Wstęp do kulturoznawstwa - ćwiczenia WH-KUZ-I-1-WstdKulC
Materiał ćwiczeniowy obejmuje teksty objaśniające podstawowe pojęcia kulturoznawstwa i problemy związane z ich definicją. Omawiane treści ilustrują wzory ich rozumienia w różnych obszarach językowych i z różnych perspektyw badawczych: filozoficznej, historycznej, socjologicznej, religijnej i antropologicznej. Stanowią przegląd stanowisk w oparciu o lekturę fragmentów klasycznych pozycji ilustrujących światopogląd konkretnych epok. Prowokują dyskusję o tekstach stanowiących podstawę wiedzy kulturoznawczej, prezentujących wyniki empirycznej pracy badawczej i oryginalność rozważań na tematy takie jak: funkcjonowanie jednostki w społeczeństwie, dziedziczność zwyczajów, kultura wartości.
Omawiane na zajęciach treści są niezbędnym dla dalszego toku studiów wprowadzeniem do podstawowych zagadnień szeroko pojętych nauk o kulturze.
E-Learning
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2020/21_Z: | W cyklu 2019/20_Z: |
Efekty kształcenia
KU1_W01 student
- zna historię kształtowania się pojęcia kultura i wyodrębniania się kulturoznawstwa jako odrębnej dyscypliny w obrębie nauk humanistycznych;
- rozpoznaje założenia i specyfikę tradycji niemieckich Kulturwissenschaft i brytyjskich cultural studies jako dwóch podstawowych źródeł kulturoznawstwa;
KU1_W02 student
- zna tradycję powstawania i wyodrębniania się kulturoznawstwa jako odrębnej dyscypliny naukowej, dlatego rozumie znaczenie innych dyscyplin z zakresu nauk o kulturze (antropologii, socjologii, filozofii), a także pokrewnych dyscyplin humanistycznych i społecznych dla kształtowania się i funkcjonowania kulturoznawstwa;
- rozumie znaczenie perspektywy interdyscyplinarno-integracyjnej jako wyznaczającej specyfikę i ważne zadanie kulturoznawstwa w obrębie humanistyki
KU1_U06 student
- potrafi merytorycznie argumentować na rzecz określonego stanowiska w dyskusji na temat definiowania pojęcia kultury i pojęć pokrewnych oraz historii kształtowania refleksji kulturoznawczej, wykorzystując poglądy własne oraz innych autorów zapoznanych na zajęciach, rzetelnie je przedstawiając oraz oceniając podczas dyskusji w grupie.
KU1_K02 student
- rozumie, że kulturoznawstwo jest dyscypliną aktywną i otwartą, jest gotów zaangażować się krytycznie w aktualne zjawiska życia społecznego i włączyć w obszar swej refleksji najnowsze prądy myślowe
ECTS:
udział w ćwiczeniach 15 h (online na platformie MS Teams)
przygotowanie do ćwiczeń i kolokwiów 15 h
Kryteria oceniania
Klasyczna metoda problemowa połączona z metodą ćwiczeniową - uczą dostrzegania, formułowania i rozwiązywania problemów na kanwie omawianych lektur; aktywizują intelektualnie i wyzwalają aktywność badawczą służącą kształtowaniu umiejętności dobrej organizacji samodzielnej pracy, przede wszystkim właściwego korzystania z fachowej literatury i jej umiejętnej lektury.
Na ocenę bardzo dobrą student
bardzo dobrze zna chronologię kształtowania się pojęcia kultura oraz cywilizacja od antyku do połowy XX wieku i historię wyodrębniania się kulturoznawstwa jako odrębnej dyscypliny w obrębie nauk humanistycznych; rozpoznaje założenia i specyfikę tradycji niemieckich Kulturwissenschaft i brytyjskich cultural studies jako dwóch podstawowych źródeł kulturoznawstwa i potrafi wyjaśnić różnicę między nimi
KU1_W02
wie, jaki wkład w kształtowanie się kulturoznawstwa wniosły inne dyscypliny badawcze (np. filozofia, antropologia, socjologia), rozpoznaje i określa związki pomiędzy nimi i rozumie znaczenie perspektywy interdyscyplinarno-integracyjnej jako wyznaczającej specyfikę i ważne zadanie kulturoznawstwa w obrębie humanistyki
KU1_U06 student
- potrafi merytorycznie argumentować na rzecz określonego stanowiska w dyskusji na temat definiowania pojęcia kultury i pojęć pokrewnych oraz historii kształtowania refleksji kulturoznawczej, wykorzystując poglądy własne oraz innych autorów zapoznanych na zajęciach, rzetelnie je przedstawiając oraz oceniając podczas dyskusji w grupie; formułuje pytania dotyczących zagadnień omawianych na zajęciach i wynikających z wnikliwej lektury lektur, systematycznie bierze udział w dyskusji i potrafi zainicjować dyskusję związanej z zagadnieniami omawianymi na zajęciach i omawianymi lekturami.
KU1_K02 student
- rozumie, że kulturoznawstwo jest dyscypliną aktywną i otwartą, jest w związku z tym gotów podjąć krytyczną dyskusję nad jej tradycją i kluczowymi pojęciami z ich odniesieniem do współczesnych zjawisk życia społecznego
Na ocenę dobrą student
zna chronologię kształtowania się pojęcia kultura oraz cywilizacja od antyku do połowy XX wieku i historię wyodrębniania się kulturoznawstwa jako odrębnej dyscypliny w obrębie nauk humanistycznych; rozpoznaje założenia i specyfikę tradycji niemieckich Kulturwissenschaft i brytyjskich cultural studies jako dwóch podstawowych źródeł kulturoznawstwa i potrafi wyjaśnić różnicę między nimi
KU1_W02 student
wie, jaki wkład w kształtowanie się kulturoznawstwa wniosły inne dyscypliny badawcze (np. filozofia, antropologia, socjologia), ale nie zawsze rozpoznaje i określa związki pomiędzy nimi; rozumie znaczenie perspektywy interdyscyplinarno-integracyjnej jako wyznaczającej specyfikę i ważne zadanie kulturoznawstwa w obrębie humanistyki
KU1_U06 student
- na ogół potrafi merytorycznie argumentować na rzecz określonego stanowiska w dyskusji na temat definiowania pojęcia kultury i pojęć pokrewnych oraz historii kształtowania refleksji kulturoznawczej, wykorzystując poglądy własne oraz innych autorów zapoznanych na zajęciach, przedstawiając je oraz oceniając podczas dyskusji w grupie; formułuje pytania dotyczących zagadnień omawianych na zajęciach i wynikających z wnikliwej lektury lektur, czasami bierze udział w dyskusji, ale nie potrafi samodzielnie zainicjować dyskusji związanej z konkretnymi zagadnieniami dotyczącymi omawianych lektur.
KU1_K02 student
- rozumie, że kulturoznawstwo jest dyscypliną aktywną i otwartą, jest w związku z tym gotów podjąć krytyczną dyskusję nad jej tradycją i kluczowymi pojęciami z ich odniesieniem do współczesnych zjawisk życia społecznego
Na ocenę dostateczną student
zna chronologię kształtowania się pojęcia kultura oraz cywilizacja od antyku do połowy XX wieku i historię wyodrębniania się kulturoznawstwa jako odrębnej dyscypliny w obrębie nauk humanistycznych; rozpoznaje założenia i specyfikę tradycji niemieckich Kulturwissenschaft i brytyjskich cultural studies jako dwóch podstawowych źródeł kulturoznawstwa
KU1_W02
wie, jaki wkład w kształtowanie się kulturoznawstwa wniosły inne dyscypliny badawcze (np. filozofia, antropologia, socjologia), w ograniczonym zakresie rozpoznaje i określa związki pomiędzy nimi, choć rozumie znaczenie perspektywy interdyscyplinarno-integracyjnej jako wyznaczającej specyfikę i ważne zadanie kulturoznawstwa w obrębie humanistyki
KU1_U06 student
- nie potrafi merytorycznie argumentować na rzecz określonego stanowiska w dyskusji na temat definiowania pojęcia kultury i pojęć pokrewnych oraz historii kształtowania refleksji kulturoznawczej, wykorzystując poglądy własne oraz innych autorów zapoznanych na zajęciach, rzetelnie je przedstawiając oraz oceniając podczas dyskusji w grupie; nie potrafi sformułować pytań dotyczących zagadnień omawianych na zajęciach i wynikających z wnikliwej lektury lektur, nie bierze udziału w dyskusjach i nie potrafi zainicjować dyskusji związanej z zagadnieniami omawianymi na zajęciach i omawianymi lekturami.
KU1_K02 student
- rozumie, że kulturoznawstwo jest dyscypliną aktywną i otwartą, ale nie potrafi podjąć krytycznej dyskusji odnoszącej jej tradycję i kluczowe pojęcia do współczesnych zjawisk życia społecznego
Na ocenę niedostateczną
KU1_W01 student
nie zna chronologii kształtowania się pojęcia kultura oraz cywilizacja od antyku do połowy XX wieku ani historii wyodrębniania się kulturoznawstwa jako odrębnej dyscypliny w obrębie nauk humanistycznych; nie rozpoznaje założeń ani specyfiki tradycji niemieckich Kulturwissenschaft i brytyjskich cultural studies jako dwóch podstawowych źródeł kulturoznawstwa;
KU1_W02 student
nie wie, jaki wkład w kształtowanie się kulturoznawstwa wniosły inne dyscypliny badawcze (np. filozofia, antropologia, socjologia), a więc i nie rozpoznaje i nie określa związków pomiędzy nimi i nie rozumie znaczenia perspektywy interdyscyplinarno-integracyjnej jako wyznaczającej specyfikę i ważne zadanie kulturoznawstwa w obrębie humanistyki
KU1_U06 student
nie potrafi merytorycznie argumentować na rzecz określonego stanowiska w dyskusji na temat definiowania pojęcia kultury i pojęć pokrewnych oraz historii kształtowania refleksji kulturoznawczej; formułuje potrafi sformułować pytań dotyczących zagadnień omawianych na zajęciach i wynikających z wnikliwej lektury lektur, nie bierze udziału w dyskusji i nie potrafi zainicjować dyskusji związanej z zagadnieniami omawianymi na zajęciach i zapoznawanymi lekturami.
KU1_K02 student
- nie rozumie, że kulturoznawstwo jest dyscypliną aktywną i otwartą, nie jest w związku z tym gotów podjąć krytycznej dyskusji nad jej tradycją i kluczowymi pojęciami z ich odniesieniem do współczesnych zjawisk życia społecznego
Sposoby weryfikacji procesu zdobywania wiedzy i jego efektu końcowego: monitorowanie obecności studenta na zajęciach (dopuszczalne dwie nieobecności w ciągu semestru), kolokwia cząstkowe, kolokwium końcowe obejmujące całość materiału, monitorowanie i ocena aktywności studenta na zajęciach.
O ocenie końcowej decyduje: ocena z kolokwium cząstkowego, ocena z kolokwium końcowego, ocena aktywności na zajęciach online.
Literatura
1. Definiowanie pojęcia „kultura” – historia.
a) P. Bagby, Pojęcie kultury, w: tenże, Kultura i historia. Prolegomena do porównawczego badania cywilizacji, przeł. J. Jedlicki, przed. J. Topolski, Warszawa 1975, s. 116-144.
b) Ch. Jenks, Początki pojęcia „kultura” w filozofii i tradycji literackiej, w: tenże, Kultura, przeł. W.J. Burszta, Poznań 1999.
2. Kulturoznawstwo jako dyscyplina naukowa: specyfika i obszar badań.
a) G. Dziamski, Wstęp. Kulturoznawstwo jako dyscyplina, w: Kulturoznawstwo, czyli wprowadzenie do kultury ponowoczesnej, Gdańsk 2016, s. 9-74.
b) P.J. Fereński, A. Gomóła, K. Moraczewski, Wstęp. Projekty, kierunki, propozycje. Antologia polskiego kulturoznawstwa, w: Antologia tekstów polskiego kulturoznawstwa, pod red. tychże, Gdańsk 2017, s. 8-19.
3. Perspektywa filozofii kultury
a) E. Cassirer, Esej o człowieku. Wstęp do filozofii kultury, przeł. A. Staniewska, Warszawa 1997 [tu rozdz.: Definicja człowieka w kategoriach kultury; Klucz do natury człowieka: symbol].
b) H. Rickert, Człowiek i kultura, przeł. B. Borowicz-Sierocka, w: Neokantyzm, przeł. i wybór tekstów B. Borowicz-Sierocka, Cz. Karkowski, Wrocław 1984.
c) R. Konersmann, Kulturoznawstwo a filozofia kultury, „Kultura współczesna” 2009, nr 3(61).
4. Kultura i masy
a) J. Ortega y Gasset, Bunt mas, w: Antropologia kultury, red. A. Mencwel, Warszawa 2005. [fragmenty]
b) A. Kłoskowska, Kultura masowa, Warszawa 2005, s. 94-134.
5. Kultura i władza, cultural studies i szkoła z Birmingham
R. Hoggart, Spojrzenie na kulturę robotniczą w Anglii, przeł. A. Ambros [rozdz. III, VII oraz wstęp A. Kłoskowskiej]
6. Uniwersalizm i relatywizm kulturowy
a) L. Kołakowski, Szukanie barbarzyńcy. Złudzenia uniwersalizmu kulturalnego, w: tenże, Czy diabeł może być zbawiony i 27 innych kazań, Londyn 1984.
b) H. Bhabha, Miejsca kultury, Kraków 2010, s. 57-77.
7. Przestrzeń, tożsamość, różnica
a) A. Gupta, J. Ferguson, Poza „kulturę”: przestrzeń, tożsamość i polityka różnicy, w: Badanie kultury. Elementy teorii antropologicznej. Kontynuacje, red. M. Kempny, E. Nowicka, Warszawa 2006, s. 267-283.
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: