Historia filozofii WH-MU-I-2-HisFil

Dzieje filozofii zaczynają się w Grecji, a konkretnie w koloniach greckich w Azji Mniejszej (Milet, Efez) w VI wieku przed Chrystusem. Cezurą w dziejach filozofii starożytnej stanowiła postać Sokratesa (zm. 399 przed Chr.), który zainicjował okres wielkiego rozkwitu myśli filozoficznej w Atenach. Od tego momentu Ateny stały się stolicą mądrości filozoficznej. Swoje szkoły założyli tam Platon (Akademia), Arystoteles (Liceum), Epikur i Zenon (szkoła stoicka).
W okresie rzymskim wielkim ośrodkiem filozoficznym stała się również Aleksandria, gdzie narodziła się najważniejsza szkoła filozoficzna późnej starożytności – neoplatonizm, syntetyzująca główne wątki myśli Platona, Arystotelesa i stoicyzmu.
Choć spotkanie filozofii greckiej z objawieniem chrześcijańskim wywołało potężny wstrząs myślowy, który zmusił filozofię do istotnych modyfikacji, to neoplatonizm pozostał filozofią uznawaną za najbliższą chrześcijaństwu. Upraszczając można powiedzieć, że neoplatonizm chrześcijański dominował w filozofii aż do XVII wieku, czyli do Kartezjusza.
Rene Descartes marzył o nowym początku w filozofii. Chciał stworzyć filozofię, która odznaczałaby się pewnością. Pewności tej poszukiwał nie w świecie zewnętrznym (jak to miało miejsce w starożytności), ani na Bogu (jak czyniono w średniowieczu), ale w samym sobie: w człowieku, w jego myśleniu - „myślę, więc jestem” głosiła najsłynniejsza sentencja francuskiego filozofa.
Najznakomitszym kontynuatorem Kartezjusza był Immanuel Kant, zarazem wielki wyraziciel ideałów oświecenia; filozof wzywający do autonomii podmiotu, do tego by odważyć się myśleć („Sapere aude!) samodzielnie, tj. używać rozumu bez obcego kierownictwa.
Syntezą wielkiej tradycji idealistycznej filozofii był Hegel. Był on zarazem wielkim filozofem kultury. Datę jego śmierci – rok 1831 – uznaje się za koniec filozofii nowożytnej.
Filozofia współczesna albo kontynuuje dokonania Hegla (prawica i lewica heglowska) lub tworzy filozofię w opozycji do niego: Kierkegaard, Schopenhauer, Nietzsche. Na tych trzech myślicielach kończy się nasza peregrynacja po dziejach filozofii.