Gramatyka opisowa języka polskiego cz.1 WH-FPZ-I-1-GramtOp
Program ćwiczeń obejmuje przegląd podstawowych problemów z zakresu fonetyki i fonologii oraz morfologii współczesnego języka polskiego. Student powinien opanować umiejętność analizy fonetycznej, fonologicznej i morfologicznej tekstów (mówionych i pisanych). Na szczegółowy program zajęć składają się następujące zagadnienia:
Gramatyka opisowa języka polskiego (cz. 1 fonetyka i fonologia; morfologia):
1. Fonetyka i fonologia - zagadnienia ogólne.
2. Budowa i funkcje narządów mowy.
3. Artykulacyjna charakterystyka samogłosek i spółgłosek. Problem opisu samogłosek nosowych w polszczyźnie.
4. Upodobnienia i uproszczenia grup spółgłoskowych. Transkrypcja fonetyczna tekstów. Przykłady opracowań języka mówionego.
5. Regionalne zróżnicowanie fonetyki polskiej. Ocena poprawności wariantów fonetycznych.
6. Podstawowe pojęcia fonologii - cecha dystynktywna, fonem, wariant fonemu, opozycja fonologiczna. Fonem a głoska.
7. Podstawy fonologicznej charakterystyki współczesnego języka polskiego.
8. Problemy dyskusyjne opisu fonologicznego.
9. Morfologia na tle innych działów językoznawstwa.
10. Części mowy.
11. Kategorie gramatyczne.
12. Słowotwórstwo.
|
W cyklu 2021/22_Z:
SEMESTR I: 1. Fonetyka i fonologia - zagadnienia ogólne. 2. Budowa i funkcje narządów mowy. 3. Artykulacyjna charakterystyka samogłosek i spółgłosek. Problem opisu samogłosek nosowych w polszczyźnie. 4. Upodobnienia i uproszczenia grup spółgłoskowych. Transkrypcja fonetyczna tekstów. Przykłady opracowań języka mówionego. 5. Regionalne zróżnicowanie fonetyki polskiej. Ocena poprawności wariantów fonetycznych. 6. Podstawowe pojęcia fonologii - cecha dystynktywna, fonem, wariant fonemu, opozycja fonologiczna. Fonem a głoska. 7. Podstawy fonologicznej charakterystyki współczesnego języka polskiego. 8. Problemy dyskusyjne opisu fonologicznego. |
W cyklu 2022/23_Z:
SEMESTR I: 1. Fonetyka i fonologia - zagadnienia ogólne. 2. Budowa i funkcje narządów mowy. 3. Artykulacyjna charakterystyka samogłosek i spółgłosek. Problem opisu samogłosek nosowych w polszczyźnie. 4. Upodobnienia i uproszczenia grup spółgłoskowych. Transkrypcja fonetyczna tekstów. Przykłady opracowań języka mówionego. 5. Regionalne zróżnicowanie fonetyki polskiej. Ocena poprawności wariantów fonetycznych. 6. Podstawowe pojęcia fonologii - cecha dystynktywna, fonem, wariant fonemu, opozycja fonologiczna. Fonem a głoska. 7. Podstawy fonologicznej charakterystyki współczesnego języka polskiego. 8. Problemy dyskusyjne opisu fonologicznego. |
W cyklu 2023/24_Z:
SEMESTR I: 1. Fonetyka i fonologia - zagadnienia ogólne. 2. Budowa i funkcje narządów mowy. 3. Artykulacyjna charakterystyka samogłosek i spółgłosek. Problem opisu samogłosek nosowych w polszczyźnie. 4. Upodobnienia i uproszczenia grup spółgłoskowych. Transkrypcja fonetyczna tekstów. Przykłady opracowań języka mówionego. 5. Regionalne zróżnicowanie fonetyki polskiej. Ocena poprawności wariantów fonetycznych. 6. Podstawowe pojęcia fonologii - cecha dystynktywna, fonem, wariant fonemu, opozycja fonologiczna. Fonem a głoska. 7. Podstawy fonologicznej charakterystyki współczesnego języka polskiego. 8. Problemy dyskusyjne opisu fonologicznego. |
Dyscyplina naukowa, do której odnoszą się efekty uczenia się
E-Learning
W cyklu 2023/24_Z: E-Learning | W cyklu 2021/22_Z: E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy | W cyklu 2022/23_Z: E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy |
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Opis nakładu pracy studenta w ECTS
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2023/24_Z: | W cyklu 2022/23_Z: | W cyklu 2021/22_Z: |
Efekty kształcenia
Po zaliczeniu zajęć student:
-zna podstawową terminologię z zakresu fonetyki i morfologii współczesnego języka polskiego;
-ma uporządkowaną wiedzę szczegółową z zakresu
fonetyki i fonologii, fleksji i słowotwórstwa współczesnego języka polskiego.
-Ma uporządkowaną wiedzę na temat języka jako systemu
znaków, ma świadomość złożoności zjawisk fonetycznych, fonologicznych i morfologicznych. Z
na normy językowe i ich rolę w kształtowaniu stylu oralnej i pisemnej
komunikacji społecznej;
-potrafi posługiwać się podstawowymi narzędziami
badawczymi z zakresu fonetyki i fonologii oraz fleksji i słowotwórstwa współczesnej polszczyzny. Potrafi samodzielnie przeprowadzić analizę zjawisk językowych;
-ma świadomość poziomu swojej wiedzy, rozumie potrzebę
uczenia się, rozwoju osobistego i uczestniczenia w kulturze
przez całe życie
-ma świadomość roli wiedzy o kulturze, języku i literaturze
w budowaniu tożsamości narodowej i rozwijaniu dialogu
społecznego na poziomie lokalnym, krajowym i globalnym
Kryteria oceniania
Warunkiem zaliczenia zajęć jest obecność i aktywność, przygotowanie wskazanych lektur oraz przedstawienie na ćwiczeniach zadań wyznaczonych do samodzielnego opracowania. Ocena wystawiana jest na podstawie wyników pracy semestralnej (fonetyka i fonologia) oraz kolokwium pisemnego obejmującego materiał całego semestru.
Kurs gramatyki opisowej języka polskiego kończy się egzaminem (po czwartym semestrze), obejmującym zagadnienia fonetyki i fonologii, morfologii i składni.
KRYTERIA OCENY:
Student zna podstawową terminologię nauk humanistycznych z zakresu językoznawstwa; na ocenę bardzo dobrą – w stopniu bardzo dobrym (opanował >90% materiału); na dobrą z plusem - w stopniu więcej niż dobrym (>80%), na dobrą – w stopniu dobrym (>70%), na dostateczną z plusem - w stopniu więcej niż dostatecznym (>60%), na dostateczną - w stopniu dostatecznym (>50%).
Student ma uporządkowaną wiedzę na temat języka jako systemu znaków, świadomość złożoności języka, zna normy językowe i ich rolę w kształtowaniu stylu oralnej i pisemnej komunikacji społecznej; na ocenę bardzo dobrą - w stopniu bardzo dobrym (>90%); na dobrą z plusem - w stopniu więcej niż dobrym (>80%), na dobrą - w stopniu dobrym (>70%), na dostateczną z plusem - w stopniu więcej niż dostatecznym (>60%), na dostateczną - w stopniu dostatecznym (>50%).
Student potrafi posługiwać się podstawowymi narzędziami badawczymi z zakresu językoznawstwa, potrafi samodzielnie przeprowadzić analizę zjawisk językowych; na ocenę bardzo dobrą - w stopniu bardzo dobrym (>90%); na dobrą z plusem - w stopniu więcej niż dobrym (>80%), na dobrą - w stopniu dobrym (>70%), na dostateczną z plusem - w stopniu więcej niż dostatecznym (>60%), na dostateczną - w stopniu dostatecznym (>50%).
Praktyki zawodowe
Nie dotyczy.
Literatura
FONETYKA I FONOLOGIA:
1. B. Klebanowska, Interpretacja fonologiczna zjawisk fonetycznych w języku polskim - z ćwiczeniami, Warszawa 2007.
2. D. Ostaszewska, J. Tambor, Fonetyka i fonologia współczesnego języka polskiego, Warszawa 2000.
3. J. Tambor, Fonetyka i fonologia współczesnego języka polskiego. Ćwiczenia, Warszawa 2007.
4. L. Dukiewicz, I. Sawicka, Gramatyka współczesnego języka Polskiego. Fonetyka i fonologia, Kraków 1995.
MORFOLOGIA:
1. Bańko M., 2002: Wykłady z polskiej fleksji. Warszawa: PWN.
2. Grzegorczykowa R., R. Laskowski, H. Wróbel (red.), 1984: Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia, Warszawa: PWN.
3. Heinz A. 1961: Fleksja a derywacja, w: Język Polski XLI, z. 5, s. 343-354.
4. Nagórko A., 1998: Zarys gramatyki polskiej, wyd. 2, rozszerzone, Warszawa: PWN.
5. Preyzner, M. Kategorie gramatyczne, czy(li) kategorie naszego (nie)myślenia o języku (...) Kategorie gramatyczne? - Co to takiego?, Częstochowa 2001.
6. Saloni Z., 1974: Klasyfikacja gramatyczna leksemów polskich. W: Język Polski LIV, z. 1 i 2.
7. Saloni Z., 1976: Kategoria rodzaju we współczesnym języku polskim. W: Kategorie gramatyczne grup imiennych w języku polskim, Wrocław.
8. Tokarski J., 2001: Fleksja polska. Warszawa.
|
W cyklu 2021/22_Z:
SEMESTR I: FONETYKA I FONOLOGIA: |
W cyklu 2022/23_Z:
SEMESTR I: FONETYKA I FONOLOGIA: |
W cyklu 2023/24_Z:
SEMESTR I: FONETYKA I FONOLOGIA: |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: