Historia filmu powszechnego WH-SP-F-I-2-HisFil-Z
Rozkład zajęć:
I sem.
Początki kina. (Bracia Lumiére i Mélies)
Film: zestaw krótkich filmów (Lumiere, Mélies), w tym Człowiek orkiestra, Podróż na Księżyc.
Teksty: B. Matuszewski, Nowe źródło historii, w: Europejskie manifesty kina; G. Mélies, Obrazy kinematograficzne (frag.), tamże; A. Gaudereault, Teatralność, narracyjność i „trickowość”. Oceniając kino Georges’a Méliesa, w: W cieniu braci Lumiere. Szkice o początkach kina, red.: M. Hendrykowska, Poznań 1995.
Narodziny języka filmu. (D.W. Griffith)
Film: Fragmenty Narodzin narodu (1915) i Nietolerancji (1916) Griffitha.
Teksty: M. Hendrykowski, (1908) Hasło roku: Film artystyczny, w: Historia kina. Wybrane lata; A. Kołodyński, Film roku: „Nietolerancja”, tamże.
Niemiecki ekspresjonizm. (F. W. Murnau)
Film: Nosferatu, symfonia grozy (1922), reż. F. W. Murnau.
Teksty: A. Kołodyński, Przestrzeń dramatyczna. Uwagi o stylu filmowym Friedricha Wilhelma Murnaua, w: Niemiecki ekspresjonizm filmowy, red.: A. Helman, A. Madej, Katowice 1985; P. Szczepański, Ponadczasowość obrazu w filmie „Nosferatu, symfonia grozy” Friedricha Wilhelma Murnaua, „Kwartalnik Filmowy”, 2000, nr 31-32.
„Złote lata” komedii. Dojrzałość filmu niemego. (Ch. Chaplin)
Film: Gorączka złota (1925), reż. Ch. Chaplin.
Teksty: R. Koschany, Chaplin jako Charlie. Od figury kina do figury poetyckiej, „Kwartalnik Filmowy”, 2002, nr 37-38; R. Krzempek, Hasło roku: Charlie, w: Historia kina….
Montaż – najwyższy poziom języka filmu. (S. Eisenstein)
Film: Pancernik Potiomkin (1925), reż. S. Eisenstein.
Teksty: S. Eisenstein Dickens, Griffith i my, w: tenże, Wybór pism, red.: R. Dreyer, Warszawa 1959; G. Stachówna, (1925) Hasło roku: Montaż atrakcji i Film roku: „Pancernik Potiomkin” w: Historia kina….
Film propagandowy (L. Riefenstahl)
Film: Tryumf woli (1935), reż. L. Riefenstahl
Teksty: B. Drewniak, Teatr i film Trzeciej Rzeszy. Gdańsk 1972, M. Hendrykowski, Leni Riefenstahl i kino Trzeciej Rzeszy, w: Sztuki piękne w III Rzeszy, red. H. Orłowski, Poznań, 2004
Western – filmowy gatunek narodowej mitologii. (J. Ford)
Film: Dyliżans (1939), reż. J. Ford.
Teksty: Cz. Michalski, Western Warszawa 1969; J. Ostaszewski, Ł. A. Plesnar: 100 westernów, Kraków 2000;
Mistrzostwo formy czarno-białej. (O. Welles)
Film: Obywatel Kane (1941), reż. O. Welles.
Teksty: I. Rammel, Porażki poznania. Widzenie i słyszenie w „Obywatelu Kane” i „Opatrzności”, „Kwartalnik Filmowy”, 1996, nr 14; A. Helman, (1941) Film roku: „Obywatel Kane”, w: Historia kina….
II sem.
Włoski neorealizm. (V. De Sica)
Film: Złodzieje rowerów (1948), reż. V. De Sica.
Teksty: A. Madej, (1945) Hasło roku: Neorealizm, w: Historia kina…;
Francuska „Nowa Fala”. (J.-L. Godard)
Film: Do utraty tchu (1960), reż. J.-L. Godard.
Teksty: T. Lubelski, (1960) Hasło roku: Nowa Fala, w: Historia kina…; J.-L. Godard, Montaż, moje piękne zmartwienie, w: Europejskie….
Angielscy „młodzi gniewni”. (T. Richardson)
Film: Samotność długodystansowca (1962), reż. T. Richardson.
Teksty: J. Płażewski, rozdz. Anglia: Młodzi gniewni rzucają kamieniami, s. 331-335, w: tenże, Historia filmu;
Wielcy mistrzowie. (F. Fellini)
Film: Osiem i pół (1963), reż. F. Fellini.
Teksty: M. Kornatowska: Fellini, Gdańsk 2003; L. Majewski: Asa Nisi Masa. „8 i ½” Felliniego, Katowice 1994; A. Werner: Dekada filmu, Warszawa 1997;
Kino pod specjalnym nadzorem: Czesi. (J. Menzel)
Film: Pociągi pod specjalnym nadzorem (1966), reż. J. Menzel.
Teksty: J. Płażewski, z roz. Czechosłowacja: Suma zagadek do odgadnięcia, s. 302-305, w: tenże, Historia filmu; T. Kłys, „Czarny Piotruś” i realizm codzienności, Studia Filmoznawcze, 1999, t. XX. A. Werner: Dekada filmu, Warszawa 1997.
Antywestern – kontrkulturowa rewolucja w kinie. (S. Peckinpah)
Film: Pat Garret i Billy Kid (1973), reż. S. Peckinpah.
Teksty: A. Garbicz: Kino, wehikuł magiczny, tom IV, Kraków 2000, s. 519-521; Kino gatunków, pod red. Alicji Helman, Kraków 1991; A. Jawłowska, Drogi kontrkultury, Warszawa 1975.
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
1. student zna i potrafi analizować ewolucję formy filmowej (język filmu) z uwzględnieniem wpływu technicznych przemian na rozwój tego medium (np. dźwięk, kolor)
2. potrafi przedstawić najważniejsze kierunki, prądy i tendencje w rozwoju światowego kina;
3. zna i potrafi interpretować sylwetki i twórców dokonania najwybitniejszych postaci w historii kina.
4.Uczestnik zajęć ma świadomość własnej i wspólnej odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa kulturowego Polski i Europy jako znaków tożsamości człowieka we współczesnym zglobalizowanym świecie.
Opis ECTS:
30 godzin - udział w zajęciach
30 godzin - przygotowanie do zajęć
60 godzin - przygotowanie do egzaminu
4 punkty ECTS
Kryteria oceniania
Zaliczenie I. i II. semestru na podstawie udziału w zajęciach.
Warunki zaliczenia: dopuszczalne 2 nieobecności.
Do egzaminu (po II. semestrze) obowiązuje znajomość historii kina powszechnego do 1970 r. (podręcznik wiodący: J. Płażewski, Historia filmu. 1895-2000, Warszawa 2001).
Zagadnienia egzaminacyjne:
charakterystyka głównych nurtów i zjawisk filmowych (ramy czasowe, założenia ideowe, przedstawiciele, reprezentatywne i najwybitniejsze filmy, rozwój języka filmu, relacje do innych nurtów, własna ocena) np. początków kinematografii i „kina prymitywów”, niemej burleski, niemieckiego ekspresjonizmu, filmu awangardowego i propagandowego, klasycznego kina hollywoodzkiego, neorealizmu we Włoszech, francuskiej „Nowej Fali”, angielskich „młodych gniewnych”, „kina kontrkultury” itp.;
wybitni twórcy kina i ich dokonania np. D.W. Griffith, S. Eisenstein, Ch. Chaplin, R. Clair, J. Cocteau, C. T. Dreyer, G. W. Pabst, L. Bunuel, W. Murnau, J. Ford, O. Welles, V. De Sica, A. Hitchcock, J.-L. Godard, F. Fellini, I. Bergman, J. Losey, L. Anderson, P. Pasolini, A. Kurosawa, J. Menzel, M. Forman, M. Antonioni, A. Tarkowski, S. Paradżanow R. Bresson, J. Cassavetes, Arthur Penn, Sam Pecknpah, Woody Allen itd.;
rys kinematografii regionalnych np. kino europejskie (niemieckie, francuskie, włoskie, hiszpańskie, angielskie, skandynawskie, rosyjskie i radzieckie), kino północnoamerykańskie, kino japońskie.
Kryteria oceny:
Na ocenę niedostateczną:
Student nie spełnia kryteriów przewidzianych na ocenę dostateczną.
Na ocenę dostateczną:
Student potrafi wymienić podstawowe informacje na temat najważniejszych gatunków, kierunków i tendencji w rozwoju światowego kina;
Na ocenę dobrą:
Student potrafi wymienić podstawowe informacje na temat najważniejszych gatunków, kierunków i tendencji w rozwoju światowego kina, a także zna i potrafi interpretować sylwetki twórców i dokonania najwybitniejszych postaci w historii kina.
Na ocenę bardzo dobrą:
Student potrafi wymienić podstawowe informacje na temat najważniejszych gatunków, kierunków i tendencji w rozwoju światowego kina, a także zna i potrafi interpretować sylwetki twórców i dokonania najwybitniejszych postaci w historii kina. Potrafi także analizować ewolucję formy filmowej (język filmu) z uwzględnieniem wpływu technicznych przemian na rozwój tego medium (np. dźwięk, kolor);
Literatura
Literatura podstawowa:
o charakterze podręcznikowym
J. Płażewski, Historia filmu. 1895-2000, Warszawa 2001.
J. Toeplitz, Historia sztuki filmowej, tom: I-VI, Warszawa 1990 (lub inne wydanie).
o charakterze leksykonu
A. Garbicz, J. Klinowski, Kino wehikuł magiczny, tom: I-IV, Kraków 1981, 1987, 1996, 2000.
źródłowa
Europejskie manifesty kina. Antologia, (red.) A. Gwóźdź, Warszawa 2002; Mała antologia tekstów o filmie. Cz. 1: Szkoły i style filmowe, (red.) E. Rewińska, Wrocław 1993; Z. Czeczot-Gawrak, Zarys dziejów teorii filmu pierwszego pięćdziesięciolecia 1895-1945, Wrocław 1977.
Literatura uzupełniająca:
Kino nieme. Historia kina, tom I, (red. naukowa) T. Lubelski, I. Sowińska, R. Syska, Universitas, Kraków 2010; Historia kina. Wybrane lata, (red.) A. Kołodyński, K. J. Zarębski, Warszawa 1998; D. Shipman, Historia kina. Pierwsze stulecie, (przekł.) I. Siwiński, Katowice 1996; Kronika filmu, (red.) M. B. Michalik, Warszawa 1995; A. Helman, 100 arcydzieł kina, Kraków 2000; A. Jackiewicz, Moja historia kina. t. I: Kino prymitywne, Warszawa 1988; Kino Europy, (red.) P. Sitarski, Kraków 2001; J. Lodge (i inni), Historia Hollywood. Filmy, gwiazdy, wydarzenia, (przekł.) K. Zarębski, Warszawa 1994; J. Płażewski, Historia filmu francuskiego. 1895-1989, Warszawa 1992; A. Gwóźdź, Pochwała widzialności. Ze studiów nad niemiecką myślą filmową do roku 1933, Katowice 1990; Niemiecki ekspresjonizm filmowy, (red.) A. Helman, A. Madej, Katowice 1985; A. Kwiatkowski, Film skandynawski. Fakty – dzieła – twórcy, Warszawa 1986; S. Janicki, Film japoński. Fakty – dzieła – twórcy, Warszawa 1982; B. Mucha, Sztuka filmowa w Rosji (1896-1996), Piotrków Trybunalski 2002; Eisenstein - artysta myśliciel Warszawa 1982; D. Robinson Chaplin Warszawa 1995; Z dziejów awangardy filmowej, pod redakcją A. Helman, Katowice 1976; S. Kracauer: Od Caligariego do Hitlera, Warszawa 1958; Lotte H. Eisner, Ekran demoniczny, Warszawa 1974; Cz. Michalski, Western, Warszawa 1969; J. Ostaszewski, Ł. A. Plesnar: 100 westernów, Kraków 2000; T. Miczka, Dziesięć tysięcy kilometrów od Hollywood. Historia kina włoskiego od 1896 roku do połowy lat pięćdziesiątych XX wieku, Kraków 1992; T. Miczka, W Cinecitta i okolicach. Historia kina włoskiego od połowy lat pięćdziesiątych do końca lat osiemdziesiątych XX wieku, Kraków 1993; K. Eberhardt: Jean-Luc Godard, Warszawa 1970; T. Lubelski: Nowa fala. O pewnej przygodzie kina francuskiego, Kraków 2001; A. Werner: Dekada filmu, Warszawa 1997; K. Stanisławski, Notoro – analizy filmowe. Coppola, Fosse, Altman, Klimow, Tarkowski, Schlöndorff, Bresson, Weir, Szabo, Angelopoulos, Berri, Kraków 1987.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: