Psychospołeczne wsparcie dla osób przewlekle chorych, umierających i ich bliskich WMCM-LE-PW-fak
Zarys problematyki z dziedziny psychoonkologicznej i psychopaliatywnej. Uwarunkowania zachorowania na raka. Intuicja ciała. Komunikacja w opiece onkologicznej, niebezpieczne pułapki i zapobieganie im. Przekazywanie niepomyślnych informacji w pracy zespołów onkologicznych, udzielanie informacji w aspekcie prawnym i praktycznym. Przekazywanie informacji o stanie zdrowia pacjentowi i jego rodzinie przez zespół terapeutyczny. Świadoma zgoda pacjenta na leczenie i jej konsekwencje. Techniki sprawdzania co pacjent wie o swojej chorobie, diagnozie, rokowaniu, postępowaniu terapeutycznym. Techniki sprawdzania co pacjent chce się dowiedzieć o swojej chorobie, diagnozie, rokowaniu, postępowaniu medycznym. Metoda stopniowania przekazywanych informacji. Zapewnienie pacjentowi wsparcia i przestrzeni do wyrażania emocji i zadawania pytań. Prowadzenie bezpiecznych i skutecznych rozmów z pacjentem:
• Pozytywne ocenianie
• Empatia
• Aktywne słuchanie
• Parafrazowanie
• Odzwierciedlanie uczuć i werbalizacja emocji
• Błędy w prowadzeniu rozmowy.
Sposoby redukcji stresu emocjonalnego. Sposoby rozpoznawania indywidulanych potrzeb chorych i ich bliskich. Problematyka żałoby. Żałoba normalna i patologiczna. Pomoc psychologiczna w przeżywaniu żałoby.
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Opis nakładu pracy studenta w ECTS
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza: Wymienia i opisuje mechanizmy obronne stosowane przez chorych. Wykazuje znajomość elementów procesu komunikacji z chorym przewlekle, chorym nieuleczalnym, człowiekiem w żałobie oraz przeszkód w komunikacji. Scharakteryzuje czym są procesy adaptacyjne chorego i jego rodziny. Posiada wiedzę w zakresie form zmagania się ze stresem przez pacjenta oraz sposobami radzenia sobie z sytuacją zachorowania na chorobę nowotworową lub inną przewlekłą. Wykazuje znajomość koncepcji przystosowania do sytuacji kryzysowej. Wykazuje znajomość zasad i metod informowania i przekazywania trudnych informacji (informacji niepomyślnych) Posiada podstawową wiedzę dotyczącą zasady „podążania za pacjentem” Potrafi prawidłowo rozpoznać fazę i etap w procesie adaptacyjnym w którym znajduje się pacjent lub osoba zmagająca się ze stratą bliskiej osoby.
Umiejętności: Odpowiednio zastosuje zasady wsparcia psychologiczno-społecznego. Będzie wstanie zastosować różne techniki komunikacji w zależności od stanu pacjenta i osoby przeżywającej stratę. Odpowiednio rozpozna i zinterpretuje mechanizmy obronne osób chorych i doświadczających straty oraz ich stany emocjonalne. Potrafi stosować wybrane metody wsparcia psychologicznego w rozmowie wspierającej chorego, jego bliskich i osoby w żałobie.
Kompetencje: kreuje, przewiduje i uwzględnia czynniki wpływające na reakcje własne, osób chorych i w żałobie. Student jest gotowy do realizowania zadań osoby wspierającej w kryzysie; wykazuje aktywność, podejmuje trud i odznacza się wytrwałością w podejmowaniu indywidualnych i zespołowych działań w zakresie wsparcia psychospołecznego chorych i osób doświadczających straty.
Kryteria oceniania
Praca pisemna, przebieg rozmowy wspierającej w oparciu o studium przypadku z życia, bądź literatury, zaliczenie to wykorzystanie w 60 % zaprezentowanej wiedzy dotyczącej wsparcia psychospołecznego osób chorych, umierających i w żałobie.
Udział w wykładzie: 30 godz.
Przygotowanie do egzaminu: 20 godz.
Samodzielna analiza materiałów źródłowych: 20 godz.
Konsultacje: 5 godz.
Literatura
LITERATURA OBOWIĄZKOWA:
De Walden - Gałuszko K. Psychoonkologia w praktyce klinicznej. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa2011.
De Walden - Gałuszko K. U kresu. Opieka psychopaliatywna, czyli jak pomóc choremu, rodzinie
i personelowi medycznemu środkami psychologicznymi. Wydawnictwo Medyczne MAKmed, Gdańsk 2000.
Rogiewicz M. (red.) Praktyczny podręcznik psychoonkologii dorosłych, Medycyna Praktyczna, Kraków 2015
Dorfmuller M., Dietzfelbinger H. Psychoonkologia, Urban&Partner, Wrocław 2011
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:
Aldridge J. Jak żyć z poważnie chorym dzieckiem. Wyd. WAM, Kraków 2008
Cytowska B., Winczura B. Dziecko chore. Zagadnienia biopsychiczne i pedagogiczne. R. Choroba nowotworowa. Wyd. Impuls, Kraków 2007.
De Walden - Gałuszko K. Wybrane zagadnienia psychoonkologii i psychotanatologii. Psychologiczne aspekty choroby nowotworowej, umierania i śmierci. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 1992: 51-53.
Dolińska-Zygmunt G. (red.) Podstawy psychologii zdrowia. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2001.
Heszen-Niejodek I. Psychologiczne problemy chorych somatycznie, w: Strelau J. (red)., Psychologia – podręcznik akademicki, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2000, t. 3,
Janowski K., Piasecka M. Kwestionariusz osobowości silnej immunologicznie. Wydawnictwo: Vizja Press&IT Warszawa 2013.
James RK., Gilliland BE. Strategie interwencji kryzysowej, Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów alkoholowych, Warszawa 2004.
Kabat-Zinn J., Williams M., Teasdale J., Segal Z Świadomą drogą przez depresję, wyd. Czarna Owca, Warszawa 2009
Nhat Nanh T. Cud uważności, Jacek Santorski & co, Warszawa 2007
Ogińska-Bulik N., Juczyński Z. Osobowość, stres a zdrowie. Wyd. Difin, Warszawa 2008.
Pietrzyk A. Ta choroba w rodzinie. Psycholog o raku Oficyna wydawnicza Impuls, Kraków 2006.
Pilecka W. Psychologia Zdrowia Dzieci i Młodzieży. Wyd.WUJ, Kraków, 2011.
Pouget-Schors D. Diagnostyka Psychoonkologiczna. w: Dorfmuller M., Dietzfelbinger H.. Psychoonkologia.Diagnostyka-metody terapeutyczne. Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2011: 35-45.
Seligman MP. Walkere E. Psychopatologia, wyd. Zysk i Spółka, Poznań 2003
SimontonOC. Triumf życia. Wydawnictwo Ravi. Łódź 2005.
Holistyczna koncepcja człowieka chorego. D. Pater. Wydawnictwo Naukowe UKSW, Warszawa 2017. Bartoszek A. Człowiek w obliczu cierpienia i umierania, Moralne aspekty opieki paliatywnej. Katowice 2000.
Janczukowicz J. „Empatia jako zasadnicza kompetencja współczesnego lekarza. Medycyna po Dyplomie 2013; 10, 41-45.
J. Modrzewski, Wsparcie społeczne jako czynnik wzorujący współczesne scenariusze biograficzne [w:] Pomoc - wsparcie społeczne - poradnictwo. Od teorii do praktyki, pod red. M. Piorunek, wyd. Adam Marszałek, Toruń 2010
H. Sęk (red.), R. Cieślak: Wsparcie społeczne, stres i zdrowie. Warszawa: PWN, 2005
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: