Geriatria i pielęgniarstwo geriatryczne WMCM-PG-GPG
Celem przedmiotu jest kompleksowe przygotowanie studentów do sprawowania opieki nad osobami starszymi, uwzględniając zarówno aspekty medyczne, pielęgniarskie, jak i psychospołeczne. Zajęcia mają na celu rozwinięcie wiedzy i umiejętności niezbędnych do zrozumienia specyfiki starzenia się organizmu, rozpoznawania problemów zdrowotnych i społecznych wynikających z podeszłego wieku oraz zapewnienia holistycznej, indywidualnie dostosowanej opieki nad pacjentem geriatrycznym.
Starzenie się jest naturalnym procesem, jednak wymaga szczególnej uwagi ze strony opiekunów medycznych. Przedmiot koncentruje się na specyfice funkcjonowania organizmu osoby starszej, charakterystycznych chorobach wieku podeszłego, a także na aspektach emocjonalnych, psychologicznych i społecznych, które mają istotny wpływ na jakość życia seniorów. Program obejmuje szeroki zakres tematów, począwszy od podstawowych zmian fizjologicznych związanych ze starzeniem się, aż po złożone problemy zdrowotne i opiekuńcze, z jakimi spotykają się osoby starsze.
Główne cele kształcenia:
Rozwinięcie wiedzy teoretycznej na temat procesów starzenia się organizmu
Studenci będą zdobywać wiedzę na temat zmian fizjologicznych, które zachodzą w organizmach osób starszych, takich jak spowolnienie metabolizmu, osłabienie układów narządowych (krążenia, oddechowego, pokarmowego), a także zmiany w układzie nerwowym i zmysłach. Omawiane będą również zmiany w strukturze kości i mięśni, które prowadzą do wzrostu ryzyka upadków i urazów.
Zrozumienie specyfiki chorób wieku podeszłego
W ramach kursu studenci zapoznają się z najczęściej występującymi chorobami geriatrycznymi, takimi jak demencja, choroba Alzheimera, Parkinson, cukrzyca, niewydolność serca, osteoporoza oraz artretyzm. Zrozumienie patofizjologii tych chorób oraz ich objawów umożliwi przyszłym pielęgniarkom skuteczniejsze rozpoznawanie i monitorowanie stanu zdrowia pacjentów starszych.
Nauka praktycznych umiejętności pielęgnacyjnych
Studenci będą zdobywać umiejętności niezbędne do codziennej opieki nad osobami starszymi, takie jak pomoc w codziennych czynnościach życiowych (karmienie, higiena osobista, przemieszczanie się), a także wykonywanie specjalistycznych procedur pielęgniarskich, takich jak monitorowanie parametrów życiowych, podawanie leków czy prowadzenie rehabilitacji. Ważnym elementem jest również nauka profilaktyki odleżyn oraz radzenia sobie z chorobami przewlekłymi.
Rozwinięcie umiejętności komunikacji i empatii w pracy z osobami starszymi
Opieka nad osobami starszymi wymaga szczególnej wrażliwości i empatii. Program zajęć obejmuje szkolenia z zakresu skutecznej komunikacji z pacjentem geriatrycznym, który często boryka się z problemami słuchu, mowy lub pamięci. Studenci nauczą się, jak budować relacje oparte na zaufaniu, jak wspierać emocjonalnie pacjentów oraz ich rodziny, a także jak rozumieć i reagować na specyficzne potrzeby psychiczne seniorów.
Poznanie aspektów etycznych i prawnych w opiece nad osobami starszymi
Przedmiot uwzględnia również zagadnienia związane z prawami pacjenta w podeszłym wieku, z uwzględnieniem autonomii pacjenta, jego godności oraz prawa do decydowania o własnym zdrowiu. Studenci zapoznają się z etycznymi aspektami pracy z osobami starszymi, zwłaszcza w kontekście pacjentów terminalnych lub z ograniczoną zdolnością podejmowania decyzji.
Holistyczne podejście do opieki nad pacjentem geriatrycznym
Studenci nauczą się, jak łączyć różne aspekty opieki, takie jak leczenie farmakologiczne, rehabilitację, wsparcie psychospołeczne oraz edukację zdrowotną pacjenta i jego rodziny. Opieka nad osobą starszą wymaga indywidualnego podejścia, które uwzględnia nie tylko stan zdrowia, ale także warunki socjoekonomiczne pacjenta, jego środowisko rodzinne oraz możliwości samodzielnego funkcjonowania.
Przygotowanie do pracy w interdyscyplinarnym zespole medycznym
W ramach zajęć studenci będą zdobywać umiejętności współpracy z innymi specjalistami w zakresie opieki nad osobami starszymi, takimi jak geriatrzy, fizjoterapeuci, psycholodzy, dietetycy i pracownicy socjalni. Opieka nad pacjentem geriatrycznym jest procesem wymagającym współpracy i koordynacji wielu specjalistów, co zapewnia pacjentowi kompleksową pomoc.
Profilaktyka i promocja zdrowia w podeszłym wieku
Przedmiot obejmuje również naukę zasad profilaktyki zdrowotnej w wieku podeszłym, ze szczególnym naciskiem na promocję zdrowego trybu życia, zapobieganie upadkom, utrzymanie odpowiedniej diety oraz aktywności fizycznej. Studenci nauczą się, jak wspierać osoby starsze w dbaniu o własne zdrowie oraz jak edukować pacjentów i ich rodziny w zakresie codziennej opieki.
Dyscyplina naukowa, do której odnoszą się efekty uczenia się
E-Learning
W cyklu 2021/22_Z: E-Learning | W cyklu 2022/23_Z: E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy |
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2023/24_Z: | W cyklu 2024/25_Z: | W cyklu 2022/23_Z: | W cyklu 2021/22_Z: |
Efekty kształcenia
Wiedza – Student zna i rozumie:
W1: Czynniki ryzyka i zagrożenia zdrowotne u pacjentów w różnym wieku
Kierunkowy efekt uczenia się: D.W1
W2: Etiopatogenezę, objawy kliniczne, przebieg, leczenie, rokowanie i zasady opieki pielęgniarskiej nad pacjentami w wybranych chorobach
Kierunkowy efekt uczenia się: D.W2
W3: Zasady diagnozowania i planowania opieki nad pacjentem w pielęgniarstwie internistycznym, chirurgicznym, położniczo-ginekologicznym, pediatrycznym, geriatrycznym, neurologicznym, psychiatrycznym, w intensywnej opiece medycznej, opiece paliatywnej, opiece długoterminowej
Kierunkowy efekt uczenia się: D.W3
W4: Rodzaje badań diagnostycznych i zasady ich zlecania
Kierunkowy efekt uczenia się: D.W4
W5: Zasady przygotowania pacjenta w różnym wieku i stanie zdrowia do badań oraz zabiegów diagnostycznych, a także zasady opieki w trakcie oraz po tych badaniach i zabiegach
Kierunkowy efekt uczenia się: D.W5
W6: Właściwości grup leków i ich działanie na układy i narządy pacjenta w różnych chorobach w zależności od wieku i stanu zdrowia, z uwzględnieniem działań niepożądanych, interakcji z innymi lekami i dróg podania
Kierunkowy efekt uczenia się: D.W6
W7: Standardy i procedury pielęgniarskie stosowane w opiece nad pacjentem w różnym wieku i stanie zdrowia
Kierunkowy efekt uczenia się: D.W7
W8: Reakcje pacjenta na chorobę, przyjęcie do szpitala i hospitalizację
Kierunkowy efekt uczenia się: D.W8
W9: Proces starzenia się w aspekcie biologicznym, psychologicznym, społecznym i ekonomicznym
Kierunkowy efekt uczenia się: D.W9
W10: Zasady organizacji opieki specjalistycznej (geriatrycznej, intensywnej opieki medycznej, neurologicznej, psychiatrycznej, pediatrycznej, internistycznej, chirurgicznej, paliatywnej, długoterminowej oraz na bloku operacyjnym)
Kierunkowy efekt uczenia się: D.W10
W11: Etiopatogenezę najczęstszych schorzeń wieku podeszłego
Kierunkowy efekt uczenia się: D.W11
W12: Narzędzia i skale oceny wsparcia osób starszych i ich rodzin oraz zasady ich aktywizacji
Kierunkowy efekt uczenia się: D.W12
W13: Zasady żywienia pacjentów, z uwzględnieniem leczenia dietetycznego, wskazań przed- i pooperacyjnych według protokołu kompleksowej opieki okołooperacyjnej dla poprawy wyników leczenia (Enhanced Recovery After Surgery, ERAS)
Kierunkowy efekt uczenia się: D.W22
W14: Metody i techniki komunikowania się z pacjentem niezdolnym do nawiązania i podtrzymania efektywnej komunikacji ze względu na stan zdrowia lub stosowane leczenie
Kierunkowy efekt uczenia się: D.W33
Umiejętności – Student potrafi:
U1: Gromadzić informacje, formułować diagnozę pielęgniarską, ustalać cele i plan opieki pielęgniarskiej, wdrażać interwencje pielęgniarskie oraz dokonywać ewaluacji opieki pielęgniarskiej
Kierunkowy efekt uczenia się: D.U1
U2: Prowadzić poradnictwo w zakresie samoopieki pacjentów w różnym wieku i stanie zdrowia dotyczące wad rozwojowych, chorób i uzależnień
Kierunkowy efekt uczenia się: D.U2
U3: Prowadzić profilaktykę powikłań występujących w przebiegu chorób
Kierunkowy efekt uczenia się: D.U3
U4: Organizować izolację pacjentów z chorobą zakaźną w miejscach publicznych i w warunkach domowych
Kierunkowy efekt uczenia się: D.U4
U5: Dobierać technikę i sposoby pielęgnowania rany, w tym zakładania opatrunków
Kierunkowy efekt uczenia się: D.U6
U6: Dobierać metody i środki pielęgnacji ran na podstawie ich klasyfikacji
Kierunkowy efekt uczenia się: D.U7
U7: Rozpoznawać powikłania po specjalistycznych badaniach diagnostycznych i zabiegach operacyjnych
Kierunkowy efekt uczenia się: D.U8
U8: Doraźnie podawać pacjentowi tlen i monitorować jego stan podczas tlenoterapii
Kierunkowy efekt uczenia się: D.U9
U9: Wykonywać badanie elektrokardiograficzne i rozpoznawać zaburzenia zagrażające życiu
Kierunkowy efekt uczenia się: D.U10
U10: Modyfikować dawkę stałą insuliny szybko- i krótkodziałającej
Kierunkowy efekt uczenia się: D.U11
U11: Przygotowywać pacjenta fizycznie i psychicznie do badań diagnostycznych
Kierunkowy efekt uczenia się: D.U12
U12: Wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych
Kierunkowy efekt uczenia się: D.U13
U13: Przygotowywać zapisy form recepturowych substancji leczniczych w ramach kontynuacji leczenia
Kierunkowy efekt uczenia się: D.U14
U14: Dokumentować sytuację zdrowotną pacjenta, dynamikę jej zmian i realizowaną opiekę pielęgniarską, z uwzględnieniem narzędzi informatycznych do gromadzenia danych
Kierunkowy efekt uczenia się: D.U15
U15: Uczyć pacjenta i jego opiekuna doboru oraz użytkowania sprzętu pielęgnacyjno-rehabilitacyjnego i wyrobów medycznych
Kierunkowy efekt uczenia się: D.U16
U16: Prowadzić u osób dorosłych i dzieci żywienie dojelitowe (przez zgłębnik i przetokę odżywczą) oraz żywienie pozajelitowe
Kierunkowy efekt uczenia się: D.U17
U17: Rozpoznawać powikłania leczenia farmakologicznego, dietetycznego, rehabilitacyjnego i leczniczo-pielęgnacyjnego
Kierunkowy efekt uczenia się: D.U18
U18: Przekazywać informacje członkom zespołu terapeutycznego o stanie zdrowia pacjenta
Kierunkowy efekt uczenia się: D.U22
U19: Asystować lekarzowi w trakcie badań diagnostycznych
Kierunkowy efekt uczenia się: D.U23
U20: Oceniać poziom bólu, reakcję pacjenta na ból i jego nasilenie oraz stosować farmakologiczne i niefarmakologiczne postępowanie przeciwbólowe
Kierunkowy efekt uczenia się: D.U24
U21: Postępować zgodnie z procedurą z ciałem zmarłego pacjenta
Kierunkowy efekt uczenia się: D.U25
U22: Przygotowywać i podawać pacjentom leki różnymi drogami, samodzielnie lub na zlecenie lekarza
Kierunkowy efekt uczenia się: D.U26
Kompetencje społeczne – Student jest gotów do:
K1: Kierowania się dobrem pacjenta, poszanowania godności i autonomii osób powierzonych opiece, okazywania zrozumienia dla różnic światopoglądowych i kulturowych oraz empatii w relacji z pacjentem i jego rodziną
Kierunkowy efekt uczenia się: O.K1
K2: Przestrzegania praw pacjenta
Kierunkowy efekt uczenia się: O.K2
K3: Samodzielnego i rzetelnego wykonywania zawodu zgodnie z zasadami etyki, w tym przestrzegania wartości i powinności moralnych w opiece nad pacjentem
Kierunkowy efekt uczenia się: O.K3
K4: Ponoszenia odpowiedzialności za wykonywane czynności zawodowe
Kierunkowy efekt uczenia się: O.K4
K5: Zasięgania opinii ekspertów w przypadku trudności z samodzielnym rozwiązaniem problemu
Kierunkowy efekt uczenia się: O.K5
K6: Przewidywania i uwzględniania czynników wpływających na reakcje własne i pacjenta
Kierunkowy efekt uczenia się: O.K6
K7: Dostrzegania i rozpoznawania własnych ograniczeń w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych oraz dokonywania samooceny deficytów i potrzeb edukacyjnych
Kierunkowy efekt uczenia się: O.K7
Kryteria oceniania
Warunki uzyskania zaliczenia przedmiotu:
Zaliczenie zajęć praktycznych i praktyk zawodowych (zaliczenie z oceną na podstawie pracy w warunkach naturalnych, realizacja zleconego zadania, obserwacja, samoocena);
Pozytywna ocena pracy samokształceniowej – wykonanie zleconego zadania.
Pozytywna ocena z prezentacji pracy na seminarium – czas trwania prezentacji: 10-15 min., praca zgodna z zadanym tematem, o budowie: strona tytułowa, wstęp, rozwinięcie, zakończenie-podsumowanie rozważań, aktualna bibliografia zawarta na końcu prezentacji, praca wykonana z estetyką, odpowiednio zaprezentowana.
Aktywność na seminarium.
Zaliczenie z oceną – test MCQ;
• Czas trwania zaliczenia 30 minut
• Liczba pytań testowych zamkniętych (jednokrotnego wyboru) – 30
• Kryterium uzyskania oceny pozytywnej jest udzielenie poprawnych odpowiedzi na 60% pytań zaliczeniowych
• Punktacja – za każde pytanie 1 punkt max: 30 pkt min: 16 pkt
- ≤15 pkt niedostateczny (2,0)
- 16 -18 pkt dostateczny (3,0)
- 19- 21 pkt dość dobry (3,5)
- 22 - 24 pkt dobry (4,0)
- 25 - 27 pkt ponad dobry (4,5)
- 28 - 30 pkt bardzo dobry (5,0)
Literatura
Obowiązkowa
Wieczorkowska-Tobis K., Talarska D. (red.): Geriatria i pielęgniarstwo geriatryczne. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Wydanie II. Warszawa 2017
Szczerbińska K., Puto G. (red.): Opieka długoterminowa w geriatrii. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Wydanie I. Warszawa 2023
Dodatkowa
Żak M., Brola W., Rębak D.: Wielkie Problemy Geriatryczne. Upadki, unieruchomienie, zaburzenia kognitywne. Tom 1. Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego, Kielce 2020
Suliga E., Kozieł D., Głuszek-Osuch M., Żak M., Głuszek S.: Wielkie Problemy Geriatryczne. Zaburzenia stanu odżywienia u osób w starszym wieku. Diagnostyka i postępowanie terapeutyczne. Tom 2. Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego, Kielce 2020
Muszalik M. (red.): Problemy pielęgniarstwa geriatrycznego. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Wydanie I. Warszawa 2020
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: