Biblioteki w Polsce i polskie za granicą WNHS-AZD-BWP
W trakcie zajęć zostaną przedstawione dzieje książki i bibliotek na tle zachodzących procesów historycznych, społecznych i politycznych w Polsce i po za jej granicami. Przedmiotem omówienia będą również podstawowe materiały pisarskie, elementy zdobnictwa i oprawy ksiąg rękopiśmiennych, pierwsze biblioteki średniowieczne i ich zawartość, książka drukowana (ksylograficzna, inkunabuły) oraz znaczenie i rozwój od strony treściowej księgozbiorów w XVI –XVIII wieku oraz ich wpływ na rozwój myśli ludzkiej. Student zapozna się z historią wybranych bibliotek królewskich, rodowych, uniwersyteckich a także kościelnych w tym klasztornych i katedralnych w omawianym okresie. Zostaną też przedstawione idee tworzenia polskich bibliotek poza granicami kraju w XIX stuleciu (Wielka Emigracja) oraz ich znaczenie dla kultury i świadomości historycznej narodu.
Dyscyplina naukowa, do której odnoszą się efekty uczenia się
E-Learning
W cyklu 2021/22_L: E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy | W cyklu 2020/21_L: E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy | W cyklu 2019/20_L: E-Learning z podziałem na grupy |
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Opis nakładu pracy studenta w ECTS
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
AZD1_W12 - Ma podstawową wiedzę o archiwach, bibliotekach oraz instytucjach kultury w Polsce i na świecie.
AZD1_W28 - Zna zasady funkcjonowania archiwów i instytucji kultury, a także ich problemy związane z rozwojem współczesnej cywilizacji.
AZD1_W29 - Orientuje się w życiu naukowym i kulturalnym kraju oraz rozpoznaje wyzwania jakie stawia przed nimi rozwój współczesnej cywilizacji.
AZD1_U07 - Potrafi interpretować oraz badać zjawiska społeczne (polityczne, ekonomiczne, prawne, kulturalne) w zakresie archiwistyki i zarządzania dokumentacją, a także w zakresie ich wpływu na funkcjonowanie badań nad archiwistyką w kraju i za granicą
AZD1_K05 - Ma świadomość odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa kulturowego (w tym archiwalnego) regionu, kraju, Europy oraz promowanie i popularyzację wiedzy o nim.
Przedmiotowe efekty uczenia się:
W1: student ma wiedzę na temat kształtowania się pierwotnej formy książki (zwój papirusowy, pergaminowy, tablice gliniane, kamienne) aż do kodeksu.
W2: student ma wiedzę na temat powstawania i organizacji pierwszych bibliotek od czasów starożytnych do początku XIX wieku, ich zasobności, użytkowania księgozbioru, oraz przeznaczania
W3: student ma wiedzę na temat znaczenia książki i bibliotek w badaniach archiwalnych
U1: student potrafi zinterpretować zapisy i notatki znajdujące się w książkach jako źródło do badań archiwalnych np. wpisy proweniencyjne, zapisy i glosy marginalne, ekslibris, superekslibrisy.
K1: student ma świadomość, iż książka jest jednym z elementów dziedzictwa kulturowego zawiera nie tylko określone treści ale może służyć do badań archiwalnych poprzez wykorzystanie zawartych w niej treści np. noty i uwagi marginalne sprzed wieków które służą do badań porozopograficznych
Punkty 3 ECTS:
1. Udział w zajęciach - 30 godz.
2. Przygotowanie do zajęć - 30 godz.
3. Przygotowanie do egzaminu – 30 godz.
Konsultacje na temat zagadnień poruszanych na zajęciach odbywają się na dyżurze (raz w tygodniu jedna godzina).
Kryteria oceniania
Warunki dla osiągnięcia określonej oceny:
W1:
- na ocenę bardzo dobrą: student ma w stopniu bardzo dobrym wiedzę na temat kształtowania się pierwotnej formy książki (zwój papirusowy, pergaminowy, tablice gliniane, kamienne) aż do kodeksu.
- na ocenę dobrą: student ma stopniu dobrym wiedzę na temat kształtowania się pierwotnej formy książki (zwój papirusowy, pergaminowy, tablice gliniane, kamienne) aż do kodeksu.
- na ocenę dostateczną: student ma stopniu dostatecznym wiedzę na temat kształtowania się pierwotnej formy książki (zwój papirusowy, pergaminowy, tablice gliniane, kamienne) aż do kodeksu.
W2:
- na ocenę bardzo dobrą: student ma wiedzę w stopniu bardzo dobrym na temat powstawania i organizacji pierwszych bibliotek od czasów starożytnych do początku XIX wieku, ich zasobności, użytkowania księgozbioru, oraz przeznaczania
- na ocenę dobrą: student ma w stopniu dobrym wiedzę na temat powstawania i organizacji pierwszych bibliotek od czasów starożytnych do początku XIX wieku, ich zasobności, użytkowania księgozbioru, oraz przeznaczania
- na ocenę dostateczną: student ma w stopniu dostatecznym wiedzę na temat powstawania i organizacji pierwszych bibliotek od czasów starożytnych do początku XIX wieku, ich zasobności, użytkowania księgozbioru, oraz przeznaczania
W3:
- na ocenę bardzo dobrą: student ma w stopniu bardzo dobrym wiedzę na temat znaczenia książki i bibliotek w badaniach archiwalnych na przestrzeni dziejów
- na ocenę dobrą: student ma w stopniu dobrym wiedzę na temat znaczenia książki i bibliotek w badaniach archiwalnych
- na ocenę dostateczną: student ma w stopniu dostatecznym widzę na temat znaczenia książki i bibliotek w badaniach archiwalnych
U1:
- na ocenę bardzo dobrą: student potrafi w stopniu bardzo dobrym zinterpretować zapisy i notatki znajdujące się w książkach jako źródło do badań archiwalnych np. wpisy proweniencyjne, zapisy i glosy marginalne, ekslibris, superekslibrisy.
- na ocenę dobrą: student potrafi stopniu dobrym zinterpretować zapisy i notatki znajdujące się w książkach jako źródło do badań archiwalnych np. wpisy proweniencyjne, zapisy i glosy marginalne, ekslibris, superekslibrisy.
- na ocenę dostateczną: student potrafi w stopniu dostatecznym zinterpretować zapisy i notatki znajdujące się w książkach jako źródło do badań archiwalnych np. wpisy proweniencyjne, zapisy i glosy marginalne, ekslibris, superekslibrisy.
K1:
- na ocenę bardzo dobrą: student ma w stopniu bardzo dobrym świadomość, iż książka jest jednym z elementów dziedzictwa kulturowego zawiera nie tylko określone treści ale może służyć do badań archiwalnych poprzez wykorzystanie zawartych w niej treści np. noty i uwagi marginalne sprzed wieków które służą do badań porozopograficznych
- na ocenę dobrą: student ma stopniu dobrym świadomość, iż książka jest jednym z elementów dziedzictwa kulturowego zawiera nie tylko określone treści ale może służyć do badań archiwalnych poprzez wykorzystanie zawartych w niej treści np. noty i uwagi marginalne sprzed wieków które służą do badań porozopograficznych
- na ocenę dostateczną: student ma stopniu dostatecznym świadomość, iż książka jest jednym z elementów dziedzictwa kulturowego zawiera nie tylko określone treści ale może służyć do badań archiwalnych poprzez wykorzystanie zawartych w niej treści np. noty i uwagi marginalne sprzed wieków które służą do badań porozopograficznych
Literatura
Literatura:
1. Dahl S., Dzieje książki, Wrocław 1965.
2. Encyklopedia wiedzy o książce, red. nacz. A. Birkenmajer, B. Kocowski, J. Trzynadlowski, Wrocław 1971.
3. Słownik pracowników książki polskiej, red. I. Treichel, Warszawa 1972. (oraz suplementy).
4. Chwalewik E., Zbiory polskie : archiwa, bibljoteki, gabinety, galerje, muzea i inne zbiory pamiątek przeszłości w ojczyźnie i na obczyźnie w porządku alfabetycznym według miejscowości ułożone, t. 1-2, Kraków 1991.
Książka rękopiśmienna:
5. Bielawski J., Książka w świecie islamu, Wrocław 1991.
6. Bieńkowska B., Chamerska H., Tysiąc lat książki i bibliotek w Polsce, Wrocław 1992.
7. Birkenmajer A., Książka rękopiśmienna, w: Aleksander Birkenmajer. Studia bibliologiczne, red. H. Więckowska, A. Birkenmajer, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1975, s. 264-284.
8. Broda M., Biblioteka klasztoru cystersów w Henrykowie do końca XV wieku, Kraków 2014.
9. Dobrowolski K., Z dziejów książki w Polsce średniowiecznej, Kraków 1924.
10. Hornowska M., Zdzitowiecka-Jasieńska H., Zbiory rękopiśmienne w Polsce średniowiecznej, Warszawa 1947.
11. Książka w życiu Kościoła: zbiór studiów, red. T. Kruszewski, Toruń 2009.
12. Marszalska J. M., Biblioteka opactwa benedyktynów w Tyńcu w świetle jej inwentarzy, „Roczniki Biblioteczne”, z. 1/2/1997, s. 29-42.
13. Marszalska J. M., Graczyk W., Zespoły proweniencyjne zasobu inkunabułów i starych druków Biblioteki Wyższego Seminarium Duchownego w Tarnowie : właściciele, użytkownicy, bibliofile, Warszawa 2017.
14. Marszalska J. M., Inwentarze ksiąg biblioteki opactwa cystersów w Szczyrzycu do końca XIX wieku, „Saeculum Christianum”, R. 22/2015, s. 184-193.
15.Marszalska J.M., Graczyk W., The Lost Collection of Incunabula of the Seminary Library in Płock, Warszawa 2023
16. Moskal T., Książka w kulturze sandomierskiego środowiska kolegiackiego do 1818 roku, Lublin 2013
17. Potkowski E., Książka i pismo w średniowieczu. Studia z dziejów kultury piśmiennej i komunikacji społecznej, Pułtusk 2006.
18. Potkowski E., Książka rękopiśmienna w kulturze Polski, Warszawa 1984.
19. Ratajewski J., Wprowadzenie do bibliotekoznawstwa czyli wiedza o bibliotece w różnych dawkach, Warszawa 2002
20. Rękopisy w zbiorach kościelnych, opr. T. Makowski, P. Sapały, Warszawa 2014.
21. Semkowicz W., Paleografia łacińska, Kraków 2011.
22. Szwejkowska H., Głąbiowski K., Książka rękopiśmienna i biblioteka w starożytności i w średniowieczu, Warszawa-Wrocław 1983.
23. Święcki C. K., Kultura piśmienna w Polsce średniowiecznej X-XII wiek, Warszawa 2010.
Książka drukowana:
23. Juda M., Przywileje drukarskie w Polsce, Lublin 1992.
24. Maleczyńska K., Zarys historii bibliotek od XV-XVIII wieku, Wrocław 1976.
25. Marszalska J. M., Biblioteka i archiwum Sanguszków: zarys dziejów, Tarnów 2000.
26. Marszalska J. M., Dramatyczne losy księgozbiorów kościelnych w południowych guberniach Królestwa Polskiego w XIX wieku w świetle obecnego zasobu starych druków Biblioteki WSD w Płocku, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne”, t. 91/2009, s. 41-46.
27. Nowak Z., Początki sztuki drukarskiej na Pomorzu w XV wieku, Gdańsk 1976.
28. Szelińska W., Drukarstwo krakowskie : [1474-1974], Kraków 1974.
29. Szwejkowska H., Książka drukowana XV-XVIII. Zarys historyczny, Warszawa 1983.
30. Żbikowska-Migoń A., Dzieje książki i jej funkcji społecznej : wiek XVIII, Wrocław 1987.
31. Żbikowska-Migoń A., Historia książki w XVIII wieku : początki bibliologii, Warszawa 1989.
Uwagi
|
W cyklu 2021/22_L:
Ogólna znajomość podstawowych faktów z historii Polski i kultury w epoce staropolskiej, a także w XIX wieku, w okresie porozbiorowym |
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: