Przemiany form dramatycznych WH-SP-T-I-3-Przem-L
Przedmiot zakłada poznanie historii dramatu europejskiego od starożytności do połowy XX wieku w aspekcie przemian jego poetyki. Analizie i interpretacji zostaną poddane utwory należące do kanonu dramatu europejskiego. Dla ich przeprowadzenia omówimy podstawowe definicje i kategorie z zakresu teorii dramatu. Formę dramatyczną traktujemy jako narzędzie poznania wybranych aspektów kultury danej epoki (teatr, filozofia, myśl społeczna). Szczególna uwagę poświecimy obrazowi praktyk społecznych i kulturalnych zapisanych w wybranych dramatach. Skoncentrujemy się także na konfliktach dramatycznych, traktowanych jako forma artystycznej transgresji konfliktów społecznych epoki. Metodologię pracy nad tekstami oprzemy na ustaleniach filologii, teatrologii, performatyki i poetyki kulturowej. Wybieramy teksty reprezentatywne dla danej epoki, dążąc do ukazania przemian najważniejszych kategorii dramatycznych: bohatera, miejsca, czasu, akcji, świata przedstawionego, języka dialogu i monologu dramatycznego, paraktekstów dramatycznych, stylu i tekstowej kompozycji dramatu. Naszym analizom towarzyszyć będzie refleksja na temat konwencji teatralnych, z którymi koresponduje forma dramatu, oraz przemian estetycznych epoki, w które wpisują się przemiany form dramatycznych.
E-Learning
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
30 - udział w zajęciach
30 - przygotowanie do zajęć
15 - przygotowanie do pracy zaliczeniowej
Filologia polska:
- zna na poziomie rozszerzonym terminologię nauk humanistycznych z zakresu historii teorii teatru i dramatu europejskiego, dzieł a teatralnego, procesu twórczego nad dziełem teatralnym;
- zna uporządkowaną wiedzę ogólną i szczegółową z zakresu historii teatru europejskiego, historii przemian form dramatu europejskiego, najważniejszych doktryn teatralnych (historycznych i współczesnych), zna warsztat krytyka teatralnego, zna języki teatru i dramatu współczesnego.
- zna współczesne metody analizy i interpretacji przedmiotowego dzieła dramatycznego i teatralnego, zasady budowy i cele recenzji teatralnej.
- potrafi integrować swym warsztacie naukowym narzędzia badawcze z zakresu różnych dziedzin humanistyki, by przeprowadzić analizę i interpretację dzieła teatralnego w celu opisu jego konstrukcji artystycznej i odsłonięcia jego znaczeń, społecznych uwikłań i miejsca w procesie historyczno-kulturowym, wchodząc w dyskurs, także polemiczny, z jego autorem.
- prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy wynikające z wykonywania zawodu historyka teatru i dramatu, teoretyka doktryn teatralnych, krytyka teatralnego, kierownika literackiego w teatrze współczesnym, organizatora życia teatralnego.
Kulturoznawstwo:
- ma pogłębioną wiedzę o specyfice przedmiotowej kulturoznawstwa, którą jest w stanie rozwijać i twórczo stosować w przyszłej działalności zawodowej - w odniesieniu do wiedzy o dramacie i teatrze.
- zna na poziomie rozszerzonym terminologię z obszaru nauk humanistycznych w odniesieniu do dyscyplin kulturoznawstwa oraz studiowanych specjalizacji - w tym przypadku teatralnej.
- ma uporządkowaną i pogłębioną wiedzę szczegółową z zakresu studiowanych specjalizacji, pozwalającą na specjalizowanie się w wybranym kierunku badań kulturoznawczych - w tym wypadku teatralnej.
- potrafi w oryginalnej perspektywie dokonywać krytycznej analizy oraz interpretacji różnych wytworów kultury polskiej i obcej, stosując metody typowe oraz innowacyjnie wytworzone w toku samodzielnych działań badawczych, w celu określenia znaczeń
tekstów kultury, ich oddziaływania społecznego oraz miejsca w procesie historyczno-kulturowym. Stosuje te umiejętności w odniesieniu do dzieł dramatycznych i teatralnych.
30 - udział w zajęciach
30 - przygotowanie do zajęć
15 - przygotowanie do pracy zaliczeniowej
Kryteria oceniania
Zaliczenie na ocenę.
Egzamin ustny. Trzy pytania z zakresu omówionego materiału.
Ocenę bardzo dobrą otrzymuje student, który potrafi usytuować wybrany dramat w historii dramat i teatru, wskazać epokę, w której utwór powstał, wymienić autora dzieła i miejsce, w którym było napisane (i wystawione). Potrafi dokonać analizy najważniejszych kategorii dramatycznych w wybranym utworze: bohater, działanie bohatera, stan świata, akcja, czas, przestrzeń, język, dialog, monolog, parateksty i porównać ich konstrukcję z dokonaniami autorów epok wcześniejszych i późniejszych. Umie rozpoznać i scharakteryzować styl, w jakim dramat został napisany, i określić cel konkretnych zabiegów. Potrafi rozpoznać w dramacie problematykę filozoficzną i społeczną, a także zinterpretować praktyki kulturowe odzwierciedlone w utworze. Zna najważniejsze gatunki dramatyczne, potrafi je powiązać z przemianami teatru europejskiego.
Ocenę dobrą otrzymuje student, który potrafi usytuować wybrany dramat w historii dramat i teatru, wskazać epokę, w której utwór powstał, wymienić autora dzieła i miejsce, w którym było napisane (i wystawione). Potrafi dokonać analizy najważniejszych kategorii dramatycznych w wybranym utworze: bohater, działanie bohatera, stan świata, akcja, czas, przestrzeń, język, dialog, monolog, parateksty i porównać ich konstrukcję z dokonaniami autorów epok wcześniejszych i późniejszych. Umie rozpoznać i scharakteryzować styl, w jakim dramat został napisany, i określić cel konkretnych zabiegów. Zna najważniejsze gatunki dramatyczne, potrafi je powiązać z przemianami teatru europejskiego.
Ocenę dostateczną otrzymuje student, który potrafi usytuować wybrany dramat w historii dramat i teatru, wskazać epokę, w której utwór powstał, wymienić autora dzieła i miejsce, w którym było napisane (i wystawione). Potrafi dokonać analizy najważniejszych kategorii dramatycznych w wybranym utworze: bohater, działanie bohatera, stan świata, akcja, czas, przestrzeń, język, dialog, monolog, parateksty. Zna najważniejsze gatunki dramatyczne, potrafi je powiązać z przemianami teatru europejskiego.
Praktyki zawodowe
Zgodnie z programem praktyk specjalizacji teatralnej.
Literatura
Literatura o charakterze podręcznikowym:
Margot Berthold, "Historia teatru", przekład Danuta Żmij_Zielińska, Warszawa 1980.
Biały, Leszek: wstęp do: P. Calderon de la Barca, „Autos sacramentales”, Wrocław 1997;
Błoński, Jan:
Błoński, Jan: Beckett, „Dialog” 1973, nr 10
Andrzej Dąbrówka, „Teatr i sacrum w średniowieczu”, Warszawa 2001.
Brown, J.R.: Historia teatru, przekład Hanna-Baltyn Karpińska,Warszawa 1999.
Degler, J. red: Problemy teorii dramatu i teatru, Wrocław2003.
Janion, Maria: Absolut, namiętność, tragedia, w: H. Kleist, Dramaty wybrane,Warszawa 2000
Lewański, Julian: Dramat i teatr średniowiecza i renesansu w Polsce, rozdział Oficjum dramatyczne – dramat liturgiczny Nawiedenia Grobu, Warszawa1981.
Kott, Jann: Ibsen na nowo odczytany, „Dialog” 1981 nr 7.
Limon, Jerzy: Między niebem i sceną, rozdział Teatr elżbietański. Trudna sztuka patrzenia uszami, Gdańsk 2003.
Misiorny, H. Współczesny teatr na świecie. Sylwetki pisarzy, 1978.
Raszewski, Zbigniew: Krótka historia teatru polskiego, r. Teatr liturgiczny, Misterium i moralitet. Warszawa 1990.
Nicolle, Allardyce: Dzieje dramatu. Od Ajschylosa do Anouilha, tłumacze różni, Warszawa 1962.
Romilly, Jacquline: Tragedia grecka, przekład Irena Sławińska, Warszawa1994.
Siemek, Andrzej: Molier mniej wesoły, w: Molier, Cztery komedie, Warszawa 2002.
Sinko, Grzegorz: Kryzys języka w dramacie współczesnym, 1977;
Sinko, Grzegorz: Postać sceniczna i jej przemiany w teatrze XX wieku, 1988.
Skwara, Ewa: Wstęp do: Plaut, „Komedie”, Warszawa 2002.
Sprusiński, M.: T.S. Eliot – Dramaturg, „Dialog” 1981, nr 3-4.
Srebrny, Stefan: Komedia attycka w V wieku, w: tegoż: Teatr grecki i polski, Warszawa 1984.
Styan, John. L.: Współczesny dramat w teorii i scenicznej praktyce, przekład Małgorzata Sugiera, Kraków 1995.
Sugiera, Małgorzata: Dramat dwudziestowieczny: próby porządkowania, "Dialog" 1992, nr 6.
Szondi, Peter: Teorie nowoczesnego dramatu. 1890-1950, przekład E. Miziołek, 1976.
Udalska, Eleonora, red: O dramacie. Źródła do dziejów teorii dramatycznych" T. 1-3, Katowice 2001.
o charakterze słownikowym
Kosiński, Dariusz: Słownik postaci dramatycznych, Kraków 1999.
Pavis, Pavice: Słownik terminów teatralnych, przeł. S. Świontek, Wrocław 2002.
Literatura uzupełniająca:
Arystoteles: Poetyka, w: Arystoteles, "Retoryka-Poetyka", przekład Henryk Podbielski, Warszawa 1988.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: