Kanony kulturowe, wzory kulturowe WH-KUZ-II-1-KanKu

Studenci i Studentki Kulturoznawstwa na zajęciach konwesatoryjnych "Wzorce i kanony kulturowe" poznają mechanizmy społeczne łączące jednostki, grupy, społeczeństwa - pod względem tożsamościowym - za pomocą zdefiniowanych (formalnie lub - coraz częściej - intuicyjnie, niemiej jednak opisywanych w literaturze przedmiotu) społecznie modeli, które przyjmują charakter strukturalny. Tożsamość społeczeństwa, jedność lub upadek danego modelu łączenia elementów spektrum kulturowego, trwanie lub dezintegracja struktury odpowiedzi społecznej na różnoimienne bodźce - będzie tematem rozmów podczas zajęć. Pomysły dotyczące analizy struktury różnorodnych kanonów kulturowych lub przemiany wzorców kulturowych - polemiczne, aprobatywne, destrukcyjne - na podstawie analizowanych tekstów zawierających wykładnie procesów (wzorów kult.) - stanowić będą, wraz z diachronicznym ujęciem sedno dyskusji ze Studentami.
Analiza figur i kondycji - ujętych jako pojęcia i zachowania jednostek oraz grup - np nowoczesnych (auorytet) i ponowoczesnych (tożsamość cyfrowa), stanowić będzie punkt wyjścia do zbadnia zapośredniczenia wzorca w kanonie kulturowym lub sugestii dotyczących jego zmiany. Procesy kształtowania się kanonów kulturowych wraz z refleksją o ich niezbędnym trwaniu lub możliwości zmiany wzorców - sytuować się będą w kręgu analizy samej struktury głębokiej kanonu, w porównaniu do powierzchniowej i miękkiej jego interpretacji. Ponadto zajęcia dotyczące wzorów - oraz ich zmian bądź uzilnego (stereotypowego: wzór - stereotyp) trwania pozwolą Studentkom i Studentom na refeksyjne i krytyczne oceny wiązań w kulturowym otoczeniu jednostki, pozostającej niezbywalną częścią komunikacyjnego uniwersum. Kontekst, w którym pojawiają się figury: obcego, innego, Ciebie i mnie - zostanie rozbudowany o nieformalną refleksję dotyczącą kondycji jednostki w społeczeństwie współczesnym.

W cyklu 2021/22_Z:

Dyscyplina naukowa, do której odnoszą się efekty uczenia się

nauki o kulturze i religii

E-Learning

E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy

Grupa przedmiotów ogólnouczenianych

nie dotyczy

Poziom przedmiotu

podstawowy

Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się

KU2_W02 KU2_W07 KU2_U05 KU2_K03

Typ przedmiotu

obowiązkowy

Wymagania wstępne

Studentki i Studenci kulturoznawstwa II stopnia obowiązani są znać/orientować się (/w przypadku studiowania wcześniej innego kierunku) w podstawowej terminologii nauk o kulturze. W razie konieczności pojęcia te będą przypominane w trakcie zajęć, ale pod kątem tych zajęć oraz ich charakteru formalnego i merytorycznego (tekstów przedstawianych Studentom jako lektury na zajęciach). Podstawowe definicje, poruszanie się na poziomie podstawowym pośród metodologii kulturoznawczych (humanistycznych) ułatwi zrozumienie nowych pojęć związanych z wzorami i kanonami kulturowymi oraz analizę i interpretację tekstów. Krótkie wprowadzenie (dla Sudentów będących słuchaczami innych niż kulturoznawstwo studiów 1. stopnia), gdy okaże się konieczne, będzie pojawiać się w związku z prowadzącymi zajęciami i ich charakterem, tj. nie powinno obejmować podstawowych definicji klasycznych wyjaśnień. Dla Studentów, o których mowa, Prowadzący może udostępnić podstawowe informacje - dotyczące pojęć łączących się z tematem konwersatrium, a będących podstawową wiedzą o przedmiocie -(w formie prezentacji, rzadziej - artykułów), do samodzielnego opanowania we własnym zakresie.

Koordynatorzy przedmiotu

Dorota Dąbrowska
Paweł Kuciński
Agnieszka Smaga

Efekty kształcenia

KU2_W02
Student zna na poziomie rozszerzonym specjalistyczną terminologię z zakresu kulturoznawstwa i innych nauk o kulturze (antropologii, socjologii, filozofii) oraz pokrewnych dyscyplin humanistycznych i społecznych (literaturoznawstwa, językoznawstwa, nauki o komunikacji społecznej i mediach, historii sztuki). Rozumie kluczowe koncepcje i teorie wypracowane na ich gruncie w stopniu pozwalającym na zintegrowanie perspektyw właściwych dla kilku dyscyplin naukowych.

KU2_W07
Student rozumie najważniejsze wyzwania współczesnej cywilizacji, zwłaszcza związane z procesem globalizacji i ekspansją sieciowych technologii komunikacyjno-medialnych, urynkowieniem, przemianami wzorców kulturowych i stylów życia. Zna ich źródła, kierunki rozwoju i możliwe konsekwencje.

KU2_U05
Student potrafi zainicjować i prowadzić debatę na specjalistyczne tematy z zakresu kulturoznawstwa i nauk o kulturze, wykorzystując kluczowe pojęcia i teorie wypracowane na gruncie tych dyscyplin i odnosząc je do aktualnych zjawisk i procesów społeczno-kulturowych.

KU2_K03
Student jest gotów do wykorzystania swej wiedzy, zainteresowań oraz pasji do podjęcia praktycznych działań wspierających rozwój lokalnego środowiska społecznego i mających na celu upowszechnianie i promocję kultury, z uwzględnieniem wymogu przedsiębiorczości.

Opis nakładu pracy, punkty ETCS: 3

- udział w zajęciach: 2x 15h = 30h
- czytanie lektur: 2x 10h = 20 h
- przygotowanie do egzaminu ustnego -2x 20 h = 40h

90h:30h=3 pkt. ETCS

Kryteria oceniania

Na ocenę bardzo dobrą (5):
Student w stopniu bardzo dobrym zna na poziomie rozszerzonym specjalistyczną terminologię z zakresu kulturoznawstwa i innych nauk o kulturze (antropologii, socjologii, filozofii) oraz pokrewnych dyscyplin humanistycznych i społecznych (literaturoznawstwa, językoznawstwa, nauki o komunikacji społecznej i mediach, historii sztuki). Rozumie kluczowe koncepcje i teorie wypracowane na ich gruncie w stopniu pozwalającym na zintegrowanie perspektyw właściwych dla kilku dyscyplin naukowych. Rozumie najważniejsze wyzwania współczesnej cywilizacji, zwłaszcza związane z procesem globalizacji i ekspansją sieciowych technologii komunikacyjno-medialnych, urynkowieniem, przemianami wzorców kulturowych i stylów życia. Zna ich źródła, kierunki rozwoju i możliwe konsekwencje. Potrafi zainicjować i prowadzić debatę na specjalistyczne tematy z zakresu kulturoznawstwa i nauk o kulturze, wykorzystując kluczowe pojęcia i teorie wypracowane na gruncie tych dyscyplin i odnosząc je do aktualnych zjawisk i procesów społeczno-kulturowych. Jest gotów do wykorzystania swej wiedzy, zainteresowań oraz pasji do podjęcia praktycznych działań wspierających rozwój lokalnego środowiska społecznego i mających na celu upowszechnianie i promocję kultury, z uwzględnieniem wymogu przedsiębiorczości.

Na ocenę dobrą (4):
Student w stopniu dobrym zna na poziomie rozszerzonym specjalistyczną terminologię z zakresu kulturoznawstwa i innych nauk o kulturze (antropologii, socjologii, filozofii) oraz pokrewnych dyscyplin humanistycznych i społecznych (literaturoznawstwa, językoznawstwa, nauki o komunikacji społecznej i mediach, historii sztuki). Rozumie kluczowe koncepcje i teorie wypracowane na ich gruncie w stopniu pozwalającym na zintegrowanie perspektyw właściwych dla kilku dyscyplin naukowych. Rozumie najważniejsze wyzwania współczesnej cywilizacji, zwłaszcza związane z procesem globalizacji i ekspansją sieciowych technologii komunikacyjno-medialnych, urynkowieniem, przemianami wzorców kulturowych i stylów życia. Zna ich źródła, kierunki rozwoju i możliwe konsekwencje. Potrafi zainicjować i prowadzić debatę na specjalistyczne tematy z zakresu kulturoznawstwa i nauk o kulturze, wykorzystując kluczowe pojęcia i teorie wypracowane na gruncie tych dyscyplin i odnosząc je do aktualnych zjawisk i procesów społeczno-kulturowych. Jest gotów do wykorzystania swej wiedzy, zainteresowań oraz pasji do podjęcia praktycznych działań wspierających rozwój lokalnego środowiska społecznego i mających na celu upowszechnianie i promocję kultury, z uwzględnieniem wymogu przedsiębiorczości.

Na ocenę dostateczną (3):
Student w stopniu dostatecznym zna specjalistyczną terminologię z zakresu kulturoznawstwa i innych nauk o kulturze (antropologii, socjologii, filozofii) oraz pokrewnych dyscyplin humanistycznych i społecznych (literaturoznawstwa, językoznawstwa, nauki o komunikacji społecznej i mediach, historii sztuki). Rozumie kluczowe koncepcje i teorie wypracowane na ich gruncie w stopniu pozwalającym na zintegrowanie perspektyw właściwych dla kilku dyscyplin naukowych. Rozumie najważniejsze wyzwania współczesnej cywilizacji, zwłaszcza związane z procesem globalizacji i ekspansją sieciowych technologii komunikacyjno-medialnych, urynkowieniem, przemianami wzorców kulturowych i stylów życia. Zna ich źródła, kierunki rozwoju i możliwe konsekwencje. Potrafi zainicjować i prowadzić debatę na specjalistyczne tematy z zakresu kulturoznawstwa i nauk o kulturze, wykorzystując kluczowe pojęcia i teorie wypracowane na gruncie tych dyscyplin i odnosząc je do aktualnych zjawisk i procesów społeczno-kulturowych. Jest gotów do wykorzystania swej wiedzy, zainteresowań oraz pasji do podjęcia praktycznych działań wspierających rozwój lokalnego środowiska społecznego i mających na celu upowszechnianie i promocję kultury, z uwzględnieniem wymogu przedsiębiorczości.

Na ocenę niedostateczną (2):
Student nie zna specjalistycznej terminologiii z zakresu kulturoznawstwa i innych nauk o kulturze (antropologii, socjologii, filozofii) oraz pokrewnych dyscyplin humanistycznych i społecznych (literaturoznawstwa, językoznawstwa, nauki o komunikacji społecznej i mediach, historii sztuki). Nie rozumie kluczowych koncepcji i teorie wypracowanych na ich gruncie w stopniu pozwalającym na zintegrowanie perspektyw właściwych dla kilku dyscyplin naukowych. Nie rozumie najważniejszych wyzwań współczesnej cywilizacji, zwłaszcza związanych z procesem globalizacji i ekspansją sieciowych technologii komunikacyjno-medialnych, urynkowieniem, przemianami wzorców kulturowych i stylów życia Nie zna źródeł, kierunków rozwoju i możliwych konsekwencji dynamiki kulturowej. Nie potrafi zainicjować i prowadzić debaty na specjalistyczne tematy z zakresu kulturoznawstwa i nauk o kulturze ani wykorzystywać kluczowych pojęć i teorii wypracowanych na gruncie tych dyscyplin. Nie odnosi ich do aktualnych zjawisk i procesów społeczno-kulturowych. Nie jest gotów do wykorzystania swej wiedzy do podjęcia praktycznych działań wspierających rozwój lokalnego środowiska społecznego i mających na celu upowszechnianie i promocję kultury z uwzględnieniem wymogu przedsiębiorczości.

