Prowadzony w cyklach: 2021/22_Z, 2022/23_Z, 2023/24_Z

Punkty ECTS: 2

Język: polski

Organizowany przez: Wydział Nauk Humanistycznych

Związany z programami studiów:

Kulturoznawstwo - studia I stopnia stacjonarne

Współczesne koncepcje kultury i badań kulturowych WH-KU-I-2-WspolKonKu

https://teams.microsoft.com/l/meetup-join/19:69Q44y8lyFt8JXuejDB2-B4YD5lsPcUvXbr1KLDrhFQ1@thread.tacv2/1639647386452?context=%7B%22Tid%22:%2212578430-c51b-4816-8163-c7281035b9b3%22,%22Oid%22:%228d5a646e-9da6-46f5-a222-29c4455ad87b%22%7D

W trakcie zajęć przedstawione zostaną najważniejsze kierunki we współczesnych badaniach nad kulturą. Pierwszy z nich to antropologia interpretatywna, stanowiąca znamienną dla swych czasów fuzję postępowania hermeneutyki filozoficznej z szeroko w I. połowie XX w. rozwiniętą antropologią. Drugi kompleks badań to krytyka tekstów kultury z punktu widzenia ich społecznej funkcji, reprezentowana m.in. przez Szkołę Frankfurcką i semiologię francuską. W trzecim kompleksie omawiane będą problemy związku płci i kultury. Czwarty blok spotkań dotyczyć będzie generalnej dla nauki problematyki kulturowej kontekstualności teorii oraz pluralizmu ujęć sensu i wartości: analizowane będą przykłady krytyki i interpretacji kultury w ostatnich dekadach. Piąty blok tematyczny omawiać będzie koncepcje związane z określaniem tożsamości narodowej w świetle myślicieli postkolonializmu, przy wprowadzeniu koncepcji „wspólnot wyobrażonych” Benedicta Andersena. Na końcu przedstawione będą warsztaty konkretnych prac nad rekonstrukcją tożsamości środowiskowych (wieś, miasto, dzielnice) i regionalnych.

1. Interpretatywna teoria kultury
2. Przykłady stosowania interpretatywnej teorii kultury
3. Krytyka kultury – szkoła frankfurcka
4. Teorie semiologiczne – Roland Barthes
5. Socjologia krytyczna – Pierre Bourdieu
6. Feminizm & Gender Studies
7. Geopoetyka
8. Poststrukturalizm
9. Dekonstrukcja - Derrida
10. Postkolonializm
11. „Wspólnoty wyobrażone” – krytyka koncepcji narodu
12,13,14
Omówienie tekstów z czasopism: „Borussia”, „Konteksty”, „Krasnogruda”, teksty zostaną podane później.
15 Podsumowanie kursu ewaluacja końcowa studentów

E-Learning

W cyklu 2020/21_Z:

E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy

W cyklu 2021/22_Z:

E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy

W cyklu 2022/23_Z:

E-Learning (pełny kurs)

Grupa przedmiotów ogólnouczenianych

nie dotyczy

Opis nakładu pracy studenta w ECTS

Udział w konwersatorium 30 Praca własna Studenta 30 Przygotowanie do egzaminu 30 90:30=3 pkt. ETCS

Poziom przedmiotu

podstawowy

Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się

KU1_W02 KU1_W04 KU1_W10 KU1_U01 KU1_K01

Typ przedmiotu

obowiązkowy

Wymagania wstępne

zaliczony pierwszy rok studiów

Koordynatorzy przedmiotu

W cyklu 2023/24_Z:

Piotr Dejneka
Joanna Zajkowska
Magdalena Złocka-Dąbrowska

W cyklu 2019/20_Z:

Piotr Dejneka
Piotr Jakubowski

W cyklu 2020/21_Z:

Piotr Dejneka
Agnieszka Smaga

W cyklu 2021/22_Z:

Dorota Dąbrowska
Piotr Dejneka
Agnieszka Smaga

W cyklu 2022/23_Z:

