Historia polskiej literatury dawnej (średniowiecze-renesans-barok) WH-FPZ-I-1-HPLD-c

E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy

nie dotyczy

OPIS ETCS 30 godzin - uczestnictwo w zajęciach 25 godzin - przygotowanie się do zajęć 25 godzin - przygotowanie pracy rocznej/przygotowanie się do kolokwium 25 godzin - konsultacje 4 pkt ETCS

podstawowy

FP1_W08 FP1_U03 FP1_K01

obowiązkowy

Od uczestników wymaga się, by przeszli pozytywnie wszelkie procedury weryfikacyjne, które prowadzą do przyjęcia na filologię polską UKSW. Konieczna jest ponadto znajomość języka polskiego w stopniu umożliwiającym nie tylko swobodną wypowiedź ustną, lecz także rozumiejącą lekturę dzieł literackich, prac naukowych oraz komunikatywną, zgodną z wymogami stylu naukowego wypowiedź pisemną.

wiedza

Student zna kryteria periodyzacji literatury polskiej w okresie staropolskim, zna kanoniczne średniowieczne, renesansowe i barokowe dzieła literackie, zna i rozpoznaje główne kierunki ich analizy i interpretacji, rozumie konteksty kulturowe omawianych dzieł, zna dorobek krytyczny im poświęcony.

umiejętności
Student potrafi posługiwać się podstawowymi terminami genologicznymi i innymi odnoszącymi się do omawianych zjawisk a także narzędziami badawczymi z zakresu literaturoznawstwa. Samodzielnie referuje literaturę przedmiotu,
merytorycznie argumentuje i formułuje wnioski, potrafi przeprowadzić analizę i interpretację dzieła staropolskiego, wykorzystując wiedzę teoretyczną zdobytą na zajęciach i podczas własnej pracy. Posiada podstawowe umiejętności w zakresie formułowania problemów badawczych, doboru metod i narzędzi badawczych.

kompetencje
Student jest gotów do krytycznej oceny posiadanej wiedzy na temat literatury staropolskiej i sposobów jej badania, jest otwarty na konfrontowanie tej wiedzy z najnowszymi ustaleniami. Ma świadomość, jak ważne jest zasięganie opinii ekspertów, a także ciągłego podnoszenia jej poziomu własnych kompetencji.

Ocenę bardzo dobrą otrzymuje student który:
-bardzo dobrze charakteryzuje poszczególne epoki okresu staropolskiego,
rozpoznaje najważniejszych autorów epok dawnych oraz
zna zasady analizy i interpretacji kontekstów kulturowych dzieł literatury dawnej.
Bardzo dobrze analizuje teksty literackie, wyprowadza wnioski na podstawie twierdzeń (przyporządkowanie stylu i epoki) oraz referuje literaturę przedmiotu, merytorycznie argumentuje i formułuje wnioski.
Ma bardzo dobrą świadomość posiadanej wiedzy o kulturze i literaturze staropolskiej.

Ocenę dobrą otrzymuje Student, który:
dobrze charakteryzuje poszczególne epoki okresu staropolskiego,
rozpoznaje najważniejszych autorów epok dawnych oraz
zna zasady analizy i interpretacji kontekstów kulturowych dzieł literatury dawnej.
-Potrafi dobrze analizować teksty literackie, wyprowadzać wnioski na podstawie twierdzeń (przyporządkowanie stylu i epoki) oraz referować literaturę przedmiotu, merytorycznie argumentując i formułując wnioski.
Ma dobrą świadomość posiadanej wiedzy o kulturze i literaturze staropolskiej.

Dostateczną ocenę otrzymuje Student, który:
W stopniu dostatecznym ccharakteryzuje poszczególne epoki okresu staropolskiego,
rozpoznaje najważniejszych autorów epok dawnych oraz
zna zasady analizy i interpretacji kontekstów kulturowych dzieł literatury dawnej.
-Nie potrafi biegle i trafnie analizować tekstów literackich, wyprowadzać wniosków na podstawie twierdzeń (przyporządkowanie stylu i epoki) oraz referować literatury przedmiotu, merytorycznie argumentując i formułując wnioski.
Ma dostateczną świadomość posiadanej wiedzy o kulturze i literaturze staropolskiej.

Bogurodzica, [w:] Bogurodzica, oprac. J. Woronczak, Wrocław 1962.
lub: Średniowieczna pieśń religijna polska, oprac. M. Korolko, Wrocław 1980, lub: Chrestomatia staropolska. Teksty do roku 1543, oprac. W. Wydra, W. R. Rzepka, Wrocław 1984.

1. R. Mazurkiewicz, Deesis. Idea wstawiennictwa Bogarodzicy i św. Jana Chrzciciela w kulturze średniowiecznej, Kraków 2002, s. 218 - 291.
2. W. Wydra, Dlaczego pod Grunwaldem śpiewano „Bogurodzicę”? Trzy rozdziały o najdawniejszych polskich pieśniach religijnych, Poznań 2000. Pozycja dostępna na stronie BN: http://polona.pl/item/3000012/0/
3. A. Dąbrówka, Matka pieśni polskich, "Pamiętnik Literacki" 2005, z. 2
http://bazhum.muzhp.pl/media//files/Pamietnik_Literacki_czasopismo_kwartalne_poswiecone_historii_i_krytyce_literatury_polskiej/Pamietnik_Literacki_czasopismo_kwartalne_poswiecone_historii_i_krytyce_literatury_polskiej-r2005-t96-n2/Pamietnik_Literacki_czasopismo_kwartalne_poswiecone_historii_i_krytyce_literatury_polskiej-r2005-t96-n2-s51-64/Pamietnik_Literacki_czasopismo_kwartalne_poswiecone_historii_i_krytyce_literatury_polskiej-r2005-t96-n2-s51-64.pdf
Chętni:
C.K. Święcki, Kultura piśmienna w Polsce średniowiecznej. X-XII wiek, Warszawa 2010.
W. Semkowicz, Paleografia Łacińska, Kraków 2011.

Anonim, tzw. Gall, Kronika polska, tłum. R. Grodecki, Wrocław 2008. Obowiązuje znajomość listów i skrótów do poszczególnych ksiąg oraz przedmowy do ks. 1.

M. Plezia, wstęp, w: Gall Anonim, Kronika polska, tłum. R. Grodecki, Wrocław 2008;
b. T. Jasiński, O pochodzeniu Galla Anonima, Kraków 2008, s. 9-25, 46-57.
c. M. Eder, In Search of the Author of Chronica Polonorum Ascribed to Gallus Anonymus: A Stylometric Reconnaissance, "Acta Poloniae Historica" 2015, t. 112;
https://apcz.umk.pl/czasopisma/index.php/APH/article/view/APH.2015.112.01
[wiem, tekst jest po angielsku, ale bardzo proszę spróbować się z nim zmierzyć - tak niestety wygląda część rzeczywiście nowych studiów nad literaturą, które korzystają z dobrodziejstw humanistyki cyfrowej].

Chętni:
Rott Dariusz, Gall Anonim w świetle najnowszych badań Tomasza Jasińskiego. "Littera Antiqua" Nr 12 (2017), s. 149-161'
Nobis operique favete. Studia nad Gallem Anonimem, red. A. Dąbrówka, E. Skibiński, W. Wojtowicz, Warszawa: Wydawnictwo IBL PAN 2017;

J. Kochanowski, Fraszki, oprac J. Pelc, Wrocław 1991: Do gościa (I, 1), Na swoje księgi (I, 2), O żywocie ludzkim (I, 3), O Hannie (I, 5), Na matematyka (I, 53), O fraszkach (I, 100), Na lipę (II, 6), Do fraszek (III, 29), O fraszkach (III, 39), Marcinowa powieść (III, 85), O flisie (III, 86).

1. J. Sokolski, Lipa, Chiron i Labirynt. Esej o "Fraszkach", Wrocław 1998. (Całość)
2. J. Pelc, Wstęp [w:] Jan Kochanowski, Fraszki, oprac. J. Pelc, Wrocław

Czarnoleska muza:
Tobiasz Wiszniowski, Treny, oprac. J. Wójcicki, Warszawa 2008; starsza edycja online: https://books.google.pl/books?id=YoMAAAAAcAAJ&dq=tobiasz%20wiszniowski%20treny&hl=pl&pg=PA41#v=onepage&q&f=false. Należy zapoznać się z układem zbioru. Treny: I, III, IV, V, XV, XVI.

1. J. Pelc, Jan Kochanowski w tradycjach literatury polskiej (od XVI do połowy XVIII w.), Warszawa 1965, s. 88-94, 101-113, 174-188 [działy: Cytat z Kochanowskiego..., Model liryki czarnoleskiej, Naśladowcy "Trenów"].

Mikołaj Sęp Szarzyński, Poezje zebrane, oprac. R. Grześkowiak, A. Karpiński, Warszawa 2001 - wydanie zalecane dostępne także pod adresem: https://www.academia.edu/8249232/Miko%C5%82aj_S%C4%99p_Szarzy%C5%84ski_Poezje_zebrane_critical_ed._preface_notes_by_R._Grze%C5%9Bkowiak_A._Karpi%C5%84ski_preface_by_K._Mrowcewicz_Warszawa_2001
lub: tenże, Poezje, oprac. J. S. Gruchała, Kraków 1997, lub: tenże, Rytmy abo wiersze polskie oraz cykl erotyków, oprac. J. Krzyżanowski, Wrocław 1973.
Utwory: Sonet I, IV, V; Pieśń II, Epigramat "Statua Kupidynowa", "Napis na statuę abo na obraz śmierci"; Erotyk "Do Kasie" (inc. "Jako lód taje...").

1.J. Błoński, Mikołaj Sęp Szarzyński a początki polskiego baroku, Kraków 1967 i nast. s. 56–74, 75–108, 146–161).
2. A. Borowski, „Rytmy” Mikołaja Sępa Szarzyńskiego jako autoportret liryczny, „Pamiętnik Literacki” 1983, z. 3, s. 3–30.
3. K. Mrowcewicz, "Czemu wolność mamy?" Antynomie wolności w poezji Jana Kochanowskiego i Mikołaja Sępa Szarzyńskiego, Wrocław 1987, s. 229-252.

D. Naborowski, Poezje, oprac. J. Dürr-Durski, Warszawa 1961, (należy zapoznać się z układem tomu) utwory: O doktorze; Na oczy królewny...; Impreza. Calando poggiando, to na dół, to do góry; Kalendy styczniowe...;
Antologia polskiej poezji metafizycznej epoki baroku, oprac. K. Mrowcewicz, Warszawa 2010, utwory Naborowskiego: Cień, Sól, Róża.

1. A. Karpiński, Wiek rękopisów, w: Tekst staropolski. Studia i szkice o literaturze dawnej w rękopisach, Warszawa 2003, s. 13-59.
2. M.K. Sarbiewski, O poincie i dowcipie, w: tegoż, Wykłady poetyki, oprac. S. Skimina, s. 5-11 (rozdział II).
3. A Borowski, Daniel Naborowski - wiersze wybrane, w: Lektury polonistyczne. Średniowiecze — Renesans — Barok, red. A. Borowski, J.S. Gruchała, Kraków 1997, t. 1.

Chętni:
1. J. Dürr-Durski, Daniel Naborowski: monografia z dziejów manieryzmu i baroku w Polsce. Łódź - Wrocław 1966.
2. K. Mrowcewicz, Trivium poetów polskich epoki baroku: klasycyzm - manieryzm - barok, Warszawa 2005.
3. D. Chemperek, "Umysł przecię z swojego toru nie wybiega". O poezji medytacyjnej Daniela Naborowskiego, Lublin 1998.

Szymon Zimorowic, Roksolanki, wyd. R. Grześkowiak, Warszawa 1999 (wydanie zalecane), lub tenże, Roksolanki, oprac. L. Kukulski, Warszawa 1981, lub tenże, Roksolanki, oprac. L. Ślęk, Wrocław 1983 i nast. Wydanie zalecane dostępne także w sieci: http://staropolska.pl/barok/barok_006.html lub po zalogowaniu: https://www.academia.edu/8124045/Szymon_Zimorowic_Roksolanki_to_jest_Ruskie_panny_critical_ed._preface_notes_by_R._Grze%C5%9Bkowiak_Warszawa_1999

1. K. Mroczek, Epitalamium, [w:] Słownik literatury staropolskiej, red. T. Michałowska, Wrocław 1990.
2. P. Stępień, „Amarant” znaczy „nie więdnący”. Tajemnice neoplatońskiej architektury „Roksolanek” Szymona Zimorowica, „Pamiętnik Literacki” 1996, z. 1, s. 19–38; http://bazhum.muzhp.pl/media//files/Pamietnik_Literacki_czasopismo_kwartalne_poswiecone_historii_i_krytyce_literatury_polskiej/Pamietnik_Literacki_czasopismo_kwartalne_poswiecone_historii_i_krytyce_literatury_polskiej-r1996-t87-n1/Pamietnik_Literacki_czasopismo_kwartalne_poswiecone_historii_i_krytyce_literatury_polskiej-r1996-t87-n1-s19-38/Pamietnik_Literacki_czasopismo_kwartalne_poswiecone_historii_i_krytyce_literatury_polskiej-r1996-t87-n1-s19-38.pdf

Chętni:
1. M. Trębska, Staropolskie szlacheckie oracje weselne : genologia, obrzęd, źródła, Warszawa 2008.
2. Niewolak-Krzywda, „Roksolanki” Szymona Zimorowica, [w:] Lektury polonistyczne. Średniowiecze — Renesans — Barok, red. A. Borowski, J. S. Gruchała, t. 2, Kraków 1997, s. 261–285.

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

• Strona przedmiotu WH-FPZ-I-1-HPLD-c w USOSweb