HLP- Pozytywizm- ćwiczenia WH-FPZ-I-3-Pozyt-C
Literatura polska po roku 1863 widziana przez pryzmat reprezentatywnych dla niej tekstów. Autorskie estetyki, poetyki i style; estetyki, poetyki i style charakterystyczne dla poszczególnych pokoleń literackich (pierwszego i drugiego pokolenia pozytywistów polskich), kierunków i prądów. Kontekst polityczny literatury postyczniowej (trauma powstania styczniowego, ekspresja stresu niewoli), ograniczenia swobody mówienia (cenzura, autocenzura i mowa ezopowa), literacko zaświadczone doświadczenie Sybiru. Wpływ koncepcji i doktryn zachodnich (literatura a filozofia, estetyka, etyka); ekspansja nauk przyrodniczych i społecznych oraz ich metodologii. Literatura wobec przyspieszenia cywilizacyjnego – pojęcie nowoczesności i jej przejawy, aspekt antropologiczny zjawiska, jego koszty społeczne i jednostkowe (psychologiczne – stresogenne). Antynomie światopoglądowe charakterystyczne dla epoki; dyskusje wokół opozycji: natura – kultura, tradycja – postęp. Przejawy postępu technicznego i jego wpływ na kulturę – przyspieszenie obiegu informacji, ekspansja środków masowego przekazu; kultura masowa i literatura popularna. Języki literatury postyczniowej, jej estetyki, poetyki i kody – tendencyjność, realizm, naturalizm, symbolizm, impresjonizm, wzniosłość, ironia, karykatura, groteska. Paradygmaty genologiczne literatury okresu pozytywizmu.
E-Learning
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Kryteria oceniania
Zajęcia w semestrze zimowym będą prowadzone w trybie zdalnym na platformie MSTeams.
Aktywność na zajęciach będzie stanowiła podstawę do uzyskania zaliczenia semestralnego. Weryfikacji będą podlegały zdobyte na zajęciach oraz przyswojone w toku samodzielnej pracy studenta wiadomości o epoce (zjawiskach i procesach jej właściwych) oraz kompetencje w zakresie ich syntetyzowania, systematyzowania oraz wartościowania. Oceniany będzie także stopień zaawansowania rozumienia tekstu oraz umiejętności w zakresie interpretacji kontekstowej.
Praktyki zawodowe
Nie dotyczy.
Literatura
1.Trauma powstania i ustalanie narodowej mitologii - J.I. Kraszewski, Dziecię Starego Miasta;
Opracowania: J. Maciejewski, Powstanie styczniowe a przełom kulturowy połowy wieku, w: Literatura południa wieku, Warszawa 1992; M. Woźniakiewicz–Dziadosz, Powieści powstańcze Bolesławity, w: Zdziwienia Kraszewskim, red. M. Zielińska, Wrocław 1990;
2. Realizm europejski – G.Flaubert, Pani Bovary;
Opracowania: J.Parvi, Flaubert, w: tegoż, Rzeczywistość i fantazja. Szkice o literaturze francuskiej XIX wieku, Warszawa 1989;A.Brodzka, O pojęciu realizmu w powieści XIX i XX wieku, ,,Pamiętnik Literacki” 1964, 55/2, s. 357-383;
3.Powieść tendencyjna - techniki i strategie perswazji. - E. Orzeszkowa, Marta; E. Orzeszkowa, Kilka słów o kobietach; Kilka uwag nad powieścią; O powieściach T. T. Jeża z rzutem oka na powieść w ogóle (w: Programy i dyskusje literackie okresu pozytywizmu, oprac. J. Kulczycka – Saloni, Wrocław 1985);
Opracowania: M. Żmigrodzka, Strategia powieści tendencyjnej, w: tejże: Orzeszkowa. Młodość pozytywizmu, Warszawa 1965; W. Tomasik, Powieść tendencyjna 1949-1955, Wrocław 1988 (wprowadzenie).
4. Różne oblicza pozytywistycznej nowelistyki; Lektury: H. Sienkiewicz, Szkice węglem, Dwie łąki, Jamioł; M. Konopnicka, Martwa natura, U źródła; B. Prus Cienie, Pleśń świata, Sen; E. Orzeszkowa, Siteczko; Śmierć domu; Panna Róża;
Opracowania: A. Martuszewska, Pozytywistyczne parabole, Gdańsk 1997; A. Martuszewska, Pozytywistyczna mowa ezopowa w kontekście literackich kategorii dotyczących milczenia i przemilczenia, w: Z domu niewoli. Sytuacja polityczna a kultura literacka w drugiej połowie XIX wieku, red. J. Maciejewski, Wrocław 1988 (także w: „Pamiętnik Literacki” 1986, z. 2);
5.Powieść z wielkich pytań epoki - B. Prus, Lalka, oprac. J. Bachórz, Wrocław 1998 (BN I 262 – obowiązuje znajomość wstępu);
Opracowania: E. Paczoska, „Lalka” czyli rozpad świata, Warszawa 2008; Świat „Lalki”. 15 studiów, red. J. A. Malik, Lublin 2005. „Lalka” i inne studia. W stulecie polskiej powieści realistycznej, red. J. Bachórz i M. Głowiński, Warszawa 1992, s. 81 – 95. G. Borkowska, Wokół (kilku) nowszych koncepcji realizmu powieściowego. Komentarze i uwagi, w: Realiści, realizm, realność. W stulecie śmierci Bolesława Prusa, red. E. Paczoska, B. Szleszyński, D.M. Osiński, Warszawa 2013.
6.Powieść naturalistyczna polska i obca - E. Zola, Germinal i A. Gruszecki, Krety;
Opracowania: A. Sygietyński, Współczesna powieść we Francji, w: tegoż: Pisma krytycznoliterackie, oprac. T. Weiss, Kraków 1971; H. Suwała, Emil Zola, Warszawa 1968; H. Suwała, O kilku technikach naturalizmu, „Przegląd Humanistyczny” 1992, z. 6.
7. Prus historiozoficzny czy nowoczesny – Faraon Bolesława Prusa; Opracowania: L. Szaruga, Faraon jako powieść o państwie, „Teksty” 1975, nr 5; G. Leszczyński, „Przemija postać tego świata”. Stulecie Faraona, w: Trzy pokolenia. Pamięci Profesor Janiny Kulczyckiej-Saloni, Warszawa 1998; A. Martuszewska, Stracone złudzenia młodego faraona, w: Prus i inni. Prace ofiarowane Profesorowi Stanisławowi Ficie, red. J. A. Malik, E. Paczoska, Lublin 2003, s. 151-171; J. Kulczycka-Saloni, ,,Faraon” Bolesława Prusa, Warszawa 1967.
8. M. Konopnicka - cykl poetycki Madonna;
Opracowania: W. Olkusz, Szczęśliwy mariaż literatury z malarstwem. Rzecz o fascynacjach estetycznych Marii Konopnickiej, Opole 1984;J. Sztachelska, Pejzaże tęsknoty. Wiersze Marii Konopnickiej okresu ,,emigracyjnego”, w: Miejsca Konopnickiej. Przeżycia-pejzaż-pamięć, red. T. Budrewicz, M. Zięba, Kraków
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: