Kulturowe teorie języka (kognitywizm, socjolingwistyka) WH-KU-I-2-KultTeoJez

Celem wykładu jest zapoznanie studenta z metodologicznymi i teoretycznymi związkami językoznawstwa z nauką o kulturze (antropologią, kulturoznawstwem, filozofią kultury).

Problematyka zajęć obejmuje następujące zagadnienia:

1. Historia problemu język – kultura w myśli filozoficznej i lingwistycznej:
- Wilhelma von Humboldta i neohumboldtyzm;
- E. Sapir i B. Whorf jako prekursorzy lingwistyki kognitywnej;
- lingwistyka kognitywna – myślenie pojęciowe a językowy, kulturowy i etniczny obraz świata;
- językowy obraz świata i pojęcie kategoryzacji
- lingwosemiotyka kultury O. Leszczaka;
- teoria uniwersaliów Anny Wierzbickiej.
2. Lingwistyka w służbie antropologii i historii kultury:
-miejsce języka w antropologii Bronisława Malinowskiego;
-kultura w zwierciadle nazw własnych: onomastyka a kultura;
-problem przekładalności tekstów i kultur w świetle statusu poznawczego nauk o kulturze;
3. Język w kontekście kultury ludowej (magiczna funkcja języka, klątwy, uroki i zabobony)
4. Kulturowe aspekty leksyki i frazeologii.
5. Kulturowy wymiar stereotypu językowego:
-stereotyp językowy w doświadczeniu etnicznym;
-stereotyp w ujęciu lubelskiej szkoła etnolingwistyki;
6. Gramatyka i pragmatyka językowa jako świadectwo kultury.
7. Aksjologia lingwistyczna:
-wartości i wartościowanie w języku;
-problemy etykiety językowej;
-kategoria honoryfikatywności w językach dalekiego wschodu;
-kategoria honoryfikatywności w językach słowiańskich;
-rozwój kategorii honoryfikatywności w historii polszczyzny;
8. Terytorialne, środowiskowe i zawodowe odmiany języka w ujęciu kulturowym. Języki subkultur. Biolekty.
9. Poprawność językowa a kultura.

Metody oceny: ocena z egzaminu ustnego w sesji letniej.