Zarządzanie muzeum WH-MU-I-3-ZarzMuzC-L

Celem zajęć jest przekazanie wiedzy na temat metod i mechanizmów dotyczących zarządzania, ze szczególnym uwzględnieniem jego specyfiki, wynikającej z charakteru dziedzictwa kulturowego (w tym – dziedzictwa materialnego i niematerialnego zgromadzonego w muzeach). Przedmiotem zajęć będą następujące zagadnienia:
• zarządzanie jako proces;
• zarządzanie dziedzictwem w muzeach w perspektywie doświadczenia historycznego:
- okres zaborów (przed 1918 r.),
- Druga Rzeczypospolita (1918–1939),
- II wojna światowa (1939–1945),
- okres po II wojnie światowej (do 1989 r.).
• zarządzanie dziedzictwem kulturowym w muzeach jako zadanie państwa i jego instytucji:
- system prawa powszechnie obowiązującego (Konstytucja RP, ustawodawstwo odnoszące się do muzeów),
- kompetencje Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, innych organów władzy państwowej oraz wyspecjalizowanych instytucji kultury, zajmujących się ochroną dziedzictwa w muzeach,
- źródła finansowania kultury – formy mecenatu państwa (dotacje bieżące i inwestycyjne organizatorów dla instytucji kultury, rządowe programy wieloletnie, Fundusz Promocji Kultury), rola samorządu terytorialnego, finansowanie ze źródeł tzw. europejskich, granty (Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Narodowe Centrum Nauki, Narodowe Centrum Badań i Rozwoju).
• wyzwania zarządcze na przykładzie muzeów polskich po 1989 r.:
- muzea w systemie zarządzania dziedzictwem kulturowym,
- tradycyjne funkcje muzeum a jego społeczna misja,
- modele finansowania a zasada nienastawienia na osiąganie zysku,
- zarządzanie kryzysowe oraz zarządzanie zmianą w kontekście wyzwań czasu pandemii.

W cyklu 2019/20_L:

Celem zajęć jest przekazanie studentom wiedzy na temat metod i mechanizmów dotyczących zarządzania dziedzictwem kulturowym w muzeach, w tym zasad finansowania projektów, dotyczących dokumentowania, inwentaryzacji i konserwacji muzealiów oraz zabytków, zapoznanie z problematyką, dotyczącą muzealnictwa oraz odnoszących się doń strat wojennych i powojennych.
1. Ochrona dziedzictwa kulturowego w muzeach i zarządzanie nim jako zadanie państwa i jego instytucji:
a) system prawny (Konstytucja RP; ustawodawstwo, odnoszące się do muzeów, bibliotek, tzw. miejsc pamięci, ochrony zabytków, w tym – postulowane projekty zmian w tym zakresie);
b) kompetencje Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego (MKiDN) oraz instytucji kultury, podległych i nadzorowanych przez w/w Ministerstwo, zajmujących się ochroną dziedzictwa w muzeach (organizacja, struktura);
c) źródła finansowania (system podatkowy a budżet państwa, z uwzględnieniem obywatelskiej świadomości znaczenia dziedzictwa kulturowego; współczesne formy mecenatu państwa: dotacje bieżące i inwestycyjne MKiDN oraz innych centralnych organów administracji rządowej, rządowe programy wieloletnie, Fundusz Promocji Kultury – Programy Ministra KiDN, z uwzględnieniem reguł tzw. pomocy publicznej oraz wspierania NGOS'; finansowanie ze źródeł samorządu terytorialnego; finansowanie ze źródeł tzw. europejskich; inne źródła finansowania, w tym granty Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Narodowego Centrum Nauki, Narodowego Centrum Badań i Rozwoju);
d) stan i postulowany model finansowania (stała dotacja organizatora, granty zewnętrzne, dochody własne z uwzględnieniem zasady "nienastawienia na osiąganie zysku").
2. Ochrona i zarządzanie dziedzictwem w muzeach:
a) przed rokiem 1918;
b) w okresie II Rzeczypospolitej (1918-39);
c) destrukcja polskiego dziedzictwa kulturowego w latach II wojny światowej (1939-1945);
d) okres Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.
3. Muzea w Polsce po 1989 r. oraz sytuacja aktualna:
a) rozwój muzealnictwa polskiego;
b) kluczowe problemy współczesnego muzealnictwa (w tym: muzea tzw. narracyjne).

W cyklu 2020/21_L:

E-Learning

W cyklu 2021/22_L:

E-Learning (pełny kurs)

W cyklu 2020/21_L:

E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy

W cyklu 2019/20_L:

E-Learning (pełny kurs)

Grupa przedmiotów ogólnouczenianych

nie dotyczy

Poziom przedmiotu

podstawowy

Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się

wiedza: Muz1_W07, Muz1_W08, Muz1_W09 umiejętności: Muz1_U03, Muz1_U04, Muz1_U05, Muz1_U08, Muz1_U09, Muz1_U10 kompetencje społeczne: Muz1_K01, Muz1_K02, Muz1_K03, Muz1_K04, Muz1_K05, Muz1_K06, Muz1_K07 Muz1_W07 Ma elementarną wiedzę o zasadach prawnych i administracyjnych w zarządzaniu instytucją muzeum. Muz1_W08 Ma podstawową wiedzę o sposobie projektowania i tworzenia systemów baz danych w muzeach oraz metodach komunikacji sieciowej i standardach wymiany informacji. Muz1_W09 Ma uporządkowaną wiedzę o zasadach bezpieczeństwa zbiorów i ludzi, organizacji wystaw i zarządzania zbiorami muzealnymi. Muz1_U03 Potrafi wykorzystać zdobytą wiedzę teoretyczną w zakresie nauk społecznych, prawnych i innych (z zakresu historii sztuki, kulturoznawstwa, archeologii, nauk przyrodniczych i technicznych), reprezentowanych w muzeach w praktycznych działaniach dokumentacyjnych i edukacyjnych w muzeum. Muz1_U04 Posiada umiejętność logicznego konstruowania krytycznej wypowiedzi w mowie i w piśmie na temat wszystkich obszarów działalności muzeum. Muz1_U05 Potrafi pracując w zespole zorganizować wystawę. Muz1_U08 Potrafi posługiwać się zasadami i normami etycznymi w działalności muzealnej i współpracy z muzeami, dostrzega i analizuje dylematy etyczne, przewiduje skutki konkretnych działań organizacyjnych. Muz1_U09 Potrafi odróżnić działania komercyjne od działań non profit w muzeach, rozumie różnicę między muzeum publicznym i kolekcją prywatną, potrafi stosować właściwe kryteria prawne i etyczne do działań w różnych rodzajach instytucji kultury. Muz1_U10 Potrafi pracować w zespole składającym się z przedstawicieli nauk humanistycznych, społecznych i ścisłych, rozumie zależności i zakresy kompetencji poszczególnych działów muzeum. Muz1_K01 Ma świadomość interdyscyplinarności wiedzy muzeologicznej i rozumie konieczność ciągłego samokształcenia i konsultacji specjalistycznych w działalności muzealnej. Muz1_K02 Ma przekonanie o wadze postępowania w sposób etyczny i profesjonalny, przestrzegania norm etyki zawodu muzealnika. Muz1_K03 Ma poczucie odpowiedzialności i świadomość, iż zawód muzealnika jest zawodem regulowanym, rozumie wynikające stąd ograniczenia. Muz1_K04 Ma świadomość roli pracy zespołowej w muzeum. Muz1_K05 Ma świadomość swojej misji wobec społeczeństwa w zasięgu regionalnym i globalnym, dostrzega potrzeby społeczne i edukacyjne w miejscach działania muzeum. Muz1_K06 Docenia rolę współpracy międzyinstytucjonalnej i międzynarodowej w celu profesjonalizacji działań muzealnych. Muz1_K07 Ma świadomość odpowiedzialności za swoje działania w zakresie promocji wartości kulturowych, religijnych, ludzkich, rozumie zjawiska konfliktów społecznych, narodowościowych i kulturowych i ma przekonanie o swojej roli mediatora między dziedzictwem kultury a społeczeństwem.

Typ przedmiotu

obowiązkowy

Koordynatorzy przedmiotu

W cyklu 2022/23_L:

Marianna Otmianowska
Beata Skrzydlewska
Joanna Zajkowska

W cyklu 2021/22_L:

Marianna Otmianowska
Beata Skrzydlewska
Joanna Zajkowska

W cyklu 2018/19_L:

Piotr Majewski
Anna Wiśnicka

W cyklu 2020/21_L:

Piotr Majewski
Beata Skrzydlewska

W cyklu 2019/20_L:

Piotr Majewski
Beata Skrzydlewska

Efekty kształcenia

Efekty kształcenia w obszarze wiedzy osiągane są poprzez wykład a weryfikowane przez ocenianie ustawiczne aktywności podczas zajęć, z uwzględnieniem znajomości lektur.
Efekty kształcenia w obszarze umiejętności osiągane są poprzez dyskusję a weryfikowane przez ocenianie ustawiczne aktywności podczas zajęć, z uwzględnieniem znajomości lektur oraz poprzez ocenę pracy zaliczeniowej, poświęconej zagadnieniu, mieszczącemu się w merytorycznym zakresie zajęć.
Efekty kształcenia w obszarze kompetencji społecznych osiągane są przez dyskusję a weryfikowane przez ocenianie ustawiczne aktywności podczas zajęć, z uwzględnieniem znajomości lektur oraz poprzez ocenę pracy zaliczeniowej, poświęconej zagadnieniu, mieszczącemu się w merytorycznym zakresie zajęć.

Kryteria oceniania

Metody/Methods:
Ocenianie ustawiczne aktywności podczas zajęć (40%).
Weryfikacja pracy zaliczeniowej (60%).

Kryteria/Criteria:
Ocena BDB – student identyfikuje i charakteryzuje metody badawcze, wyciąga wnioski, dotyczące zarządzania dziedzictwem w muzach, porządkuje zdobytą wiedzę teoretyczną opisując procesy i zjawiska związane z problematyką zarządzania; student prezentuje własne poglądy i opinie na temat muzeów i zarządzania nimi; podejmując próby zastosowania poznanych metod badawczych, zachowuje obiektywizm w formułowaniu wniosków.
Ocena DB – student identyfikuje i charakteryzuje metody badawcze, porządkuje zdobytą wiedzę teoretyczną opisując procesy i zjawiska związane z problematyką zarządzania; student prezentuje własne poglądy i opinie na temat muzeów i zarządzania nimi; podejmując próby zastosowania poznanych metod badawczych, nie zachowuje obiektywizmu w formułowaniu wniosków.
Ocena DST – student identyfikuje metody badawcze i podejmuje próby wnioskowania.
Ocena NDST – student nie spełnia kryteriów, stosowanych przy ocenie dostatecznej.

Przygotowanie prezentacji lub pracy pisemnej (po semestrze zimowym - abstraktu), zawierających tekst o objętości min. 10 tys. znaków ze spacjami.

Literatura

Literatura/Literature:
1) T.W. Adorno, Przemysł kulturalny. Wybrane eseje o kulturze masowej, Warszawa 2019.
2) K. Barańska, Muzeum w sieci znaczeń. Zarządzanie z perspektywy nauk humanistycznych, Kraków 2013.
3) J. Clair, Kryzys muzeów. Globalizacja kultury, Gdańsk 2009.
4) M. Clayton, Zarządzanie czasem. Jak efektywnie planować i realizować zadania, Warszawa 2011.
5) D. Folga-Januszewska, Muzeum: definicja i pojęcie. Czym jest muzeum dzisiaj?, „Muzealnictwo”, nr 49, 2008.
6) D. Folga-Januszewska, 1000 muzeów w Polsce. Przewodnik, Olszanica 2011.
7) M. Fumaroli, Państwo kulturalne. Religia nowoczesności, Kraków 2008.
8) W. Kowalski, Likwidacja skutków II wojny światowej w dziedzinie kultury, Warszawa 1994.
9) P. Majewski, Czas końca, czas początku. Architektura i urbanistyka Warszawy historycznej 1939–1956, Warszawa 2018.
10) P. Majewski, Wykształcony muzealnik we współczesnym muzeum – próba diagnozy stanu obecnego i perspektyw zmian, „Przegląd Zachodniopomorski”, 2018, nr 2.
11) G. Matt, Muzeum jako przedsiębiorstwo, Warszawa 2006.
12) K. Message, New Museums and the Making of Culture, New York 2006.
13) M. Murzyn-Kupisz, Społeczno-ekonomiczne oddziaływanie muzeów, w: Statystyka muzeów 2018. Raport, Warszawa 2019.
14) Muzea kościelne wobec nowych wyzwań, red. N. Błażejczyk, P. Majewski, Warszawa 2019.
15) J. Pasierb, Ochrona zabytków sztuki kościelnej, Warszawa 2001.
16) Polskie dziedzictwo kulturowe u progu niepodległości, red. E. Manikowska, P. Jamski, Warszawa 2010.
17) K. Pomian, Zbieracze i osobliwości, Lublin 2001.
18) N. Postman, Technopol. Triumf techniki nad kulturą, Warszawa 1995.
19) J. Pruszyński, Dziedzictwo kultury Polski. Jego straty i ochrona prawna, Kraków 2001.
20) D. Wodnicka, Zarządzanie muzeami, w: Statystyka muzeów 2017. Raport, Warszawa 2018.
21) K. Zalasińska, Prawna ochrona zabytków nieruchomych w Polsce, Warszawa 2010.
22) I Kongres Muzealników Polskich, red. M. Wysocki, Warszawa 2015.
23) czasopismo „Cenne, Bezcenne, Utracone”.
24) czasopismo naukowe „Muzealnictwo”.
25) czasopismo naukowe „Załącznik Kulturoznawczy”.
26) Rocznik Kultury Polskiej 2016, 2017, 2018, Narodowe Centrum Kultury.
27) Literatura przedmiotu podawana przez prowadzącego zgodnie z zindywidualizowanym zakresem tematycznym/ Topical literature will be selected by the lecturer in accordance with the individually determined subject matter.

W cyklu 2019/20_L:

Literatura (wybór):
Clair J., Kryzys muzeów. Globalizacja kultury, Gdańsk 2009;
Fumaroli M., Państwo kulturalne. Religia nowoczesności, Kraków 2008;
Matt G., Muzeum jako przedsiębiorstwo, Warszawa 2006;
Muzeum sztuki. Antologia, red. Popczyk M., Kraków 2005;
Muzeum XXI wieku. Teoria i praxis, Gniezno 2010;
Polskie dziedzictwo kulturowe u progu niepodległości, red. Manikowska E., Jamski P., Warszawa 2010;
Pomian K., Zbieracze i osobliwości, Lublin 2001;
Postman N., Technopol. Triumf techniki nad kulturą, Warszawa 1995;
Pruszyński J., Dziedzictwo kultury Polski. Jego straty i ochrona prawna, Kraków 2001; ponadto: rocznik "Muzealnictwo".

W cyklu 2020/21_L:

Literatura: Materiały dydaktyczne do nauczania asynchronicznego zostały umieszczone na platformie Moodle.

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Muzeologia - studia I stopnia

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu WH-MU-I-3-ZarzMuzC-L w USOSweb