Piotr Dejneka
Joanna Zajkowska
Magdalena Złocka-Dąbrowska

Efekty kształcenia

-ma uporządkowaną wiedzę w zakresie metodologii badań właściwych naukom humanistycznym i wybranym naukom społecznym
- posiada uporządkowaną wiedzę ogólną w zakresie filozofii i teorii kultury
- zna podstawowe metody analizy i interpretacji tekstów kultury polskich i obcych w kontekście wybranych tradycji, teorii i szkół badawczych
- ma świadomość zakresu zdobytej wiedzy i rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie
- potrafi korzystać z różnorodnych baz danych (w tym ze spisów bibliograficznych) w celu samodzielnego wyszukiwania literatury przedmiotu jako źródła wiedzy w zakresie nauk o kulturze

Kryteria oceniania

Ocena formująca:
Ad efekt KU1_W02

- na ocenę 3 (dst.):- posiada ogólną wiedzę w zakresie metodologii badań właściwych naukom humanistycznym i wybranym naukom społecznym
- na ocenę 4 (db.): - ma dobrze uporządkowaną wiedzę w zakresie metodologii badań właściwych naukom humanistycznym i wybranym naukom społecznym
- na ocenę 5 (bdb.): ma bardzo dobrze uporządkowaną wiedzę w zakresie metodologii badań właściwych naukom humanistycznym i wybranym naukom społecznym

Ad efekt KU1_W04

- na ocenę 3 (dst.):- posiada wiedzę ogólną w zakresie filozofii i teorii kultury
- na ocenę 4 (db.): - ma dobrze uporządkowaną wiedzę ogólną w zakresie filozofii i teorii kultury
- na ocenę 5 (bdb.): ma bardzo dobrze uporządkowaną wiedzę ogólną w zakresie filozofii i teorii kultury

Ad efekt KU1_W10

- na ocenę 3 (dst.):- zna ogólnie podstawowe metody analizy i interpretacji tekstów kultury polskich i obcych w kontekście wybranych tradycji, teorii i szkół badawczych
- na ocenę 4 (db.): - dobrze zna podstawowe metody analizy i interpretacji tekstów kultury polskich i obcych w kontekście wybranych tradycji, teorii i szkół badawczych
- na ocenę 5 (bdb.): bardzo dobrze zna podstawowe metody analizy i interpretacji tekstów kultury polskich i obcych w kontekście wybranych tradycji, teorii i szkół badawczych
Ad efekt KU1_K01

- na ocenę 3 (dst.): ma niepełną świadomość zakresu zdobytej wiedzy i rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie
- na ocenę 4 (db.): ma obszerną świadomość zakresu zdobytej wiedzy i rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie
- na ocenę 5 (bdb.): ma pełną świadomość zakresu zdobytej wiedzy i rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie i potrafi uzasadnić taką potrzebę, wskazując na przemiany współczesnych kultur

Ad efekt KU1_U01

- na ocenę 3 (dst.): potrafi korzystać z różnorodnych baz danych (w tym ze spisów bibliograficznych) w celu samodzielnego wyszukiwania literatury przedmiotu jako źródła wiedzy w zakresie nauk o kulturze, w stopniu dostatecznym
- na ocenę 4 (db.): potrafi korzystać z różnorodnych baz danych (w tym ze spisów bibliograficznych) w celu samodzielnego wyszukiwania literatury przedmiotu jako źródła wiedzy w zakresie nauk o kulturze, w stopniu dobrym
- na ocenę 5 (bdb.): potrafi korzystać z różnorodnych baz danych (w tym ze spisów bibliograficznych) w celu samodzielnego wyszukiwania literatury przedmiotu jako źródła wiedzy w zakresie nauk o kulturze, w stopniu bardzo dobrym

Ocena podsumowująca
Zaliczenie na podstawie: referat, obecność, aktywność, egzamin ustny sprawdzający przyswojenie materiału.
Powyżej trzech nieobecności konieczne jest zaliczenie całości materiału. W innym przypadku powtarzanie kursu w następnym roku akademickim.

Praktyki zawodowe

nie dotyczy

Literatura

W cyklu 2021/22_Z:

1. Interpretatywna teoria kultury
Clifford Geertz, „Opis gęsty: w poszukiwaniu interpretatywnej teorii kultury”, Interpretacja kultur. Wybrane eseje, tłum. M.M. Piechaczek, Kraków 2005, 17-47.
2. Przykład stosowania interpretatywnej teorii kultury
Clifford Geertz, „’Z punktu widzenia tubylca.’ O naturze antropologicznego rozumienia”, Wiedza lokalna. Dalsze eseje z zakresu antropologii interpretatywnej, tłum. D. Wolska, Kraków 2005, 63-77
fragment wprowadzenia Grażyny Kubicy do Dzienników Malinowskiego (26-35).
3. Krytyka kultury – szkoła frankfurcka
Theodor W. Adorno, Max Horkheimer, „Przemysł kulturalny. Oświecenie jako masowe oszustwo”, Dialektyka Oświecenia, tłum. M. Łukasiewicz, Warszawa 2010, 123-168.
4. Teorie semiologiczne – Roland Barthes
Roland Barthes, Mitologie, tłum. A. Dziadek, Warszawa 2000 [Rozdział teoretyczny „Mity dzisiaj” i parę przykładowych omówień współczesnych mitów].
5. Socjologia krytyczna – Pierre Bourdieu
Pierre Bourdieu, Dystynkcja. Społeczna krytyka władzy sądzenia, tłum. P. Biłos, Warszawa 2006, wstęp 9-16, fragmenty pierwszego rozdziału – 19-83.
6. Feminizm
Anna Łebkowska, „Gender ”, w: Kulturowa teoria literatury, pod red. M.P. Markowskiego i R. Nycza, Kraków 2006, 367-407.
Agnieszka Graff „Człowiek, mężczyzna po prostu – i inne istoty obdarzone płcią”, w: idem, Świat bez kobiet, 33-58.
7. Geopoetyka
Elżbieta Rybicka, „Geopoetyka. O mieście, przestrzeni i miejscu we współczesnych teoriach i praktykach kulturowych”, w: Kulturowa teoria literatury, pod red. M.P. Markowskiego i R. Nycza, Kraków 2006, 471-490.
8. Poststrukturalizm
Anna Burzyńska, „X. Poststrukturalizm”, w: Teorie literatury XX wieku, pod red. A. Burzyńskiej i M.P. Markowskiego, 305-351.
Michel Foucault „Oryginalność a regularność”, w: idem, Archeologia wiedzy, Warszawa 1977, 174-183
9. Dekonstrukcja - Derrida
Ryszard Nycz, „Dekonstrukcjonizm w teorii literatury”, w: idem, Tekstowy świat. Poststrukturalizm a wiedza o literaturze.
M. P. Markowski, „Anatomia dekonstrukcji”, w: Teorie literatury XX wieku, pod red. A. Burzyńskiej i M.P. Markowskiego, 363-366.
10. Postkolonializm
Dorota Kołodziejczyk, „Postkolonialny zamach stanu w literaturze”, nr 01-02/2008 (438-439), LnŚ, s. 241-257.
11. „Wspólnoty wyobrażone” – krytyka koncepcji narodu
Benedict Anderson, roz.3 „Źródła świadomości narodowej”, w: idem, Wspólnoty wyobrażone: rozważania o źródłach i rozprzestrzenianiu się nacjonalizmu, tłum. Stefan Amsterdamski, wyd. Znak, Kraków 1997, s. 48-58;
Homi Bhabha, „DyssemiNacja. Czas, narracja i marginesy współczesnego narodu”, przeł. Tomasz Dobrogoszcz, LnŚ, nr 01-02/2008 (438-439), s. 196-240. Bohdan Cywiński, Dzieje Narodów Europy Wschodniej. Szańce kultur, Editions Spotkania, Białorusini, s.174-237. Ewentualnie do wyboru dział Litwini lub Ukraińcy.
12. Omówienie tekstów z czasopism: „Borussia”, „Konteksty”, „Krasnogruda”, teksty zostaną podane później.

W cyklu 2022/23_Z:

1. Interpretatywna teoria kultury
Clifford Geertz, „Opis gęsty: w poszukiwaniu interpretatywnej teorii kultury”, Interpretacja kultur. Wybrane eseje, tłum. M.M. Piechaczek, Kraków 2005, 17-47.
2. Przykład stosowania interpretatywnej teorii kultury
Clifford Geertz, „’Z punktu widzenia tubylca.’ O naturze antropologicznego rozumienia”, Wiedza lokalna. Dalsze eseje z zakresu antropologii interpretatywnej, tłum. D. Wolska, Kraków 2005, 63-77
fragment wprowadzenia Grażyny Kubicy do Dzienników Malinowskiego (26-35).
3. Krytyka kultury – szkoła frankfurcka
Theodor W. Adorno, Max Horkheimer, „Przemysł kulturalny. Oświecenie jako masowe oszustwo”, Dialektyka Oświecenia, tłum. M. Łukasiewicz, Warszawa 2010, 123-168.
4. Teorie semiologiczne – Roland Barthes
Roland Barthes, Mitologie, tłum. A. Dziadek, Warszawa 2000 [Rozdział teoretyczny „Mity dzisiaj” i parę przykładowych omówień współczesnych mitów].
5. Socjologia krytyczna – Pierre Bourdieu
Pierre Bourdieu, Dystynkcja. Społeczna krytyka władzy sądzenia, tłum. P. Biłos, Warszawa 2006, wstęp 9-16, fragmenty pierwszego rozdziału – 19-83.
6. Feminizm
Anna Łebkowska, „Gender ”, w: Kulturowa teoria literatury, pod red. M.P. Markowskiego i R. Nycza, Kraków 2006, 367-407.
Agnieszka Graff „Człowiek, mężczyzna po prostu – i inne istoty obdarzone płcią”, w: idem, Świat bez kobiet, 33-58.
7. Geopoetyka
Elżbieta Rybicka, „Geopoetyka. O mieście, przestrzeni i miejscu we współczesnych teoriach i praktykach kulturowych”, w: Kulturowa teoria literatury, pod red. M.P. Markowskiego i R. Nycza, Kraków 2006, 471-490.
8. Poststrukturalizm
Anna Burzyńska, „X. Poststrukturalizm”, w: Teorie literatury XX wieku, pod red. A. Burzyńskiej i M.P. Markowskiego, 305-351.
Michel Foucault „Oryginalność a regularność”, w: idem, Archeologia wiedzy, Warszawa 1977, 174-183
9. Dekonstrukcja - Derrida
Ryszard Nycz, „Dekonstrukcjonizm w teorii literatury”, w: idem, Tekstowy świat. Poststrukturalizm a wiedza o literaturze.
M. P. Markowski, „Anatomia dekonstrukcji”, w: Teorie literatury XX wieku, pod red. A. Burzyńskiej i M.P. Markowskiego, 363-366.
10. Postkolonializm
Dorota Kołodziejczyk, „Postkolonialny zamach stanu w literaturze”, nr 01-02/2008 (438-439), LnŚ, s. 241-257.
11. „Wspólnoty wyobrażone” – krytyka koncepcji narodu
Benedict Anderson, roz.3 „Źródła świadomości narodowej”, w: idem, Wspólnoty wyobrażone: rozważania o źródłach i rozprzestrzenianiu się nacjonalizmu, tłum. Stefan Amsterdamski, wyd. Znak, Kraków 1997, s. 48-58;
Homi Bhabha, „DyssemiNacja. Czas, narracja i marginesy współczesnego narodu”, przeł. Tomasz Dobrogoszcz, LnŚ, nr 01-02/2008 (438-439), s. 196-240.
Bohdan Cywiński, Dzieje Narodów Europy Wschodniej. Szańce kultur, Editions Spotkania, Białorusini, s.174-237. Ewentualnie do wyboru dział Litwini lub Ukraińcy.
12. Omówienie tekstów z czasopism: „Borussia”, „Konteksty”, „Krasnogruda”, teksty zostaną podane później.

Uwagi

W cyklu 2021/22_Z:

Zaliczony pierwszy rok studiów

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Kulturoznawstwo - studia I stopnia stacjonarne

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu WH-KU-I-2-WspolKonKu w USOSweb