Praktyki zawodowe

Nie przewidziano.

Literatura

1. A. Szpociński, Uniwersum kultury jako kategoria badawcza, w: ”Kultura współczesna” 1996 nr3-4 (11-12), s. 70- 80.
2. R. Benedict, Wzory kultury, przeł. J. Prokopiuk, różne wydania, rozdziały: "Istota społeczeństwa", "Jednostka i wzór kultury", strony w zależności od wydania.
3. R. Ślęzak, PRZEMIANY W ROLACH SPOŁECZNYCH KOBIET
I MĘŻCZYZN, "Euro-Limes" 1/2004, czasopismo internetowe
4. M. Matkak, KRYZYS MĘSKOŚCI NA PRZYKŁADACH WYBRANYCH POSTACI
PREZENTOWANYCH W POLSKICH MEDIACH, "ZN TD UJ – NAUKI SPOŁECZNE", NR 2 (1/2011).
5. M. Olszak, Wpływ stereotypów na relacje społeczne (podział, mechanizmy
powstawania i funkcje stereotypów), "Pedagogika Filozoficzna" on-line, Tom 1 (2006) s. 91-99.
6. J. Pisera, Kanon czy jego dezintegracja? - oceny, diagnozy..., "Acta Uniwersitatis Lodziensis"8/2006.
7. M. Gruchola, KULTURA W UJĘCIU SOCJOLOGICZNYM, "Roczniki Kulturoznawcze" T.I, 2010.
8. A. Szpociński, Od zamkniętej do otwartej formuły kanonu kulturowego, „Kultura Współczesna” 1994 nr 1.
9.T. Gnat, Kanon – ideologia i mechanika. Problematyka kanonu
w rozrywce interaktywnej, „Er(r)go. Teoria–Literatura–Kultura”
Nr 35 (2/2017).
10. Z. Bauman, Ponowoczesne wzory osobowe, "Studia Socjologiczne" 1993, nr 2, s. 7-31.
11. K. Adamowicz, OD SUBKULTURY DO POSTSUBKULTURY. ZMIANY W OBSZARZE DZISIEJSZEJ KULTURY ALTERNATYWNEJ, "Estetyka i Krytyka", 2/2013.
12. J. Szapinskaja, SUBKULTURY W KONTEKŚCIE KULTURY POPULARNEJ:
OD SUBKULTUROWEGO PROTESTU DO POSTSUBKULTUROWEGO KONSUMPCJONIZMU, "Kultura i społeczeństwo", 4/2013.
13. A. Titkow, Figura Matki Polki. Próba demitologizacji, w: Pożegnanie z Matką Polką? Dyskursy, praktyki i reprezentacje macierzyństwa we współczesnej Polsce, red. E. Hryciuk, E. Korolczuk, Warszawa 2012.
14. E. Zierkiewicz, K. Stefaniak, Czy Matka Polka czeka na "powrót taty"? Konstruowanie poczucia rodzicielstwa u mężczyzn przez deprecjonowanie kobiet w rolach macierzyńskich w "Gazecie Wyborczej", w: Pożegnanie z Matką Polką? Dyskursy, praktyki i reprezentacje macierzyństwa we współczesnej Polsce, red. E. Hryciuk, E. Korolczuk, Warszawa 2012.
15. G. Debord, Społeczeństwo spektaklu oraz Rozważania o społeczeństwie spektaklu, przeł., .wstępem i komentarzami opatrzył M. Kwaterko, Warszawa 2006. (wybrane rozdziały).
16. "Studia Kulturoznawcze" 2/2017, artykuły J. Grada, S. Gałeckiego.

W cyklu 2021/22_Z:

Uwagi

W cyklu 2021/22_Z:

Brak.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu WH-KUZ-II-1-KanKu w USOSweb