Prawo rodzinne WK-S-PR
Treści merytoryczne:Problematyka prawa rodzinnego uwzględnia szczegółową analizę rodzinnych praw niemajątkowych (prawa stanu cywilnego) oraz stosunków prawno-rodzinnych (czyli naturalne stosunki pokrewieństwa) i ustanowione przez prawo, a oparte na treści stosunku małżeństwa, inne instytucje prawne (w tym ustroje majątkowe, władzę rodzicielską, powinowactwo, przysposobienie, alimentację, opiekę nad małoletnimi). Poza zakresem stosunków rodzinno-prawnych, mieści się kuratela, będąca również przedmiotem analizy.
Stąd też, przedmiot rozważań obejmuje:
Genezę pojęcia rodziny i jej funkcje. Stosunki rodzinno-prawne. Źródła obowiązującego prawa rodzinnego. Przewodnie zasady polskiego prawa rodzinnego. Zakres praw rodzinnych, ogólna charakterystyka oraz ich ochrona. Zakres kompetencji sądów rodzinnych. Postępowanie przed sadami opiekuńczymi. Dochodzenie praw stanu cywilnego a uprawnienia z tytułu prawa podmiotowego. Akta stanu cywilnego, struktura i zakres. Pojęcie i formy pieczy zastępczej nad dzieckiem (organizacja i zakres). Placówki rodzinne. Wioski dziecięce. Zawarcie małżeństwa i skutki tego zdarzenia (forma, przesłanki, przeszkody). Ustalenie nieistnienia małżeństwa i podstawy unieważnienia małżeństwa. Konwalidacja małżeństwa. Zakres i charakter wzajemnych praw i obowiązków małżonków. Małżeńskie ustroje majątkowe (rodzaje, typy, zakres dopuszczalnych mas majątkowych). Analiza nowych rozwiązań prawnych w zakresie majątków małżeńskich. Problematyka zarządu i odpowiedzialności majątkowej małżonków. Podział majątku, kwestie proceduralne. Charakter separacji faktycznej i sądowej małżonków. Zakres skutków, konsekwencje prawne. Przyczyny ustania małżeństwa. Rozwód i przesłanki jego dopuszczalności. Zakres kognicji sądu w sprawach o rozwód i o separację. Podstawy mediacji. Ustalenie pochodzenia dziecka (charakter czynności, przesłanki, tryb ustalenia). Zależność ojcostwa od macierzyństwa. Funkcje i treść władzy rodzicielskiej (rodzaje, zakres, ustanie i modyfikacja). Stosunki prawne między rodzicami a dziećmi niezależnie od władzy rodzicielskiej (nazwisko i imię dziecka, obowiązki rodziców i dzieci, prawa podmiotowe). Pojęcie i funkcja obowiązku alimentacyjnego (ochrona roszczeń, zakres uprawnionych i zobowiązanych, realizacja obowiązku, regres, egzekucja świadczeń). Pojęcie i organizacja opieki i kurateli (treść, podstawy powołania, zakres kompetencji podmiotów, nadzór sądu, skutki ustania).
Metody oceny: Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest uzyskanie pozytywnego wyniku z egzaminu w formie ustnej Egzamin obejmuje zarówno pozytywną wiedzę teoretyczną, jak i znajomość zagadnień kazuistycznych.
Poziom przedmiotu
Punkty ECTS
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Efekty kształcenia
Wiedza:
EK 1- student umie w sensie teoretycznym i praktycznym wykazać jaki jest wpływ norm regulujących problematykę prawa rodzinnego na obrót prawny;
EK 2- student potrafi rozwiązywać proste kazusy z zakresu prawa rodzinnego;
EK 3 - student ma uporządkowaną wiedzę szczegółową z zakresu stosowania przepisów prawa rodzinnego (materialnego i procesowego) stojących na straży trwałości małżeństwa i rodziny;
EK 4- student zna podstawowe metody analizy tekstów prawnych oraz stosowania wykładni prawa rodzinnego oraz posiada podstawową wiedzę z zakresu zasad i norm etycznych obowiązujących zarówno w nauce, jak i w wykonywaniu zawodów prawniczych (w szczególności notariusza i sędziego w sprawach rodzinnych);
Umiejętności:
EK 5- student potrafi samodzielnie analizować i prezentować tekst prawny z zakresu prawa rodzinnego;
EK 6- student potrafi samodzielnie wykorzystać poznaną wiedzę w zakresie konkretnych stanów faktycznych;
EK 7- student szuka samodzielnie i wykorzystuje dostępne źródła z zakresu prawa rodzinnego materialnego i procesowego;
EK 8- student jest aktywny w dyskusji tematycznej, przedstawia własną opinię oraz poglądy;
Kompetencje społeczne:
EK 9- student potrafi przyswoić określony zakres wiedzy z prawa rodzinnego oraz ma potrzebę zdobywania wiedzy i dokształcania się;
EK 10- student angażuje się w przebieg prowadzonych zajęć, konstruuje także uwagi krytyczne oraz potrafi wypowiadać się w zakresie problematyki rodzinnej.
OPIS ECTS:
Aktywność studenta Nakład pracy w godz.
Przygotowanie do egzaminu: 30
Przygotowanie do ćwiczeń: 30
Analiza orzecznictwa: 15
Czas na napisanie pism procesowych (ćw.): 15
Udział w wykładzie: 30
Udział w ćwiczeniach: 30
Suma godzin: 150
Liczba ECTS: 6
Literatura
Literatura
Źródła:
1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r., Dz.U. nr 78, poz. 483 ze zm.;
2. ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy, Dz.U. nr 9, poz. 59 z późn. zm.;
3. ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.;
4. ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego, Dz.U. nr 43, poz. 296 z późn. zm.;
5. ustawa z dnia 29 września 1986 r. Prawo o aktach stanu cywilnego, tekst jedn. Dz.U. z 2004 r., nr 161, poz. 1688 ze zm.;
6. ustawa z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych, tekst jedn. Dz.U. z 2006 r., nr 139, poz. 992 ze zm.;
7. ustawa z 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, Dz.U. z 2009 r., nr 1, poz. 7 ze zm.;
8. ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, Dz.U. nr 64, poz. 594 z późn. zm.;
9. ustawa z dnia 6 stycznia 2000 r. o Rzeczniku Praw Dziecka, Dz.U. nr 6, poz. 69 z późn. zm.;
10. ustawa z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, Dz.U. nr 71, poz. 733 z późn. zm.;
11. rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 1 września 2000 r. w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych, Dz.U. nr 80, poz. 900;
12. rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z 18 października 2004 r. w sprawie rodzin zastępczych, Dz.U. nr 233, poz. 2344;
13. rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z 5 października 2004 r. w sprawie centralnego banku danych o dzieciach oczekujących na przysposobienie oraz ośrodków adopcyjno – opiekuńczych upoważnionych do współpracy z licencjonowanymi przez rządy innych państw organizacjami lub ośrodkami adopcyjnymi, Dz.U. nr 223, poz. 2266;
Orzecznictwo:
1. Orzeczenie Sądu Najwyższego z 7 listopada 2000 r., I CKN 1115/00, OSNCP 2001, nr 3, poz. 50;
2. Orzeczenie Sądu Najwyższego z 17 listopada 2000 r., V CKN 1364/2000, OSN 2001, poz. 126;
Literatura obowiązkowa:
1. T. Smyczyński, Prawo rodzinne i opiekuńcze, Warszawa 2009;
2. B. Czech, H. Ciepła, T. Domińczyk, S. Kalus, K. Piasecki, M. Zychowicz, Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, wyd. 3, Wydawnictwo Prawnicze Lewis Nexis, Warszawa 2009;
3. J. Ignatowicz, M. Nazar, Prawo rodzinne, Wydawnictwo Prawnicze Lewis Nexis, Warszawa 2010;
4. M. Andrzejewski, Prawo rodzinne i opiekuńcze, Warszawa 2004;
5. T. Smyczyński, Prawo rodzinne i opiekuńcze, Warszawa 2003;
6. Z. Krzemiński, Separacja. Komentarz do przepisów, Kraków 2000;
7. M. Dobrowolski, Status prawny rodziny w świetle nowej Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, „Przegląd Sądowy” 1999, nr 4, s. 5-30;
Literatura uzupełniająca:
1. H. Pietrzak, Zakres stosowania surogacji rzeczowej w prawie rodzinnym, w: Finis legis Christus. Księga pamiątkowa dedykowana Księdzu Profesorowi Wojciechowi Góralskiemu z okazji siedemdziesiątej rocznicy urodzin, pod red. J. Wroceńskiego, J. Krajczyńskiego, t. 2, Warszawa 2009, s. 1225-1245;
2. H. Pietrzak, Uznanie ojcostwa nowym sposobem ustalenia pochodzenia dziecka, PK 52 (2009) nr 3-4;
3. M. Andrzejewski, Ochrona praw dziecka w rodzinie dysfunkcyjnej (dziecko-rodzice-państwo), Kraków 2003;
4. M. Baum, W. Stojanowska, Władza rodzicielska pozamałżeńskiego i rozwiedzionego ojca. Studium socjologiczno-prawne, Warszawa 2000.
5. A. Czajkowska, E. Pachniewicz, Prawo o aktach stanu cywilnego. Komentarz. Orzecznictwo. Wzory dokumentów i pism, Warszawa 2005;
6. H. Haak, Opieka i kuratela – komentarz, Toruń 2004;
7. Z. Radwański, Pojęcie i funkcja „dobra dziecka” w polskim prawie rodzinnym i opiekuńczym, „Studia Cywilistyczne”, t. XXXI, s. 50-70;
8. T. Smyczyński, Rodzina i prawo rodzinne w świetle nowej Konstytucji, „Państwo i Prawo” 1997, nr 11-12, s. 47-69;
9. W. Stojanowska, D. Mościcka – Śliwka, Dowód z badań DNA a inne dowody w procesach o ustalenie ojcostwa, Warszawa 2000;
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: