Fizjologia z elementami fizjologii klinicznej WMCM-LEN-F-1
Program wykładów (W), seminariów (S) i ćwiczeń (C)
Wykłady, seminaria i ćwiczenia będą się odbywać stacjonarnie.
Podana kolejność i tematyka poszczególnych tygodni dydaktycznych jest orientacyjna i może ulec zmianie.
Liczba godzin dydaktycznych/semestr
Wykłady 22h
Seminaria 40h
Ćwiczenia 20h
Łącznie 14 ECTS
1. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY
Tydzień wolny od zajęć
2. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY
Mgr Ewa Skopińska
SC.
1. Funkcje i klasyfikacja kanałów jonowych.
2. Właściwości i funkcje błony komórkowej.
3. Rodzaje transportu transbłonowego
4. Sposoby regulacji i zaburzenia funkcji kanałów błonowych (mukowiscydoza)
5. Skład płynu wewnątrz- i zewnątrzkomórkowego
6. Geneza potencjału spoczynkowego. Potencjał równowagi dla jonów potasu
3. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY
Mgr Ewa Skopińska
W. Fizjologia układu nerwowego. Neuron. Dr hab. n. med. i n. o zdr. Anna Różańska-Walędziak, prof. uczelni
1. Neuron i jego właściwości
2. Czynnościowa i strukturalna klasyfikacja neuronów
3. Definicje podstawowych pojęć: bodziec, pobudliwość, pobudzenie, impuls nerwowy
4. Budowa nerwów obwodowych, rodzaje włókien nerwowych i ich charakterystyka
5. Klasyfikacja włókien nerwowych
6. Mechanizm przekazywania pobudzenia wzdłuż włókien. Przewodzenie ciągłe i skokowe
7. Czynniki wpływające na szybkość przewodzenia impulsu wzdłuż włókna nerwowego
8. Charakterystyka dendrytów i ich funkcja
SC. Fizjologia układu nerwowego.
1. Klasyfikacja synaps (elektryczne, chemiczne, pobudzające, hamujące)
2. Budowa i charakterystyka synaps elektrycznych
3. Budowa synaps chemicznych, mechanizm uwalniania transmitera - cykl pęcherzykowy
4. Receptory pre- i postsynaptyczne
5. Postsynaptyczny potencjał pobudzający (EPSP) i hamujący (IPSP)
6. Modulacja przekaźnictwa synaptycznego
7. Neuroprzekaźniki
4. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY
Dr Krzysztof Wyszomirski
W. Układy neurotransmisyjne mózgu.
Dr n. med. Przemysław Kurowski
Omówienie wybranych neurotransmiterów - acetylocholina, aminy katecholowe, serotonina, aminokwasy pobudzające, tlenek azotu, kwas gamma-aminomasłowy (GABA):
• Synteza i unieczynnienie
• Receptory
• Lokalizacja i projekcje neuronów wytwarzających dany neurotransmiter w ośrodkowym układzie nerwowym
• Udział neurotransmiterów w regulacji procesów fizjologicznych i stanów emocjonalnych
• Konsekwencje zaburzeń przekaźnictwa w obrębie wybranych układów neurotransmisyjnych mózgu
SC. Fizjologia układów sensorycznych. Czucie:
1. Adaptacja receptorów
2. Hamowanie oboczne w drogach czuciowych
3. Klasyfikacja i funkcje receptorów i odbieranych przez nie bodźców czuciowych.
4. Kodowanie sygnału czuciowego i transdukcja bodźca do sygnału elektrycznego
5. Pole recepcyjne neuronu czuciowego
6. Drogi czucia powierzchownego, temperatury, bólu, czucia głębokiego ze szczególnym uwzględnieniem różnic w szlakach czucia wibracji, czucia głębokiego, czucia ucisku, bólu i temperatury
7. Pola Heada
8. Ośrodki sensoryczne w korze mózgowej, integracja informacji sensorycznej
Fizjologia układów sensorycznych. Ból. Receptory bólowe (nocyceptory). Bodźce pobudzające i modulujące ich aktywność:
1. Włókna przewodzące ból szybki i wolny
2. Drogi bólowe
3. Neurotransmitery i neuromodulatory biorące udział w przewodzeniu bólu na poziomie I, II i III neuronu
4. Hamowanie czucia bólu:
• zstępujące drogi hamujące i modulujące czucie bólu
• receptory opioidowe
• hamowanie bólu na poziomie nocyceptorów
• hamowanie bólu na poziomie rdzenia kręgowego (bramka kontrolna)
6. Korowa reprezentacja czucia bólu z uwzględnieniem reprezentacji komponenty emocjonalnej czucia bólu
5. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY
Dr Krzysztof Wyszomirski
W. Gospodarka wapniowo-fosforanowa ustroju.
Dr hab. n. med. i n. o zdr. Anna Różańska-Walędziak, prof. ucz.
1. Regulacja hormonalna, znaczenie witaminy D3
2. Magazynowanie i dystrybucja wapnia oraz fosforanów
3. Fizjologiczne zmiany masy kostnej i obrót kostny
S.Fizjologia gospodarki wodno-elektrolitowej.
1. Objętość i skład przestrzeni wodnych
2. Skład jonowy oraz osmolarność płynów ustrojowych
3. Mechanizmy regulujące wewnątrzustrojowe przemieszczanie wody i elektrolitów
4. Regulacja objętości komórek
5. Bilans wodny, sodowy, potasowy, wapniowo-fosforanowy
Fizjologia równowagi kwasowo-zasadowej.
1. Kwasy lotne i nielotne
2. Układy buforowe zewnątrz-wewnątrzkomórkowe
3. Rola nerek i układu oddechowego w utrzymaniu stałego pH
4. Metody oceny równowagi kwasowo-zasadowej
5. Regulacja pH płynu mózgowo-rdzeniowego
6. Pierwotne i wtórne zaburzenia równowagi kwasowo–zasadowej:
• Kwasica (oddechowa, metaboliczna – przyczyny)
• Zasadowica (oddechowa, metaboliczna – przyczyny)
• Mechanizmy kompensacyjne w pierwotnych zaburzeniach równowagi kwasowo–zasadowej (zasady kompensacji oddechowej i nerkowej)
• Wpływ zaburzeń gospodarki kwasowo-zasadowej na gospodarkę elektrolitową
7. Wpływ treningu na równowagę kwasowo-zasadową
Analiza wyników gazometrii w omawianych przypadkach klinicznych.
6. TYDZIEN DYDAKTYCZNY
Dr Krzysztof Wyszomirski
W. Autonomiczny układ nerwowy.
Dr n. med. Przemysław Kurowski
1. Budowa autonomicznego układu nerwowego (AUN)
2. Neuroprzekaźniki AUN
3. Zwoje układu autonomicznego. Przekazywanie pobudzenia w zwojach autonomicznych. Procesy hamowania w zwojach
4. Cześć współczulna AUN
• Ośrodki układu współczulnego
• Zwojowe neurony współczulne i zakończenia synaptyczne: budowa, neurotransmitery, receptory pre- i postsynaptyczne
• Działanie części współczulnej AUN na narządy
5. Cześć przywspółczulna AUN
• Ośrodki układu współczulnego i neurony przedzwojowe
• Zwojowe neurony przywspółczulne i zakończenia synaptyczne: budowa, neurotransmitery, receptory pre- i postsynaptyczne
• Działanie części przywspółczulnej AUN na narządy
SC. Fizjologia układu ruchowego. Odruchy rdzeniowe.
1. Motoneurony rdzenia kręgowego
2. Komórki Renshawa - hamowanie zwrotne motoneuronu
3. Budowa i funkcje narządów ścięgnistych Golgiego
4. Odruchy rdzeniowe - odruch na rozciąganie, odruch z narządów ścięgnistych Golgiego (odwrócony odruch na rozciąganie), odruch obronny
5. Kontrola napięcia mięśniowego przez odruchy proprioceptywne. Znaczenie motoneuronów gamma w regulacji napięcia mięśni szkieletowych
6. Rola opuszki i mostu w regulacji czynności ruchowych
Podstawy badania neurologicznego
Nauka korzystania z młoteczka neurologicznego; badanie odruchu na rozciąganie mięśnia z kończyn dolnych i kończyn górnych, odruchu kolanowego, odruchu ze ścięgna Achillesa, z mięśnia trójgłowego i z mięśnia dwugłowego ramienia.
7. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY CZ. I
Dr Krzysztof Wyszomirski
SC. Fizjologia narządów zmysłów.
Słuch, węch i smak
1. Budowa ucha zewnętrznego, środkowego i wewnętrznego
2. Mechanizm przewodzenia dźwięków
3. Drogi słuchowe. Kora słuchowa. Metody badania słuchu (audiometria)
4. Przyczyny i skutki ubytków słuchu
5. Kodowanie informacji w uchu wewnętrznym rola komórek włosowatych warstwy wewnętrznej i zewnętrznej. Echo Kempa
6. Słyszenie przestrzenne
7. Reprezentacje korowe i podkorowe słuchu
Węch i smak:
1. Budowa i czynności komórek węchowych. Białka receptorowe. Ośrodki węchowe podkorowe i korowe
2. Budowa i czynność komórek smakowych. Drogi czucia smaku i ośrodki korowe czucia smaku
Fizjologia narządów zmysłów. Wzrok:
1. Budowa oka, właściwości optyczne oka, pobudzenie fotoreceptorów
2. Pola recepcyjne komórek zwojowych siatkówki (zdolność rozdzielcza oka)
3. Adaptacja oka do świata i ciemność
4. Wady refrakcji oka (krótkowzroczność, nadwzroczność, astygmatyzm)
5. Zaburzenia ostrości wzroku oraz widzenia barw. Ubytki w polu widzenia
6. Widzenie przestrzenne i zaburzenia widzenia stereoskopowego
7. Unerwienie wegetatywne oka (akomodacja oka, regulacja szerokości źrenicy). Znaczenie w diagnostyce uszkodzeń OUN
8. Unerwienie ruchowe oka, mięśnie sterujące ruchami gałek ocznych. Znaczenie ruchu gałek ocznych w diagnostyce uszkodzeń nerwów i OUN
Nauka badania ostrości wzroku, badanie zdolności widzenia barw (tablice Ishihary), reakcja źrenicy na światło, zbieżność i akomodację; badanie słuchu za pomocą stroików: próba Rinnego i próba Webera.
7. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY CZ. II
Dr Krzysztof Wyszomirski
W. Wstęp do fizjologii układu oddechowego.
Dr hab. n. med. i n. o zdr. Anna Różańska-Walędziak, prof. ucz.
SC. Postawy fizjologiczne procesu oddychania:
1. Funkcjonalna anatomia układu oddechowego – fizjologiczne znaczenie poszczególnych przestrzeni anatomicznych
2. Budowa i funkcja drzewa oskrzelowego, mięśnie oddechowe
3. Unerwienie dróg oddechowych
4. Struktura i funkcja pęcherzyka płucnego, wymiana gazowa
5. Jama opłucnej, geneza ciśnienia w jamie opłucnej , zależność ciśnienia od fazy cyklu oddechowego
6. Napięcie powierzchniowe. Funkcja surfaktantu
7. Przeciek płucny. Krążenie płucne. Budowa ściany naczyń krążenia płucnego Ciśnienie i opór przepływu w krążeniu płucnym
8. Regulacja światła naczyń płucnych, wpływ prężności tlenu na mięśnie gładkie naczyń płucnych
Regulacja czynności układu oddechowego:
1. Nerwowa i humoralna regulacja czynności układu oddechowego
2. Chemiczna i nerwowa regulacja oddychania, powstawanie wzorca oddechowego – patologiczne wzorce oddechowe
3. Regulacja ośrodka oddechowego; receptory ośrodkowe i obwodowe. Receptory dróg oddechowych i płuc oraz związane z nimi odruchy (kaszel, ziewanie, reakcja na wdychanie substancji toksycznych)
Techniki badania przedmiotowego klatki piersiowej. Nauka osłuchiwania. Dźwięki podstawowe i dodatkowe, inne zjawiska osłuchowe.
8. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY
Mgr Ewa Skopińska
W. Fizjologia układu ruchowego. Regulacja napięcia mięśniowego.
Dr n. med. Przemysław Kurowski
1. Rodzaje jednostek motorycznych
2. Receptory mięśni szkieletowych
3. Budowa i funkcje wrzecion mięśniowych. Czuciowe i ruchowe unerwienie włókien mięśni szkieletowych
SC. Fizjologia mięśni gładkich i poprzecznie prążkowanych:
1. Klasyfikacja włókien mięśniowych
2. Struktura włókna mięśniowego. Różnice pomiędzy budową mięśni szkieletowych, mięśni gładkich oraz mięśnia sercowego
3. Rodzaje kanałów wapniowych. Rola wapnia w skurczu mięśni
4. Cykl mostka mięśnia gładkiego, mechanizm skurczu mięśni gładkich
5. Podział czynnościowy mięśni gładkich
1. Mięśnie szkieletowe - jednostka motoryczna (miofilamenty)
2. Budowa sarkomeru
3. Budowa i funkcja synapsy nerwowo-mięśniowej
4. Cykl mostka, sprężenie elektro-mechaniczne
5. Rodzaje skurczów: pojedynczy i tężcowy, skurcz izotoniczny, izometryczny i auksotoniczny
6. Zależność siły skurczu mięśnia od obciążenia.
7. Zależność szybkości skracania mięśnia od obciążenia, prawo Hilla, zależność siły skurczu mięśnia od jego długości – prawo Franka-Starlinga
8. Mechanizmy regulacji siły skurczu mięśnia szkieletowego
9. Metabolizm energetyczny mięśnia szkieletowego oraz podział metaboliczny mięśni szkieletowych
10. Mechanizm zmęczenia, procesy tlenowe i beztlenowe
9. TYDZIEN DYDAKTYCZNY
Dr Krzysztof Wyszomirski
SC. Podstawy anatomiczne i biofizyczne procesu oddychania.
1. Biomechanika cyklu oddechowego
2. Objętość i pojemność płuc. Przestrzeń martwa – fizjologiczna, anatomiczna
3. Wentylacja minutowa płuc, wentylacja przestrzeni martwej, wentylacja pęcherzykowa, transport gazów
4. Opory układu oddechowego – sprężyste, niesprężyste, przepływu, podatność klatki piersiowej i płuc
5. Praca mięśni oddechowych
Fizjologia kliniczna układu oddechowego:
1. Omówienie podstawowych testów diagnostycznych układu oddechowego
2. Technika wykonywania spirometrii
3. Interpretacja wyników spirometrii
10. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY
Dr n. med. Grzegorz Horszczaruk
W. Fizjologia układu sercowo-naczyniowego I. Hemodynamika serca.
1. Budowa kardiomiocytów
2. Komórki szybko- i wolno depolaryzujących się:
• Charakterystyka czynnościowa
• Geneza potencjału czynnościowego
• Budowa i właściwości układu bodźco-przewodzącego serca
3. Fazy cyklu sercowego.
4. Ciśnienia w jamach serca w poszczególnych fazach cyklu
5. Tony i szmery serca
SC. Fizjologia układu sercowo-naczyniowego I. Hemodynamika serca. Regulacja siły skurczu mięśnia sercowego. Zasady krążenia krwi.
1. Podstawowe parametry hemodynamiczne serca:
• Objętość późnorozkurczowa
• Objętość późnoskurczowa
• Objętość wyrzutowa
• Frakcja wyrzutowa
• Częstość skurczów serca
• Pojemność minutowa
2. Regulacja siły skurczu mięśnia sercowego
• Pojęcie obciążenia wstępnego oraz następczego serca
• Prawo Franka-Starlinga (regulacja heterometryczna)
• Kurczliwość mięśnia sercowego (regulacja homometryczna)
• Wpływ obciążenia następczego na szybkość skracania mięśnia sercowego (prawo Hilla)
Zasady krążenia krwi:
• Czynnościowy podział układu krążenia
• Budowa ściany naczyń tętniczych i żylnych
• Czynniki warunkujące wielkość średnicy naczyń tętniczych i żylnych
• Zasady przepływu krwi w naczyniach:
o Zasada ciągłości przepływu
o Prawo Poiseuille'a
• Podstawowe pojęcia hemodynamiczne
o Pojemność minutowa serca
o Ciśnienie tętnicze - skurczowe, rozkurczowe, pulsacyjne, średnie
o Całkowity opór obwodowy
o Tętno tętnicze i żylne
o Powrót żylny
• Zależność pomiędzy ciśnieniem w przedsionku, pojemnością minutową oraz powrotem żylnym
11. TYDZIEN DYDAKTYCZNY
Mgr Ewa Skopińska
W. Znaczenie szczepień profilaktycznych
Dr n. med. Anna Mierzejewska
S. Odporność wrodzona i nabyta:
1. Odpowiedź immunologiczna
2. Odpowiedzi swoiste
3. Odpowiedzi nieswoiste
Specyficzne odpowiedzi immunologiczne:
1. Rodzaje odpowiedzi immunologicznej w infekcjach bakteryjnych i wirusowych
2. Reakcje alergiczne
3. Mechanizmy nadzoru immunologicznego
4. Działanie stresu a układ immunologiczny
12. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY
Mgr Ewa Skopińska
S. Przebieg procesu zapalnego
Mediatory procesu zapalnego
Znaczenie układu dopełniacza
13. TYDZIEN DYDAKTYCZNY
Dr n. med. Grzegorz Horszczaruk
W. Fizjologia układu sercowo-naczyniowego II:
1. Ciśnienie tętnicze
2. Struktury ośrodkowego układu nerwowego regulujące wartości ciśnienia tętniczego
3. Regulacja ciśnienia tętniczego krwi:
• Krótkoterminowa – autonomiczny układ nerwowy i odruchy krążeniowe
• Długoterminowa – nerka, osoczowy układ renina-angiotensyna-aldosteron, układ wazonergiczny, układ peptydów natriuretycznych
SC. Fizjologia układu sercowo-naczyniowego II. Nerwowa i humoralna regulacja czynności układu sercowo- naczyniowego:
1. Działanie ośrodkowe angiotensyny i wazopresyny
2. Odruchy krążeniowe:
• Odruch z baroreceptorów - reakcja ortostatyczna
• Odruch z mechanoreceptorów obszaru sercowo- płucnego (odruch Bainbridge'a)
• Odruch krążeniowy z chemoreceptorów tętniczych
• Odruch Bezolda-Jarischa
• Odruch na nurkowanie
• Próba Valsalvy (etapy i znaczenie)
14. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY
Mgr Ewa Skopińska
W. Kolokwium zaliczające I semestr
Dr hab. n. med. i n. o zdr. Anna Różańska-Walędziak, prof. ucz.
S. Mechanizmy adaptacji człowieka do warunków ekstremalnych:
• Oddychanie w warunkach obniżonego ciśnienia atmosferycznego
• Aklimatyzacja do niskiego ciśnienia parcjalnego tlenu
• Wpływ podwyższonego ciśnienia na organizm
• Fizjologia i patofizjologia nurkowania
15. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY
Dr hab. n. med. i n. o zdr. Anna Różańska-Walędziak, prof. ucz.
W. Procesy termoregulacji. Regulacja głodu i sytości. Bilans energetyczny ustroju. Zaburzenia odżywiania
S. Prezentacje studenckie na wybrane tematy z zakresu fizjologii
------------------------------------------------------------------------------------------------
1. TYDZIEN DYDAKTYCZNY
Dr n. med. Przemysław Kurowski
W. Układ przedsionkowy. Opuszkowe, mostowe i śródmózgowe obszary kontrolujące ruch. Kora ruchowa. Zwoje podstawy. Móżdżek.
1. Budowa i funkcje aparatu przedsionkowego:
• Mechanizm przetwarzania sygnału w komórkach włosowych
• Funkcja kanałów półkolistych. Przekazywanie pobudzenia do nerwu przedsionkowego
• Funkcja woreczka i łagiewki
• Połączenia nerwowe aparatu przedsionkowego
• Jądra przedsionkowe. Układ przedsionkowo-rdzeniowy
• Regulacja napięcia mięśniowego i równowagi ciała przez układ przedsionkowy
• Interakcja układu przedsionkowego z układem wzrokowym - odruch przedsionkowo-oczny, oczopląs porotacyjny i lokomocyjny
2. Organizacja i czynność móżdżku:
• Podział czynnościowy móżdżku
• Organizacja neuronalna kory móżdżku struktury kory móżdżku
• Połączenia móżdżku
• Rola móżdżku w utrzymaniu postawy ciała, regulacji napięcia mięśniowego, koordynacji ruchów dowolnych
• Efekty uszkodzenia móżdżku
3. Kora ruchowo-czuciowa:
• Organizacja neuronów kory motorycznej i połączenia z innymi obszarami kory mózgowej etapy tworzenia ruchu
• Zstępujące drogi ruchowe - drogi korowo-rdzeniowe, drogi ruchowe pochodzące z pnia mózgu
4. Jądra podstawy
• Regulacja czynności motorycznej przez jądra podstawy (pętla skorupy, pętla jądra ogoniastego)
• Mechanizm planowania i wykonywania ruchów dowolnych
SC. Czynność bioelektryczna mózgu (EEG). Rytmy biologiczne. Fizjologia snu i czuwania. Organizacja struktur układu limbicznego.
Czynność bioelektryczna mózgu (EEG):
1. Teoretyczne podstawy występowania czynności bioelektrycznej mózgu
2. Podstawowe fale i analiza zapisu EEG
3. Epilepsja, zapis EEG w trakcie stanów absencyjnych, epilepsji skroniowej i uogólnionych wyładowań epileptycznych
4. Patofizjologiczne podłoże zespołów napadowych
Sen:
1. Dobowa rytmika snu i czuwania.
2. Rola tworu siatkowatego – opuszki, śródmózgowia, wzgórza i podwzgórza w regulacji stanu czuwania i snu
3. Fazy i okresy snu u człowieka. Analiza zapisu EEG w śnie wolnofalowym i fazie snu REM. Charakterystyka poszczególnych faz snu
4. Charakterystyka i znaczenie fizjologiczne snu REM i NREM
5. Zaburzenia snu: narkolepsja, zespół snu z bezdechem (obturacyjny bezdech), somnambulizm, zaburzenia snu w depresji
Rytmy biologiczne:
1. Definicja i rodzaje rytmów biologicznych
2. Synchronizator biologiczny, zegar biologiczny
3. Neurofizjologiczny mechanizm sterowania rytmem okołodobowym czynności fizjologicznych (w tym wydzielania hormonów) i psychicznych
4. Desynchronizacja rytmów biologicznych
Układ limbiczny:
1. Charakterystyka struktur układu limbicznego ze szczególnym uwzględnieniem ciała migdałowatego i jego połączeń z innymi obszarami mózgu. Funkcje kory przedczołowej
2. Interakcja pomiędzy układem limbicznym i autonomicznym
Fizjologia zachowania:
1. Zachowanie wrodzone - odruch bezwarunkowy, instynkt, imprinting, popęd, zaspakajanie popędu
2. Zachowanie nabyte w wyniku uczenia asocjacyjnego - klasyczny odruch warunkowy, instrumentalny odruch warunkowy, instrumentalne odruchy obronne
3. Pamięć stanów emocjonalnych w tym warunkowanie reakcji strachu i stany lękowe. Układ nagrody i kary. Regulacja nastroju
Uczenie się i pamięć:
1. Pojęcie uczenia się i pamięci. Podział pamięci. Poglądy na istotę śladu pamięciowego. Długotrwałe wzmocnienie synaptyczne i długotrwała depresja synaptyczna.
2. Metody oceny koncentracji uwagi i zapamiętywania. Amnezja wsteczna i następcza.
3. Patofizjologia zaburzeń nastroju oraz psychoz (zespoły depresyjne, choroba afektywna dwubiegunowa, schizofrenia).
4. Zespoły otępienne (choroba Alzheimera, otępienie naczyniopochodne)
2. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY
Dr n. med. Grzegorz Horszczaruk
W. Fizjologia układu sercowo-naczyniowego III. Podstawy elektrokardiografii:
1. Odprowadzenia elektrokardiograficzne i osie odprowadzeń kończynowych:
• Dwubiegunowych
• Jednobiegunowych
• Przedsercowych
2. Załamki, odstępy i odcinki elektrokardiogramu - mechanizm powstawania
3. Określenie rytmu serca - cechy rytmu zatokowego
4. Oś elektryczna serca - znaczenie kliniczne
SC. Technika przeprowadzania badania EKG:
1. Aparatura do badania EKG
2. Technika wykonywania EKG spoczynkowego i wysiłkowego
3. Odczytywanie i interpretacja zapisu EKG
4. Próby czynnościowe
Nauka wykonywania badania EKG spoczynkowego. Rejestracja i analiza zapisu EKG.
3. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY
Dr Miłosz Sołowiej
1. Fizjologia cyklu miesiączkowego. Owulacja i zapłodnienie.
2. Rozwój narządów płciowych męskich i żeńskich
3. Znaczenie hormonów płciowych
4. Oogeneza i spermatogeneza
5. Dojrzewanie płciowe
6. Menopauza i andropauza
4.TYDZIEN DYDAKTYCZNY
Dr hab n. med. i n. o zdr. Anna Różańska-Walędziak, prof. ucz.
W. Zmiany w funkcjonowaniu poszczególnych układów u kobiety ciężarnej (krążenia, oddechowego, moczowego, pokarmowego i inne)
S. Przebieg porodu fizjologicznego:
1. Znaczenie i przebieg czynności skurczowej macicy
2. Zwiastuny porodu
3. Cechy porodu fizjologicznego
4. Czynniki porodowe
5. Położenie, ułożenie, ustawienie płodu
6. Okresy porodu.
C. Wprowadzenie do kardiotokografii. Omówienie wybranych przypadków klinicznych
5. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY
Dr n. med. Grzegorz Horszczaruk
W. Fizjologia układu sercowo-naczyniowego IV. Rola śródbłonka w regulacji światła naczyń.
1. Śródbłonek jako narząd wydzielania. Regulacja światła naczyń przez czynniki wydzielane przez śródbłonek:
• Tlenek azotu
• Prostacyklina
• Prostaglandyny
• Tromboksan
• Endotelina
2. Czynniki warunkujące wielkość średnicy naczyń tętniczych i żylnych:
• Podstawowe napięcie miogenne ściany naczyń
• Wpływ unerwienia na mięśnie gładkie naczyń
• Wpływ metabolitów na mięśnie gładkie naczyń
SC. Regulacja krążenia w poszczególnych narządach. Mikrokrążenie.
1. Regulacja przepływu krwi przez narządy:
• Krążenie wieńcowe:
o Anatomia krążenia wieńcowego
o Metabolizm mięśnia sercowego
o Czynniki warunkujące wydatek energetyczny mięśnia sercowego
o Regulacja światła tętnic wieńcowych (autoregulacja, regulacja za pośrednictwem lokalnie wydzielanych czynników, wpływ układu autonomicznego na przepływ wieńcowy)
o Rezerwa wieńcowa
• Krążenie mózgowe:
o Autoregulacja przepływu mózgowego
o Wpływ grawitacji na krążenie mózgowe
o Rola tlenu i dwutlenku węgla w regulacji światła naczyń mózgowych
o Wpływ zmian ciśnienia śródczaszkowego na przepływ mózgowy (objaw Cushinga)
2. Charakterystyka naczyń mikrokrążenia:
• Właściwości przepływu przez naczynia włosowate
• Procesy wymiany przez ścianę naczyń włosowatych (procesy dyfuzji, filtracji i reabsorpcji)
• Mechanizmy regulacji mikrokrążenia:
o Autoregulacja przepływu
o Przekrwienie czynnościowe i reaktywne
• Rola komórek śródbłonka w regulacji mikrokrążenia
6. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY
Mgr Ewa Skopińska
Wielka Synapsa - etap uczelniany
Dr hab n. med. i n. o zdr. Anna Różańska-Walędziak, prof. ucz.
SC. Czynność endokrynna trzustki
1. Insulina
• Biosynteza i budowa insuliny
• Neurogenna i hormonalna kontrola wydzielania insuliny, rola układu autonomicznego, substratów i hormonów przewodu pokarmowego
• Mechanizm działania insuliny, receptory insuliny, regulacja receptorów insuliny, wewnątrzkomórkowe przekaźniki działania insuliny
• Regulacja gospodarki węglowodanowej, lipidowej i białkowej przez insulinę
2.Glukagon
• Neurogenna i hormonalna regulacja wydzielania glukagonu
• Mechanizm działania glukagonu
• Regulacja gospodarki węglowodanowej i lipidowej przez glukagon
7. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY
Dr hab n. med. i n. o zdr. Anna Różańska-Walędziak, prof. ucz.
W. Oś podwzgórzowo-przysadkowa
Oś podwzgórzowo-przysadkowa i sprzężenie zwrotne:
• Podwzgórzowe hormony uwalniające i hamujące
• Hormony przedniego płata przysadki
S.Gruczoł tarczowy
• Budowa tarczycy, rozmieszczenie i metabolizm jodu
• Biosynteza, uwalnianie i transport hormonów tarczycy
• Regulacja wydzielania hormonów tarczycy
• Skutki fizjologiczne działania hormonów tarczycy
Kora nadnerczy
• Morfologia kory nadnerczy
• Biosynteza i struktura hormonów kory nadnerczy
• Regulacja wydzielania CRH, ACTH i hormonów kory nadnerczy (kortyzolu)
• Transport do tkanek docelowych i metabolizm hormonów kory nadnerczy
• Działanie glikokortykosteroidów
8. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY
Dr Miłosz Sołowiej
W. Budowa i funkcje wątroby.
Dr hab n. med. i n. o zdr. Anna Różańska-Walędziak, prof. ucz.
S. Fizjologia układu pokarmowego.
Ogólna struktura układu pokarmowego człowieka
Autonomiczny układ jelitowy
Motoryka przewodu pokarmowego
9. TYDZIEN DYDAKTYCZNY
Dr Miłosz Sołowiej
SC. Znaczenie hormonów przewodu pokarmowego.
Czynność wydzielnicza gruczołów trawiennych i ich regulacja (wydzielanie śliny, żołądkowe, trzustkowe, jelitowe)
Trawienie i wchłanianie (wody, elektrolitów, witamin, węglowodanów, białek, tłuszczów)
Budowa i funkcje egzokrynnej części trzustki
10. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY
Dr n. med. Przemysław Kurowski
W. Fizjologia układu moczowego.
1. Anatomia czynnościowa nerek
2. Struktura i funkcja nefronu
3. Odrębności czynnościowe i anatomiczne krążenia nerkowego
4. Mechanizm i regulacja powstawania moczu pierwotnego (filtracja kłębuszkowa: błona filtracyjna, efektywne ciśnienie filtracyjne)
5. Transport kanalikowy. Równowaga kłębuszkowo-kanalikowa
6. Zagęszczanie i rozcieńczanie moczu: wzmacniacz i wymiennik przeciwprądowy, rola mocznika
7. Regulacja gospodarki wapniowo- fosforanowej przez nerki
8. Hormonalna funkcja nerek (erytropoetyna, witamina D)
9. Rola nerek w regulacji ciśnienia tętniczego
S. Regulacja działania i ocena funkcjonowania układu moczowego.
1. Regulacja przepływu nerkowego i transportu kanalikowego – neurogenna (unerwienie nerek, odruchowa regulacja), hormonalna i humoralna (układ renina – angiotensyna – aldosteron, wazopresyna, endoteliny, tlenek azotu, peptydy natriuretyczne, dopamina, adrenomodullina, cytokiny)
2. Diureza presyjna. Inne przyczyny zmian diurezy
3. Pojęcie klirensu nerkowego. Klirens kreatyniny – metody wyliczania (wzór Cockrofta - Gaulta i reguła MDRD), znaczenie kliniczne
4. Analiza składu moczu ostatecznego, interpretacja badania ogólnego moczu
Nauka obliczania filtracji kłębuszkowej i oceny wydolności nerek. Interpretacja wyników badania ogólnego moczu.
9. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY
Prof. Łukasz Szumowski/ Dr n med. Grzegorz Horszczaruk/ Dr Krzysztof Wyszomirski
W. Fizjologia wysiłku fizycznego. Energetyka wysiłkowa.
1. Źródła energii do pracy mięśni szkieletowych
2. Wykorzystanie źródeł energii w zależności od rodzaju, czasu trwania i intensywności wysiłku
3. Spoczynkowe i wysiłkowe pochłanianie tlenu
4. Deficyt i dług tlenowy. Równowaga czynnościowa podczas pracy fizycznej
5. Współczynnik oddechowy
6. Współczynnik pracy użytecznej
7. Metody pomiaru wydolności i ich uzasadnienie fizjologiczne
SC. Klasyfikacja wysiłków fizycznych:
• Wysiłki dynamiczne i statyczne
• Wysiłki lokalne i ogólne
• Wysiłek submaksymalny i maksymalny
2. Wydolność tlenowa: czynniki decydujące o ilości tlenu dostarczanego do tkanek przez układ krążenia
3. Adaptacja do dynamicznego i statycznego wysiłku fizycznego:
• Układu krążenia
• Układu oddechowego
4. Wpływ pozycji ciała na zmiany parametrów hemodynamicznych podczas wysiłków fizycznych
5. Zmiany hormonalne w trakcie wysiłku
6. Wpływ regularnych wysiłków fizycznych na wydolność człowieka
7. Wpływ wieku, płci i wydolności fizycznej na adaptację do wysiłku fizycznego
8. Adaptacja do wysiłku fizycznego osób z chorobami układu krążenia i układu oddechowego. Tolerancja wysiłkowa osób po transplantacji serca
9. Przeciwwskazania do wykonywania wysiłków statycznych lokalnych i ogólnych
10. Elektrokardiografia wysiłkowa: Wartość diagnostyczna elektrokardiografii wysiłkowej w chorobie niedokrwiennej serca, nadciśnieniu tętniczym i zaburzeniach rytmu serca. Wskazania i przeciwwskazania do wykonania testu wysiłkowego
11. Korzystne efekty treningu fizycznego w wybranych schorzeniach (choroby układu krążenia, cukrzyca, POCHP, astma oskrzelowa)
12. Ujemne skutki przetrenowania (zespół przetrenowania)
11. TYDZIEN DYDAKTYCZNY
Dr n. med. Przemysław Kurowski
W. Krew - składniki morfotyczne krwi oraz ich znaczenie
1. Podział i funkcje leukocytów
2. Funkcje płytek krwi
3. Przydatność kliniczna odczynu Biernackiego (OB)
4. Zmiany patologiczne w układzie czerwonokrwinkowym - niedokrwistości, policytemie, hemoglobinopatie, hemoglobinuria
5. Przyczyny niedoboru i nadmiaru żelaza w organizmie - wybrane jednostki chorobowe
6. Zmiany patologiczne w układzie białokrwinkowym - leukocytoza, leukopenia
Hematopoeza. Układ czerwonokrwinkowy
1. Hematopoeza
2. Budowa i funkcje erytrocytów
3. Hemoglobina - rodzaje, właściwości
4. Krzywa dysocjacji hemoglobiny
5. Transport gazów we krwi
6. Rola erytropoetyny
SC. Proces hemostazy
1. Hemostaza - rola śródbłonka, płytek krwi i czynników krzepnięcia
2. Kaskada krzepnięcia
3. Wybrane zaburzenia hemostazy
4. Układ fibrynolizy
5. Endogenne antykoagulanty
6. Kliniczne wskaźniki hemostazy - czas krwawienia, krzepnięcia, protrombinowy
7.Zaburzenia hemostazy. Skazy krwotoczne. Niedobory endogennych antykoagulantów
Przydatność kliniczna oceny parametrów czerwonokrwinkowych.
1. Badanie morfotyczne krwi (morfologia) - przydatność kliniczna
2. Gospodarka żelaza. Badania biochemiczne
3. Grupy krwi, konflikt serologiczny w grupach głównych, próba krzyżowa - definicja, zastosowanie kliniczne
13. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY
Dr Miłosz Sołowiej
SC. Powtórzenie wiadomości z zakresu fizjologii przygotowujące do egzaminu
Omówienie wybranych przypadków klinicznych
14. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY
Dr Krzysztof Wyszomirski
W. Kolokwium zaliczające II semestr
Dr hab. n. med. i n. o zdr. Anna Różańska-Walędziak, prof. ucz.
SC. Podstawy ultrasonografii narządów klatki piersiowej i jamy brzusznej
15. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY
Dr Grzegorz Horszczaruk
W. Procesy starzenia organizmu.
S. Prezentacje studenckie na wskazane tematy z zakresu fizjologii
|
W cyklu 2022/23_Z:
Program wykładów (W), seminariów (S) i ćwiczeń (C) 1. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Mgr Ewa Skopińska W1. Przedstawienie metod i kryteriów oceniania przedmiotu. Fizjologia komórki. Dr hab. n. med. i n. o zdr. Anna Różańska-Walędziak SC1. Fizjologia komórki. Funkcje i klasyfikacja kanałów jonowych. Wykonanie ćwiczenia: nauka interpretacji potencjałów wywołanych. 2. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Mgr Ewa Skopińska W2. Fizjologia układu nerwowego. Komórka nerwowa. Dr hab. n. med. i n. o zdr. Anna Różańska-Walędziak S2. Fizjologia układu nerwowego. 3. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Lek. Krzysztof Wyszomirski S3 C2. Podstawy anatomiczne i biofizyczne procesu oddychania. Fizjologia kliniczna układu oddechowego. Zaliczenie ćwiczenia: nauka wykonywania spirometrii, wyznaczanie wskaźnika Tiffenau, wyznaczanie natężonego przepływu wydechowego za pomocą przepływomierza szczytowego. 4. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Dr n. med. Grzegorz Horszczaruk Uwaga: zajęcia seminaryjne z dnia 26.10 odbędą się 09.11 ze względu na dyspozycyjność wykładowcy. W4. Fizjologia układu sercowo-naczyniowego I. Hemodynamika serca. 1. Budowa kardiomiocytów S4 C3. Fizjologia układu sercowo-naczyniowego I. Hemodynamika serca. Regulacja siły skurczu mięśnia sercowego. Zasady krążenia krwi. Zaliczenie ćwiczenia: aktywny udział w analizie omawianych przypadków klinicznych. 5. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Dr n. med. Grzegorz Horszczaruk W5. Fizjologia układu sercowo-naczyniowego II: S5 C4. Fizjologia układu sercowo-naczyniowego II. Nerwowa i humoralna regulacja czynności układu sercowo- naczyniowego: 6. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Lek. Krzysztof Wyszomirski W6. Wstęp do kardiologii. Prof. dr hab. n. med. Łukasz Szumowski S6 C5. Fizjologia układów sensorycznych. Czucie: Fizjologia układów sensorycznych. Ból. Receptory bólowe (nocyceptory). Bodźce pobudzające i modulujące ich aktywność: Zaliczenie ćwiczenia: badanie progu czucia temperatury i progu czucia bólu wywołanego temperaturą. Wyznaczanie progu czucia temperatury dla zimna i ciepła oraz progu odczuwania bólu wywołanego zimnem i gorącem dla dwóch wybranych okolic ciała. 7. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Lek. Krzysztof Wyszomirski S7 C6. Fizjologia narządów zmysłów. Słuch, węch i smak Fizjologia narządów zmysłów. Wzrok: Zaliczenie ćwiczenia: badanie ostrości wzroku, badanie zdolności widzenia barw (tablice Ishihary), reakcja źrenicy na światło, zbiezność i akomodację; badanie słuchu za pomocą stroików: próba Rinnego i próba Webera. 8. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Mgr Ewa Skopińska S8 C7. Fizjologia układu ruchowego I. Fizjologia mięśni gładkich i poprzecznie prążkowanych: 1. Klasyfikacja włókien mięśniowych 1. Mięśnie szkieletowe - jednostka motoryczna (miofilamenty) Zaliczenie ćwiczenia: aktywny udział w zajęciach 9. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Dr n. med. Grzegorz Horszczaruk W7. Fizjologia układu sercowo-naczyniowego III. Podstawy elektrokardiografii: S9 C8. Technika przeprowadzania badania EKG: Zaliczenie ćwiczenia: nauka wykonywania badania EKG spoczynkowego. Rejestracja i analiza zapisu EKG. 10. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Lek. Krzysztof Wyszomirski S10 C9. Fizjologia układu ruchowego II. Odruchy rdzeniowe. Zaliczenie ćwiczenia: nauka korzystania z młoteczka neurologicznego; badanie odruchu na rozciąganie mięśnia z kończyn dolnych i kończyn górnych, odruchu kolanowego, odruchu ze ścięgna Achillesa, z mięśnia trójgłowego i z mięśnia dwugłowego ramienia. 11. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Lek. Krzysztof Wyszomirski W8. Fizjologia układu ruchowego II. Regulacja napięcia mięśniowego. Dr n. med. Przemysław Kurowski S11. Postawy fizjologiczne procesu oddychania: Regulacja czynności układu oddechowego: 12. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Dr n. med. Przemysław Kurowski W9. Układ przedsionkowy. Opuszkowe, mostowe i śródmózgowe obszary kontrolujące ruch. Kora ruchowa. Zwoje podstawy. Móżdżek. S12. Czynność bioelektryczna mózgu (EEG). Rytmy biologiczne. Fizjologia snu i czuwania. Organizacja struktur układu limbicznego. 13. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Dr hab. n. med. i n. o zdr. Anna Różańska-Walędziak 09.01.2023. Kolowium zaliczające I semestr w formie testu jednokrotnego wyboru. 14. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Dr n. med. Grzegorz Horszczaruk W10. Fizjologia układu sercowo-naczyniowego IV. Rola śródbłonka w regulacji światła naczyń. S13. Regulacja krążenia w poszczególnych narządach. Mikrokrążenie. 15. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Dr hab. n. med. i n. o zdr. Anna Różanska-Walędziak W11 Neuroendokrynna regulacja głodu i sytości S14C10. Fizjologia układu pokarmowego. Zaliczenie ćwiczenia: aktywny udział w omawianiu wybranych przypadków klinicznych. Ocena i interpretacja wyników badań dodatkowych związanych z funkcjonowaniem przewodu pokarmowego. 16. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Dr n. med. Przemysław Kurowski W12. Fizjologia krwi. S15 C11. Przydatność kliniczna oceny parametrów krwi. Zaliczenie ćwiczenia: nauka wykonywania prób krzyżowych i oznaczania grupy krwi, pomiar odczynu Biernackiego i oceny hematokrytu. Aktywny udział w omawianiu wybranych preparatów i przypadków klinicznych. 17. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Dr hab. n. med. i n. o zdr. Anna Różańska-Walędziak, lek. Krzysztof Wyszomirski W13. Gospodarka wapniowo-fosforanowa ustroju S16.Fizjologia gospodarki wodno-elektrolitowej. Zaliczenie ćwiczenia: analiza wyników gazometrii w omawianych przypadkach klinicznych. 18. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Dr n. med. Przemysław Kurowski W14. Fizjologia układu moczowego. S17 C13. Regulacja działania i ocena funkcjonowania układu moczowego. Zaliczenie ćwiczenia: nauka obliczania filtracji kłębuszkowej i oceny wydolności nerek. Interpretacja wyników badania ogólnego moczu. 19. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Dr n.med. i n. o zdr. Joanna Kacperczyk-Bartnik W15. Hormony płciowe - znaczenie dla prawidłowego rozwoju i funkcjonowania organizmu S18 C14. Fizjologia układu rozrodczego. 20.TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Dr hab. n. med. i n. o zdr. Anna Różańska-Walędziak, mgr Ewa Skopińska W16. Oś podwzgórzowo-przysadkowa Dr hab. n. med. i n. o zdr. Anna Różańska-Walędziak S19.Dr hab. n. med. i n. o zdr. Anna Różańska-Walędziak Kora nadnerczy C15. Mgr Ewa Skopińska Zaliczenie ćwiczenia: aktywny udział w analizie sytuacji klinicznych. 21. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Dr hab. n. med. i n. o zdr. Anna Różańska-Walędziak W17. Przebieg ciąży fizjologicznej: S20 C16. Przebieg porodu i okresu połogu: Zaliczenie ćwiczenia: aktywny udział w prezentacji przebiegu porodu fizjologicznego przy użyciu fantomów. 22. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Mgr Ewa Skopińska S21. C17. Cukrzyca. Zaliczenie ćwiczenia: nauka pomiaru glikemii przy użyciu glukometru, interpretacja i ocena dobowych profilów glikemii oraz testu obciążenia glukozą. 23. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Dr n. med. Przemysław Kurowski W18. Układy neurotransmisyjne mózgu: S22 Autonomiczny układ nerwowy: Zaliczenie ćwiczenia: Badanie aktywności spontanicznej i indukowanej przez obciążenie mięśnia. Wpływ układu nerwowego na aktywność skurczową mięśni gładkich. Antagonizm czynnościowy przywspółczulnego i współczulnego układu nerwowego. C19 Mgr Ewa Skopińska Zaliczenie ćwiczenia: aktywny udział w omawianiu wybranych sytuacji klinicznych 24. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY W19. Eliminacje do konkursu Wielka Synapsa S23. Energetyka spoczynkowa. Mgr Ewa Skopińska, Dr hab. n. med. i n. o zdr. Anna Różanska-Walędziak 1. Tkanka tłuszczowa jako źródło i miejsce docelowe działania hormonów Przebieg porodu i okresu połogu: Zaliczenie ćwiczenia: aktywny udział w prezentacji przebiegu porodu fizjologicznego przy użyciu fantomów. 25. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Lek. Krzysztof Wyszomirski W20.Fizjologia wysiłku fizycznego. Energetyka wysiłkowa. S24.C20.Klasyfikacja wysiłków fizycznych: Zaliczenie ćwiczenia: aktywny udział w analizie sytuacji klinicznych 26. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Prof. dr hab. n. med. Piotr Zaborowski, Lek. Krzysztof Wyszomirski W21. Wykład gościnny S25. Odpowiedź immunologiczna. Odporność wrodzona i nabyta: Specyficzne odpowiedzi immunologiczne: 27. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Dr hab. n. med. i n. o zdr. Anna Różańska-Walędziak, Dr n. med. Grzegorz Horszczaruk W22. Kolokwium zaliczające I semestr w formie testu jednokrotnego wyboru. S26. Fizjologia procesów starzenia się organizmu C18. Dr n.med. Przemysław Kurowski Zaliczenie ćwiczenia: Badanie aktywności spontanicznej i indukowanej przez obciążenie mięśnia. Wpływ układu nerwowego na aktywność skurczową mięśni gładkich. Antagonizm czynnościowy przywspółczulnego i współczulnego układu nerwowego. 28. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Lek. Krzysztof Wyszomirski S27. Fizjologia kliniczna - zintegrowane podejście: 29. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Dr hab. n. med. i n. o zdr. Anna Różańska-Walędziak S28. Egzamin w terminie zerowym. (05,06.06.2023) Kolejność tygodni dydaktycznych może ulec zamianie w zależności od dostępności wykładowców. |
W cyklu 2023/24_Z:
Program wykładów (W), seminariów (S) i ćwiczeń (C) Wykłady, seminaria i ćwiczenia będą się odbywać stacjonarnie. Wykłady 22h Łącznie 14 ECTS 1. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Dr Krzysztof Wyszomirski W1. Przedstawienie metod i kryteriów oceniania przedmiotu. Fizjologia komórki. Dr hab. n. med. i n. o zdr. Anna Różańska-Walędziak S1. Fizjologia komórki. Funkcje i klasyfikacja kanałów jonowych. 2. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Mgr Ewa Skopińska W2. Fizjologia układu nerwowego. Komórka nerwowa. Dr hab. n. med. i n. o zdr. Anna Różańska-Walędziak S2C1. Fizjologia układu nerwowego. 3. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Lek. Krzysztof Wyszomirski W3.Układy neurotransmisyjne mózgu. Dr n. med. Przemysław Kurowski: S3C2. Fizjologia układów sensorycznych. Czucie: Fizjologia układów sensorycznych. Ból. Receptory bólowe (nocyceptory). Bodźce pobudzające i modulujące ich aktywność: 4. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Mgr Ewa Skopińska W4. Fizjologia układu ruchowego II. Regulacja napięcia mięśniowego. Dr n. med. Przemysław Kurowski S4C3. Fizjologia mięśni gładkich i poprzecznie prążkowanych: 5. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Brak zajęć 6.TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Lek. Krzysztof Wyszomirski W5. Autonomiczny układ nerwowy: Dr n. med. Przemysław Kurowski S5C4. Fizjologia układu ruchowego II. Odruchy rdzeniowe. Podstawy badania neurologicznego 7. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Lek. Krzysztof Wyszomirski S6C5. Fizjologia narządów zmysłów. Słuch, węch i smak Nauka badania ostrości wzroku, badanie zdolności widzenia barw (tablice Ishihary), reakcja źrenicy na światło, zbieżność i akomodację; badanie słuchu za pomocą stroików: próba Rinnego i próba Webera. 8. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Lek. Krzysztof Wyszomirski W6. Wstęp do fizjologii układu oddechowego. Dr hab. n. med. i n. o zdr. Anna Różańska-Walędziak S7C6. Postawy fizjologiczne procesu oddychania: Regulacja czynności układu oddechowego: Techniki badania przedmiotowego klatki piersiowej. Nauka osłuchiwania. Dźwięki podstawowe i dodatkowe, inne zjawiska osłuchowe. 9. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Lek. Krzysztof Wyszomirski S8C7. Podstawy anatomiczne i biofizyczne procesu oddychania. Fizjologia kliniczna układu oddechowego: 10. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Lek. Krzysztof Wyszomirski W7. Gospodarka wapniowo-fosforanowa ustroju S9C8.Fizjologia gospodarki wodno-elektrolitowej. Analiza wyników gazometrii w omawianych przypadkach klinicznych. 11. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Dr n. med. Grzegorz Horszczaruk W8. Fizjologia układu sercowo-naczyniowego I. Hemodynamika serca. S10 C9. Fizjologia układu sercowo-naczyniowego I. Hemodynamika serca. Regulacja siły skurczu mięśnia sercowego. Zasady krążenia krwi. Zasady krążenia krwi: 12. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Lek. Krzysztof Wyszomirski S11. Odporność wrodzona i nabyta: 13. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Dr hab. n. med. i n. o zdr. Anna Różańska-Walędziak/Mgr Ewa Skopińska W9. 08.01.2024 Kolokwium zaliczające I semestr S12. Energetyka spoczynkowa 14. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Dr n. med. Grzegorz Horszczaruk W10. Fizjologia układu sercowo-naczyniowego II: S13 C10. Fizjologia układu sercowo-naczyniowego II. Nerwowa i humoralna regulacja czynności układu sercowo- naczyniowego: 15. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Dr n. med. Przemysław Kurowski W11. Układ przedsionkowy. Opuszkowe, mostowe i śródmózgowe obszary kontrolujące ruch. Kora ruchowa. Zwoje podstawy. Móżdżek. S14. Czynność bioelektryczna mózgu (EEG). Rytmy biologiczne. Fizjologia snu i czuwania. Organizacja struktur układu limbicznego. |
W cyklu 2024/25_Z:
Program wykładów (W), seminariów (S) i ćwiczeń (C) Wykłady, seminaria i ćwiczenia będą się odbywać stacjonarnie. Liczba godzin dydaktycznych/semestr Wykłady 22h Łącznie 14 ECTS 1. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Tydzień wolny od zajęć 2. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY SC. 3. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY W. Fizjologia układu nerwowego. Neuron. Dr hab. n. med. i n. o zdr. Anna Różańska-Walędziak, prof. uczelni SC. Fizjologia układu nerwowego. 4. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY W. Układy neurotransmisyjne mózgu. SC. Fizjologia układów sensorycznych. Czucie: Fizjologia układów sensorycznych. Ból. Receptory bólowe (nocyceptory). Bodźce pobudzające i modulujące ich aktywność: 5. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY W. Gospodarka wapniowo-fosforanowa ustroju. 1. Regulacja hormonalna, znaczenie witaminy D3 S.Fizjologia gospodarki wodno-elektrolitowej. Fizjologia równowagi kwasowo-zasadowej. Analiza wyników gazometrii w omawianych przypadkach klinicznych. 6. TYDZIEN DYDAKTYCZNY W. Autonomiczny układ nerwowy. SC. Fizjologia układu ruchowego. Odruchy rdzeniowe. Podstawy badania neurologicznego 7. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY CZ. I SC. Fizjologia narządów zmysłów. Słuch, węch i smak Fizjologia narządów zmysłów. Wzrok: Nauka badania ostrości wzroku, badanie zdolności widzenia barw (tablice Ishihary), reakcja źrenicy na światło, zbieżność i akomodację; badanie słuchu za pomocą stroików: próba Rinnego i próba Webera. 7. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY CZ. II W. Wstęp do fizjologii układu oddechowego. SC. Postawy fizjologiczne procesu oddychania: Regulacja czynności układu oddechowego: Techniki badania przedmiotowego klatki piersiowej. Nauka osłuchiwania. Dźwięki podstawowe i dodatkowe, inne zjawiska osłuchowe. 8. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY W. Fizjologia układu ruchowego. Regulacja napięcia mięśniowego. SC. Fizjologia mięśni gładkich i poprzecznie prążkowanych: 9. TYDZIEN DYDAKTYCZNY SC. Podstawy anatomiczne i biofizyczne procesu oddychania. Fizjologia kliniczna układu oddechowego: 10. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY W. Fizjologia układu sercowo-naczyniowego I. Hemodynamika serca. SC. Fizjologia układu sercowo-naczyniowego I. Hemodynamika serca. Regulacja siły skurczu mięśnia sercowego. Zasady krążenia krwi. Zasady krążenia krwi: 11. TYDZIEN DYDAKTYCZNY W. Znaczenie szczepień profilaktycznych S. Odporność wrodzona i nabyta: Specyficzne odpowiedzi immunologiczne: 12. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY S. Przebieg procesu zapalnego 13. TYDZIEN DYDAKTYCZNY Dr n. med. Grzegorz Horszczaruk W. Fizjologia układu sercowo-naczyniowego II: SC. Fizjologia układu sercowo-naczyniowego II. Nerwowa i humoralna regulacja czynności układu sercowo- naczyniowego: 14. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY W. Kolokwium zaliczające I semestr S. Mechanizmy adaptacji człowieka do warunków ekstremalnych: 15. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY W. Procesy termoregulacji. Regulacja głodu i sytości. Bilans energetyczny ustroju. Zaburzenia odżywiania S. Prezentacje studenckie na wybrane tematy z zakresu fizjologii |
Dyscyplina naukowa, do której odnoszą się efekty uczenia się
E-Learning
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Opis nakładu pracy studenta w ECTS
W cyklu 2023/24_Z: Celem nauczania fizjologii jest poznanie mechanizmów umożliwiających prawidłowe funkcjonowanie organizmu człowieka, wytworzenie umiejętności kojarzenia procesów i myślenia o poszczególnych narządach i układach jako o
elementach całego organizmu oraz poznanie mechanizmów umożliwiających integrację czynności poszczególnych narządów. Nauczanie fizjologii ma również na celu poznanie możliwości adaptacyjnych organizmu człowieka zdrowego i chorego do czynników zewnętrznych występujących w warunkach standardowych ekstremalnych. | W cyklu 2024/25_Z: Celem nauczania fizjologii jest poznanie mechanizmów umożliwiających prawidłowe funkcjonowanie organizmu człowieka, wytworzenie umiejętności kojarzenia procesów i myślenia o poszczególnych narządach i układach jako o
elementach całego organizmu oraz poznanie mechanizmów umożliwiających integrację czynności poszczególnych narządów. Nauczanie fizjologii ma również na celu poznanie możliwości adaptacyjnych organizmu człowieka zdrowego i chorego do czynników zewnętrznych występujących w warunkach standardowych ekstremalnych. | W cyklu 2022/23_Z: Wykłady 22h
Seminaria 40h
Ćwiczenia 20h
Łącznie 14 ECTS |
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2023/24_Z: | W cyklu 2024/25_Z: | W cyklu 2022/23_Z: | W cyklu 2021/22_Z: |
Efekty kształcenia
Absolwent zna i rozumie:
WKML_B.W01 gospodarkę wodno-elektrolitową w układach biologicznych
WKML_B.W02 równowagę kwasowo-zasadową i mechanizm działania buforów oraz ich znaczenie w homeostazie ustrojowej
WKML_B.W03 pojęcia: rozpuszczalność, ciśnienie osmotyczne, izotonia, roztwory koloidalne i równowaga Gibbsa-Donnana
WKML_B.W04 podstawowe reakcje związków organicznych i nieorganicznych w roztworach wodnych
WKML_B.W05 prawa fizyczne opisujące przepływ cieczy i czynniki wpływające na opór naczyniowy przepływu krwi
WKML_B.W07 fizykochemiczne i molekularne podstawy działania narządów zmysłów
WKML_B.W20 podstawy pobudzenia i przewodzenia w układzie nerwowym oraz wyższe czynności nerwowe, a także fizjologię mięśni prążkowanych i gładkich oraz funkcje krwi
WKML_B.W21 czynność i mechanizmy regulacji wszystkich narządów i układów organizmu człowieka, w tym układu krążenia, układu oddechowego, układu pokarmowego, układu moczowego i powłok skórnych oraz zależności istniejących między nimi
WKML_B.W22 przebieg i regulację funkcji rozrodczych u kobiet i mężczyzn
WKML_B.W23 mechanizm starzenia się organizmu
WKML_B.W24 podstawowe ilościowe parametry opisujące wydolność poszczególnych układów i narządów, w tym zakresy norm i czynniki demograficzne wpływające na wartość tych parametrów
WKML_B.W25 związek pomiędzy czynnikami zaburzającymi stan równowagi procesów biologicznych a zmianami fizjologicznymi i patofizjologicznymi
WKML_C.W48 konsekwencje niedoboru witamin lub minerałów i ich nadmiaru w organizmie
WKML_C.W49 enzymy biorące udział w trawieniu, mechanizm wytwarzania kwasu solnego w żołądku, rolę żółci, przebieg wchłaniania produktów trawienia
WKML_C.W50 konsekwencje niewłaściwego odżywiania, w tym długotrwałego głodowania, przyjmowania zbyt obfitych posiłków i stosowania niezbilansowanej diety oraz zaburzenia trawienia i wchłaniania produktów trawienia
WKML_C.W51 mechanizm działania hormonów
WKML_D.W12 rolę stresu w etiopatogenezie i przebiegu chorób oraz mechanizmy radzenia sobie ze stresem
Absolwent potrafi:
WKML_B.U07 wykonywać proste testy czynnościowe oceniające organizm człowieka jako układ regulacji stabilnej (testy obciążeniowe, wysiłkowe) i interpretować dane liczbowe dotyczące podstawowych zmiennych fizjologicznych
WKML_B.U09 obsługiwać proste przyrządy pomiarowe i oceniać dokładność wykonywanych pomiarów
WMKL_C.U20 opisywać zmiany w funkcjonowaniu organizmu w sytuacji zaburzenia homeostazy, w szczególności określać jego zintegrowaną odpowiedź na wysiłek fizyczny, ekspozycje na wysoką i niską temperaturę, utratę krwi lub wody, nagłą pionizację, przejście od stanu snu do stanu czuwania
Absolwent jest gotów do:
WKML_K.04 stałego dokształcania się, mając świadomość własnych ograniczeń i potrzeb edukacyjnych oraz planowania własnej aktywności edukacyjnej
Wykłady 22h
Seminaria 40h
Ćwiczenia 20h
Łącznie 14 ECTS.
Kryteria oceniania
Zajęcia odbywają się w trybie stacjonarnym w siedzibie Uniwersytetu przy ul. Wóycickiego 1/3.
Wszystkie zajęcia - wykłady, seminaria, ćwiczenia - są obowiązkowe.
Spóźnienie powyżej 15 min nieodwołalnie skutkuje brakiem zgody na uczestniczenie w zajęciach i wpisaniem nieobecności. Osoba spóźniona poniżej 15 minut ma obowiązek we własnym zakresie dopilnować wpisania obecności przez nauczyciela prowadzącego zajęcia po ich bezpośrednim zakończeniu. Powtarzające się spóźnienia zakłócające przebieg zajęć innym studentom mogą być potraktowane jak nieobecność przez osobę prowadzącą zajęcia.
Student ma obowiązek być na wszystkich zajęciach, wykładach, seminariach i ćwiczeniach. Każda nieobecność niezależnie od jej przyczyny musi zostać odrobiona w formie wyznaczonej przez koordynatora przedmiotu. W sytuacji więcej niż 3 nieobecności w semestrze, niezależnie od ich przyczyny, student jest zobowiązany do zdania kolokwium zaliczającego z całej wiedzy z fizjologii pod koniec semestru letniego, w formie wskazanej przez koordynatora przedmiotu, w celu uzyskania możliwości przystąpienia do egzaminu.
Każdy student ma obowiązek odbywania zajęć z własną grupą (odpowiednio ćwiczeniową, seminaryjną i wykładową).
Nie ma żadnej możliwości dokonywania zamiany terminu zajęć pomiędzy grupami. Wyjątek stanowią wyłącznie osoby z Indywidualną Organizacją Studiów oraz osoby z pisemną zgodą Pana Dziekana/Pani Dziekan na zamianę grup na zajęciach, której kopia ma być dostarczona do Zakładu Fizjologii Człowieka i Patofizjologii.
W trakcie wykładów, seminariów lub ćwiczeń może zostać przeprowadzony sprawdzian pisemny oceniający przygotowanie do zajęć, tzw. „wejściówka”. Niezaliczenie 2 lub więcej „wejściówek” skutkuje koniecznością zaliczenia kolokwium ustnego i pisemnego obejmującego zakres wiedzy z całej fizjologii, odbywającego się w czerwcu, w celu uzyskania możliwości dopuszczenia do egzaminu. Podobnie, w sytuacji gdy nauczyciel prowadzący zajęcia oceni stopień przygotowania studentów do zajęć za niewystarczający, możliwe jest przeprowadzenie niezapowiedzianego sprawdzianu ustnego lub pisemnego, a ocena z niego jest traktowana na równi z ocenami z wejściówek.
Ogólne zasady zaliczenia przedmiotu:
Zakres wymaganej wiedzy do egzaminu obejmuje fizjologię człowieka oraz elementy patofizjologii i zagadnienia kliniczne znajdujące się w podręcznikach należących do literatury obowiązkowej oraz przedstawiane przez nauczycieli w trakcie zajęć. Obowiązuje całość materiału zawarta w podręczniku oraz przedstawiana na zajęciach, wykładach, seminariach oraz ćwiczeniach. Zakresy tematyczne przedstawione w sylabusie mają charakter orientacyjny, mając na celu ułatwienie przygotowania się do zajęć.
Podstawą dopuszczenia do egzaminu jest obecność na wszystkich ćwiczeniach, seminariach i wykładach oraz zaliczenie dwóch kolokwiów w formie testu jednokrotnego wyboru, jednego w semestrze zimowym, drugiego w semestrze letnim. Osoby z nieobecnościami oraz osoby z dwoma lub więcej ocenami niedostatecznymi ze sprawdzianów w trakcie zajęć zostaną dopuszczone do egzaminu po zdaniu dodatkowego kolokwium ustnego i pisemnego z wiedzy z zakresu całej fizjologii, odbywającego się w czerwcu. Minimalny próg zaliczenia kolokwiów to 60% prawidłowych odpowiedzi.
Możliwe jest przystąpienie do egzaminu w terminie zerowym. Warunkiem jest uzyskanie średniej oceny z kolokwiów 4,5 lub wyższej. Egzamin zerowy będzie odbywał się w formie ustnej i jest terminem dodatkowym dla studentów spełniających kryteria kwalifikacyjne.
Podstawą zaliczenia przedmiotu jest egzamin testowy złożony ze 100 pytań jednokrotnego wyboru, odbywający się w sesji letniej. Warunkiem zdania egzaminu jest uzyskanie minimum 60% prawidłowych odpowiedzi.
<60% pkt – niedostateczny (2)
60-67% pkt – dostateczny (3)
68-75% pkt – dość dobry (3,5)
76-83% pkt – dobry (4,0)
84-91% pkt - ponad dobry (4,5)
92-100% pkt – bardzo dobry (5)
Egzamin poprawkowy odbędzie się w formie ustnej lub pisemnej.
Literatura
Literatura obowiązkowa:
1. Silverthorn DU. Fizjologia człowieka. Zintegrowane podejście, PZWL 2022.
Literatura uzupełniająca:
1. Konturek SJ. Fizjologia człowieka. Konturek, Edra Urban&Partner 2019.
2. Traczyk WZ, Trzebski A. Fizjologia człowieka z elementami fizjologii stosowanej i klinicznej, PZWL 2020.
|
W cyklu 2022/23_Z:
Literatura obowiązkowa: Literatura uzupełniająca: |
Uwagi
|
W cyklu 2024/25_Z:
Zajęcia odbywają się w trybie stacjonarnym w siedzibie Uniwersytetu przy ul. Wóycickiego 1/3. Spóźnienie powyżej 15 min nieodwołalnie skutkuje brakiem zgody na uczestniczenie w zajęciach i wpisaniem nieobecności. Osoba spóźniona poniżej 15 minut ma obowiązek we własnym zakresie dopilnować wpisania obecności przez nauczyciela prowadzącego zajęcia po ich bezpośrednim zakończeniu. Powtarzające się spóźnienia zakłócające przebieg zajęć innym studentom mogą być potraktowane jak nieobecność przez osobę prowadzącą zajęcia. Student ma obowiązek być na wszystkich zajęciach, wykładach, seminariach i ćwiczeniach. Każda nieobecność niezależnie od jej przyczyny musi zostać odrobiona w formie wyznaczonej przez koordynatora przedmiotu. W sytuacji więcej niż 3 nieobecności w semestrze, niezależnie od ich przyczyny, student jest zobowiązany do zdania kolokwium zaliczającego z całej wiedzy z fizjologii pod koniec semestru letniego, w formie wskazanej przez koordynatora przedmiotu, w celu uzyskania możliwości przystąpienia do egzaminu. W trakcie wykładów, seminariów lub ćwiczeń może zostać przeprowadzony sprawdzian pisemny oceniający przygotowanie do zajęć, tzw. „wejściówka”. Niezaliczenie 2 lub więcej „wejściówek” skutkuje koniecznością zaliczenia kolokwium ustnego i pisemnego obejmującego zakres wiedzy z całej fizjologii, odbywającego się w czerwcu, w celu uzyskania możliwości dopuszczenia do egzaminu. Podobnie, w sytuacji gdy nauczyciel prowadzący zajęcia oceni stopień przygotowania studentów do zajęć za niewystarczający, możliwe jest przeprowadzenie niezapowiedzianego sprawdzianu ustnego lub pisemnego, a ocena z niego jest traktowana na równi z ocenami z wejściówek. Ogólne zasady zaliczenia przedmiotu: Zakres wymaganej wiedzy do egzaminu obejmuje fizjologię człowieka oraz elementy patofizjologii i zagadnienia kliniczne znajdujące się w podręcznikach należących do literatury obowiązkowej oraz przedstawiane przez nauczycieli w trakcie zajęć. Obowiązuje całość materiału zawarta w podręczniku oraz przedstawiana na zajęciach, wykładach, seminariach oraz ćwiczeniach. Zakresy tematyczne przedstawione w sylabusie mają charakter orientacyjny, mając na celu ułatwienie przygotowania się do zajęć. Podstawą dopuszczenia do egzaminu jest obecność na wszystkich ćwiczeniach, seminariach i wykładach oraz zaliczenie dwóch kolokwiów w formie testu jednokrotnego wyboru, jednego w semestrze zimowym, drugiego w semestrze letnim. Osoby z nieobecnościami oraz osoby z dwoma lub więcej ocenami niedostatecznymi ze sprawdzianów w trakcie zajęć zostaną dopuszczone do egzaminu po zdaniu dodatkowego kolokwium ustnego i pisemnego z wiedzy z zakresu całej fizjologii, odbywającego się w czerwcu. Minimalny próg zaliczenia kolokwiów to 60% prawidłowych odpowiedzi. Możliwe jest przystąpienie do egzaminu w terminie zerowym. Warunkiem jest uzyskanie średniej oceny z kolokwiów 4,5 lub wyższej. Egzamin zerowy będzie odbywał się w formie ustnej i jest terminem dodatkowym dla studentów spełniających kryteria kwalifikacyjne. Podstawą zaliczenia przedmiotu jest egzamin testowy złożony ze 100 pytań jednokrotnego wyboru, odbywający się w sesji letniej. Warunkiem zdania egzaminu jest uzyskanie minimum 60% prawidłowych odpowiedzi.
|
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: