Historia i archeologia antycznych cywilizacji Basenu Morza Śródziemnego: Bliski Wschód WNHS-AR-1-HABWw
Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z kluczowymi zagadnieniami z zakresu historii i archeologii starożytnego Bliskiego Wschodu – obszaru, który odegrał fundamentalną rolę w kształtowaniu się pierwszych cywilizacji. Wykład obejmuje okres od wczesnego neolitu, przez epokę brązu i żelaza, aż do czasów podbojów Aleksandra Wielkiego. Przedmiot ma charakter przeglądowy i przekrojowy, ale z uwzględnieniem najnowszych wyników badań archeologicznych i interpretacji źródeł pisanych.
W ramach kursu omówione zostaną główne centra cywilizacyjne regionu – Mezopotamia, Anatolia, Lewant i Iran – ze szczególnym uwzględnieniem takich kultur i państw jak: Sumer, Akad, Babilonia, Asyria (w różnych fazach rozwoju), Mitanni, Hatti, Egipt, Fenicja i Persja. Analizie poddane zostaną zagadnienia związane z procesem neolityzacji i początkiem urbanizacji, rozwojem pisma i organizacji państwowej, religią i mitologią, a także przemianami społecznymi i militarnymi. Osobny wykład poświęcony będzie Ludom Morza oraz kryzysowi końca epoki brązu, który doprowadził do upadku wielu dawnych potęg.
Studenci zdobędą wiedzę pozwalającą na rozpoznawanie podstawowej terminologii oraz charakterystycznych cech poszczególnych kultur starożytnego Bliskiego Wschodu. Nauczą się opisywać procesy historyczne i archeologiczne zachodzące w tym regionie, rozumiejąc ich złożoność i wzajemne powiązania. Wykład stanowi solidną podstawę do dalszych, bardziej szczegółowych studiów nad historią starożytną i archeologią Bliskiego Wschodu.
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Opis nakładu pracy studenta w ECTS
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
W01, zna w zaawansowanym stopniu problematykę dotyczącą archeologii poszczególnych epok i regionów starożytnego Bliskiego Wschodu
W02, w zaawansowanym stopniu zagadnienia z zakresu archeologii
starożytnego Bliskiego Wschodu
W03, w zaawansowanym stopniu zagadnienia związane z
kulturowym rozwojem człowieka oraz zjawiska społeczno-kulturowe
zachodzące w społecznościach starożytnego Bliskiego Wschodu
Kryteria oceniania
Obecność na zajęciach - dozwolone dwie nieobecności.
Egzamin pisemny (W01, 02, 03, 04, 05)
Literatura
Literatura podstawowa:
A. Smogorzewska, F. Stępniowski (red.), Archeologia starożytnego Bliskiego Wschodu, Warszawa 2009.
J. Śliwa, Państwa i ludy wschodniej części basenu Morza Śródziemnego (około 3000/2900-332 p.n.e.), (w:) J. Śliwa (red.), Wielka Historia
Świata t. II: Stary i Nowy Świat. Od „rewolucji” neolitycznej do podbojów Aleksandra Wielkiego, Kraków 2005, 187-375.
Literatura uzupełniająca:
M. W. Stolper, A History of the Ancient Near East ca. 3000-323 BC, Malden, 2004.
W. H. Hallo, K. L. Younger (eds.), The Ancient Near East: A History, New York, 2000.
M. L. Steiner, A. E. Killebrew (eds.), The Oxford Handbook of the Archaeology of the Levant: c. 8000–332 BCE, Oxford, 2014.
K. Zeman-Wiśniewska 2023, Cypriot Phoenicians and their cultural identity, in: Saeculum Christianum 30.1, 5-17
K. Zeman-Wiśniewska 2020, Geneza i początki kultu bogini Afrodyty, in: Saeculum Christianum 27.2, 5-18 - https://doi.org/10.21697/sc.2020.27.2.1
K. Zeman-Wiśniewska 2020, Re-evaluation of contacts between Cyprus and Crete from the Bronze Age to Early Iron Age, in: Electrum 27, 11-32 - https://doi.org/10.4467/20800909EL.20.001.12791
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: