecza obejmuje na płaszczyźnie chronologicznej okres pomiędzy panowaniem cesarza Konstantyna Wielkiego (IV w.) do zakończenia Wojny stuletniej oraz zdobycia Konstantynopola przez Turków osmańskich (XV w.).

Wykład jest skoncentrowany na kluczowych zagadnieniach historii politycznej oraz na przemianach społeczno-kulturowych zachodzących w obrębie cywilizacji europejskiej (rozumianej jako cywilizacja grecko-rzymska i post-rzymska) oraz w świecie śródziemnomorskim.

Celem wykładu jest również zaznajomienie słuchaczy z kierunkami rozwoju i najważniejszymi nowymi osiągnięciami współczesnej polskiej i światowej mediewistyki.

Istotnym elementem wykładu są czasopisma naukowe prezentujące badania w zakresie średniowiecza, najważniejsze instytuty i ośrodki badawcze, wydawnictwa, a także najważniejsze edycje źródłowe i repozytoria.

Obok wykładu w języku polskim przewidziane jest również wykorzystywanie języka angielskiego.

W cyklu 2021/22_Z:

1. Monarchia Kapetyngów do Filipa IV
Tytuł królewski w rękach Kapetyngów - geneza
Pozycja monarchów kapetyńskich w XI w.
Monarchia Kapetyngów wobec Wilhelma Zdobywcy
Przełomowość wieku XII - wzrost potęgi Kapetyngów
Filip II August i bitwa pod Bouvines
Ludwik IX - koncepcja władzy i projekty polityczne
Filip IV - reformy wewnętrzne i polityka zagraniczna
2. Cesarstwo za panowania dynastii Staufów
Konflikt z papiestwem w XII w.
Zakres władzy i ekspansja terytorialna
Polityka Fryderyka Barbarossy
Fryderyk II - koncepcja władzy cesarskiej
3. Wyspy Brytyjskie w czasach najazdów skandynawskich i podboju normańskiego
4. Geneza ruchu krucjatowego, pierwsza wyprawa krzyżowa oraz dzieje państw łacińskich na Wschodzie
5. Cesarstwo Bizantyńskie za panowania Komnenów. IV wyprawa krzyżowa
6. Wojna stuletnia
Przyczyny dynastyczne, społeczne, polityczne i ekonomiczne
Kolejne etapy wojny
Europa zachodnia po zakończeniu Wojny Stuletniej
7. Początki i ekspansja islamu. Bliski Wschód VIII-XV w. Upadek Konstantynopola
8. Święte Cesarstwo Rzymskie w XIII i 1. poł. XIV w
Cesarstwo Luksemburgów

W cyklu 2021/22_L:

1.Euzebiusz z Cezarei. Teologia polityczna Konstantyna Wielkiego
2.Cesarstwo wschodniorzymskie – Justynian Wielki
3.Chrystianizacja Germanów. Królestwa barbarzyńskie na Zachodzie
4.Monarchia Franków za Merowingów
5.Narodziny i ekspansja islamu – kalifat Umajjadów
6.Bizancjum VII-X w.
7.Wikingowie i Skandynawia
8.Karol Wielki i odnowienie cesarstwa na Zachodzie
9.Ludwik Pobożny i dalsze dzieje monarchii karolińskiej
10.Monarchia wschodniofrankijska – do Ottona I
11.Monarchia zachodniofrankijska
12.Otton II oraz Otton III i jego koncepcja cesarstwa
13.Monarchia Kanuta Wielkiego
14.Papież Grzegorz VII i reforma kościelna
15.Świat arabski do najazdu tureckiego. Sunnizm i szyizm

W cyklu 2022/23_Z:

W cyklu 2022/23_L:

W cyklu 2023/24_Z:

1. Cesarstwo w czasach dynastii Salickiej, spór Henryka IV z Grzegorzem VII (2)
2. Monarchia Kapetyngów do Filipa IV (3)
Tytuł królewski w rękach Kapetyngów - geneza
Pozycja monarchów kapetyńskich w XI w.
Monarchia Kapetyngów wobec Wilhelma Zdobywcy
Przełomowość wieku XII - wzrost potęgi Kapetyngów
Filip II August i bitwa pod Bouvines
Ludwik IX - koncepcja władzy i projekty polityczne
Filip IV - reformy wewnętrzne i polityka zagraniczna
3. Cesarstwo za panowania dynastii Staufów (2)
Konflikt z papiestwem w XII w.
Zakres władzy i ekspansja terytorialna
Polityka Fryderyka Barbarossy
Fryderyk II - koncepcja władzy cesarskiej
4. Ruchy religijne w średniowieczu
5. Wyspy Brytyjskie w czasach najazdów skandynawskich i podboju normańskiego
6. Geneza ruchu krucjatowego, pierwsza wyprawa krzyżowa oraz dzieje państw łacińskich na Wschodzie (2)
7. Cesarstwo Bizantyńskie za panowania Komnenów. IV wyprawa krzyżowa
8. Wojna stuletnia
Przyczyny dynastyczne, społeczne, polityczne i ekonomiczne
Kolejne etapy wojny
Europa zachodnia po zakończeniu Wojny Stuletniej
9. Początki i ekspansja islamu. Bliski Wschód VIII-XV w. Upadek Konstantynopola
10. Święte Cesarstwo Rzymskie w XIII i 1. poł. XIV w
Cesarstwo Luksemburgów

W cyklu 2023/24_L:

SEMESTR LETNI

1.Europa barbarzyńska (roz 1, 17-22) i Cesarstwo Rzymskie IV-V wiek. System konstantyński (roz. 2, 23-27)

2.Powstanie państw barbarzyńskich na Zachodzie (roz. 3, 28-58) (2 wykłady)

3.Cesarstwo Wschodnie V-VI wiek (roz. 4, 59-65, lektura uzup. Ziółkowski)

4. Kościół na przełomie epok. Początki średniowiecza (roz. 5 66-74, roz. 7 83-88

5.Bizancjum VII-X w. (roz 11, 181-190, lektura uzup. Ostrogorski) (2 wykłady)

6. Powstanie i ekspansja islamu. Kalifat Umajjadów (roz. 6, 75-82)

7. Europa karolińska (roz. 1 cz. 2, s. 91-117) (2 wykłady)

8. Feudalizm, wieś miasto, monastycyzm i religijność (roz. 2, 4, 5 z cz. 2)

9. Europa Ottońska (2 wykłady)

10. Roz. 6, 7, 8 (Wyspy Brytyjskie i Skandynawia)

11. Bałkany, Słowianie, Abbasydzi

W cyklu 2024/25_Z:

Wykaz zagadnień:

SEMESTR ZIMOWY

ZAGADNIENIE 1
Słowiańszczyzna we wczesnym średniowieczu. Wyspy brytyjskie i Skandynawia we wczesnym średniowieczu

Słowiańszczyzna
Michałowski, cz 2, rozdz. 9,10
Manteuffel, cz. 1, rozdz. 8, 9

Skandynawia i Anglia
Michałowski, cz. 2, roz. 7 i 8
Manteuffel, cz. 1 rozdz. 7

ZAGADNIENIE 2
Cesarstwo w czasach dynastii Salickiej, spór Henryka IV z Grzegorzem VII

Michałowski:
Część 3, rozdział 1 Reforma gregoriańska
Część 3, rozdział 10.1. Niemcy. Dynastia salicka

Manteuffel: cz. 2, rozdz. 11

ZAGADNIENIE 3
Rywalizacja francusko-angielska

Michałowski:
Część 3, rozdział 12 Francja, 13 Anglia
Cześć 4, roz. 3 i 4

Manteuffel:
Cz. 2 roz. 13
Cz. 3, roz. 20, 21

ZAGADNIENIE 4
Cesarstwo za panowania dynastii Staufów, Cesarstwo od XIII do XV w.

Część 3., rozdział 10.2. arystokracja niemiecka w XI-XII w. 10.3. dynastia Staufów
Cześć 4., roz. 6

Manteuffel:
Część 2., roz. 14, 22

ZAGADNIENIE 5.
Ruchy religijne w średniowieczu. Gospodarka i kultura

Michałowski:
Czesc 3, , 2 monastycyzm kanonikat regularny, 3 rycerstwo i 4 eschatologia i heterodoksja, 8 kultura, 9 gospodarka
czesc 4, roz. 1 gosp. w późnym średniowieczu, 2 struk władzy, 10 życie religinne i 11 herezje, 12. Kultura intelektualna

ZAGADNIENIE 6.
Geneza ruchu krucjatowego, pierwsza wyprawa krzyżowa oraz dzieje państw łacińskich na Wschodzie. Reconquista na płw. Iberyjskim

Michałowski
Część 3, roz. 6 krucjaty
Cz. 4, roz. 7 Hiszpania

Manteuffel:
Cz. 2, roz 12 krucjaty
Cz. 2, roz. 15 Hiszpania

ZAGADNIENIE 7.
Bliski Wschód i Bizancjum VIII-XV w. Upadek Konstantynopola i imperium osmańskie

Część 2, roz 12 Świat muzułmański za panowania Abbasydów
Część 3, roz. 15 Bizancjum
Cześć 4, roz. 13 Powstanie imperium osmańskiego

ZAGADNIENIE 8.
Europa środkowa. Ruś i Turcja Osmańska

Część 3, roz. 14 Europa środkowa i wschodnia
Czesc 4, roz. 8 Europa północna, środkowa i wschodnia
Cz. 4 rozdz. 13 Turcja

Manteuffel
Cz. 2, rozdz: 16, 17, 18
Cz. 3, roz. 25, 26, 27, 28

Dyscyplina naukowa, do której odnoszą się efekty uczenia się

historia

E-Learning

W cyklu 2021/22_L:

E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy

W cyklu 2020/21_Z:

E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy

W cyklu 2019/20_L:

E-Learning z podziałem na grupy

W cyklu 2021/22_Z:

E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy

Grupa przedmiotów ogólnouczenianych

W cyklu 2022/23_L:

nie dotyczy

W cyklu 2023/24_Z:

PO/H1 - obszar nauk humanistycznych - I stopień/JM

W cyklu 2024/25_L:

nie dotyczy

W cyklu 2021/22_Z:

nie dotyczy

W cyklu 2020/21_Z:

nie dotyczy

W cyklu 2022/23_Z:

nie dotyczy

W cyklu 2021/22_L:

nie dotyczy

W cyklu 2024/25_Z:

nie dotyczy

W cyklu 2023/24_L:

PO/H1 - obszar nauk humanistycznych - I stopień/JM

W cyklu 2019/20_L:

nie dotyczy

Opis nakładu pracy studenta w ECTS

W cyklu 2022/23_L:

2 ECTS: 30 godzin - obecność i aktywność na zajęciach 30 godzin - regularne przyswajanie wiedzy i przygotowanie do egzaminu

W cyklu 2023/24_Z:

1 ects - 30 godzin - obecność na zajęciach 1 ects - 30 godzin - samodzielne przyswajanie wiedzy, przygotowanie do egzaminu

W cyklu 2024/25_L:

1 ECTS - aktywny udział w zajęciach (30 godzin) 1 ECTS - samodzielna praca studenta z podręcznikiem (30 godzin) = 2 ECTS - 60 godzin

W cyklu 2022/23_Z:

1 ects - 30 godzin - obecność na zajęciach 1 ects - 30 godzin - samodzielne przyswajanie wiedzy, przygotowanie do egzaminu

W cyklu 2024/25_Z:

1 ects - 30 godzin - obecność na zajęciach 1 ects - 30 godzin - samodzielne przyswajanie wiedzy, przygotowanie do egzaminu

W cyklu 2023/24_L:

2 ECTS: 30 godzin - obecność i aktywność na zajęciach 30 godzin - regularne przyswajanie wiedzy i przygotowanie do egzaminu

Poziom przedmiotu

podstawowy

Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się

HI1_W05 - Zna najważniejszą faktografię historii powszechnej i historii Polski w poszczególnych epokach, ze szczególnym uwzględnieniem historii Kościoła i historii wojskowości. HI1_W06 - Posiada wiedzę o możliwościach interpretacji faktów historycznych determinowanych różnym podłożem narodowym, religijnym i kulturowym HI1_W08 - Ma podstawową wiedzę o głównych kierunkach rozwoju i najważniejszych nowych osiągnięciach w zakresie historii. P6U_W – Potrafi: wykorzystywać posiadaną wiedzę - formułować i rozwiązywać złożone i nietypowe problemy oraz wykonywać zadania w warunkach nie w pełni przewidywalnych przez: - właściwy dobór źródeł i informacji z nich pochodzących, dokonywanie oceny, krytycznej analizy i syntezy tych informacji, - dobór oraz stosowanie właściwych metod i narzędzi, w tym zaawansowanych technik informacyjno-komunikacyjnych; wykorzystywać posiadaną wiedzę - formułować i rozwiązywać problemy oraz wykonywać zadania typowe dla działalności zawodowej związanej z kierunkiem studiów - w przypadku studiów o profilu praktycznym P6S_WG - Zna i rozumie: w zaawansowanym stopniu - wybrane fakty, obiekty i zjawiska oraz dotyczące ich metody i teorie wyjaśniające złożone zależności między nimi, stanowiące podstawową wiedzę ogólną z zakresu dyscyplin naukowych lub artystycznych tworzących podstawy teoretyczne oraz wybrane zagadnienia z zakresu wiedzy szczegółowej - właściwe dla programu studiów, a w przypadku studiów o profilu praktycznym - również zastosowania praktyczne tej wiedzy w działalności zawodowej związanej z ich kierunkiem

Typ przedmiotu

obowiązkowy

Wymagania wstępne

Znajomość języka polskiego. Wiedza z zakresu dziejów średniowiecznej Europy na poziomie szkoły średniej.

Koordynatorzy przedmiotu

Bartłomiej Dźwigała

Efekty kształcenia

HI1_W05 - Zna najważniejszą faktografię z zakresu dziejów średniowiecznej Europy oraz świata śródziemnomorskiego, zna najważniejszych władców poszczególnych państw, potrafi osadzić najważniejsze wydarzenia na osi czasu i opisać ich kontekst, zna i wyjaśnia najważniejsze problemy społeczne i zjawiska kulturowe i potrafi je kontekstualizować i umiejscawiać na osi czasu, zna najważniejsze źródła historyczne, a także edycje źródłowe i repozytoria udostępniające źródła historyczne z zakresu dziejów średniowiecznej Europy

HI1_W06 - Posiada wiedzę o zmieniających się na przestrzeni dziejów interpretacjach faktów i procesów historycznych z dziejów średniowiecza; ma wiedzę o tendencjach w interpretowaniu faktów historycznych w odniesieniu do różnych epok i okresów historycznych; zna najważniejszych przedstawicieli mediewistyki i ma wiedzę o ich najważniejszych osiągnięciach i interpretacjach

HI1_W08 - Ma podstawową wiedzę o rozwoju badań mediewistycznych w przeszłości i zna aktualne kierunki i trendy rozwoju nauki w zakresie dziejów Europy średniowiecznej, zna najważniejsze ośrodki badawcze, instytucje, a także wydawnictwa i czasopisma prezentujące wyniki badań

P6S_WG
Zna i rozumie:
w zaawansowanym stopniu – fakty, zjawiska i procesy historyczne z zakresu dziejów średniowiecznej Europy; zna i rozumie najważniejsze szkoły historyczne i ich interpretacje zjawisk dziejowych, a także stosowane przez te szkoły metody badawcze;

P6U_W –
Potrafi:
wykorzystywać posiadaną wiedzę
- syntetyzować informacje, posługiwać się fachowymi definicjami i terminologią; wskazywać na różne interpretacje problemów historycznych; kontekstualizować fakty przytaczając dodatkowe, samodzielne wyselekcjonowane informacje; odnosić się do dyskusji naukowych argumentując w oparciu o wiedzę faktograficzną poprzez:
a) właściwy dobór źródeł i informacji z nich pochodzących, dokonywanie oceny, krytycznej analizy i syntezy tych informacji,
b) dobór oraz stosowanie właściwych metod i narzędzi, w tym zaawansowanych technik informacyjno-komunikacyjnych
- wykorzystywać posiadaną wiedzę – formułować pytania problemowe dotyczące faktografii i rozwiązywać je poprzez krytyczną selekcję i analizę danych

Kryteria oceniania

Na ocenę bardzo dobrą -
Wymagane jest opanowanie wyżej opisanych przedmiotowych efektów uczenia się:

HI1_W05; HI1_W06; HI1_W08; P6U_W; P6S_WG

Na poziomie od 80 %

Na ocenę dobrą -
Wymagane jest opanowanie wyżej opisanych przedmiotowych efektów uczenia się:

HI1_W05; HI1_W06; HI1_W08; P6U_W; P6S_WG

Na poziomie 65 %

Na ocenę dostateczną -
Wymagane jest opanowanie wyżej opisanych przedmiotowych efektów uczenia się:

HI1_W05; HI1_W06; HI1_W08; P6U_W; P6S_WG

Na poziomie 50 %

Literatura

Podstawą jest podręcznik Romana Michałowskiego, Historia powszechna średniowiecze, Warszawa 2012

Lektury uzupełniające:
Tadeusz Manteuffel, Historia powszechna średniowiecza (wiele wydań)
Bartlett R. Tworzenie Europy (wiele wydań)

W cyklu 2021/22_Z:

Przede wszystkim podręcznik:
Michałowski R., Historia powszechna średniowiecze, Warszawa 2012.
oraz jako lektury uzupełniające:
Althoff G., Ottonowie. Władza królewska bez państwa, Warszawa 2009.
Hallam E., Everard J., Francja w czasach Kapetyngów, Warszawa 2008.
Asbridge T., Krucjaty - wojna o Ziemię Świętą, 2015.
Strzelczyk J., Otton III, Wrocław 2009.

W cyklu 2021/22_L:

Roman Michałowski, Historia powszechna średniowiecze, Warszawa 2012. (Część 1.)

W cyklu 2022/23_Z:

Przede wszystkim podręcznik:
Michałowski R., Historia powszechna średniowiecze, Warszawa 2012.
oraz jako lektury uzupełniające:
Hallam E., Everard J., Francja w czasach Kapetyngów, Warszawa 2008.
Asbridge T., Krucjaty - wojna o Ziemię Świętą, 2015.
Bartlett R. Tworzenie Europy (wiele wydań)

W cyklu 2022/23_L:

Roman Michałowski, Historia powszechna średniowiecze, Warszawa 2012. (Część 1.)

W cyklu 2023/24_Z:

W cyklu 2023/24_L:

Roman Michałowski, Historia powszechna średniowiecze, Warszawa 2012. (Część 1.)

W cyklu 2024/25_Z:

Przede wszystkim podręcznik:
Michałowski R., Historia powszechna średniowiecze, Warszawa 2012.
oraz Manteuffel T., Historia powszechna średniowiecze, wiele wydań.

lektury uzupełniające:
Hallam E., Everard J., Francja w czasach Kapetyngów, Warszawa 2008.
Asbridge T., Krucjaty - wojna o Ziemię Świętą, 2015.
Bartlett R. Tworzenie Europy (wiele wydań)

W cyklu 2024/25_L:

Podstawą jest podręcznik Romana Michałowskiego, Historia powszechna średniowiecze, Warszawa 2012

Uwagi

W cyklu 2021/22_Z:

Wiedza z zakresu historii powszechnej średniowiecza na poziomie maturalnym.

W cyklu 2022/23_Z:

Wiedza z zakresu historii powszechnej średniowiecza na poziomie maturalnym.

W cyklu 2023/24_Z:

Wiedza z zakresu historii powszechnej średniowiecza na poziomie maturalnym.

W cyklu 2024/25_Z:

Obecność na zajęciach jest obowiązkowa. Uczestnicy są zobowiązani do przestrzegania zasad kultury osobistej i współżycia społecznego. W czasie zajęć nie wolno korzystać z telefonu, chyba że prowadzący wyznaczy zadanie do realizacji przy jego użyciu.

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Historia - studia I stopnia stacjonarne

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu WNHS-HI-HŚP-w w USOSweb