Dialektologia WH-FPZ-II-1-Dialekt
Cele przedmiotu: Poznanie dialektów wchodzących w skład języka narodowego, ich charakterystyki językowej na tle kultury ludowej. Umiejętność rozpoznawania dialektów na podstawie charakterystycznych dla danego regionu cech fonetycznych, rozpoznawanie innowacji i cech archaicznych. Bezpośrednia obserwacja procesów rozwojowych, jakim podlega język, ekspansji lub cofania się poszczególnych zjawisk językowych. Podstawowym celem zajęć z dialektologii jest rozwinięcie świadomości, iż język jest organem żywym, stale rozwijającym się, zróżnicowanym terytorialnie, mimo unifikacyjnego wpływu normy i mediów.
E-Learning
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2020/21_Z: | W cyklu 2019/20_Z: |
Efekty kształcenia
Wiedza:
EK1 - wymienia i definiuje podstawowe terminy z zakresu dialektologii, charakteryzuje szkoły dialektologiczne i wymienia przedstawicieli,
EK2 - opisuje związki dialektologii z innymi dziedzinami nauki, wskazuje język jako czynnik kulturotwórczy i socjotwórczy, omawia wpływ przemian kulturowych na język ludności wiejskiej, wie, jaki wpływ na rozwój kultury mają języki regionalne, określa typy i rodzaje stylizacji gwarowych w różnych tekstach kultury
EK3 - wymienia i charakteryzuje metody badań dialektologicznych,
EK4 - ma świadomość terytorialnego zróżnicowania polszczyzny, wymienia główne dialekty języka polskiego, opisuje cechy językowe poszczególnych dialektów, wymienia i porównuje cechy dialektu i polszczyzny ogólnej, rozróżnia dialektyzmy i regionalizmy, zna status językowy kaszubszczyzny
Umiejętności:
EK1 - Zna podstawowe słowniki, atlasy i monografie gwarowe, umie się nimi posługiwać, opracowuje wybrane zagadnienia, funkcjonalnie korzystając z literatury przedmiotu
EK2 - Rozpoznaje i omawia cechy gwarowe w wybranych tekstach
EK3 - Ocenia wykorzystanie gwar w różnych tekstach kultury
Kompetencje społeczne:
EK1 - ma świadomość poziomu swojej wiedzy, rozumie korzyści płynące z nauki dialektologii, ma świadomość roli gwar w tworzeniu "małych ojczyzn", pozytywnie ocenia gwarę
EK2 - potrafi pracować w grupie, kieruje pracą zespołu, prezentuje wyniki wspólnej pracy
* W miarę możliwości aktywnie uczestniczy w działaniu na rzecz zachowania dziedzictwa kulturalnego i językowego wsi.
OPIS ECTS (3 pkt.):
udział w zajęciach - 15
przygotowanie do zajęć - 30
prace domowe - 10
konsultacje - 5
kolokwium - 10
Kryteria oceniania
Na ocenę niedostateczną:
Student nie spełnia kryteriów przewidzianych na ocenę dostateczną.
Na ocenę dostateczną:
- objaśnia podstawowe terminy z zakresu dialektologii,
- wymienia metody badań dialektologicznych
- wie, z jakimi dyscyplinami naukowymi dialektologia ma związek,
- prezentuje twórcę dialektologii, wymienia szkoły dialektologiczne,
- wymienia główne dialekty, opisuje cechy językowe poszczególnych dialektów i podaje przykłady,
- zna zasady zapisu tekstów gwarowych, czyta teksty zapisane fonetycznie,
- zna status językowy kaszubszczyzny,
- umie wymienić niektóre z podstawowych atlasów, słowników i monografii gwarowych,
- umie wymienić cechy dialektu jako terytorialnej odmiany polszczyzny,
- ma świadomość przemian zachodzących na obszarach wiejskich,
- bierze aktywny udział w zajęciach,
Na ocenę dobrą:
- objaśnia podstawowe terminy z zakresu dialektologii i podaje przykłady,
- wymienia i opisuje metody badań dialektologicznych,
- wskazuje i omawia związki dialektologii z innymi dyscyplinami naukowymi,
- prezentuje twórcę dialektologii, wymienia i charakteryzuje szkoły dialektologiczne,
- wymienia główne dialekty, opisuje cechy językowe poszczególnych dialektów, rozpoznaje te cechy w wybranych tekstach,
- zna zasady zapisu tekstów gwarowych, czyta teksty zapisane fonetycznie, zapisuje tekst gwarowy (dopuszczalne niewielkie błędy),
- zna status językowy kaszubszczyzny,
- wymienia podstawowe atlasy, słowniki i monografie gwarowe,
- wymienia cechy dialektu w kontekście literackiej odmiany języka,
- ma świadomość przemian zachodzących na obszarach wiejskich i potrafi je opisać,
- ma świadomość, że dialekty są kontynuacją podziałów plemiennych,
ma świadomość roli gwar w tworzeniu lokalnych wspólnot,
- bierze aktywny udział w zajęciach,
Na ocenę bardzo dobrą:
- objaśnia podstawowe terminy z zakresu dialektologii, podaje przykłady, umie zastosować terminologię w opisie językoznawczym,
- wymienia, opisuje i rozpoznaje zastosowane metody badań dialektologicznych,
- wskazuje i omawia związki dialektologii z innymi dyscyplinami naukowymi, podaje przykłady
- prezentuje twórcę dialektologii, wymienia i charakteryzuje szkoły dialektologiczne, wskazuje przedstawicieli,
- wymienia główne dialekty, opisuje cechy językowe poszczególnych dialektów, na podstawie cech językowych rozpoznaje, do jakiego dialektu należy zakwalifikować tekst,
- zna zasady zapisu tekstów gwarowych, czyta teksty zapisane fonetycznie, zapisuje tekst gwarowy,
- zna status językowy kaszubszczyzny,
- wymienia podstawowe atlasy, słowniki, monografie gwarowe i omawia wybrane z nich,
- porównuje cechy dialektu i języka ogólnego,
- ma świadomość przemian zachodzących na obszarach wiejskich i potrafi je opisać, wie, jaki mają wpływ na mowę ludności wsi,
- ma świadomość, że dialekty są kontynuacją podziałów plemiennych, a język ogólnopolskich kształtował się na podłożu dialektalnym,
- ma świadomość, że gwary są czynnikiem kulturotwórczym i socjotwórczym,
- bierze aktywny udział w zajęciach, wyraża własne opinie, argumentuje,
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: