Wstęp do dziejów filozofii WH-KUZ-W-WDDF.1
Tematem wykładów jest średniowieczna filozofia chrześcijańska, jej formowanie się i funkcjonowanie w ramach chrześcijańskiej kultury średniowiecznej. Drugą część wykładów zajmuje filozofia arabska i żydowska. Ostatnią część wykładów zajmuje filozofia włoskiego renesansu.
Tematyka zajęć: Filozofia żydowska i wczesnochrześcijańska: Filon z Aleksandrii; Klemens Aleksandryjski i dyskusja wokół greckiej tradycji filozoficznej; idea Logosu w filozofii wczesnochrześcijańskiej; filozofia patrystyczna. Św. Augustyn: Augustyńska koncepcja filozofii; człowiek i poznanie; Bóg, natura i istnienie Boga; państwo Boże i państwo ziemskie; idealizm Augustyński. Filozofia średniowieczna: zmiana charakteru filozofii; mentalność średniowieczna; klasyczne źródła filozofii średniowiecznej; uniwersytety i scholastyka; recepcja nauki grecko-arabskiej; recepcja myśli Arystotelesa; wpływ filozofów arabskich i żydowskich. Główne problemy filozofii średniowiecznej: nowa koncepcja filozofii (filozofia i sztuki wyzwolone, filozofia i teologia); spór o uniwersalia. Problem istnienia i natury Boga w filozofii średniowiecznej. Kwestia natury w filozofii średniowiecznej: figuratywne i symboliczne znaczenie kosmosu, idea podwójnego objawienia; szkoła w Chartres i nobilitacja natury; odkrycie dzieł przyrodniczych Arystotelesa. Antropologia i filozofia moralna w średniowieczu. Państwo i społeczeństwo w filozofii średniowiecznej: średniowieczne koncepcje państwa teokratycznego i świeckiego. Filozofia okresu renesansu: duch renesansu; humanizm renesansowy; renesans filozofii antycznej.
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Efekty kształcenia
Nabycie przez studentów podstawowej wiedzy z kultury filozoficznej średniowiecza i renesansu, a także umiejętności rozpoznania najważniejszych problemów i motywów filozoficznych, żywych w filozofii omawianego okresu.
Zarazem bardzo ważne jest, by student, poprzez studium historii filozofii, zrozumiał ludzki i zarazem egzystencjalny wymiar filozofii, zwłaszcza filozofii okresu renesansu, a przede wszystkim ujrzał ją nie jako zespół gotowych rozwiązań wszystkich problemów, jakie stawia człowiek, czy jako ostateczny zbiór dogmatów do przyjęcia i opanowania na tzw. wiarę, lecz – jako drogę do prawdy we wszystkich jej wymiarach (także duchowych i moralnych), którą każdy musi odnajdować i przeżywać indywidualnie. Filozofię powinien potraktować jako źródło inspiracji dla własnego rozwoju egzystencjalnego.
Kryteria oceniania
Ze względu na specyfikę studiów niestacjonarnych, zajęcia mają charakter wykładowo-konwersatoryjny. W przeważającej części prowadzone są jako w miarę interaktywne, angażujące studenta wykłady prowadzącego. Mogą przekształcać się w dyskusję poruszanych problemów. Efekty kształcenia weryfikuje przede wszystkim egzamin. W trakcie zajęć prowadzący może zadawać pewne pytania lub sygnalizować problemy, wyłaniające się w trakcie wykładów, do przemyśleń i ewentualnych dyskusji. Na ostateczną ocenę ma wpływ zaangażowanie studentów i pracowitość, a także uczęszczanie na zajęcia. Studenci mogą też wykazać się pracą pisemną domową, na temat uzgodniony z prowadzącym, oraz przeczytanymi lekturami. Wykładowca ma prawo zwolnić najpilniejszych studentów z egzaminu na podstawie obecności i aktywności na wykładach, oraz na podstawie napisanych prac (na uzgodnione z wykładowcą tematy).
Literatura
Podręczniki (zalecane):
E. Gilson, Historia filozofii chrześcijańskiej w wiekach średnich, 1987.
R. Heinzmann, Filozofia średniowieczna, Kęty 1999.
Literatura dodatkowa (wyłącznie dla zainteresowanych):
W. Beierwaltes, Platonizm w chrześcijaństwie, Kęty 2003.
H. Chadwick, Myśl wczesnochrześcijańska a tradycja klasyczna, Poznań 2000.
G.R. Ewans, Filozofia i teologia w średniowieczu, Kraków 1996.
E. Garin, Powrót filozofów starożytnych, Warszawa 1987.
J. Le Goff, Inteligencja w wiekach średnich, Warszawa 1966.
W. Jaeger, Wczesne chrześcijaństwo i grecka paideia, Bydgoszcz 2002.
C.S. Lewis, Odrzucony obraz, Warszawa 1986.
J. Pieper, Scholastyka, Warszawa 2000.
Wł. Seńko, Jak rozumieć filozofię średniowieczną, Warszawa 1993.
S. Šwieżawski, Aktualność św. Tomasza, Poznań 1995.
T, Špidlik, I. Gargano, Duchowość ojców greckich i wschodnich, Kraków 1992.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: