Nauki pomocnicze historii - Źródła i źródłoznawstwo, chronologia, archiwistyka, paleografia, neografia WNHS-AZD-NPH-Z

Zajęcia wprowadzają studentów w tematykę wybranych nauk pomocniczych historii, istotnych dla warsztatu archiwisty. Celem jest przedstawienie podstawowych pojęć, metod i narzędzi stosowanych w wymienionych w nazwie zajęć naukach pomocniczych historii. Omawiane są różne typy źródeł historycznych i metody pracy nad nimi. Kolejne zagadnienia to chronologia, obejmująca miary czasu i kalendarze w różnych epokach. Zagadnienia z zakresu archiwistyki dotyczą reguł pracy archiwalnej i zasad organizacji zasobu archiwalnego. Paleografia i neografia zapoznaje studentów z różnymi typami pism, przygotowując do samodzielnej pracy ze źródłami.

W cyklu 2024/25_Z:

Treści kształcenia przedmiotu obejmują następującą tematykę:
1. Źródłoznawstwo i klasyfikacje źródeł historycznych.
2. Źródła historiograficzne i dokumentowo-aktowe.
3. Podstawowe pojęcia chronologii.
4. Miary i podziały czasu, rozwój kalendarza.
5. Kalendarz kościelny i komputystyka.
6. Oznaczanie dnia według kalendarza rzymskiego i według kalendarza kościelnego
7. Podstawowe pojęcia paleografii.
8. Dzieje pisma łacińskiego w starożytności i w średniowieczu.
9. Brachygrafia.
10. Dzieje pisma łacińskiego w początkach epoki nowożytnej.
11. Podstawowe pojęcia archiwistyki.

E-Learning

E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy

Grupa przedmiotów ogólnouczenianych

nie dotyczy

Opis nakładu pracy studenta w ECTS

W cyklu 2024/25_Z:

Udział w konwersatorium - 30 godz. Przygotowanie do zaliczenia pisemnego - 20 godz. Przygotowanie zadań domowych - 10 godz

W cyklu 2025/26_Z:

3 ECTS: udział w zajęciach - 30 godz. lektura zadanych tekstów i przygotowanie do zajęć - 60 godz.

Poziom przedmiotu

podstawowy

Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się

AZD1_W02, AZD1_W05, AZD1_W23, AZD1_U05, AZD1_K06

Typ przedmiotu

obowiązkowy

Wymagania wstępne

Podstawowa wiedza historyczna.

Koordynatorzy przedmiotu

W cyklu 2023/24_Z:

W cyklu 2021/22_Z:

W cyklu 2020/21_Z:

W cyklu 2022/23_Z:

W cyklu 2024/25_Z:

W cyklu 2025/26_Z:

Efekty kształcenia

AZD1_W05 Student posiada podstawową wiedze o naukach pomocniczych historii
AZD1_W07 Student posiada na poziomie operacyjnym wiedze o warsztacie naukowym historyka. Posiada podstawową wiedze z zakresu metodologii historii
AZD1_U05 Student potrafi posługiwać się krytyką zewnętrzną i wewnętrzną źródeł historycznych. Potrafi rozpoznawać różne rodzaje wytworów kultury
właściwych dla historii z zastosowaniem typowych metod, w celu określenia ich znaczeń, oddziaływania społecznego oraz miejsca w procesie historyczno-kulturowym
AZD1_K06 Student ma świadomość odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa kulturowego i tradycji zarówno na poziomie lokalnym jak i
globalnym

Wiedza i umiejętności studentów dotyczą:
źródłoznawstwa oraz podstaw chronologii, paleografii i archiwistyki,
znaczenia nauk pomocniczych historii w pracy archiwisty,
typów i gatunków źródeł historycznych,
dziejów pisma łacińskiego,
zasad chronologii historycznej,
specjalistycznej terminologii nauk pomocniczych historii.

Kryteria oceniania

Ocena na podstawie testu pisemnego pod koniec semestru, który sprawdza wiedzę przekazaną w czasie zajęć oraz zdobytą w ramach przygotowania do zajęć.

Literatura

Literatura obowiązkowa:
Szymański J., Nauki pomocnicze historii, Warszawa 2001.
Semkowicz W., Encyklopedia nauk pomocniczych historii, wyd. 4, Kraków 1999.

Literatura uzupełniająca:
Chronologia polska, red. B. Włodarski, Warszawa 1957 (wyd. 2, Warszawa 2007).
Wąsowicz H, Chronologia średniowiecza, Lublin 2016.
Naumowicz J., Geneza chrześcijańskiej rachuby lat. Historyczno-teologiczne podstawy systemu Dionizego Mniejszego, Kraków 2000.
Semkowicz W., Paleografia łacińska, wyd. 2, Kraków 2002.
Górski K., Neografia łacińska, Podręcznik pisma neogotyckiego XVI-XX wieku, Warszawa 1978.

W cyklu 2023/24_Z:

Literatura obowiązkowa:
Szymański J., Nauki pomocnicze historii, Warszawa 2001.
Semkowicz W., Encyklopedia nauk pomocniczych historii, wyd. 4, Kraków 1999.

Literatura uzupełniająca:
Chronologia polska, red. B. Włodarski, Warszawa 1957 (wyd. 2, Warszawa 2007).
Wąsowicz H, Chronologia średniowiecza, Lublin 2016.
Matuszewski J., Słowiański tydzień. Geneza, struktura, nomenklatura, Łódź 1978.
Naumowicz J., Geneza chrześcijańskiej rachuby lat. Historyczno-teologiczne podstawy systemu Dionizego Mniejszego, Kraków 2000.
Semkowicz W., Paleografia łacińska, wyd. 2, Kraków 2002.
Gieysztor A., Zarys dziejów pisma łacińskiego, Warszawa 1973.
Górski K., Neografia łacińska, Podręcznik pisma neogotyckiego XVI-XX wieku, Warszawa 1978.

W cyklu 2024/25_Z:

Literatura obowiązkowa:
Szymański J., Nauki pomocnicze historii, Warszawa 2001.
Semkowicz W., Encyklopedia nauk pomocniczych historii, wyd. 4, Kraków 1999.

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Archiwistyka i zarządzanie dokumentacją - studia I stopnia stacjonarne

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu WNHS-AZD-NPH-Z w USOSweb